Dorn Irulegi
| Deiziad krouiñ | 1añ kantved kt JK  |
|---|---|
| Sevenadur | Vaskoned |
| Stad | Spagn |
| Lec'h | Mirdi Navarra |
| Yezh an oberenn pe an anv | talvoud dianav |
| Danvez implijet | arem |
| Lizherenneg | Northeastern Iberian script |
| Dizoloer pe ijiner | Leire Malkorra |
| Mare ma oa dizoloet pe ijinet | 18 Mez 2021 |
| Location of discovery | Village of Irulegi, Aranguren |
| Announcement date | 14 Du 2022 |
Dorn Irulegi zo un drazenn eus Oadvezh an Houarn bet kavet e 2021 e-doug furchadegoù en Irulegi, e Navarra (Bro-Vask). Un dorn arem zo bet kavet gant Leire Malkorra ha kouch arkeologourien Mattin Aiestaran war dachenn ur c'hreñvlec'h e-tal kastell Irulegi, e kumun Aranguren, e kumuniezh emren Navarra war-hed 3 km er reter da Iruñea. D'an 18 a viz Mezheven 2021 e voe dizoloet ha graet war e dro ez-aketus. Filmet ha skeudennet e voe an dizoloadenn ha fiziet e gouarnamant Navarra gant pezhioù all da studiañ goude. N'eus ken nemet pa voe naetaet gant ar ratreerez Carmen Usua ma voe gwelet ar skrid engravet en dorn. Komprenet e voe ivez e oa da vezañ sellet ouzh an dorn ha lennet ar skrid, dorn troet war-zu an traoñ.
Soñjal a ra d'an arbennigourien e oa moarvat un amuzetez war ziskouez e toull dor un ti evit dougen chañs, evel ma vez graet c'hoazh gant an eguzki-loreak (troioù-heol) ouzh an tiez a-vremañ e Bro-Euskal. Un toull a zo e laez an dorn, e plas an arzorn eta, evit derc'hel an dorn war bouez un tach moarvat. Ivinoù a zo e penn ar bizied, lod anezho a zo aet da goll, avat.
Perzhioù an dorn : 143,1 mm a-hed 127,9 mm a-led 1,09 mm tevder 35,9 gr pouez 6,5 mm treuzkiz d'an toull e plas an arzorn
Peder linenn skrid a zo en dorn-se graet a bikoù engravet, 40 arouezenn en holl. An doare implijet a zo un adstumm eus an arouezeg iberek hag ar yezh, hep ket a var, a zo heneuskareg, anvet ivez henvaskeg pe c'hoazh akiteneg. An testeni hirañ e heneuskareg eo ar skrid-se, a-hend-all e chom dreist-holl anvioù-tud hag anvioù-lec'h. M'emañ ar yezhourien a-du evit lavarout ez eo ar ger kentañ « sorioneku » ur ger dougen-chañs euskarek, kar da c'herioù a-vremañ (zorioneko. " Zorionak » a lavarer evit reiñ gourc'hemennoù), n'eus ket unaniezh evit ar peurrest ha da studiañ e vo c'hoazh an arouezennoù evit sevel martezeadennoù asur pe asuroc'h.
Deiziet eo bet an dorn eus kard kentañ an unanvet kantved k.JK. Diskouez a ra diarvar e veze komzet ha skrivet euskareg en Irulegi 2100 vloaz 'zo. Er c'hantved-se e voe dilezet trumm ar c'hamp-se, laosket pep tra war o lerc'h gant an annezidi, en abeg d'ar brezel sertorian (diwar anv Quintus Sertorius da vare ar Romaned.
Broudet bras eo an imbourc'herien da vont pelloc'h gant o furchadennoù ha soñjal a ra dezho e vo graet dizoloadennoù a-bouez all war dachenn kreñvlec'h Irulegi.
TOULL (ZULOA) Evit derc'hel war-bouez un tach pe a-istribilh a greder.
TESTENN (TESTUA) Peder linenn a zo, 4O arouezenn en holl.
PIKOÙ (PUNTUAK) Evit ober an arouezioù e raent ar pikoù da gentañ ha goude e kizellent a-linennoù evit o liammañ.
AROUEZIOÙ (ZEINUAK) Arouezioù eus an arouezieg iberiat azasaet ouzh an heneuskareg a veze implijet, evel an " T " da skouer.
IVINOÙ{AZKAZALAK) E penn ar bizied ez eus ivinoù.
SORIONEKU Pe ar ger "zorioneko" a c'heller lenn en deroù.
LINENNOÙ (MARRAK) Engravet ez eus linennoù dindan al linennoù skrid marteze evit skrivañ eeunoc'h pe evit aesaat al lenn.