Seizh Marzh an Henved

Seizh Marzh an Henved

Wonders of the World, seven wonders

Sevenadur	Henc'hres
Stad	Henegipt, Babilon

Seizh Marzh ar bed (a gleiz da zehou, diouzh ar c'hrec'h betek an traoñ): Piramidenn vras Gizah, Liorzhoù a-istribilh Babilon, Templ Artemis Efezos en Efezos, Delwenn Zeus Olimpia, Mozoleon Halikarnassos, Keurzelwenn Rodos ha Tour-tan Aleksandria evel ma oant bet treset er gant un arzour izelvroat eus ar XVI^vet kantved, Marten Heemskerk

Seizh marzh ar bed e oa ar monumantoù heverkañ a veze gwelet en Henamzer. Abred-kenañ e oa savet rolloù eus ar marzhoù a veze implijet gant ar veajerien. Lakaet int bet war gont Herodotos, Diodoros Sikilia, Antipater Sidon, Strabon ha Filon Bizantion.

An istorour Herodotos (484 kent J.-K., 425), al lenneg Kallimakos Kirene (305 kent J.-K., 240) e mirdi Aleksandria, o dije savet rolloù eus ar "Seizh Marzh" abred-kenañ met kollet eo o skridoù ha ne chom ken menegoù anezhe.

Al levrig anvet War sujed Seizh Marzh ar Bed (Περὶ τῶν Ἑπτὰ Θεαμάτων) lakaet war gont Filon Bizantion, a veve e diwezh an IIIde kantved kent J.-K, a oa skrivet er V^vet pe er VI^vet goude J.-K. kantved moarvat, daoust ma skriv an aozer evel ma vije Keurzelwenn Rodos en he sav c'hoazh. Adembannet eo bet en embannadur Aelian gant R. Hercher (Teubner, 1858).

Stumm koshañ ar roll zo en hon c'herz a oa kendastumet gant Antipater Sidon, a zeskrivas anezhe en ur varzhoneg war-dro 140 kent J.-K. :

Roll ar Seizh Marzh

1. Piramidenn vras Gizah (Egipt) (ar « marzh » nemetañ zo chomet en e blom)
2. Liorzhoù a-istribilh Babilon ;
3. Delwenn aour-hag-olifant Zeus olympat en Olimpia ;
4. Templ Artemis Efezos ;
5. Mozoleon Halikarnassos ;
6. Keurzelwenn Rodos, en Enez Rodos ;
7. Tour-tan Aleksandria.

Savadur	deiziad	Lec'h	Saver	Deiziad distruj	Abeg	Pal ar savadur
Piramidenn C'houfou	-2550	Gizah	Egiptiz	Ar marzh nemetañ zo chomet en e sav hiziv		Savet e oa evit beziañ ar faraon C'houfou
Liorzhoù a-istribilh Babilon	-600	Babilon	Babiloniz	Goude ar Iañ kantved kent J.-K.	Diasur	Savet e oant evit mouez Nabukodonosor
Delwenn aour-hag-olifant Zeus olimpat	-435	Olimpia	Gresianed	VIvet kantved	Tangwall	Savet e oa en enor da Zeus evel ar c'hoarioù olimpek
Templ Artemis	-550	Efezos	Lidiz, Gresianed, Persed	-370	Tangwall	Savet en enor d'an doueez Artemis
Mozoleon Halikarnassos	-351	Halikarnassos	Kariaiz, Persed, Gresianed	1494	Kren-douar	Savet e oa da veziañ Satrap Caria, Mausolus
Keurzelwenn Rodos	etre -292 ha -280	Rodos	Gres hellenadek	-224	Kren-douar	Savet e oa e koun trec'h Rodosiz war Demetrios Iañ Poliorketes (-304).
Tour-tan Aleksandria	IIIde kantved kent J.-K.	Aleksandria	Egipt hellenadek	1303-1480	Kren-douar	Diskouez a rae hent porzh Aleksandria a-raok e zistruj en XIIvet kantved

Levrlennadur

• D'Epiro, Peter, ha Mary Desmond Pinkowish, "What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists". Anchor. 1998. ISBN 0-385-49062-3

Liammoù diavaez

• The Seven Wonders of the Ancient World — gant ur c'helenner ijinouriezh sivil e skol-veur amerikan Dubai
• Skeudennoù eus lec'h Seizh Marzh ar bed
• Video diwar Seizh Marzh ar bed, ur weladenn amwir dre loarell gant Google Earth
• Parkin, Tim, Researching Ancient Wonders: A Research Guide, skol-veur Canterbury, Zeland-Nevez. - un dastumad levrioù ha dafar war ar Gwiad.
• Google Maps 7 Ancient Wonders of the World
• "Eternal wonder of humanity's first great achievements", gant Jonathan Glancey e The Guardian, miz Meurzh 2007
• Heuliad Seizh Marzh ar bed evit ul laz-seniñ A symphonic suite inspired by the seven ancient monuments gant an aozer Stuart Mitchell - The Prague Symphony Orchestra