Strabon
Strabon (Στράϐων Strábôn, "luch" e henc'hresianeg ; Strabo e latin), ganet en Amasea e Kappadokia (Amasya e Turkia bremañ) war-dro 57 kent J.-C., marvet etre 21 ha 25 goude. J.-K., a oa un douaroniour henc'hresian.
Buhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]En Amaseia, ur gêr nepell eus arvor ar Pontos (ar Mor Du) e oa e dud. Kontet en deus Strabon en doa studiet gant Aristodemos, a oa o kelenn bugale Pompeius, e Karia. Goude-se ez eas da Roma ma studias gant an douaroniour Tyrannion.
Ur beajour meur e voe, ha gant ar pax romana e weladennas kement korn a oa en ekumene, adalek Armenia er sav-heol, betek Sardinia er c'huzh-heol, eus ar Pontos en hanternoz betek harzoù Etiopia er c'hreisteiz.
Bageal a reas war an Nil betek Aswan en ur veaj renet gant Ælius Gallus, a oa prefed roman Egipt, kent distreiñ d'e gêr c'henidik ma savas un Istor (Ἱστορικὰ Ὑπομνήματα Historika Upomnếmata "Eñvorennoù istorel") en henc'hresianeg, e 43 levrenn.
Goude-se e pledas gant an Douaroniezh (Γεωγραφικά Geôgraphiká) e 17 levrenn da glokaat e levrioù istor.
Klask a rae kinnig ul levr evit an niver brasañ a dud, hag a vije plijus da lenn ha kentelius war un dro.
Oberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]N'eus bet miret nemet tammoù eus e labour istorel, e Eñvorennoù Istorel, e 43 levrenn, en doa savet da glokaat istor an Hellazad Polybios.
Peuzklok avat ez eo bet miret e oberenn veur Geographiká (Douaroniezh Strabon), skrivet etre 29 kent JK, pa grogas gant e veajoù, betek ar bloavezh 7. Seitek levrenn zo anezhi, ma taolenn enne ar bed evel ma oa anavezet en Henamzer, dezhe talvoudegezh vras evel eien a geleier, abalamour d'ar c'hemend a draoù en deus gwelet ha skrivet. Un drederenn zo skrivet diwar-benn Iberia ha deuet e oa dezhañ an danvez eus meur a berzh, rak biskoazh ne oa bet lakaet troad gantañ el ledenez.
Douaroniezh Strabon
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Bez' ez eo unan eus ar re a ra anv eus Seizh Marzh ar Bed.
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (fr) Aujac, Germaine. Strabon et son temps. In : Hübner, Wolfgang.Geographie und verwandte Wissenschaften. Stuttgart : Franz Steiner Verlag, 2000, pp.103-139 (ISBN 978-3-515-07706-4)