Baner Palesteina
Baner PalesteinaMae baner Palesteina yn faner a ddefnyddir gan Awdurdod y Palesteina (rhannau o'r Lan Orllewinol a Llain Gaza). Mae hefyd yn faner dyheuad am uno a chreu gwladwriaeth gydan dros diriogaeth yr hyn oedd Palesteina adeg Mandad Brydeinig, 1920 hyd at 1948.
Dyluniad
[golygu | golygu cod]
Mae'r faner yn wyn, du, gwyrdd a choch mewn lliwiau Pan-Arabaidd. Mae'r triongl coch yn ymestyn un rhan o dair i'r faner. Yn 2006 deddfwyd y byddai'r triongl goch yn ymestyn ochwarter hyd y faner, fel ag yr oedd, i un trydydd o hyd y faner, hynny yw, yn hyrach na'r fersiwn flaenorol.[1]
Er mai hi yw baner Palesteina Arabaidd ers 1948, mae ganddi hanes llawer hirach. O 1920 i 1926 hi oedd baner Teyrnas Hijaz, o 1921 i 1928 baner Traws Iorddonen a 1958 y Ffederasiwn Arabaidd.
Mae'r faner hefyd yn union yr un fath â baner Plaid y Baath (plaid hanesyddol seciwlar a sosialaidd ei naws, gyda sawl cangen ar draws y gwledydd Arabaidd gan gynnwys Irac a Syria - dyna oedd plaid Saddam Hussein).
Mae cefn baner Gorllewin Sahara (yr ochr heb y gilgant) a'r seren union yr un fath â baner Palesteina.
Hanes
[golygu | golygu cod]Tan y Rhyfel Byd Cyntaf, roedd yr y tiriogaeth a adnabwyd fel Palesteina yn perthyn i'r Ymerodraeth yr Otomaniaid. Ar ôl trechu a gwladychu Palesteina gan filwyr Prydain yn 1917, daeth y tir yn diriogaeth fandad dan awdurdod Cynghrair y Cenhedloedd. Ni arweiniodd y Mandad Prydeinig hwn o Balesteina (1923 i 1948) i ddechrau faner. Yn 1926, cyflwynwyd baner Blue Ensign gyda disg gwyn a label Tollau Palesteina i'r awdurdodau tollau. Yn 1927, gosodwyd Red Ensign ar longau a gofrestrwyd ar dir y Mandad. Mae'r disg gwyn yn dwyn y gair "Palesteina". Yn 1929, tynnwyd y gair "Customs" oddi ar y Blue Ensign. Defnyddiwyd y baneri tan ddiwedd y Mandad Brydeinig yn 1948.
Ym mis Mawrth 1948, ar ôl ymadawiad Prydain, dewisodd Llywodraeth Gyffredinol Palesteina yn Gaza faner Gwrthryfel Arabaidd 1916 a ddefnyddiwyd yn erbyn yr Ymerodraeth Otomanaidd fel baner genedlaethol gwladwriaeth Arabaidd Palesteina. Yn wreiddiol, baner teyrnas Teyrnas Hejaz oedd y faner ac yn 1917 daeth yn symbol o'r Mudiad Cenedlaethol Arabaidd ac ym 1947, Plaid y Baath. Defnyddiwyd y faner yn Gaza nes i'r fyddin Aifft gyrraedd dau fis yn ddiweddarach.
Yn ystod cyfnod meddiannu a gweinyddu Llain Gaza gan Deyrnas yr Aifft (o 1952: Gweriniaeth yr Aifft, o 1958: Gweriniaeth yr Arabaidd Unedig) a'r Lan Orllewinnol gan wlad Traws Iorddonen (wedi 1950: Gwlad Iorddonen) o 1948 i 1967, defnyddiwyd baneri'r gwladwriaeth berthnasol (Aifft a Gwlad Iorddonen).
Mabwysiadodd y Palestiniaid y faner gyda'r streipiau yn y gyfres du, gwyn a gwyrdd yng Nghynhadledd Palesteina ar 18 Hydref 1948 yn Gaza. Dilynodd y Gynghrair Arabaidd y penderfyniad hwn. Ym mis Mai 1964, fe'i cadarnhawyd yn swyddogol yn ystod sefydlu Cyngor Cenedlaethol Palesteina (PNC) a sefydlu Sefydliad Rhyddhau Palesteina (Jeriwsalem) yn Jerwsalem.
Ers 1974, pan gyhoeddodd Cynghrair Arabaidd mai Mudiad Rhyddid Palesteina, y PLO yw unig gynrychiolydd cyfreithlon pobl Palesteina a'r Cenhedloedd Unedig yn rhoi statws arsylwr i'r PLO, cydnabyddir y faner yn rhyngwladol fel baner Palesteinaidd.
Esblygiad
[golygu | golygu cod]
Ym 1988, cyhoeddodd Yasser Arafat wladwriaeth Palesteina trwy benderfyniad Cyngor Cenedlaethol Palesteina yn Algiers, ond nid yw eto wedi dod yn aelod o'r Cenhedloedd Unedig gan mai dim ond tua 100 o wladwriaethau y mae'n ei gydnabod.
Yn Israel, mae'r faner wedi cael ei gwahardd ers 1967, ond mae'n aml yn cael ei goddef yn answyddogol ers arwyddo Cytundeb Oslo 1993.[2]
Ym mis Rhagfyr 2006, mewn cyfarfod rhwng Prif Weinidog Israel, Ehud Olmert a Arlywydd Palesteina, Mahmoud Abbas yn Jeriwsalem, gosodwyd baner Palesteina wrth ymyl baner Israel am y tro cyntaf.
Baneri Hanesyddol Palesteina Arabaidd
[golygu | golygu cod]-
Baner Ymerodraeth yr Otomaniaid, (1844–1923), ar diriogaeth Palesteina nes 1917 -
Baner Palesteina, Mandad Brydeinig, 1927–1948 -
Baner Gwrthryfel Arabaidd; Baner Teyrnas Hejaz (1916 – ca. 1920) a baner Palesteina Arabaidd (hyd 1948) -
Fersiwn o'r faner a ddefnyddiwyd rhwng 1936-39 adeg Gwrthryfel Arabaidd ym Mhalesteina -
Baner Teyrnas yr Aifft (1923–1958), a rhwng 1948–1958 ar Llain Gaza -
Baner Gweriniaeth Unedig Arabaidd (1958–1972) (a 1961 dim ond Baner yr Aifft, ers 1982 Baner Syria), 1958–1967 defnyddiwyd yn Llain Gaza -
Baner Gwlad Iorddonen (ers 1928), rhwng 1948–1967 defnyddiwyd ar y Glan Orllewinol
Dolenni
[golygu | golygu cod]- Palesteina yn Flags of the World