HATİCE SELMA ÇELİKYAY

As ports play a very important role in the national and international flow of goods, with the development of international trade, they face many challenges such as operational congestion, pollution, energy consumption and safety and security issues. Therefore, ports need to increase their operational efficiency and also pay attention to sustainability principles. The smart port is a digital transformation that adopts new technologies to improve efficiency and environmental issues. Existing ports and new ports have to be transformed into smart ports so that countries can get a share from international logistics. Smart port applications vary according to ports characteristics, as port needs are different. Thus, it is necessary to analyze ports to develop compatible smart port applications. However, in the literature, there is a lack of studies focuses on the smart port. The main purpose of this study is to examine smart port dimensions by considering Filyos Port. We have used fuzzy AHP for ordering each dimension and sub-dimensions to relative importance. The findings of the study show that operation is the most crucial factor, which is followed by environment, energy, finance and safety and security, respectively. Finally, we offered suggestions for each smart port dimensions. ÖZET Limanlar, ulusal ve uluslararası mal akışlarında önemli bir rol oynamaktadır. Limanlar, operasyonel tıkanıklık, kirlilik, enerji tüketimi ve emniyet ve güvenlik sorunları gibi uluslararası ticaretin gelişmesiyle ilgili birçok zorlukla karşı karşıyadır. Bu nedenle limanların operasyonel verimliliklerini artırmaları ve sürdürülebilirlik ilkelerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Akıllı liman, verimliliği ve çevre sorunlarını iyileştirmek için yeni teknolojileri benimseyen dijital bir dönüşümdür. Ülkelerin uluslararası lojistikten pay alabilmesi için mevcut limanların ve yeni limanların akıllı limanlara dönüştürülmesi gerekmektedir. Liman ihtiyaçları farklı olduğundan, akıllı liman uygulamaları limanlara göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle, uygun akıllı liman uygulamaları geliştirmek için limanları analiz etmek gerekmektedir. Literatürde akıllı limana odaklanan çalışmalar yetersizdir. Bu çalışmanın temel amacı, akıllı liman boyutlarını Filyos Limanı'nı dikkate alarak incelemektir. Her boyutu ve alt boyutu göreceli öneme göre sıralamak için bulanık AHP yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları ise operasyonun en önemli faktör olduğunu ve bunu sırasıyla çevre, enerji, finans ve emniyet ve güvenliğin izlediğini göstermektedir. Son olarak, çalışmada akıllı liman boyutlarına yönelik öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Akıllı liman, Bulanık AHP, Liman dijital dönüşümü, Sürdürülebilirlik

Kentleşme sadece kırsal alanlardan kentsel alanlara doğru göç eden bir nüfus hareketinden ibaret olmayıp, toplumun ekonomik ve doğal yapısındaki değişimlerden de kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda kentleşme düzeyinin belirlenmesi için demografik faktörlerin yanı sıra ekonomik ve sosyal faktörlerin de irdelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, TR 81 Bölgesindeki Düzey 2 iller kategorisinde yer alan Zonguldak, Bartın ve Karabük illerinin kentleşme oranları ve kentleşme düzeylerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda veri toplama aracı olarak TR81 Düzey 2 bölgesine ilişkin BAKKA (Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı) tarafından hazırlanmış raporlar, İŞKUR (Türkiye İş Kurumu) raporları, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) veri tabanı ve bölge için hazırlanmış kurum ve kuruluşların araştırma raporları kullanılmıştır. Çalışma sonunda Zonguldak, Bartın ve Karabük illeri karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. TR81 Bölgesi illerinin kentleşme oranlarının ve kentleşme düzeylerinin saptanması bölgeye yönelik planlama çalışmaları açısından önem taşımaktadır.

It has been stated that Zonguldak city will be the center of Black Sea Region by means of the realization of Filyos Valley Project (FVP), which was declared as industrial region, and high percentage of economic benefit has been hoped. In the context of FVP, buildings of iron-steel
factories, energy plants, port, cement and furniture factories etc. establishments have been predicted and providing employment opportunity for 20.000 persons has been planned. In Zonguldak city, due to increasing migration, population has been decreased. Therefore FVP
has a promising future for local community. FVP has also been placed among determined and defined regional development strategies and targets in 10th Developmet Plan at country scale. At the regional scale, that the Filyos Valley Project will have the economic and ecological
impact on the hinterland of Bartın and Karabük provinces in addition to Zonguldak province. Therefore, the Filyos Valley Project should be examined in accordance with the principles of ecological and strategic planning, in order to prevent possible ecological damages in the
future and to provide the possibilities of creating sustainable environment of the project and to gain ecological dimension. In the research presented in this paper, strategic evaluations were made regarding the possible environmental impacts of the activities planned within the scope of the Filyos Valley Project, whose general framework was summarized above, and the potential ecological risks of the Filyos Valley Project was examined.

The aim of this paper is to present a case study in traditional urban texture of Bartin. The plans targeting at the maintenance of historical urban texture has not been successfully put into practice yet. Therefore, the historical urban texture could not be protected. Thus, there is an urgent need to utilize relevant design tools and design guides to protect, restore, re-functioning and to improve historical city structure of Bartin. In this case study, urban design approach aiming to create harmony between old and new buildings in the built environment has been presented. At first, physical conditions at historical urban texture has been researched. The problems have been determined and the solutions have been suggested in accordance with the potentialities. By means of suggested urban design applications, sustainable protection and sustainability of cultural heritage can be achieved and a bridge between the past and the future can be built.

ÖZET Kamusal alanlar, toplumu oluşturan tüm yaş gruplarının, engelli ve engelsiz tüm bireylerin eşit ölçüde kullanım hakkına sahip olduğu, bu bağlamda da herkesin erişimine açık olması gereken alanlardır. Bu amaç doğrultusunda kentsel planlanma ile başlayan kamusal alanların mekânsal organizasyonu, kentsel tasarım sürecinde hayat bularak uygulamaya dönüşür. Sokaklar, caddeler, meydanlar, bekleme ve durak yerleri vb.den oluşan kamusal alanların tasarımında kentlinin kullanım gereksiniminin karşılanmasının yanı sıra, konforu ve güvenliği de sağlanmalıdır. Bu ise kamusal alanların tüm ögeleriyle birlikte ergonomik olması ile sağlanabilir. Kent mobilyası işlevini gören kent donatıları kentsel ergonominin en önemli araçlarıdır. Bu makalede tarihi kent dokusu karakterine sahip olan Bartın kent merkezindeki kamusal alanlar gerek kentsel ergonomi, gerekse tarihi kent kimliği ile uyumu açısından irdelenmiştir. ABSTRACT Public spaces are the places where all age groups constituted community, disabled or nondisabled persons have equally right of usage. In this sense, these places should be accessibly by the whole community. In accordance with this purpose, spatial organization of public spaces starting with urban planning changes to practice in urban design process. In the design process of public spaces which contain streets, avenues, squares, bus stops and waiting points etc., comfort and security of citizens in public spaces should be provided, besides meeting community's usage requirements. This aim can be realized when public spaces and all components within their organization are ergonomics. Urban furniture which is also city furniture is one of the major tools of urban ergonomics. In this paper, public spaces in Bartın city center which has historical city texture characteristics were examined with the aspect of both urban ergonomics and harmonic with historical city identity.

ÖZET Günümüzde nüfus artışı ile birlikte artan kentleşme hızı yanlış arazi kullanımlarına neden olmaktadır. Türkiye'de kırsal nüfusun %71'i altmış yıl içinde kentsel nüfusa dönüşmüştür. Kısa bir zaman diliminde gerçekleşen bu değişim tarım alanları ve orman alanları gibi ekolojik değeri olan alanlar üzerinde ciddi baskılara ve çeşitli sosyal sorunların oluşmasına neden olmuştur. Söz konusu baskı ve sorunların indirgenmesi ve çözülmesi için sürdürülebilirlik kavramının arazi kullanımına entegrasyonu günümüzde daha da önemli hale gelmiştir. Sürdürülebilirliğin sağlanması için çeşitli kriterlerin değerlendirilmeye alındığı karmaşık bir süreç olan arazi kullanım uygunluk analizinin yapılması gerekmektedir. Arazi uygunluk analizi için kullanılan en uygun tekniklerden ikisi Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Sürecidir. Bu çalışmada Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Süreci teknikleri kullanılarak, ekolojik planlama perspektifi ile Bartın ili arazi kullanımı değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile bölgede uygun ve uygun olmayan arazi kullanımının dağılımı belirlenmiştir. Yerleşim ve sanayi alanlarının uygun alanlarda gelişmediği tespit edilmiştir. Tarım alanları için uygun alanların yapılaşma baskısı ile parçalanmakta olduğu görülmüştür. ABSTRACT The rapid population growth today and the growing urbanization causes to the misuse of land.71% of the rural population in Turkey transformed into urban population in 60 years. This change in such a short period of time caused to serious pressures and various social problems on such lands as agricultural lands and forest areas with ecological value. In order to reduce and solve these pressured and problems sustainability is one of those notions and its integration into land use is now more essential. In order to ensure sustainability, it is necessary to make land use conformity analysis which is a complex process. Two of the most convenient techniques used for land conformity analysis are Geographical Information Systems and Analytic Hierarchy Process. In this study, land use in Bartın province has been evaluated by using Geographical Information Systems and Analytic Hierarchy Process techniques and with ecological planning perspective and have been identified proportion of suitability areas and non-suitabiliy areas in province. Residental and industrial areas have not been built up on suitable areas for residental and industrial areas. Suitable for agricultural areas have been fragmented because these areas are affected by dense housing.

As the cities experience urbanization, there is a need for urban strategies to control growing areas under urbanization. People in cities need to live in a healthy and secure built environment. It is necessary that planning and design strategies should be extended in the context of sustainable development of the cities. Major approaches, principles and strategies of "planning and design for liveable and sustainable cities" take into consideration natural, cultural and historical heritage. With the aim of transmitting historical and cultural heritage to the next generation and organizing public and open green spaces in the planning process, the present urban landscape would be transformed so that liveable and sustainable cities would be built. The major dynamics for shaping the urban form depend on geography and history. While some of the cities in the world, where a river passes through, have been planned using the form of the river in their geographic location, some of them have been planned considering the historical urban texture in their cultural components. In this paper, urban strategies have been developed for the city of Bartın (Parthenia) which has two major heritages, Bartın River (Parthenios) and its historical urban core, waiting for to be valued.

Population growth trends in cities have made urban mobility even more
difficult. Problems arise in mobility systems, which become more difficult with the
increase in population, in issues such as private vehicle ownership, traffic jams, and
environmental pollution. Considering that the urban population will increase
rapidly, unplanned urbanization is expected to increase the problems in urban
mobility. The urban mobility system requires changes to solve these problems. In
the context of the smart city approach, integrating technological innovations into
urban mobility systems helps to improve the environment and life quality. Smart
mobility reveals different alternative modes of mobility. One of these is shared
micromobility.
In this study, it is aimed to create an integrated framework for smart cities, smart
mobility and shared micromobility. However, micromobility has many effects on
smart cities. In this context, the effect of micro-mobility shared in the study is
limited to the environment. Shared micromobility is an innovative sustainable mode
of transport that can replace short-distance travel and has the potential to provide
environmental benefits. However, as a result of the studies examined, it is revealed
that the environmental effects of shared micromobility are not clear and do not
create the expected environmental impact. Therefore, the right strategies should be
developed in order to reveal the expected environmental effects of shared micromobility
services. With the effective policies developed, the carbon footprint of
urban mobility can be reduced.

ÖZET Günümüz toplumlarında bilgi, çevresel, kültürel, siyasal, ekonomik ve sosyal sistemlerin geleceğini yakından ilgilendirmektedir. Gelişen teknoloji ile birlikte, bilginin ekonomik kalkınma ve toplumların gelişimindeki önemi de artmaktadır. Bu artan önemle birlikte "bilgi toplumu" (Castells, 1989) ve "bilgi iletişim teknolojileri (BİT) (Webster, 1995)" kavramlarından sıklıkla söz edilmektedir. Bilgi toplumu, bilginin toplumun her alanında kullanıldığı, çok boyutlu yeni bir toplum tipidir. Bilginin, toplumun her alanında kullanılmasını sağlamadaki en önemli unsur teknolojidir. En önemli araç ise BİT'tir. Bilgi toplumunun en temel unsurlarından biri haline gelen BİT'ler, kullanım farklılıklarına bağlı olarak eşitsizliklere sebep olmaktadır. Eşitsizlikler çevresel, sosyal ve ekonomik yapıyı olumsuz etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Toplumların sürekli bir dönüşüm ve gelişim içerisinde olması bireyler üzerinde de önemli etkilere neden olmaktadır. Dijital bölünme de bu etkilerden biridir. Bireyler arasında var olan eşitsizlik bilgi toplumunda kendini "dijital bölünme" (Hoffman and Novak, 1999) şeklinde göstermektedir. Kırsal ve kentsel halk arasında ki mevcut gelir ve eğitim eşitsizliğine bilişim araçları sahipliği konusundaki eşitsizlik de eklenince dengeli bilgi toplumuna geçiş süreci uzamakta ve daha zor hale gelmektedir. Bu çalışma, dünyada ve Türkiye'de bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde dijital bölünme kavramına kırsal alan eşitsizliği perspektifinden yaklaşarak, oluşturulan politikalarla kırsal halkın dijital dünyadaki yerine dair bir çerçeve çizmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde oluşturulan politikalarda ve uygulamalarda yaşanan değişimler ve bunların kırsal halk üzerindeki etkileri belirlenecek, Türkiye'nin değişimlerden nasıl etkilendiği ve ne tür politika seçenekleri oluşturmaya çalışıldığı ortaya konulacaktır. Çalışmanın yöntemi konu ile ilgili literatürün incelenmesi ve çalışma hedefi kapsamında derlenmesini kapsamaktadır. Konunun ortaya konulması ve tartışılması için, kırsal politikalar irdelenerek kırsal alan ve dijital bölünme konuları arasında neden-sonuç ilişkisi aranarak tartışmaya çalışılmış ve çıkarımlarda bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Bilgi toplumu, bilgi iletişim teknolojileri, dijital bölünme, kırsal alan.
ABSTRACT
Information in today's societies is closely related to the future of environmental, cultural, political, economic and social systems. With the developing technology, the importance of information in terms of economic development and development of societies is gradually
increasing. With this increasing importance, the concepts of “information society” (Castells,1989) and “information communication technologies (ICT) (Webster, 1996)” are frequently mentioned. Information society is a new multidimensional type of society in which knowledge is used in all areas of society. Technology is the most important element in ensuring that information is used in all areas of society. The most important tool is ICT. ICTs, which have become one of the most fundamental elements of the information society, cause inequalities due to differences in usage. Inequalities are among the main factors that negatively affect the environmental, social and economic structure. The continuous transformation and development of societies also has significant effects on individuals. Digital division is one of these effects. The inequality among individuals manifests itself as “digital
division” in the information society (Hoffman and Novak, 1999). When the current inequality between rural and urban people is added to the inequality of information tools ownership, the transition to a balanced information society becomes longer and more difficult. In this study, the digital divide in the world and the concept of transformation into an
information society in Turkey approached from the perspective of inequality in rural areas, rural policy made public with a framework that aims to replace the digital world. In this context, information society transformation process changes policies and practices , determine their
impact on rural communities, influence the future of Turkish rural policies. The goal of this study offer an extensive literature review on rural area policies and ICT, and to put forward and discuss the issue, discussion and inferences along with the cause-effect relationship between rural areas and digital division issues.
Keywords: Information society, digital divide, rural areas

Hızlı kentleşme; küresel ısınma, iklim değişikliği, enerji kaynaklarının tükenmesi gibi pek çok sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bütün bu sorunların etkisinin minimum düzeye indirilmesi ve ortadan kaldırılabilmesi için kentsel gelişmenin sürdürülebilirlik ilkelerine dayandırılması şarttır. Sürdürülebilir gelişmenin sağlanması için, güçlü bir ekoloji, ekonomi ve enerji ilişkisine sahip, ekolojik temele oturtulmuş planlama süreçlerinin hakim olduğu, doğayla uyumlu tasarım yaklaşımının benimsenmesi gerekmektedir. Hızlı ve plansız kentleşmenin neden olduğu olumsuz etkileri azaltabilmek için sürdürülebilir, çevre dostu, doğayla uyumlu, doğal kaynakları verimli kullanabilen yapıları içeren yerleşmelerin planlanması ve tasarımı arayışında ekolojik/yeşil yerleşim birimleri gündeme gelmiştir. Sürdürülebilirliğin kentlere uygulanmasına yönelik uğraşlar sonucunda ortaya çıkan sürdürülebilir kentler, sürdürülebilir kentsel gelişme, eko kentler, yeşil kentler gibi kavramların yanında artık sürdürülebilirlik hedefleri farklı ölçeklerde (mahalle, bina) uygulanmaya başlanmıştır. Çalışma kapsamında ele alınan ekolojik mahalle yaklaşımı da bu uygulamalardan birisidir. Choguill (2008)'in "kendini meydana getiren parçalar sürdürülebilir olmadığı müddetçe bir kentin sürdürülebilirliğinin sınırlı olacağı” savından yola çıkarak, kentlerin yapıtaşlarından biri olan mahallelerin sürdürülebilirliği önem kazanmaktadır. Sürdürülebilirlik bağlamında da ölçülemeyen hiçbir olgunun kontrol edilemeyeceği anlayışı, sürdürülebilir kentin/mahallenin/binanın ve dolayısıyla sürdürülebilir kentleşmenin özelliklerinin tespiti ve kontrolü amaçlı değerlendirme araçlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çevre dostu olarak bilinen binaların sertifikalandırılmasını esas alan, bina, mahalle ve kent ölçeklerinde, sürdürülebilirliği ölçen pek çok değerlendirme aracı bulunmakta ve yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, binaları çevreleri ile birlikte ele alan, toplum, arazi kullanımı, ulaşım, su, hava, enerji, biyolojik çeşitlilik gibi konuları ekonomik, çevresel ve sosyal açılardan bir bütün olarak değerlendiren Mahalle Sürdürülebilirlik Değerlendirme araçlarından biri olan LEED Mahalle gelişimi ilkeleri ile ekolojik mahalle tasarımı ilkelerinin entegrasyonu ele alınarak, ekolojik ve çevresel sürdürülebilirliğin ölçülmesini sağlayan göstergeler üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir kentleşme, Ekolojik mahalle tasarımı, Yeşil sertifika, LEED-ND.

Abstract Today, urban areas cause major environmental problems such as pollution, solid waste, noise, high energy consumption, carbon dioxide emissions, which are more than half of the world's population and therefore consume three quarters of the world's resources. In this context, strategic measures are needed to achieve the goal of healthy and livable cities in the face of increasing and diversified environmental problems. In order to ensure the efficiency and sustainability of urban resource use, from the 90s onwards, reducing the negative effects of environmental problems, new planning approaches for healthy, more livable cities (green city, eco-city, liveable city, digital city, smart city initiatives etc.) have been developed. The smart city and eco-tech city initiatives aim to re-evaluate settlements along with technological development within the framework of ecological sensitivity, and to establish sustainable resource management and sustainable living spaces. Environmental technologies, information technologies and communication technologies should be associated with ecology in order to ensure urban sustainability in smart cities where technology is actively used in solving urban problems. Eco-tech cities are based on this basis, aiming to reduce carbon emissions while restructuring settlements with a holistic planning approach. In sustainable, smart and eco-tech cities, a system is established that includes a series of actions and measures, from land use planning to energy production, disaster risk reduction, water efficiency and waste management. In cities similar to an organism in terms of production inputs and consumption outputs, it is necessary to monitor the operation of the system and to ensure that the ecosystem remains in balance by evaluating its environmental effects. At this point, urban metabolism is an important assessment tool for the sustainability of smart and eco-tech cities. Urban ecosystem should be monitored by analyzing urban metabolism. In this paper, within the framework of a theoretical framework, strategic targets and methods that constitute smart and eco-tech cities, which combine ecological and technological solutions for sustainability, in order to minimize the environmental problems and ensure the use of natural resources, are presented. In addition, the importance of planning, monitoring and management of cities as a more intelligent system is emphasized, and urban metabolism and analysis methods are mentioned as an important assessment tool of sustainable cities.

Keywords: Eco-tech cities, ecological urbanization, smart cities, sustainable cities, urban metabolism.

özet
Kentsel alanlar bugün, dünya nüfusunun yarısından fazlasının yaşadığı dolayısıyla dünyadaki kaynakların dörtte üçünü tüketen, bu yüzden kirlilik, katı atık, gürültü, yüksek oranda enerji tüketimi, karbondioksit salınımı gibi başlıca çevre sorunlarına neden olmaktadır. Bu bağlamda, gittikçe artan ve çeşitlenen çevre sorunları karşısında, sağlıklı ve yaşanabilir kentler hedefini gerçekleştirmek için stratejik önlemlerin alınması gerekmektedir. Kentsel kaynak kullanımında verimliliği ve sürdürülebilirliği sağlamak için, 90’lı yıllardan itibaren çevresel sorunlarının yarattığı olumsuz etkilerin azaltılması, sağlıklı, daha yaşanılabilir kentler için yeni planlama yaklaşımları (yeşil kent, ekokent, yaşanabilir kent, dijital kent, akıllı kent girişimleri vb.) geliştirilmiştir. “akıllı kent ve eko-tek kent girişimleri” teknolojik gelişim ile birlikte yerleşmeleri ekolojik duyarlılık çerçevesinde yeniden değerlendirmekte, sürdürülebilir kaynak yönetimi ve sürdürülebilir yaşam alanlarının oluşturulmasını amaçlamaktadır. Kentsel sorunların çözümünde teknolojinin aktif olarak kullanıldığı akıllı kentlerde, kentsel sürdürülebilirliğin sağlanması için çevre sorunlarına karşı geliştirilecek çevresel teknolojiler, bilgi teknolojileri ve iletişim teknolojileri ekoloji ile ilişkilendirilmelidir. Eko-tek kentler bu temele dayandırılmakta, bütüncül planlama yaklaşımı ile yerleşmeleri yeniden yapılandırırken karbon salınımının azaltılmasını hedeflemektedir. Sürdürülebilir, akıllı ve eko-tek kentlerde, arazi kullanım planlamasından enerji üretimine, afet riskinin azaltılmasından, su verimliliği ve atık yönetimine değin bir dizi eylem ve önlemi içeren bir sistem oluşturulmaktadır. Üretim girdileri ve tüketim çıktıları açısından bir organizmaya benzeyen kentlerde, sistemin işleyişini izlemek ve çevresel etkilerini değerlendirerek ekosistemin dengede kalmasını sağlamak gerekmektedir. Bu noktada, kentsel metabolizma, akıllı ve eko-tek kentlerin sürdürülebilirliği için önemli bir değerlendirme aracıdır. Kentsel metabolizmaya ilişkin analizler yapılarak kent ekosistemi izlenmelidir. Bu bildiride, yukarıda özeti sunulan akış içerisinde, dünyadaki hızlı değişime ve dönüşüme karşı, çevresel sorunları minimize etmek ve doğal kaynakların tüketilmeden kullanımını sağlamak için, başka bir deyişle sürdürülebilirlik için, ekolojik ve teknolojik çözümleri bir araya getiren akıllı ve eko-tek kentleri oluşturan stratejik hedef ve yöntemler kuramsal bir çerçeve kapsamında sunulmakta, kentlerin daha akıllı bir sistemler bütünü olarak planlanabilmesinin, izlenmesinin ve yönetilebilmesinin önemi vurgulanmakta, sürdürülebilir kentlerin önemli bir değerlendirme aracı olarak kentsel metabolizmadan ve analiz yöntemlerinden bahsedilmektedir.
Anahtar Kelimeler:Akıllı kentler, eko-tek kentler, ekolojik kentleşme, kentsel metabolizma, sürdürülebilir kentler.

Bir ekosistem olan kentlerin, sürdürülebilirliği için kentin tüm bileşenleri ile birlikte ele alınarak kentsel ekosistemin işleyişinin sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamda kentsel bir alandaki malzeme, enerji, su ve atık akışlarını ölçmenin bir yolu olan kentsel metabolizma önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Kentin sürdürülebilirliği için en küçük ölçekte sürdürülebilir ve ekolojik yaşam ortamlarının oluşturulması gerekmektedir. Bu kapsamda, bütüncül yaklaşım çerçevesinde bütünü oluşturan parçalardan biri olarak ve insan hayatının da önemli bir parçası olan ve insan ekolojisi açısından da önem taşıyan binaların metabolizmasının değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Binaların, bina gruplarının (komşuluk üniteleri), semtlerin ve kent bütününde girdi-çıktı analizlerinin bütüncül kentsel metabolizma değerlendirmeleri sağlandığı takdirde kentsel metabolizma konusunda daha verimli sonuçlara ulaşılacak akabinde etkin çözümlerin getirilmesi kolaylaşacaktır. Sürdürülebilir yerleşmelerin tasarımında bina ölçeğindeki metabolik süreçlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi önem taşımaktadır. İnsanın mutluluğu ve refahı için insan ekolojisi-teknoloji uyumunun sağlanması gerekmektedir. İnsan ekolojisi yararına kullanılacak teknoloji ile enerji etkin, doğal kaynaklardan maksimum fayda elde eden, geri dönüşümün sağlandığı, atıkların bertaraf edildiği, akıllı, ekolojik ve sürdürülebilir binaların tasarımı ve inşası mümkündür. En büyük enerji tüketicisi olan binaların, sürdürülebilirliğinin sağlanması için, yenilenebilir kaynakların kullanılması, inşaat malzemelerinin geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılması gibi parametreler dikkate alınmalıdır. Bu bildiride, çevresel sürdürülebilirlik için bu parametrelere göre tasarlanan binaların; yerel iklimi, kent ekosistemini, malzemeleri, enerji, su ve kaynak akışlarını dikkate alması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu bağlamda binaların çevresel sürdürülebilirliklerine dair bilgi sağlamak (kaynak kullanımını izlemek ve değerlendirmek ve çevresel etkisini kavramak), modellemek ve analiz etmek için ‘’kentsel metabolizma’’ kavramı bina ölçeğinde kullanılmaktadır. Ayrıca, yukarıda genel çerçevesi verilen yaklaşım ile kentsel metabolizmanın önemli bir parçası olan bina metabolizması üzerinde durularak, bina ölçeğinde metabolik süreçlerin değerlendirilmesine ilişkin araçlar sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, kent ekolojisi, kentsel metabolizma, bina metabolizması.

Introduction
For the last two decades, planning approaches have emerged for urban development patterns in which ecological elements are effective in the spatial and functional restructuring of cities on the basis of sustainability principle. Sustainable urban planning approach is one of them. The basis of sustainable urban planning is the sustainability of natural and cultural heritage values and biodiversity, the efficient and economically use of energy and resources, the creation of healthy and liveable urban spaces, dispose of the negative effects of the urban production-consumption-waste-recovery chain on environmental resources and values (ecological footprints) and dissemination of recycling or reuse possibilities. Urban planning to meet the environmental objectives of sustainability should be reflected local climate, ecosystems, materials, energy, water and resource flows. In this context, the concept of "urban metabolism" has been used to model, analyse and provide information on the environmental sustainability of cities. The concept of urban metabolism, as defined by Wolman, refers to the assessment of the amount of resources produced and consumed by urban ecosystems. Urban metabolism has become an important tool to understand how a city's development affects the local and regional environment and how it supports more sustainable urban planning. Urban metabolism analysis is a way of measuring the flow of materials, energy, water and waste in an urban neighbourhood. Urban metabolism analysis is a comprehensive assessment tool for planners, designers and policy makers and provides a concrete view of energy efficiency, emission control, material cycling, waste management and infrastructure activity within urban scape.
Material and method
In this paper, with the approach that urban metabolism in urban ecosystem is of great importance for urban ecology, assessment tools for urban metabolism are presented as a framework and ecological footprint is addressed as one of these evaluation tools.
Result and discussion
Qualitative and quantitative methods are used for urban metabolism analysis. There are many assessment tools developed to evaluate urban metabolisms, such as material flow analysis, input-output analysis, life cycle assessment, and ecological footprint. The ecological footprint stands out as a sustainability assessment tool for cities all over the world. Ecological footprint is one of the indicators of environmental sustainability, which quantifies the effects of human beings' production-consumption activities on nature. Ecological footprint analysis measures the environmental impact of human activities by asking the question "how much of what nature do we have?" which is the main problem of sustainable development.
This paper is a preliminary attempt to define the scope and content of the concept of "urban metabolism" in relation to the urban planning agenda in the context of sustainability and to establish a common language in the context of planning discipline.

Keywords: Sustainable urban planning, urban ecology, urban metabolism.

In recent years, we have witnessed the rapid change and transformation of rural areas around urban areas as a result of urban growth and expansion in most cities. Rurbanization is basically the process of transformation of rural areas with the emergence of certain urban features. In this transformation process, rural agriculture economy, settlement forms, lifestyles and social attitudes are changing and new urbanization pattern emerges. Rurbanization is a transformation process, and as a result, pre-selected urban patterns and urban lifestyles transform rural areas into rurban forms. These areas, which form the interface between urban and rural areas, have both urban and rural characteristics, in terms of physical and functional. Thus, these areas can be called as rurban areas. In recent years, we have witnessed the rapid change and transformation of rural areas around urban areas, which are the result of urban growth and spreading in most cities. Urban land constraints, transport links, ecological characteristics of the land, etc. social dynamics including the change of socio-cultural, economic and vital structures besides the physical structure play an important role in the emergence of the rurban fields. Outside the urban areas of Bartin, which is located in Western Black Sea Region in Turkey, rurban areas, which tend to spread from the urban area to the rural area, are more residential. The characteristic feature of these rural-urban areas, consisting of two or three floors, detached houses with gardens, is the transformation process of high-rise apartment houses. In this report, land use and physical environment change in rurban areas, demographic structures change, planning and development examined. In this context, the land use change between the years 1980-2009-2018 investigated in the rurban areas of the city of Bartin outside the urban area. The land use proposed in the master plans of 1980 and 2009 compared with the satellite image of Google Earth in 2018 to determine the land conversion in these areas. In addition, the change of the demographic structure caused to transformation of these lands and as a result, planning proposals regarding to rurban development based on sustainable settlement approach presented.

Keywords: Land transformation, residential land use, rurbanization, rurban growth, urban sprawl

özet
Son yıllarda, çoğu şehirde kentsel alanların büyümesi ve yayılması sonucu kentsel alanların çevresindeki kırsal alanların da hızla değişimi ve dönüşümüne tanık olmaktayız. Kır-kentleşme, temel olarak belirli kentsel özelliklerin ortaya çıkmasıyla kırsal alanların dönüşüm sürecini ifade etmektedir. Bu dönüşüm sürecinde ağırlıklı olarak kırsal tarım ekonomisi, yerleşim biçimleri, yaşam biçimleri ve sosyal tutumlar değişmekte ve yeni kentleşme biçimi ortaya çıkmaktadır. Kır-kentleşme bir değişim dönüşüm süreci olup, bu süreç sonucunda önceden seçilmiş kentsel desenler ve kentsel yaşam tarzları kırsal alanları değiştirerek kır-kentsel formları ortaya çıkarmaktadır. Kentsel alan ile kırsal alanın arayüzünü oluşturan bu alanlar, fiziki ve işlevsel olarak hem kentsel alan, hem de kırsal alan özelliğini taşımaktadır. Bundan dolayı, bu alanlar kır-kentsel alanlar olarak adlandırılabilir. Kentsel arazi kısıtı, ulaşım bağlantıları, arazinin ekolojik özellikleri vb. fiziksel yapı dışında, sosyo-kültürel, ekonomik ve yaşamsal yapıların değişimini içeren toplumsal dinamikler de kır-kentsel alanların ortaya çıkmasında önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye’de Batı Karadeniz Bölgesinde bulunan Bartın’daki kırsal alandan kentsel alana doğru yayılma eğilimi gösteren kır-kentsel alanlar, daha çok iskana yönelik yayılma göstermektedir. İki ya da üç katlı, bahçeli müstakil evlerden oluşan bu kır-kentsel iskan alanlarının karakteristik özelliği, yüksek katlı apartman tipi konutlara dönüşüm sürecinin yaşanmasıdır. Bu bildiride, kır-kentsel alanlardaki doğal yapı, demografik yapı değişimi, planlama süreçleri (arazi kullanım ve fiziki çevre değişimi) irdelenmiştir. Bu kapsamda, Bartın İli’nin kentsel alan dışındaki kır-kentsel alanlarında 1980-2009-2018 yılları arasındaki arazi kullanım değişimi araştırılmış, 1980 ve 2009 tarihli nazım imar planlarında önerilen arazi kullanımları ile 2018 tarihli Google Earth uydu görüntüsü karşılaştırılmış, bu alanlardaki arazi dönüşümü ve bu dönüşüme kaynaklık eden demografik yapı değişimi saptanmış ve sonuç olarak, sürdürülebilir yerleşim yaklaşımına dayalı kır-kentsel gelişmeye yönelik planlama önerileri sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Arazi dönüşümü, iskana yönelik arazi kullanımı, kır-kentleşme, kır-kentsel büyüme, kentsel yayılma

Water is of vital importance to people because it is not possible to survive for life. In the last two centuries, the rapid increase in population, production and consumption by the influence of industrialization has caused the decrease in the supply of potable water resources and increase in demand due to the flood, drought and warmth caused by unplanned urbanization, misuse and global climate change. Planning processes involving spatial decisions for the future of society also include water consumption decisions. Water management is at the forefront of strategies for rational resource use on earth where resources are becoming increasingly destructive and non-renewable resources are declining. Therefore, it is necessary to prevent the pollution of water resources, to reduce water usage per person and unit (country, region, basin, sector, etc.) and to use water efficiently. Effective water management should be provided for water efficiency. In order to reduce water use, increase useful water use and save water, it is first necessary to identify water footprints by determining water consumption in these units. The water footprint, which is an alternative indicator for water use, consists of three components: blue, green and gray water footprint. These components also represent water use and quality in water footprint. Water footprint calculations show how much water resources are used for production and consumption in the country, region, basin or selected area. In the unit, different indicators are used in water footprint calculations for both production and consumption. Water footprint of production; indicates whether the method and amount of water usage in production is appropriate and sustainable. Water footprint of consumption; refers to the amount of fresh water used in the production of goods and services consumed in the unit. In this paper, water footprint types and water footprint components are presented in a theoretical framework and it is proposed to be used as a tool in the planning process, emphasizing the water footprint as an alternative indicator of water management in planning.

Keywords: Water footprint, water management, planning, sustainability.

Özet
Suyun yaşam için ikamesi mümkün olmadığından insanlar için hayati bir önem taşımaktadır. Son iki yüzyılda sanayileşmenin etkisiyle nüfus, üretim ve tüketimde meydana gelen hızlı artış, plansız kentleşme, yanlış kullanım ve küresel iklim değişikliğinin neden olduğu taşkın, kuraklık ve sıcaklığın da etkisiyle içilebilir su kaynaklarının arzında azalma, talebinde ise artma meydana gelmiştir. Toplumun geleceğine yönelik mekânsal kararları içeren planlama süreçleri aynı zamanda su tüketim kararlarını da içermektedir. Kaynakların gittikçe tahrip olduğu, yenilenemeyen kaynakların azaldığı yeryüzünde, akılcı kaynak kullanımına yönelik stratejilerin başında su yönetimi gelmektedir. Dolayısıyla su kaynaklarının kirletilmesinin önlenmesi, kişi başına ve birimde (ülke, bölge, havza, sektörel vs.) su kullanımının azaltılması yani suyun verimli kullanılması gerekmektedir. Su verimliliği için de etkin bir su yönetimi sağlanmalıdır. Su kullanımı azaltılıp, faydalı su kullanımını artırmak ve su tasarrufu sağlamak için, öncelikle bu birimlerdeki su tüketimlerini belirleyerek su ayak izlerinin saptanması gerekmektedir. Su kullanımına yönelik alternatif bir gösterge olan su ayak izi; mavi, yeşil ve gri su ayak izi olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler de, su ayak izinde su kullanımını ve kalitesini temsil etmektedir. Su ayak izi hesaplamaları ülkede, bölgede, havzada veya seçilen alandaki üretim ve tüketimde su kaynaklarının ne kadar kullanıldığını ortaya koymaktadır. Birimde, gerek üretime gerekse tüketime ilişkin su ayak izi hesaplamalarında farklı göstergeler kullanılmaktadır. Üretimin su ayak izi; üretimde suyun kullanılış biçimi ve miktarının uygun ve sürdürülebilir olup olmadığını göstermektedir. Tüketimin su ayak izi ise; birimde tüketilen malların ve hizmetlerin üretiminde kullanılan tatlı su miktarını ifade etmektedir. Bu bildiride, planlamada su yönetimine ilişkin alternatif bir gösterge olan su ayak izi vurgulanarak, su ayak izi türleri ve su ayak izine ilişkin bileşenler kuramsal bir çerçevede sunulmakta, planlama sürecinde de bir araç olarak kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Su ayak izi, su yönetimi, planlama, sürdürülebilirlik.

Cities consume 75% of the world's energy production and produce 80% of CO2 emissions. The environmental crisis experienced by our planet can be addressed under three headings: the rapid growth of the population and its economic activities, the depletion of natural resources and the destruction of the ecosystems. Slowing down this worrying process and producing sustainable solutions for resource use is the foremost concern for the future of cities. In this context, creating sustainable cities of the future has become an important goal. According to the think-tank Sustainable Cities International (2010), city-specific sustainable development strategies should be adopted in a city. The "smart city", a sustainable urban model, has been adopted by the European Commission. Smart cities are defined as cities where high quality of life is achieved through intelligent management of natural resources and energy efficiency. Technology, ecology, sustainability and design are key concepts that have been integrated together as a result of the search for an environmental solution due to the increasing negative human impact on the environment in recent years. For cities' sustainability, technological sustainability and ecological sustainability must be integrated, guiding ecological principles to all decision-making processes from planning to design. Eco-design is also an important tool for ecological sustainability, providing a framework for environment-related design and management by taking ecological considerations into account and ensuring that positive interactions with environment are enhanced. Ecological design or eco-design is a design method that creates a system for evaluating natural resources and uses renewable energy resources and provides energy efficiency in urban design and architectural design. Eco-design is not only a design method for sustainability approach, it is also an ethical responsibility for future generations and nature. In this paper, a theoretical framework for ecological urban design and ecological architectural design will be presented within the scope of eco-design principles. Under the guidance of eco-design principles, technological sustainability can be integrated with ecological sustainability. So, cities can be both smart and sustainable, and significant progress can be made towards ecologically sustainable economic development.

Keywords: Sustainable cities, smart cities, eco-design.

Özet
Şehirler, Dünya enerji üretiminin %75'inden fazlasını tüketmekte ve %80 oranında sera gazı emisyonu üretmektedir. Gezegenimizin yaşadığı çevresel kriz üç başlık altında ele alınabilir: nüfusun ve ona paralel olarak ekonomik faaliyetlerin hızlı artışı, doğal kaynakların tükenmesi ve ekosistemin tahribatı. Bu kaygı verici süreci yavaşlatmak ve kaynak kullanımında sürdürülebilir çözümler üretmek kentlerin geleceğine yönelik en öncül konudur. Bu bağlamda, geleceğin sürdürülebilir şehirlerini yaratmak önemli bir hedef haline gelmiştir. Sürdürülebilir Şehirler Uluslararası (2010) düşünce kuruluşuna göre, bir kentte şehre özgü sürdürülebilir kalkınma stratejileri benimsenmelidir. Sürdürülebilir bir kentsel model olan “akıllı şehir” Avrupa Komisyonu tarafından benimsenmiştir. Akıllı şehirler, doğal kaynakların akıllıca yönetimi ve enerji verimliliği ile yüksek yaşam kalitesi elde edilen şehirler olarak tanımlanmaktadır. Teknoloji, ekoloji, sürdürülebilirlik ve tasarım son yıllarda çevre üzerindeki olumsuz insan etkilerinin artması nedeniyle, çevresel çözüm arayışının sonucu olarak birbirine entegre edilmiş kavramlardır. Şehirlerin sürdürülebilirliği için teknolojik sürdürülebilirlik ile ekolojik sürdürülebilirlik bütünleştirilmeli, planlamadan tasarıma kadar tüm karar süreçlerine ekolojik ilkeler rehberlik etmelidir. Eko-tasarımda, ekolojik sürdürülebilirlik için önemli bir araç olarak, ekolojik kaygıların dikkate alınmasını sağlayarak çevre ile ilgili tasarım ve yönetim konusunda bir çerçeve sunmakta ve çevreyle etkileşimlerin olumlu bir şekilde artmasını sağlamaktadır. Ekolojik tasarım ya da eko-tasarım, doğal kaynakları değerlendirmek için bir sistem oluşturan ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan ve kentsel tasarımda ve mimaride enerji verimliliği sağlayan bir tasarım yöntemidir. Eko-tasarım, sadece sürdürülebilirlik yaklaşımı için bir tasarım yöntemi değil, gelecek kuşaklar ve doğa için de etik bir sorumluluktur. Bu bildiride, eko-tasarım ilkeleri kapsamında ekolojik kentsel tasarım ve ekolojik mimari tasarıma yönelik kuramsal bir çerçeve sunulmuştur. Eko-tasarım ilkelerinin rehberliğinde teknolojik sürdürülebilirlik ile ekolojik sürdürülebilirlik entegre edilebilir. Dolayısıyla, şehirler hem akıllı hem de sürdürülebilir olabilir ve ekolojik açıdan sürdürülebilir ekonomik gelişmeye doğru önemli ilerlemeler kaydedebilir.

Population growth trends in cities have made urban mobility even more difficult. Problems arise in mobility systems, which become more difficult with the increase in population, in issues such as private vehicle ownership, traffic jams, and environmental pollution. Considering that the urban population will increase rapidly, unplanned urbanization is expected to increase the problems in urban mobility. The urban mobility system requires changes to solve these problems. In the context of the smart city approach, integrating technological innovations into urban mobility systems helps to improve the environment and life quality. Smart mobility reveals different alternative modes of mobility. One of these is shared micromobility. In this study, it is aimed to create an integrated framework for smart cities, smart mobility and shared micromobility. However, micromobility has many effects on smart cities. In this context, the effect of micro-mobility shared in the study is limited to the environment. Shared micromobility is an innovative sustainable mode of transport that can replace short-distance travel and has the potential to provide environmental benefits. However, as a result of the studies examined, it is revealed that the environmental effects of shared micromobility are not clear and do not create the expected environmental impact. Therefore, the right strategies should be developed in order to reveal the expected environmental effects of shared micromobility services. With the effective policies developed, the carbon footprint of urban mobility can be reduced.