Riyaziyyat
Görünüş
Riyaziyyat — real həyatın miqdar və fəza münasibətlərinə dair məsələlərin həllinin bu obyektin xassələrini zərurət üzündən ideallaşdırma yolu ilə tapılmasına əsaslanan elm, təbiət elmlərinin bazisi.
A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
[redaktə]- Amma yaxşı və gözəl fərqli olduğundan (çünki birinci həmişə hərəkətdədir, gözəl də hərəkətsiz şeylərdədir), riyaziyyat elmlərinin gözəl və yaxşı haqqında heç nə demədiyini iddia edənlər yanılırlar. Çünki bu elmlər onları ən çox təsdiq edir və sübut edir; adlarını çəkmirlərsə, əsərlərini, təriflərini sübut etmirlərsə, bu o demək deyil ki, onlar haqqında heç nə demirlər. Gözəlliyin əsas növləri riyaziyyat elmləri tərəfindən ən yaxşı sübut edilən nizam, müqayisəlilik və ayrılıqdır. Və bunlar (mən burada nizam və ayrılıq haqqında düşünürəm) çox şeyin səbəbi kimi göründüyündən, riyaziyyat elmlərinin də müəyyən şəkildə gözəlin səbəbi kimi bir səbəbdən bəhs edəcəyi açıq-aydın görünür. Aristotel
- Ateizm riyaziyyatçıların tiryəkidir. Ateizm riyaziyyatın dinidir. Karl Vilhelm Veyerştrass
B
[redaktə]- Bəlləyərək deyil, kəşf edərək anlamaq lazımdır. Riyaziyyat onsuz da həmişə varıydı. Cahid Arf
- …Bir çox “miqdarlar” var, yəni, “daha çox” və “az” anlayışlarının bağlandığı, lakin dəqiq ölçülməyən kəmiyyətlər, məsələn: ağıl və axmaqlıq, gözəllik və çirkinlik, cəsarət və qorxaqlıq, hazırcavablıq və axmaqlıq və s. Bu kəmiyyətləri ölçmək üçün vahidlər yoxdur, bu kəmiyyətləri rəqəmlərlə ifadə etmək olmaz, riyaziyyatın predmetini təşkil etmir. Aleksey Krılov
- Bir qədər şair olmadan riyaziyyatçı olmaq mümkün deyil. Karl Vilhelm Veyerştrass (1815-1897)alman riyaziyyatçısı
- Biz riyaziyyatdan danışarkən, sinir sisteminin əsas dili üzərində qurulmuş ikinci dərəcəli dildən danışa bilərik. Con fon Neyman
- Bütün elmlər riyaziyyata çevrilməlidir. Əvvəlki riyaziyyat həqiqi elmi ruhun yalnız ilk və ən asan ifadəsi və ya vəhyidir. Novalis
- Bütün sənətlər musiqiyə meyl etdiyi kimi, bütün elmlər də riyaziyyata meyl edir. Corc Santayana
C
[redaktə]- Cavan oğlan, riyaziyyatda başa düşüləcək bir şey yoxdur, sadəcə öyrəşmək lazımdır. Con fon Neyman
- Cərrahyiyyə stolundan və riyaziyyatdan qorxuram. Cərrahiyyə bədən üçün, riyaziyyat baş üçün dəhşətdir. Mixail Prişvin
D
[redaktə]- Dünyadakı ən məsum məşğuliyyət riyaziyyatdır.- Mustafa Kamal Atatürk
E
[redaktə]- Ehtimal ki, riyaziyyatdan bixəbər olanlarla birlikdə bu mövzuda qərar verməyi öz üzərinə götürən və Müqəddəs Yazılarda onların məqsədinə uyğun kobud şəkildə təhrif olunmuş yer üzündə bu işimə qarşı çıxmağa cəsarət edən ağılsız natiqlər tapılsa, onlar mənim üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmir, mən onların mühakimələrini tələsik hesab edirəm. Çünki riyaziyyatdan az -çox başı çıxan Laktansius, yerin top şəklinə malik olduğunu bəyan edənlərə lağ edərkən yerin formasından bir qədər uşaqcasına danışırdı. Buna görə də tələbələrin bizə gülməsi təəccüblü deyil. Riyaziyyat riyaziyyatçılar üçün yazılmışdır və kimlərəsə bizim bu zəhmətlərimiz, səhv etmirəmsə, hətta müqəddəsinizin hazırda rəhbərlik etdiyi kilsə dövlətinin işinə də qarışmaq kimi görünür. Nikolay Kopernik
- Elə problemlər var ki, mən onların həllinə riyaziyyatdan daha çox əhəmiyyət verərdim, məsələn, etikaya, Allaha münasibətimizə, taleyimizə və gələcəyimizə aid; lakin onların həlli bizdən tamamilə kənarda və tamamilə elm əyalətindən kənardadır. Karl Qaus
- Elm adamları iki fərqli növə aiddir - məntiqi və intuitiv. Elm öz tərəqqisini hər iki ağıl formasına borcludur. Riyaziyyat sırf məntiqi struktur olsa da, intuisiyadan istifadə edir. Riyaziyyatçılar arasında intuitivlər və məntiqçilər, analitiklər və həndəsəçilər var. Hermit və Veyerştrass intuitiv idilər. Riemann və Bertrand, məntiqçilər. İntuisiyanın kəşfləri həmişə məntiqlə inkişaf etdirilməlidir. Aleksis Karrel
- Elm yalnız ona riyaziyyat daxil olduğuna görə elmdir. İmmanuel Kant
Ə
[redaktə]- Ədəbiyyat mükafatı öz konsepsiyasına görə yazıçının hələ də öz peşəsinə görə müdrik, heç bir təşkilati mənsubiyyəti olmayan, həm dövrümüz, həm də mənəviyyatımız haqqında mötəbər söz deyə bilən bir adam kimi düşünülə biləcəyi günlərə aiddir. həyat. (Yeri gəlmişkən, Alfred Nobelin heç bir fəlsəfə mükafatı təsis etməməsi və ya riyaziyyat mükafatı deyil, fizika mükafatı təsis etməsi mənə həmişə qəribə gəldi, musiqi mükafatı desək, musiqi, hər halda, müəyyən bir dilə bağlı olan ədəbiyyatdan daha universaldır.) Müdrik kimi yazıçı ideyası bu gün demək olar ki, ölüdür. Rolda özümü çox narahat hiss edərdim. Con Maksvell
- Əgər fəlsəfənin əvvəldən tələb etdiyi kimi, bunları sübut etmək üçün bu kitabda bir araya topladığımı təsadüfi deyil, dərindən araşdırıb mühakimə etsələr, bacarıqlı və alim riyaziyyatçıların mənimlə razılaşacaqlarına şübhə etmirəm. ... Riyaziyyat riyaziyyatçılar üçün yazılmışdır, mənim bu zəhmətlərim , səhv etmirəmsə, onlara nəsə töhfə verəcəkmiş kimi görünür. ...Nə... Mən bu işdə nail olmuşam, xüsusən də Həzrətinizin qərarını və bütün digər alim riyaziyyatçıların öhdəsinə buraxıram. ... Əgər bütün riyaziyyatdan bixəbərlərlə birlikdə bu mövzuda qərar verməyi öz öhdəsinə götürən və Müqəddəs Yazılarda onların məqsədinə görə pis şəkildə təhrif olunmuş bəzi yerlərə görə, ağılsız natiqlər tapılarsa, buna cəsarət etsinlər. Mənim işim, onların mənim üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur, mən onların mühakimələrini səfehlik kimi qiymətləndirirəm. Nikolay Kopernik
- Əgər kimsə riyaziyyatın mahiyyətini qısa və ifadəli bir sözlə müəyyən etmək istəyirsə, deməlidir ki, bu, sonsuzluq elmidir. Anri Puankare
- Ən yüksək həyat riyaziyyatdır. Novalis
F
[redaktə]- Faydalı hala gələn riyaziyyatın böyük bir hissəsi heç bir şəkildə faydalı olmaq istəmədən və onun hansı sahədə faydalı olacağını heç kimin bilməyəcəyi bir vəziyyətdə inkişaf etmişdir; və heç vaxt belə olacağına dair heç bir ümumi əlamət yox idi. Ümumiyyətlə, riyaziyyatda eyni dərəcədə doğrudur ki, riyazi kəşflə onun faydalı olduğu an arasında zaman fasiləsi var; və bu zaman fasiləsinin 30 ildən 100 ilə qədər, bəzi hallarda isə daha çox ola biləcəyi; və bütün sistemin heç bir istiqaməti olmadan, faydalılığa istinad etmədən və faydalı şeylər etmək istəyi olmadan fəaliyyət göstərdiyi görünür. Con fon Neyman
- Film üç universal dildən biridir ... digər iki dil: riyaziyyat və musiqidir. Frenk Kapra
- Filosoflar səmanın qeyri-adi mükəmməlliyini nəzərə alaraq onu görünən tanrı adlandırırdılar. Ona görə də elmlərin üstünlüklərini öyrəndikləri mövzudan asılı olaraq qiymətləndirsək, astronomiya ən görkəmli olacaq. Şübhəsiz ki, nəcib elmlərin başçısı və azad insanın ən layiqli məşğuliyyəti olan onun özü, demək olar ki, bütün riyaziyyat elmlərinə arxalanır. Nikolay Kopernik
- Fizika elm tarixində ilk dəfə deyil ki, riyaziyyata inkişaf yolu verib. Mixal Heller
H
[redaktə]- Hesablama müasir riyaziyyatın ilk nailiyyəti idi və onun əhəmiyyətini qiymətləndirmək çətindir. Düşünürəm ki, bu, müasir riyaziyyatın başlanğıcını hər şeydən daha birmənalı şəkildə müəyyən edir və onun məntiqi inkişafı olan riyazi analiz sistemi hələ də dəqiq təfəkkürdə ən böyük texniki irəliləyişi təşkil edir. Con fon Neyman
- Hesablama riyaziyyat üçün təcrübənin fizika üçün olduğu kimidir və yalnız hesablamanın yaratdığı bütün həqiqətlər təcrübənin həqiqətləri kimi qəbul edilə bilər. Elmlər ilk səbəblərə, hər şeydən əvvəl riyaziyyata, fizikada olduğu kimi, bizə məlum olmayan prinsipləri qəbul edə bilməyəcəyinə getməlidir. Çünki riyaziyyatda, belə demək mümkünsə, yalnız bizim oraya yerləşdirdiyimiz şeylər var... Lakin, riyaziyyatda həmişə insanın aradan qaldıra bilməyəcəyi əsas qaranlıqlıq varsa, o, məncə, sonsuzluğa doğru uzanacaq; riyaziyyat fizikaya, haqqında çox az şey bildiyimiz cisimlərin ən daxili təbiətinə bu istiqamətdə toxunur. Bernar Fontenel
- Həndəsə forma və ölçülərin nəzərə alınmasına həsr olunmuş riyaziyyat elmidir və ölçü və ya məkan ideyalarının iştirak etdiyi bütün elmlərin öyrənilməsi üçün ən yaxşı və ən etibarlı bələdçi olduğu deyilə bilər. Naviqatorların, memarların, tədqiqatçıların, mühəndislərin və optiklərin öz peşələri üzrə tələb etdiyi demək olar ki, bütün biliklər həndəsə və riyaziyyatın sahələrindən əldə edilir. Həndəsənin daxil olduğu qaydalara uyğun qurulmuş bütün sənət əsərləri; və eyni qanunları təbiət əsərlərində müşahidə edirik. Riyaziyyatın öyrənilməsi, ümumiyyətlə, dəqiq düşünmə vərdişlərinin yetişdirilməsində də böyük əhəmiyyət kəsb edir; və bu baxımdan eyni zamanda məntiqə faydalı köməklik göstərir. Robert Çembers
- Hər bir elmdə həqiqət riyaziyyat olduğu qədərdir. İmmanuel Kant
- Həyat yalnız iki şey üçün gözəldir; riyaziyyatı kəşf etmə və öyrətmə. Albert Eynşteyn
- Həyat yalnız iki şeylə gözəldir; riyaziyyata yiyələnmək və riyaziyyatı öyrənməklə. Simeon Deni Puasson
- Hökmdar siyasi elmi, kamandan ox atmağı, sevgi elmini, rəqsləri, hesabdarlığı, musiqini, riyaziyyatı, təsviri incəsənəti səylə öyrənməlidir. Çanakya/Hökmdar
İ
[redaktə]- İnsanlar riyaziyyatın sadəliyinə inanmaqdan imtina edirlərsə, bu, yalnız həyatın mürəkkəbliyini dərk etmədikləri üçün olur. Con fon Neyman
- İnsanoğlu bir gün sonsuza qədər yaşamağı riyaziyyatla tapacaq. Cahid Arf
K
[redaktə]- Kainatın kitabı riyaziyyat diliylə yazılmışdır. Qalileo Qaliley
- Katolik qadının riyaziyyata müraciət edərək hamiləlikdən qaçması indi tamamilə qanunidir, baxmayaraq ki, fizika və ya kimyaya müraciət etmək hələ də qadağandır. Henri Luis Manken
- Kimya - fizikanın sağ əli, riyaziyyat - onun gözləridir. Mixail Lomonosov
M
[redaktə]- Mexanika riyazi elmlərinin cənnətidir, çünki onunla riyaziyyatın bəhrələrinə çatmaq olar. Alfred Norz Vaythed
- Mən riyaziyyata həyatımı həsr etdim, qarşılığında mənə həyatımı geri verdi. Cahid Arf
- Mən siyasət və müharibəni öyrənməliyəm ki, oğullarımız riyaziyyat və fəlsəfəni öyrənməkdə azad olsunlar. Oğullarım riyaziyyat və fəlsəfə, coğrafiya, təbiət tarixi, gəmiqayırma, gəmiçilik, ticarət və kənd təsərrüfatı sahələrini öyrənməlidirlər ki, övladlarına rəssamlıq, şeir, musiqi, memarlıq, heykəltəraşlıq, qobelen və çini sənəti öyrənmək hüququ versinlər. Con Adams
- Müstəqil təfəkkürə gedən ən qısa yol riyaziyyatdır. V.A.Kaberin(1902) sovet yazıçısı
- Müstəsnadır ki, insan hər hansı bir prosesin başa düşülməsini onu idarə etmək, ondan istifadə etməklə, onu instinktiv və empirik şəkildə mənimsəməmişdən əvvəl dərindən öyrənmədən əldə edə bilməlidir… Beləliklə, təbiətin hər hansı bir müzakirəsi. hər hansı bir sahədə intellektual səy göstərmək çətindir, əgər o sahə ilə asan, müntəzəm tanışlığı nəzərdə tutmursa. Riyaziyyatda bu məhdudiyyət çox ciddi olur. Con fon Neyman
O
[redaktə]- Oxumağımın əleyhinə deyildim. Aydındır ki, riyaziyyat və fizika fənləri məni daha çox bədii fənlərdən daha çox maraqlandırırdı, amma düşünürəm ki, çox yaxşı tələbə idim. Karl Vilhelm Veyerştrass
P
[redaktə]- Peşəkar riyaziyyatçı melanxolik ilə özünü riyaziyyat haqqında yazarkən tapır. Riyaziyyatçının rolu nəyisə yerinə yetirmək, yeni teoremlər nümayiş etdirmək, riyaziyyatı inkişaf etdirməkdir, başqa riyaziyyatçılar və ya özü tərəfindən edilənləri şərh etmək deyil. Siyasətçilər jurnalistlərə, rəssamlar sənətşünaslara yuxarıdan aşağı baxır; bioloqlar, fiziklər və riyaziyyatçılar, ümumiyyətlə, eyni şəkildə reaksiya verirlər. Təfsir edənə yaradandan daha dərin, nə də tamamilə haqlı bir nifrət yoxdur. İfşa etmək, tənqid etmək və ya qiymətləndirmək ikinci dərəcəli ağılların işidir. Godfrey Hardi
R
[redaktə]- Riyaziyyat adətən dilə aid edilən funksiyalardan kənara çıxır. Mixal Heller
- Riyaziyyat bir dildir və əsaslandırmadır; dil üstəgəl məntiq kimidir. Riyaziyyat düşünmə vasitəsidir. Riçard Feynman
- Riyaziyyat bir fənn, elm kimi insanın ümumi düşüncə tərzini, təfəkkür mədəniyyətini təkmilləşdirir, onları nizama salır, məntiqi mülahizə etməyə sövq edir, onlarda dəqiqliyi və gətirilən dəlillərin, arqumentlərin hərtərəfli mükəmməlliyini tərbiyə edir.[1][2] — Ələddin Allahverdiyev
- Riyaziyyat bizim nöqteyi-nəzərimizdən bir elm deyil, o mənada ki, təbiət elmi deyil. Onun etibarlılığının sınağı təcrübə deyil. Yeri gəlmişkən, əvvəldən aydınlaşdırmalıyıq ki, əgər bir şey elm deyilsə, o, mütləq pis deyildir. Məsələn, sevgi elm deyil. Deməli, əgər bir şeyin elm olmadığı deyilirsə, bu o demək deyil ki, onda nəsə var; sadəcə olaraq o deməkdir ki, bu elm deyil. Riçard Feynman
- Riyaziyyat-canlı orqanizmdir ... ...riyaziyyatı anlamaq üçün onun tarixini bilmək vacibdir. Leopold Infeld(1898-1968) polyak fiziki
- Riyaziyyat elmi mənim fikrimcə bölünməz bir bütövdür, canlılığı onun hissələrinin əlaqəsi ilə şərtlənən bir orqanizmdir. Çünki bütün müxtəlif riyazi biliklərə baxmayaraq, biz hələ də məntiqi cihazların oxşarlığını, bütövlükdə riyaziyyatdakı fikirlərin əlaqəsini və onun müxtəlif bölmələrindəki çoxsaylı analogiyaları açıq şəkildə dərk edirik. Onu da qeyd edirik ki, riyazi nəzəriyyə nə qədər uzaq işlənib hazırlanırsa, onun qurulması da bir o qədər ahəngdar və vahid şəkildə gedir və elmin indiyədək ayrı-ayrı sahələri arasında gözlənilməz əlaqələr aşkarlanır. Belə olur ki, riyaziyyatın genişlənməsi ilə onun üzvi xarakteri itirilmir, ancaq özünü daha aydın göstərir. Hilbert
- Riyaziyyat elmin, say nəzəriyyəsi riyaziyyatın kraliçasıdır; çox vaxt astronomiya və təbiət elmlərinə təvazökarlıqla xidmət edir və bütün bu əlaqələrdə aparıcı rol oynayır. Karl Qaus
- Riyaziyyat - elmlərin, hesab isə - riyaziyyatın tacıdır. Karl Qaus
- Riyaziyyat elmlərin kraliçasıdır. Karl Qaus
- Riyaziyyat ən aşkar olanı ən az aşkar olan yolla sübut etmək işidir. Corc Polya
- Riyaziyyat, ən azından düşüncə və zehnin nizama salınmasına kömək etdiyi üçün sevilməlidir. Mixail Lomonosov
- Riyaziyyat ən gözəl həyatdır. Novalis
- Riyaziyyat ən məqbul elmdir; o və astronomiya mənimlə rəqs məclisləri, konsertlər və digər bu kimi əyləncələri təmsil edir, mən onların ancaq adlarını bilirəm. Fridrix Bessel
- Riyaziyyat ən ucuz elmdir. Fizika və ya kimyadan fərqli olaraq, heç bir bahalı avadanlıq tələb etmir. Riyaziyyat üçün lazım olan tək şey qələm və kağızdır. Corc Polya
- Riyaziyyat əsas olaraq səbir hadisəsidir. Bəlləyərək deyil, kəşf edərək anlamaq lazımdır. Cahid Arf
- Riyaziyyat fərziyyəsiz bir elmdir. Onu tapmaq üçün mənə Kroneker kimi Allaha və ya Puankare kimi riyazi induksiya prinsipinə uyğunlaşdırılmış dərrakəmizin xüsusi qabiliyyətinin fərziyyəsinə və ya Brouverin ilkin intuisiyasına ehtiyacım yoxdur, nəhayət, Bertran Rassel və Vaythed Alfred Nort kimi, sonsuzluq, azalma və ya tamlıq aksiomları, əslində aktual, ardıcıllıq sübutları ilə kompensasiya edilə bilməyən məzmunlu fərziyyələrdir. Hilbert
- Riyaziyyat heç bir irq və ya coğrafi sərhəd tanımır; riyaziyyat üçün mədəni dünya bir ölkədir. Hilbert
- Riyaziyyat heç bir mənası olmayan düsturlar arasındakı əlaqələri öyrənir. Hilbert
- Riyaziyyat, incəsənətin, elmlərin sarsılmaz təməlinin və insan işlərində çoxlu üstünlüklər mənbəyinin məhsuldar valideynidir. Bizim, riyaziyyatdan həyatın əsas ləzzətlərini, sağlamlığın qiymətlilərini, sərvətin artmasını və əməyin rahatlıqlarını aldığımızı söyləmək olar. Onun köməyi ilə zərif və rahat yaşayaq, özümüz üçün layiqli evlər tikək, əzəmətli məbədlər inşa edək. Allaha və gələcək nəsillərə gözəl Abidələr yadigar qoyaq. Bizi düşmənin basqınlarından o Rampirlər (Ramipril, yüksək qan təzyiqi, ürək çatışmazlığı və diabet xəstəliyini müalicə etmək üçün istifadə edilən dərman) qoruyur. Riyaziyyatın köməyi ilə silahlardan düzgün istifadə edin, ordunu məharətlə idarə edin və müharibəni vəhşi heyvanların çılğınlığı ilə deyil, sənətlə idarə edin. Biz aldadıcı Billows (dalğalanma) vasitəsilə təhlükəsiz hərəkət axınına malikik, dənizin izsiz yolları ilə birbaşa keçin. Küləklərin qeyri-müəyyən impulsu ilə dizayn edilmiş limanlar: günlərin və gecələrin alternativ artımları, işıq və kölgənin şübhəli sərhədləri, saat və dəqiqələrin dəqiq fərqləri vasitəsilə istifadəimizə günəş şüalarının incə fəzilətini əldə etməyimiz, görmə sferasını sonsuz dərəcədə genişləndirməyimiz, yaxın görünüşləri genişləndirməyimiz daxil olur. Gizli şeyləri kəşf edin, təbiəti onun sirrlərində axtarın və onun qaranlıq sirlərini açın. Gözlərimizi gözəl şəkillərlə sevindirmək, təbiət əsərlərini təsvir etmək — təqlid edək — dedim? Yox, biz mövcud olmayan şeyləri formalaşdırarkən, olmayan şeyləri nümayiş etdiririk və keçmişi təmsil edirik. Ağlımızı yenidən yaradırıq və qulaqlarımızı melodik səslərlə sevindirir, havanın qeyri-sabit dalğalarını musiqi melodiyalarına uyğunlaşdırırıq. Yaradanımızı ahəngdar bir şəkildə, cənnətin mübarək xorlarını təqlid etmədən tərifləyin. Biz buludların əlçatmaz oturacaqlarına, uzaq quru yollarına, dənizin təkrarolunmaz yollarına yaxınlaşıb araşdıraq; dağların yüksək zirvələrinə, vadilərin alçaq diblərinə və okeanın dərin körfəzlərinə, qəlbimizdə yuxarıdakı müqəddəslərin özlərinə doğru irəliləyirik. Bəli, onları bizə tərəf çəkirik, eterik qüllələri (burada — bədən gücünün imkanlarını) miqyaslandıraq, səmavi tarlalarda sərbəst hərəkət edək, sonsuzluqları və ulduzların aralıqlarını, səmaların toxunulmaz qanunlarını təyin edək və ulduzların dolaşan dövrələrini sabit sərhədlər daxilində məhdudlaşdıraq: Bir sözlə, Kainatın geniş parçasını dərk edək. İsaak Barrou
- Riyaziyyat indiki vəziyyətində o qədər geniş və rəngarəngdir ki, - əminliklə demək olar ki, o, tamamilə insan ağlından kənardadır və buna görə də riyaziyyatdan bilinməli olanları ciddi şəkildə seçmək lazımdır. Aleksey Krılov
- Riyaziyyat insan zehninin çata bildiyi ən mürəkkəb abstraksiyalar haqqında elmdir. Alfred Norz Vaythed
- Riyaziyyat kosmosu əks etdirən dəyərləri, o cümlədən nizam, tarazlıq, harmoniya, məntiq və mücərrəd gözəlliyi ifadə edir. Derak Çopra
- Riyaziyyat müxtəlif şeyləri eyni adla çağırmaq sənətidir. Anri Puankare
- Riyaziyyat müstəqil düşüncəyə aparan ən qısa yoldur. Veniamin Kaverin
- Riyaziyyat olmadan müasir astronomiya və fizika mümkün deyil; öz nəzəri hissəsində bu elmlər, belə demək mümkünsə, riyaziyyatda əriyir. Hilbert
- Riyaziyyat onsuz da həmişə varıydı. İnsanoğlu onu tapdı.Cahid Arf
- Riyaziyyat öz gözəlliyini yalnız ciddi düşünmə səyindən qorxmayanlara açır. Kim ən sadə konseptual qaydaları anlamaq istəməməsinə haqq qazandırırsa reallığı daha dərindən görməsi sayəsində özünü “əlavə mənadan” məhrum edir. Mixal Heller
- Riyaziyyat öz-özlüyündə aydın olan elmlərdən biridir. Leonardo da Vinçi
- Riyaziyyat, özünü aldatmağın ən mükəmməl üsuludur. Albert Eynşteyn
- Riyaziyyat tanrıların həyatıdır. Novalis
- Riyaziyyat tarixindən məlumdur ki, bir teoremi sübut etmək və ya problemi həll etmək üçün riyaziyyatın müxtəlif və çox uzaq qollarından istifadə edilməli olduqda, bu, adətən verilmiş teorem və ya məsələnin həlledici əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirir. Mixal Heller
- Riyaziyyat, təbiət öyrənməyə yaxşı və hətta yeganə girişdir. Dmitri Pisarev (1840-1868) rus publisisti
- Riyaziyyata can atmaq insan ruhunun ilahi çılğınlığıdır. Alfred Norz Vaythed
- Riyaziyyatçı, eynilə rəssam və ya şair kimi naxışlar yaradır. Əgər onun naxışları daha sabitdirsə, bu, yalnız ideyalardan ibarət olduğuna görədir... Riyaziyyatçının naxışları, eynilə rəssamın, şairin naxışları kimi, gözəl olmalıdır; Rənglər və ya sözlər kimi ideyalar bir-birinə ahəngdar şəkildə uyğun gəlməlidir. Gözəllik birinci tələbdir: dünyada çirkin riyaziyyata yer yoxdur. Godfrey Hardi
- Riyaziyyatçılar alim deyil, rəssamdırlar. Həndəsə və ya orta məktəb cəbri kimi əsas riyaziyyatdan başqa, riyaziyyatçıların istifadə etdiyi bütün simvollar, düsturlar və sözlərin heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Təmiz riyaziyyatın bütün quruluşu nəhəng bir fırıldaq, sadəcə bir oyun və axmaq bir zarafatdır. Kimsə soruşa bilər ki, "Bunu ifşa etmək istəyən üsyançılar yoxdurmu?". Əlbəttə ki, onlar var. Amma faktlar o qədər heyrətamizdir ki, heç kim onları ciddi qəbul etmir, buna görə də sirr yaxşı gedir. Ted Kazinski
- Riyaziyyatçılar bir, iki, üç və ya istənilən sayda ölçüləri olan çoxlu sayda müxtəlif həndəsə sistemləri, Evklid və ya qeyri-Evklid sistemi qurmuşlar. Bütün bu sistemlər tam və bərabər qüvvədədir. Onlar riyaziyyatçıların nəticələrini təcəssüm etdirirlər, onların reallıqlarının müşahidələri, fizikanın şübhəli və anlaşılmaz reallığından çox daha sıx və daha sərt bir reallıqdır. Evklidin köhnə dəbli həndəsəsi, Veblen Minkowski və Eynşteynin fəza zamanları hamısıdır, tamamilə və eyni dərəcədə realdır. Bu otaqda üç, qonşu qapıda isə beş ölçü ola bilər. Peşəkar riyaziyyatçı kimi heç bir fikrim yoxdur; Mən yalnız hansısa səlahiyyətli fizikdən mənə faktlarla bağlı təlimat verməsini xahiş edə bilərəm. Deməli, riyaziyyatçının funksiyası sadəcə olaraq özünün mürəkkəb reallıq sistemi, o heyrətamiz dərəcədə gözəl kompleks haqqında faktları müşahidə etməkdir. Onun elminin predmetini təşkil edən məntiqi əlaqələri, sanki o, uzaq dağlara baxan bir kəşfiyyatçı kimi və hər biri xalis riyaziyyatın bir qolu olan bir sıra xəritələrdə müşahidələrinin nəticələrini qeyd etmək. Onların arasında, bəlkə də, ədədlər nəzəriyyəsini təşkil edən kəskin kontur və kölgənin olduqca heyrətamiz təzadları ilə o qədər də valehedici heç biri yoxdur. Godfrey Hardi
- Riyaziyyatda ağıl müstəsna olaraq özünün zaman və məkan kimi dərketmə forması ilə məşğuldur. Deməli, o, öz quyruğu ilə oynayan pişik kimidir. Artur Şopenhauer
- Riyaziyyatda bir şeyləri əsla anlamazsan, yalnız onlara alışarsan. İsaak Nyuton
- Riyaziyyatda ən böyük irəliləyişlərdən bəziləri simvolların ixtirasına görə olmuşdur ki, sonradan izah etmək lazım gəldi; mənfi kəmiyyətlərin bütün nəzəriyyəsi mənfi işarədən irəli gəlirdi. Karl Vilhelm Veyerştrass
- Riyaziyyatda həqiqətə nail olmaq üçün əsas yollar induksiya və oxşarlıqdır. Laplas (1749-1827) fransız riyaziyyatçısı
- Riyaziyyatdakı ən böyük irəliləmələrin bəziləri daha sonra açıqlanması zəruri hala gələn kiçik simvolların icadıyla olmuşdur; mənfi işarəsindən bütün mənfi halların nəzəriyyəsi çıxmışdır. Oldos Haksli
- Riyaziyyatdakı gözəlliyi, ədəd və fiqurlardakı harmoniyanı, həndəsənin zərifliyini unutmaq olmaz. Bunlar insanda əsl estetik hiss oyadır. Anri Puankare (1854- 1912) fransız riyaziyyatçısı.
- Riyaziyyatdan xəbərdar olmayan şəxsin, dünyanı dərk etməsi mümkün deyil. Rocer Bekon
- Riyaziyyatın inkişaf etdirilməsi və təkmilləşdirilməsi dövlətin tərəqqisi ilə sıx bağlıdır. Napoleon Bonapart (1769-1821) fransız imperatoru
- Riyaziyyatın müddəalarının əhəmiyyətini dərk etmək bacarığı yalnız bu elmi uzun illər öyrəndikdən sonra inkişaf edir. Godfrey Hardi
- Riyaziyyatın öyrənilməsi xəyal qırıqlığına səbəb ola bilər... Bizə deyirlər ki, ondan ulduzların kütləsini təyin etmək və ya bir damla sudakı milyardlarla molekulu saymaq olar. Bununla belə, Hamletin atasının bəhanəsi kimi, bu böyük elm bizim zehni silahlarımızın onu dərk etmək səylərindən yayınır. Alfred Norz Vaythed
- Riyaziyyatın tənliklərinin qurulması, onların həlli və eyni zamanda, hesablamaların sadələşdirilməsi, riyazi məsələlərin həllinin təxmini üsullarının tətbiqi baxımından verdiyi hər şey gec-tez texnologiyadan istifadə edəcək və görünən suallara tətbiq edəcəkdir, heç nə onların həlli üçün bu və ya digər metodun ilkin olaraq işlənib hazırlandığı sualla heç bir ortaqlığı yoxdur. Aleksey Krılov
- Riyaziyyatın üç məqsədi var. Təbiəti öyrənmək üçün alətlər təmin etməlidir. Bundan əlavə, onun fəlsəfi yönümlü və cəsarətlə desəm, estetik yönü var. O, filosofu say, məkan və zaman ideyalarını tədqiq etməyə təşviq etməlidir; və bundan əlavə, bilicilər riyaziyyatda rəsm və musiqinin verdiyi zövqə bənzər bir həzz tapırlar. Onlar rəqəmlərin və formaların ahəngdar harmoniyasına heyran olurlar; yeni kəşf onların qarşısında gözlənilməz perspektivlər açanda heyrətlənirlər və hisslər bu prosesdə iştirak etmədiyi üçün onların yaşadıqları həzz estetik xarakter daşımırmı? Düzdür, yalnız seçilmiş bir neçə nəfər bunu tam şəkildə yaşamaq imtiyazına malikdir; lakin bütün yüksək sənətlərlə eyni deyilmi? Ona görə də tərəddüd etmədən deyəcəm ki, riyaziyyat öz xatirinə yetişdirilməli, fizikada tətbiq tapmayan nəzəriyyələr də digərləri kimi öyrənilməlidir. Anri Puankare
- Riyaziyyatın ümumi mövzusu hər birimiz üçün çox genişdir. Düşünmürəm ki, Qaussdan bəri heç bir riyaziyyatçı bunu tam və bərabər şəkildə əhatə edib, hətta Hilbert də bunu etməyib və bizim hamımızın genişliyi (dərinlik məsələsindən xeyli başqa) Hilbertdən xeyli azdır. Buna görə də, verə biləcəyim hər hansı bir müraciətin riyaziyyatda müəyyən təcrübəyə malik olduğum bəzi sahələrə, eyni dərəcədə və ya daha vacib ola biləcək digərlərinin zərərinə qərəzli olmayacağını etiraf etməmək tamamilə qeyri-real olardı. Konkret desək, işlədiyim digər elmlərə riyaziyyatın tətbiqinin təhlilin, məntiqin və müəyyən sərhəd sahələrinin həmin hissələrinə qarşı qərəzdən qaça bilmədim. Əgər sizin Komitəniz bu cür natamamlıqların təsirinə məruz qalan müraciətin hələ də Konqresin proqramına uyğun olduğunu düşünürsə və mənim çıxış qabiliyyətimə olan çox səxavətli etimad davam edərsə, mən bunu yerinə yetirməkdən məmnun olaram. Con fon Neyman
- Riyaziyyatın varlıq qüdrəti onun sahələrinin qırılmaz birliyindəndir. Hilbert (1862-1943) alman riyaziyyatçısı
- Riyaziyyatla bağlı ən həyati xarakterik fakt, mənim fikrimcə, onun təbiət elmləri ilə, daha ümumən, təcrübəni sırf təsviri səviyyədən daha yüksək səviyyədə şərh edən hər hansı bir elmlə olduqca özünəməxsus əlaqəsidir. Con fon Neyman
S
[redaktə]- Saf riyaziyyat bir dindir. Novalis
- Saf riyaziyyat bütünlüklə belə fikirlərdən ibarətdir ki, əgər filan müddəa hər hansı bir şey üçün doğrudursa, filan müddəa o şey üçün də doğrudur. Birinci müddəanın həqiqətən doğru olub-olmadığını müzakirə etməmək və doğru olması lazım olan hər hansı bir şeyin nə olduğunu qeyd etməmək vacibdir. Bu nöqtələrin hər ikisi tətbiqi riyaziyyata aid olardı. Biz sırf riyaziyyatda müəyyən nəticə çıxarma qaydalarından başlayırıq ki, bu qaydalara əsasən bir müddəa doğrudursa, başqa bir müddəa da belədir. Bu nəticə çıxarma qaydaları formal məntiq prinsiplərinin əsas hissəsini təşkil edir. Sonra əyləncəli görünən hər hansı bir fərziyyə götürürük və onun nəticələrini çıxarırıq. Əgər hipotezimiz haqqındadırsa hər hansı bir və ya bir və ya bir neçə xüsusi şey haqqında deyil, o zaman ayırmalarımız riyaziyyatı təşkil edir. Beləliklə, riyaziyyat nə haqqında danışdığımızı, nə də dediklərimizin doğru olub-olmadığını heç vaxt bilmədiyimiz mövzu kimi müəyyən edilə bilər. Riyaziyyatın başlanğıcı ilə çaşqın qalan insanlar, ümid edirəm, bu tərifdən rahatlıq tapacaq və yəqin ki, onun dəqiqliyi ilə razılaşacaqlar. Bertran Rassel
- Saf riyaziyyat ümumilikdə tətbiqi riyaziyyatdan əhəmiyyətli dərəcədə faydalıdır. Çünki ən çox faydalı olan texnikadır və riyazi texnika əsasən təmiz riyaziyyat vasitəsilə öyrədilir. Godfrey Hardi
- Səhvlərimdən öyrəndiyim bir şey riyaziyyatın həmişə doğru olmasıdır. Nə vaxt ki, bir şey mənim istədiyim kimi getmədi və mən bundan məyus oldum, sonunda həmişə məlum oldu ki, arzuolunmaz həll daha da maraqlı nəticələrə gətirib çıxardı. Özünüzü riyaziyyatla idarə etməyə icazə verməlisiniz və əlbəttə ki, bütün proqramı qəbul etməyi əsaslandırmaq üçün həmişə fiziki motivasiyaya sahib olmalısınız. Mixal Heller
- Sən, bir riyaziyyat bərabərsizliyində bilinməyənsən. Aydın oldu; tək buraxaraq həll edəcəyəm səni. Yılmaz Ərdoğan
Ş
[redaktə]- Şahmat problemi əsl riyazidir, lakin bu, müəyyən mənada "xırda" riyaziyyatdır. Nə qədər dahiyanə və mürəkkəb, hərəkətlər nə qədər orijinal və təəccüblü olsa da, vacib bir şey çatışmır. Şahmat problemləri vacib deyil. Ən yaxşı riyaziyyat təkcə gözəl deyil, həm də ciddidir - "vacibdir", əgər xoşunuza gəlirsə, termin çox qeyri-müəyyəndir və "ciddi" bunu mənim fikirlərimi daha yaxşı ifadə edir. Godfrey Hardi
- Şair olmayan bir riyaziyyatçı heç vaxt mükəmməl olmaz. Karl Vilhelm Veyerştrass
T
[redaktə]- Təxminən deyə bilərik ki, riyazi ideya təbii və aşkar şəkildə digər riyazi ideyaların böyük şəbəkəsinə qoşula bilsə, "vacibdir". Deməli, ciddi bir riyazi teorem, mühüm fikirləri birləşdirən teorem, çox güman ki, riyaziyyatda və hətta digər elmlərdə böyük irəliləyişlərə səbəb olacaq. Heç bir şahmat problemi elmi fikrin inkişafına heç vaxt təsir göstərməmişdir; lakin Pifaqor, Nyuton, Eynşteyn öz zamanında kursu dəyişdi. Godfrey Hardi
- Təmiz riyaziyyat elə bir predmetdir ki, orada nə haqda danışdığımızı, danışdığımızın isə həqiqi olub-olmadığını bilmirik. Mark Tven
- Təmiz riyaziyyat elmi özünün müasir inkişafında insan ruhunun ən orijinal yaradılışı olduğunu iddia edə bilər. Alfred Norz Vaythed
U
[redaktə]- Uşaq vaxtı riyaziyyata ehtiras hiss etdiyimi xatırlamıram və mümkün bir riyaziyyatçı kimi karyera haqqında fikirlər çox əzəmətli idi. Riyaziyyatı imtahanlar və təqaüdlər baxımından düşündüm: Mən digər oğlanları məğlub etmək istəyirdim və riyaziyyat ən çox bunu edəcəyim kimi görünürdü. Godfrey Hardi
- Uşaqlığımda mənim üçün üç şey varıydı. Riyaziyyat, tarix və siyasət. Amma riyaziyyat onsuz da hamısını izah edən şey idi. Cahid Arf
Y
[redaktə]- Yaradıcı bir sənət kimi yalnız riyaziyyatla maraqlanıram. Godfrey Hardi
- Yukatanda, ən qədim mayyalılar - asteklərin öz yazı ideyasını onlardan aldıqları - sıfır anlayışını (yunanlar və romalılar nəzərə almadılar) və onlar tərəfindən hazırlanmış riyaziyyat və astronomiya vasitəsilə kəşf etdilər. o qədər mürəkkəb bir təqvim icad etdilər ki, onlar 144.000 günlük dövrləri düşünə bildilər. Marqaret Mid