Skip to main content
The paper addresses the post-digital, multimodal narratives of a thirteen-year-old teenage girl on Instagram. Post-digitality refers to the ontological assumption that the online is inseparably intertwined with the offline world. On the... more
The paper addresses the post-digital, multimodal narratives of a thirteen-year-old teenage girl on Instagram. Post-digitality refers to the ontological assumption that the online is inseparably intertwined with the offline world. On the other hand, narratives are understood as sociocultural, perspectival, and interactional discursive nodes co-produced by the teenage girl and the platform. The fine-grained interpretation of our data draws upon a transdisciplinary framework combining several theoretical and methodological approaches, most prominently social semiotics and semiotic technology, narrative studies, new literacy studies, and critical sociolinguistics. The qualitative analysis of our data follows the logic of nexus analysis, highlighting the design of the post-digital, multimodal teenage narratives on Instagram Stories and the software’s complex role in co-crafting situated storytelling. The main research findings indicate that Instagram’s affordances, i.e., its technological, semiotic, social, and algorithmic features, function as co-active, non-human agents with which the adolescent girl strategically negotiates to produce her multimodal narrative work. Finally, we argue that educational policy should acknowledge the affordances of the teenage-platform multimodal narrative synergy and the need for a post-digital critical literacies pedagogy.
Το ζήτημα της ταυτότητας απασχολεί την έρευνα της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας «για πάνω από 30 χρόνια» (Block 2009). Ιδιαίτερα από το 1995 και εξής μετά την έκκληση της Bonny Norton Pierce «να συμπεριληφθεί μία συνεκτική θεωρία της... more
Το ζήτημα της ταυτότητας απασχολεί την έρευνα της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας «για πάνω από 30 χρόνια» (Block 2009). Ιδιαίτερα από το 1995 και εξής μετά την έκκληση της Bonny Norton Pierce «να συμπεριληφθεί μία συνεκτική θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας» (Block 2009, 2013a) στις γλωσσολογικές σπουδές, οι έρευνες που ασχολούνται και διερευνούν το πολυπρισματικό αυτό ζήτημα συνεχώς αυξάνονται.
Η έννοια της ταυτότητας συνδέεται εν πολλοίς με δύο βασικές θεωρητικές παραδόσεις. Από τη μια, την ουσιοκρατική, παράδοση στην οποία η ταυτότητα εκλαμβάνεται ως ένα σταθερό σύνολο χαρακτηριστικών που εμπίπτει στις ευρύτερες δημογραφικές κατηγορίες των κοινωνικών επιστημών. Από την άλλη, τη μεταδομιστική ή μεταμοντέρνα, παράδοση στην οποία η ταυτότητα θεωρείται ως σύνθετη κοινωνική κατασκευή που υπόκειται συνεχώς σε αλλαγή και διαπραγμάτευση στο πλαίσιο της καθημερινής πρακτικής και διεπίδρασης. Σε αντίθεση με την πρώτη παράδοση που εστιάζει κυρίως στη συλλογική ταυτότητα1, η μεταδομιστική εξετάζει πώς το υποκείμενο συγκροτεί την ταυτότητά του, δια του λόγου, στα πλαίσια ποικίλων επικοινωνιακών γεγονότων, ιστορικών και κοινωνικοπολιτισμικών συμφραζομένων.
Τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της συμβολής της κοινωνικής σημειωτικής (Kress 2015· Van Leeuwen 2005), η ταυτότητα έχει αρχίσει να μελετάται ως πολυτροπικό προϊόν. Η εστίαση έχει μετατοπιστεί, πιο συγκεκριμένα, από τη γλώσσα σε όλα τα σημειωτικά μέσα με τα οποία μπορούν να εκδηλωθούν όψεις της ταυτότητας. Η λεγόμενη «πολυτροπική στροφή» (Jewitt 2009), ενταγμένη στα πλαίσια της μεταδομιστικής παράδοσης, βλέπει τη διαμόρφωση της ταυτότητας ως μια ενεργητική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από τη διαχείριση ποικίλων σημειωτικών πόρων. Υπό αυτήν την έννοια, στις έρευνες με πολυσημειωτικό προσανατολισμό, η ταυτότητα δεν θεωρείται μια προκαθορισμένη και σταθερή οντότητα αλλά ένα δημιουργικό και πολυεπίπεδο πολυτροπικό επίτευγμα.
Ο στόχος της παρούσας εργασίας συνίσταται στην ευσύνοπτη επισκόπηση των άνωθεν παραδόσεων στη μελέτη της ταυτότητας εντός των πλαισίων της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας. Ειδικότερα, θα συζητηθεί ο τρόπος με τον οποίο η ταυτότητα «οράται» στις έρευνες με ουσιοκρατικό, μεταδομιστικό και πολυσημειωτικό προσανατολισμό αντίστοιχα. Δεδομένης της πολυπλοκότητας του ζητήματος και της ακαδημαϊκής «πολυφωνίας», ωστόσο, μία διεξοδική ανάλυση είναι αδύνατη. Γι’αυτό, εστίαση θα δοθεί στα κυρίαρχα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τα συγκεκριμένα επιστημολογικά παραδείγματα.
Research Interests:
Αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας αποτελεί ο ψηφιακός λόγος μιας δεκατριάχρονης έφηβης στο Instagram. Με βασικό θεωρητικό όχημα την κοινωνική σημειωτική, ο ψηφιακός λόγος, εννοούμενος ως σημειωτική, κοινωνικο-ιδεολογική και... more
Αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας αποτελεί ο ψηφιακός λόγος μιας δεκατριάχρονης έφηβης στο Instagram. Με βασικό θεωρητικό όχημα την κοινωνική σημειωτική, ο ψηφιακός λόγος, εννοούμενος ως σημειωτική, κοινωνικο-ιδεολογική και ταυτοτική πρακτική εξετάζεται ως προϊόν εμπρόθετου σχεδιασμού που απορρέει από τη μεταψηφιακή διαπλοκή έφηβης-πλατφόρμας. Πιο αναλυτικά, με μια μικτή εθνογραφική προσέγγιση επιχειρούμε να αναδείξουμε, από τη μία, τον κόμβο των εφηβικών πρακτικών που κινητοποιεί την κατασκευή του ψηφιακού λόγου και, από την άλλη, προσεγγίζοντας την πλατφόρμα ως σημειωτική τεχνολογία, να κατανοήσουμε τη σύνθετη επενέργεια του λογισμικού στη συνδιαμόρφωση των μεταψηφιακών έξεων της έφηβης χρήστριας. Με απώτερο στόχο τη σύνδεση με την εκπαιδευτική και ευρύτερα κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, η υπό μελέτη περίπτωση ανθρώπου-μηχανής εξετάζεται ως μια διεπιδραστική σχέση που συνιστά μαθησιακή εμπειρία. Η συνθετότητα που απορρέει από τη αλληλοδιαπλεκόμενη σχέση του τρίπτυχου: έφηβη – πλατφόρμα – μάθηση απαιτεί τη χρήση ενός πολυφωνικού θεωρητικού και μεθοδολογικού πλαισίου. Θεωρητικά εργαλεία, όπως αυτά των κριτικών κοινωνιογλωσσολογικών, κοινωνικοσημειωτικών και εθνογραφικών παραδόσεων, των νέων σπουδών στους γραμματισμούς, των πολυγραμματισμών και των σπουδών στα μέσα και τις πλατφόρμες αξιοποιήθηκαν προκειμένου να καταγραφούν και να ερμηνευτούν οι ιδιαιτερότητες της εφηβικής εμπλοκής στο πλατφορμικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, η χαρτογράφηση του κόμβου των εφηβικών πρακτικών και του ψηφιακού περιβάλλοντος κατέστη δυνατή βάσει των αρχών συμβατικών και ψηφιακών εθνογραφικών μεθόδων, συμπεριλαμβανομένων της παρατήρησης και αυτοπαρατήρησης του πεδίου της δράσης, της καταγραφής ψηφιακών τεχνουργημάτων, των άτυπων συζητήσεων με το παιδί και της τήρησης ημερολογίων. Η ανάλυση των δεδομένων, από την άλλη, έγινε με τη λογική της διαστρωματικής ανάλυσης (Scollon & Scollon 2004), στόχος της οποίας υπήρξε η ανάδειξη αφενός του σχεδιασμού του λογισμικού προϊόντος, δηλαδή των τεχνολογικών, σημειωτικών, κοινωνικών και αλγοριθμικών ιδιαιτεροτήτων που εμπλέκονται στη ψηφιακή δράση, αφετέρου της τοποθετημένης, με βάση τα ενδιαφέροντα και το προσωπικό habitus του παιδιού, χρήσης του Instagram. Αναφορικά με τις βασικές διαπιστώσεις της εργασίας, αναλύοντας τρεις εμβληματικούς χώρους του κοινωνικού μέσου, το Προφίλ, τη Ροή Περιεχομένου και τις Ιστορίες, αναδείχθηκε ότι καθένας από αυτούς πριμοδοτεί συγκεκριμένες κοινωνικοσημειωτικές πρακτικές. Συγκεκριμένα, η αρχιτεκτονική και η διάταξη των επιμέρους σημείων των κειμενικών χώρων, το είδος των διαθέσιμων σημειωτικών τρόπων, οι σημειωτικές τους δυνατότητες και οι περιορισμοί καθώς και οι αλγοριθμικοί μηχανισμοί προσκηνιοποίησης συγκεκριμένων κοινωνικοσημειωτικών δράσεων αποτελούν παράγοντες που κατευθύνουν τους χρήστες και τις μεταξύ τους διεπιδράσεις. Σε σχέση με την τοποθετημένη δράση της έφηβης, οι ιδιαιτερότητες αυτές προκύπτει ότι έχουν ρόλο «ενεργών πρωταγωνιστών» με τους οποίους συνδιαλέγεται στρατηγικά για την επιτέλεση της κοινωνικοσημειωτικής και ταυτοτικής της εργασίας. Με έναν κινητροκατευθυνόμενο σχεδιασμό που συναρτάται με τον υποκειμενικό τρόπο «ανάγνωσης» των ιδιαιτεροτήτων του περιβάλλοντος, η έφηβη προχωρά σε κεντρομόλες και φυγόκεντρες, πραγματικές και μεταπραγματικές μορφές σημείωσης, επιλογές οι οποίες αποσκοπούν στην επικράτηση και επιβράβευση μιας ψηφιακά κατασκευασμένης περσόνας. Επεκτείνοντας τα παραπάνω πορίσματα στις μαθησιακές τους διαστάσεις, αναδείχθηκαν πέντε προκύπτουσες «γνώσεις» οι οποίες καλούν τη θεσμοθετημένη μάθηση και την εκπαίδευση σε μετασχηματισμό και κριτικό εκσυγχρονισμό. Τέλος, υποστηρίξαμε ότι βασική προκύπτουσα ανάγκη του φαινομένου της εφηβικής πλατφορμικής εμπλοκής συνιστά η καλλιέργεια μεταψηφιακών γραμματισμών, δυναμικών, δηλαδή, γνώσεων εμπλοκής και ανάγνωσης των κοινωνικοσημειωτικών τοπίων της σύγχρονης δράσης.

Τhe object of the present study concerns the digital discourse of a thirteen-year-old teenage girl. Through the lens of social semiotics, the digital discourse, seen as a social, ideological and subjective practice is being examined as a motivated product designed by both the teenage girl and the platform. In more detail, with a mixed ethnographic approach we try to highlight the node of adolescent practices mobilizing the construction of digital discourse, and, by approaching the platform as semiotic technology, to understand the software’s complex effect on the co-construction of the teenage user’s postdigital conduct. Finally, with the ultimate goal of connecting the platform reality to the educational and wider sociopolitical one, the child-machine case under study is being examined as an interactive relationship that constitutes a learning experience. The complexity that results from the intertwined relationship of the “triptych”: adolescent-platform-learning, requires the use of a polyphonic framework. Theoretical tools, the most prominent being critical sociolinguistic, sociosemiotic and ethnographic traditions, new literacy studies, multiliteracies, media and platform studies were used to record and interpret the affordances of adolescent engagement in the platform. More specifically, the mapping of the node of adolescent practices and that of the digital environment was made possible on the basis of the principles of offline and online ethnographic methods, including observation and self-observation of the field of action, the recording of digital artifacts, informal discussions, as well as keeping diaries. The analysis of the data followed the logic of nexus analysis (Scollon and Scollon 2004), with the goal of highlighting both the design of the software, i.e., the technosemiotic, social and algorithmic features involved in digital action and the situated, based on the interest-driven habitus of the child, use of Instagram. Regarding the main findings of the study, by analyzing three emblematic areas of Instagram, the Profile, the Feed and the Stories, what strikingly emerged was that each of them is responsible for the foregrounding of specific sociosemiotic practices. In particular, the architecture and the layout of the text spaces, the availability of semiotic modes, their semiotic affordances as well as the algorithmic mechanisms for proposing specific actions, were found to be factors affecting the teenage user and her interactions. In relation to the situated adolescent action, the above affordances appear to play the role of "active protagonists", with which the girl strategically negotiates in favor of her sociosemiotic and identity work. With a motive-directed design depending on the subjective way of "reading" the affordances of the environment, the teenager proceeds to centripetal and centrifuge, factual and postfactual forms of semiosis, choices that aim to sustain and reward her digitally constructed persona. Extending the above findings to their learning dimensions, five resulting "knowledge-s" emerged, findings that call for the institutionalized learning and education in transformation and critical modernization. All in all, we argued that the fundamental emerging need of the adolescent platform engagement is the cultivation of postdigital literacies which include dynamic knowledge of engaging in and reading of the multilayered sociosemiotic landscapes of today’s social action.
The present paper addresses the advertisement genre on LinkedIn vis-à-vis the Greek school books. Through a transdisciplinary theoretical and methodological framework that includes social semiotics, literacy studies, critical discourse... more
The present paper addresses the advertisement genre on LinkedIn vis-à-vis the Greek school books. Through a transdisciplinary theoretical and methodological framework that includes social semiotics, literacy studies, critical discourse analysis, critical sociolinguistics and genre studies we approach advertisements as an interdiscursive nexus for qualitative analysis. The analysis of our data shows the complex effect of actors such as the algorithms of the social medium in the multimodal resemiotization of advertisements as well as in the transformation of the social practice of product purchasing. In the final part we highlight the effects of the genre changes for language education, proposing specific directions to provide students with the necessary functional, critical and textual literacies to be able to critically engage with the world.