Books by Mara Psalti
Kρίσεις-Αναφορές
• Πέννυ Τομπρή, ραδιοφωνική εκπομπή «Υλικό ονείρων» (Κωστής Παλαμάς, «Σημειώμ... more Kρίσεις-Αναφορές
• Πέννυ Τομπρή, ραδιοφωνική εκπομπή «Υλικό ονείρων» (Κωστής Παλαμάς, «Σημειώματα στο περιθώριο», εκδόσεις Πατάκη), ΕΡΤ3-95.8, 30 Ιουλίου 2018 [webradio.ert.gr/958fm/30iol2018-yliko-oniron-kostis-palamas/]
• Ελένη Γκίκα, «Κωστής Παλαμάς: “Σιγοκουβεντούλες που σβήνανε μόλις άρχιζαν…”», εφ. «Φιλελεύθερος», 2 Αυγούστου 2018 (αναδημοσίευση και στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Fractal» [https://goo.gl/UbG73S])
• Θανάσης Νιάρχος, «Κωστής Παλαμάς. Η αποκάλυψη του ποιητή», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 11-12 Αυγούστου 2018 [https://goo.gl/wmk9W5]
• Μάρκος Καρασαρίνης, «Οι “αναρτήσεις” του Παλαμά», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 9 Σεπτεμβρίου 2018 [https://goo.gl/dyNegA]
• Μανώλης Κοττάκης, «“Τι γυρεύρεις πάλι εδώ κάτω;"», εφ. «Εστία», 5 Νοεμβρίου 2018
• Σάρα Θηλυκού, «Μοντέρνοι και υπερμοντέρνοι», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 25 Νοεμβρίου 2018 [https://goo.gl/vGxKsL]
• Ευριπίδης Γαραντούδης, «Ο κριτικός Παλαμάς: Η ποιητικοποίηση των πάντων», «Η Εφημερίδα των Συντακτών», Ένθετο: Ανοιχτό βιβλίο, 22-23 Ιουνίου 2019 [https://bit.ly/2JBX7DA]
• Γιάννης Παπακώστας, «Ένας λυρισμός εν πυκνώσει», περ. «Φρέαρ», τχ. 27+ (Ιούλιος 2020), σ. 208-210
• Ασημίνα Ξηρογιάννη, «Κωστή Παλαμά "Σημειώματα στο περιθώριο"», Culture Book, 11 Μαΐου2024 ["https://culturebook.gr/grafeio-pezografias/gonimi-gi/kosti-palama-simeiomata-sto-perithorio-grafei-i-asimina-xirogianni/]
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Κρίσεις-Αναφορές
• Nikos Kazantzakis, “Ascetica o I Salvatori di Dio”, a cura di Filippomaria ... more Κρίσεις-Αναφορές
• Nikos Kazantzakis, “Ascetica o I Salvatori di Dio”, a cura di Filippomaria Pontani, Crocetti Editore, Μιλάνο 2017, σ. 27-28
• Γιάννης Μπασκόζος, «18 μη λογοτεχνικά βιβλία για να προσέξουμε», ηλ. περ. «Ο Αναγνώστης» [https://goo.gl/9GBvUD]
• Γιώργης Γιατρομανωλάκης, «Ο Καρυωτάκης διαβάζει Καζαντζάκη», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 11 Φεβρουαρίου 2018 [https://goo.gl/q3JjQ8]
• Άλκηστις Σουλογιάννη, «Μάρα Ψάλτη, “Νίκος Καζαντζάκης – Κ.Γ. Καρυωτάκης. Η ‘Αισιοδοξία’ ως αντεστραμμένη ‘Ασκητική’”, εκδόσεις Μικρή Άρκτος, Αθήνα 2017», περ. «Ποιητικά», τχ. 29 (Μάρτιος 2018), σ. 19
• Δημήτρης Κόκορης, «Καζαντζάκης-Καρυωτάκης: μία ουσιώδης σύνδεση», περ. «The books’ journal», τχ. 87 (Μάιος 2018), σ. 68-69
• Λογοτεχνικά βραβεία «Αναγνώστη» 2018: Μικρές λίστες υποψηφίων βιβλίων [shortlisted στην κατηγορία «Δοκίμια-Μελέτες», https://goo.gl/UbgSYy]
• Σταύρος Τσαρμπόπουλος, «Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο», περ. «Νέα Ευθύνη», τχ. 40-41 (Ιανουάριος-Ιούνιος 2018), σ. 195-197
• Παναγιώτης Νούτσος, «Οι “κοινωνικοί νόμοι”», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 14 Οκτωβρίου 2018 [https://goo.gl/AMDkSZ]
• Λάμπρος Βαρελάς, «Δείγμα φιλολογικής αξιοσύνης», περ. «Ποιητική», τχ. 22 (φθινόπωρο-χειμώνας 2018), σ. 278-283
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Καζαντζάκης, Καρυωτάκης, Παπαδιαμάντης. Αναγνώσεις και παραναγνώσεις», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 16-17 Φεβρουαρίου 2019 [https://goo.gl/s9vjhi]
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Νίκος Καζαντζάκης. Για τα 100 χρόνια της "Ασκητικής"», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 5-6 Αυγούστου 2023 [https://www.tanea.gr/print/2023/08/05/lifearts/gia-ta-100-xronia-tis-askitikis/]
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers and Articles by Mara Psalti
Μια εξέταση της περιπλάνησης της «θείας Ντάρια» του «Piazza San Nicolò» στη μυθιστορηματική προπο... more Μια εξέταση της περιπλάνησης της «θείας Ντάρια» του «Piazza San Nicolò» στη μυθιστορηματική προπολεμική Ευρώπη.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Aν κάτι ξαφνιάζει με μια πρώτη ματιά στην ποιητική σύνθεση του Οδυσσέα Ελύτη «Τρία ποιήματα με ση... more Aν κάτι ξαφνιάζει με μια πρώτη ματιά στην ποιητική σύνθεση του Οδυσσέα Ελύτη «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας» (1982) είναι η τυπογραφική της διάταξη: η σελίδα χωρίζεται εμφανώς σε τρεις άξονες (δύο οριζόντιους και έναν κεντρικό κάθετο), οι οποίοι διασταυρώνονται μεταξύ τους. Μια τέτοια μορφή αποθαρρύνει την απαγγελία, κατευθύνοντας την πρόσληψη της σύνθεσης στη βάση της σιωπηλής ανάγνωσης, που δεν σημαίνει παρά τη δεξίωσή της με όρους οπτικούς από έναν αναγνώστη-θεατή. Μια τέτοιου τύπου στιχική διευθέτηση του ποιήματος μας οδηγεί πίσω στη «νέα τυπογραφία» που καθιέρωνε ο Pierre Reverdy μέσω της αλλαγής στην τυπογραφική διάταξη των ποιητικών στίχων. Φαίνεται πως ο Ελύτης, αν και το 1962 σε άρθρο του για τον Γάλλο ομότεχνό του σημείωνε πως οι πειραματισμοί του έμειναν «χωρίς συνέχεια ακόμη και από τον ίδιο» («Ο Pierre Reverdy ανάμεσα στην Ελλάδα και στο Solesmes»), οργανώνει τα «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας» ‒με χρονική καθυστέρηση αρκετών δεκαετιών‒ σύμφωνα προς το παράδειγμα της κυβιστικής ποίησης του Reverdy: το πλέγμα των στίχων δημιουργεί “χώρο” στη σύνθεση, σπάει τη χρονική αλληλουχία κατά τη γραμμική ανάγνωση και τρέπει τον ρυθμό σε οπτικό γεγονός. Πρόκειται για την έσχατη συνέπεια της εφαρμογής των ιδανικών ενός «ποιητή γεωμέτρη».
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Πρώτη παρουσίαση στο Συνέδριο της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών «Νάσος Βαγενάς – Μιχάλης Γκανάς –... more Πρώτη παρουσίαση στο Συνέδριο της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών «Νάσος Βαγενάς – Μιχάλης Γκανάς – Μανόλης Πρατικάκης» (Μουσείο Σολωμού, 11-13 Νοεμβρίου 2016).
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Τhe paper aims to promote discussion concerning the rhyme terminology in Modern Greek by compleme... more Τhe paper aims to promote discussion concerning the rhyme terminology in Modern Greek by complementing the already exisitng classification by Xenophon Kokolis with emphasis on the so-called "near-rhymes". As an exemplary model has been chosen the poetry of Nasos Vayenas, whose idiosyncratic exploitation of rhyme possibilities has already been noted by his critics. Nevertheless, rhyme in the poetry of Vayenas is not at all "imperfect", "dissonant" or "para-rhyme" as it has been described; on the contrary, it has to be considered as the logical conclusion of Vayenas's original tendency for a rhythmic order of his verses, an order which was, subsequently, theoretically systematized as a demand for a "re-enchantment of poetry". Unlike the so-far used terms, the suggested in this paper nomenclature for the "free" rhymes employed by Vayenas attempts both to call attention to rhyme dissonantly consonant and/or consonantly dissonant possibilities, and to consider rhymes with regard to the experience of free verse.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Αντικείμενο της μελέτης είναι η εξέταση της πρόσληψης του συνθετικού ποιήματος Το μονόγραμμα του ... more Αντικείμενο της μελέτης είναι η εξέταση της πρόσληψης του συνθετικού ποιήματος Το μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη ως του ερωτικού μπεστ σέλερ της ελληνικής μοντέρνας ποίησης. Ακριβέστερα, στο πρώτο μέρος της εργασίας, «Το μονόγραμμα στο ελληνικό Διαδίκτυο», παρουσιάζονται και σχολιάζονται όλα εκείνα τα αλληλοεξαρτώμενα στοιχεία της διάδοσης και πρόσληψης του ποιήματος στο Διαδίκτυο (απαγγελίες, μελοποιήσεις, χρήση του ποιήματος σε τηλεοπτικό σήριαλ, “εικαστικές” εικονοποιήσεις ή/και μουσικές “επενδύσεις” του ποιήματος, σχόλια για το ποίημα, διασκευές/παραποιήσεις του ποιήματος) που συνετέλεσαν και συντελούν ώστε το Μονόγραμμα να αποτελεί το περισσότερο γνωστό και αγαπητό ποίημα του Ελύτη ιδίως στο νεανικό αναγνωστικό κοινό, σε συνάρτηση με την περιγραφή στο ποίημα του ερωτικού βιώματος και την απόδοση του ερωτικού συναισθήματος. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης, «Το μονόγραμμα και οι φοιτητές/τριες της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών», αναλύονται και σχολιάζονται τα στοιχεία ενός ερωτηματολογίου για το ποίημα που συμπληρώθηκε από 486 φοιτητές και φοιτήτριες. Η γενική διαπίστωση είναι ότι η πρόσληψη αυτή σε μεγάλο βαθμό είναι συγγενική με εκείνη που παρατηρείται στο Διαδίκτυο. Στην τρίτη ενότητα, «Το Μονόγραμμα και η θεσμική κριτική», παρουσιάζονται εν συντομία οι βασικές συνιστώσες της ερμηνείας του ποιήματος στο περιβάλλον της θεσμικής, φιλολογικής κριτικής. Οι βασικές αυτές συνιστώσες βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με την πρόσληψη του ποιήματος στο Διαδίκτυο και από το νεανικό φοιτητικό κοινό. Τέλος, στην τέταρτη ενότητα, «Το Μονόγραμμα και ο “Κρητικός” του Σολωμού», επιχειρείται μια συγκριτική προσέγγιση του Μονογράμματος με τον σολωμικό «Κρητικό». Η βασική διαπίστωση της μελέτης είναι ότι η αναγνωστική σταδιοδρομία του συνθέματος του Ελύτη ως ενός λυρικά κατάφορτου, εξομολογητικού και αυθόρμητου ερωτικού ποιήματος βασίζεται στην παρερμηνεία του. Ειδικότερα, η αναγνωρισιμότητα και η αποδοχή του ποιήματος συναρτώνται με την παραναγνωστική χρήση του που εμφανίζεται με δύο εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή είναι ότι η μνημονική ανάκληση του ερωτικού βιώματος στο Μονόγραμμα, βιώματος που ανήκει αμετάκλητα στο παρελθόν, προσλαμβάνεται ως περιγραφή των θετικών συναισθημάτων που γεννά μια ερωτική σχέση στο παρόν της βίωσής της. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας ανάγνωσης είναι ο ελεγειακός, σε ορισμένα σημεία πρόδηλα θρηνητικός, τόνος του ποιήματος να γίνεται αντιληπτός ως έκφραση ερωτικής ευφορίας. Η δεύτερη εκδοχή είναι ότι το ποίημα διαβάζεται ως μια συναισθηματικά υπερβολική έκφραση στο παρόν του αρνητικού ψυχισμού που προκλήθηκε από έναν συντελεσμένο ερωτικό χωρισμό.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
We do know Odysseas Elytis as a Nobel laureate poet, literary essayist and art critic. But this i... more We do know Odysseas Elytis as a Nobel laureate poet, literary essayist and art critic. But this is not all the stuff. In the middle 40s, at the crack of dawn of post-war and cold war era, Elytis, whose political ideas are more or less identified by literary criticism as conservative, apolitical or utopian, worked as a columnist in "Eleftheria", a centre-left newspaper, for a five-month period (July to December 1945). Elytis eventually published a series of seven articles, which can easily been grouped into two large categories ("politics" and "aesthetics") duo to their headings. The scope of this paper, apart from shedding light on these almost unknown writings, is mainly to introduce, and comment upon the "political" articles, in order to propose a new perspective on Elytis’s politics.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 ο Ελύτης, ποιητής ήδη των «Προσανατολισμῶν» και του «Ἥλιου τοῦ πρώτου», θα συνεργαστεί με την εφημερίδα «Ἐλευθερία» διατηρώντας στήλη ως τακτικός επιφυλλιδογράφος. Η σοδειά αυτής της εντέλει άδοξης, ολιγόμηνης συνεργασίας ‒διαρκεί από τα μέσα Ιουλίου έως τα Χριστούγεννα του 1945‒ είναι συνολικά επτά επιφυλλίδες, προσανατολισμένες σταθερά σε ζητήματα που θα συνεχίσουν να απασχολούν τον ποιητή καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του πορείας. Οι τίτλοι άλλωστε, συνήθως κάτω από έναν αντίστοιχο υπέρτιτλο («Ἑλληνικὰ θέματα», «Αἰσθητικὰ θέματα»), είναι ενδεικτικοί: «Γύρω ἀπό μιὰ ἐπέτειο. Γαλλία καὶ Ἑλλάς: κοινὰ σημεῖα ψυχικῆς ἐπαφῆς», «Πνεῦμα καὶ πολιτική. Ὁ πόλεμος ἐδημιούργησε νέους πνευματικούς ὀρίζοντας στὶς λαϊκὲς μᾶζες γιὰ μιὰ καλύτερη ἐποχή», «Μερικὰ διδὰγματα τοῦ Μεσοπολέμου. Βασικὰ αἰτήματα τῆς σημερινῆς ἀνθρωπότητος», «Πνευματικὴ πρωτοπορεία. Ἡ εὐθύνη τῶν δύο ἄκρων. Τὸ νόημα καὶ ἡ ἀποστολή των», «Ὁ ἐθνικὸς μας ποιητής. Γύρω ἀπὸ τὸν Σολωμό. Ἡ μετάφρασίς του εἰς τὴν γαλλικήν», «Ὁ κινηματογράφος: Κυρίαρχη ἔκφραση μιᾶς ἐποχής», «Ἕνας ζωγράφος τοῦ λαοῦ: Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, πηγὴ τῆς νεοελληνικῆς τέχνης».
Ο Ελύτης ποτέ δεν θα θελήσει να αναδημοσιεύσει αυτά τα “εκλαϊκευτικά” κείμενά του στα μετέπειτα, δοκιμιακού χαρακτήρα έργα του. Η συνεργασία του με την εφημερίδα θα είχε περάσει στην αφάνεια, αν δεν υπήρχε μια σύντομη παράγραφος στο «Χρονικὸ μιᾶς δεκαετίας» από τα «Ἀνοιχτὰ χαρτιά» , όπου ο Ελύτης κάνει τη μόνη, σχεδόν φευγαλέα, μνεία σε αυτή του τη δραστηριότητα. Στο πολύ μεταγενέστερο και απολογιστικό αυτό κείμενο, ο ποιητής, φανερά αποστασιοποιημένος, βιάζεται να συρρικνώνει μια συνεργασία που διαρκεί, έστω και με διακοπές, περισσότερο από πέντε μήνες, σε «πέντ’ ἕξι ἑβδομάδες», συναιρώντας την έτσι με τις σχεδόν ισάριθμες δημοσιευμένες επιφυλλίδες του. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι κατ’ αρχήν να φέρει στο φως αυτές τις άγνωστες επιφυλλίδες τού Οδυσσέα Ελύτη, προχωρώντας παράλληλα και σε έναν πρώτο σχολιασμό τους, κυρίως από τη σκοπιά της ιδεολογίας. Αντικείμενο του προβληματισμού μου θα αποτελέσουν επίσης και οι πιθανοί λόγοι που οδήγησαν τον Ελύτη σε αυτή την κατά το μάλλον ή ήττον απάρνηση των κειμένων του στην .«Ἐλευθερία»
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Με αφορμή την κυκλοφορία του τόμου Χάρης Βλαβιανός, «Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων. Ποιήματα/... more Με αφορμή την κυκλοφορία του τόμου Χάρης Βλαβιανός, «Η εύθραυστη επικράτεια των λέξεων. Ποιήματα/ Σχεδιάσματα/ Μεταγραφές: 1991-2003», Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 2013.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers in Conference Proceedings by Mara Psalti
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Diogenes, 2017
Postgraduate Colloquium on Multiculturalism from late Antiquity to Modernity organised at the Cen... more Postgraduate Colloquium on Multiculturalism from late Antiquity to Modernity organised at the Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek Studies, University of Bermingham, in June 2017 by Gemma Masson and Francisco Lopez-Santos Kornberger.
Forming part of my doctoral research, which aims to illuminate a rather neglected field of Modern Greek Studies, i.e. the early period of Modern Greek literary criticism, this paper discusses Niccolò Timoni, an obscure littérateur, coming from the island of Chios. After a brief reference to his family’s origins, I will provide some biographical information about him, before focusing on his critical activity. I am mainly interested in his contribution as an annotator in the second part of a book entitled "Componimenti di varii autori in lode di Caterina II" (Naples, 1771), aiming to classify both the function of his comments and his assumptions on poetry, in order to contextualise him within a certain critical tradition. His annotation will also give me the opportunity to examine his perception of national identity.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Συνέδριο της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών «Νάσος Βαγενάς – Μιχάλης Γκανάς – Μανόλης Πρατικάκης» ... more Συνέδριο της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών «Νάσος Βαγενάς – Μιχάλης Γκανάς – Μανόλης Πρατικάκης» (Μουσείο Σολωμού, 11-13 Νοεμβρίου 2016).
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Books by Mara Psalti
• Πέννυ Τομπρή, ραδιοφωνική εκπομπή «Υλικό ονείρων» (Κωστής Παλαμάς, «Σημειώματα στο περιθώριο», εκδόσεις Πατάκη), ΕΡΤ3-95.8, 30 Ιουλίου 2018 [webradio.ert.gr/958fm/30iol2018-yliko-oniron-kostis-palamas/]
• Ελένη Γκίκα, «Κωστής Παλαμάς: “Σιγοκουβεντούλες που σβήνανε μόλις άρχιζαν…”», εφ. «Φιλελεύθερος», 2 Αυγούστου 2018 (αναδημοσίευση και στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Fractal» [https://goo.gl/UbG73S])
• Θανάσης Νιάρχος, «Κωστής Παλαμάς. Η αποκάλυψη του ποιητή», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 11-12 Αυγούστου 2018 [https://goo.gl/wmk9W5]
• Μάρκος Καρασαρίνης, «Οι “αναρτήσεις” του Παλαμά», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 9 Σεπτεμβρίου 2018 [https://goo.gl/dyNegA]
• Μανώλης Κοττάκης, «“Τι γυρεύρεις πάλι εδώ κάτω;"», εφ. «Εστία», 5 Νοεμβρίου 2018
• Σάρα Θηλυκού, «Μοντέρνοι και υπερμοντέρνοι», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 25 Νοεμβρίου 2018 [https://goo.gl/vGxKsL]
• Ευριπίδης Γαραντούδης, «Ο κριτικός Παλαμάς: Η ποιητικοποίηση των πάντων», «Η Εφημερίδα των Συντακτών», Ένθετο: Ανοιχτό βιβλίο, 22-23 Ιουνίου 2019 [https://bit.ly/2JBX7DA]
• Γιάννης Παπακώστας, «Ένας λυρισμός εν πυκνώσει», περ. «Φρέαρ», τχ. 27+ (Ιούλιος 2020), σ. 208-210
• Ασημίνα Ξηρογιάννη, «Κωστή Παλαμά "Σημειώματα στο περιθώριο"», Culture Book, 11 Μαΐου2024 ["https://culturebook.gr/grafeio-pezografias/gonimi-gi/kosti-palama-simeiomata-sto-perithorio-grafei-i-asimina-xirogianni/]
• Nikos Kazantzakis, “Ascetica o I Salvatori di Dio”, a cura di Filippomaria Pontani, Crocetti Editore, Μιλάνο 2017, σ. 27-28
• Γιάννης Μπασκόζος, «18 μη λογοτεχνικά βιβλία για να προσέξουμε», ηλ. περ. «Ο Αναγνώστης» [https://goo.gl/9GBvUD]
• Γιώργης Γιατρομανωλάκης, «Ο Καρυωτάκης διαβάζει Καζαντζάκη», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 11 Φεβρουαρίου 2018 [https://goo.gl/q3JjQ8]
• Άλκηστις Σουλογιάννη, «Μάρα Ψάλτη, “Νίκος Καζαντζάκης – Κ.Γ. Καρυωτάκης. Η ‘Αισιοδοξία’ ως αντεστραμμένη ‘Ασκητική’”, εκδόσεις Μικρή Άρκτος, Αθήνα 2017», περ. «Ποιητικά», τχ. 29 (Μάρτιος 2018), σ. 19
• Δημήτρης Κόκορης, «Καζαντζάκης-Καρυωτάκης: μία ουσιώδης σύνδεση», περ. «The books’ journal», τχ. 87 (Μάιος 2018), σ. 68-69
• Λογοτεχνικά βραβεία «Αναγνώστη» 2018: Μικρές λίστες υποψηφίων βιβλίων [shortlisted στην κατηγορία «Δοκίμια-Μελέτες», https://goo.gl/UbgSYy]
• Σταύρος Τσαρμπόπουλος, «Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο», περ. «Νέα Ευθύνη», τχ. 40-41 (Ιανουάριος-Ιούνιος 2018), σ. 195-197
• Παναγιώτης Νούτσος, «Οι “κοινωνικοί νόμοι”», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 14 Οκτωβρίου 2018 [https://goo.gl/AMDkSZ]
• Λάμπρος Βαρελάς, «Δείγμα φιλολογικής αξιοσύνης», περ. «Ποιητική», τχ. 22 (φθινόπωρο-χειμώνας 2018), σ. 278-283
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Καζαντζάκης, Καρυωτάκης, Παπαδιαμάντης. Αναγνώσεις και παραναγνώσεις», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 16-17 Φεβρουαρίου 2019 [https://goo.gl/s9vjhi]
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Νίκος Καζαντζάκης. Για τα 100 χρόνια της "Ασκητικής"», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 5-6 Αυγούστου 2023 [https://www.tanea.gr/print/2023/08/05/lifearts/gia-ta-100-xronia-tis-askitikis/]
Papers and Articles by Mara Psalti
Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 ο Ελύτης, ποιητής ήδη των «Προσανατολισμῶν» και του «Ἥλιου τοῦ πρώτου», θα συνεργαστεί με την εφημερίδα «Ἐλευθερία» διατηρώντας στήλη ως τακτικός επιφυλλιδογράφος. Η σοδειά αυτής της εντέλει άδοξης, ολιγόμηνης συνεργασίας ‒διαρκεί από τα μέσα Ιουλίου έως τα Χριστούγεννα του 1945‒ είναι συνολικά επτά επιφυλλίδες, προσανατολισμένες σταθερά σε ζητήματα που θα συνεχίσουν να απασχολούν τον ποιητή καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του πορείας. Οι τίτλοι άλλωστε, συνήθως κάτω από έναν αντίστοιχο υπέρτιτλο («Ἑλληνικὰ θέματα», «Αἰσθητικὰ θέματα»), είναι ενδεικτικοί: «Γύρω ἀπό μιὰ ἐπέτειο. Γαλλία καὶ Ἑλλάς: κοινὰ σημεῖα ψυχικῆς ἐπαφῆς», «Πνεῦμα καὶ πολιτική. Ὁ πόλεμος ἐδημιούργησε νέους πνευματικούς ὀρίζοντας στὶς λαϊκὲς μᾶζες γιὰ μιὰ καλύτερη ἐποχή», «Μερικὰ διδὰγματα τοῦ Μεσοπολέμου. Βασικὰ αἰτήματα τῆς σημερινῆς ἀνθρωπότητος», «Πνευματικὴ πρωτοπορεία. Ἡ εὐθύνη τῶν δύο ἄκρων. Τὸ νόημα καὶ ἡ ἀποστολή των», «Ὁ ἐθνικὸς μας ποιητής. Γύρω ἀπὸ τὸν Σολωμό. Ἡ μετάφρασίς του εἰς τὴν γαλλικήν», «Ὁ κινηματογράφος: Κυρίαρχη ἔκφραση μιᾶς ἐποχής», «Ἕνας ζωγράφος τοῦ λαοῦ: Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, πηγὴ τῆς νεοελληνικῆς τέχνης».
Ο Ελύτης ποτέ δεν θα θελήσει να αναδημοσιεύσει αυτά τα “εκλαϊκευτικά” κείμενά του στα μετέπειτα, δοκιμιακού χαρακτήρα έργα του. Η συνεργασία του με την εφημερίδα θα είχε περάσει στην αφάνεια, αν δεν υπήρχε μια σύντομη παράγραφος στο «Χρονικὸ μιᾶς δεκαετίας» από τα «Ἀνοιχτὰ χαρτιά» , όπου ο Ελύτης κάνει τη μόνη, σχεδόν φευγαλέα, μνεία σε αυτή του τη δραστηριότητα. Στο πολύ μεταγενέστερο και απολογιστικό αυτό κείμενο, ο ποιητής, φανερά αποστασιοποιημένος, βιάζεται να συρρικνώνει μια συνεργασία που διαρκεί, έστω και με διακοπές, περισσότερο από πέντε μήνες, σε «πέντ’ ἕξι ἑβδομάδες», συναιρώντας την έτσι με τις σχεδόν ισάριθμες δημοσιευμένες επιφυλλίδες του. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι κατ’ αρχήν να φέρει στο φως αυτές τις άγνωστες επιφυλλίδες τού Οδυσσέα Ελύτη, προχωρώντας παράλληλα και σε έναν πρώτο σχολιασμό τους, κυρίως από τη σκοπιά της ιδεολογίας. Αντικείμενο του προβληματισμού μου θα αποτελέσουν επίσης και οι πιθανοί λόγοι που οδήγησαν τον Ελύτη σε αυτή την κατά το μάλλον ή ήττον απάρνηση των κειμένων του στην .«Ἐλευθερία»
Papers in Conference Proceedings by Mara Psalti
Forming part of my doctoral research, which aims to illuminate a rather neglected field of Modern Greek Studies, i.e. the early period of Modern Greek literary criticism, this paper discusses Niccolò Timoni, an obscure littérateur, coming from the island of Chios. After a brief reference to his family’s origins, I will provide some biographical information about him, before focusing on his critical activity. I am mainly interested in his contribution as an annotator in the second part of a book entitled "Componimenti di varii autori in lode di Caterina II" (Naples, 1771), aiming to classify both the function of his comments and his assumptions on poetry, in order to contextualise him within a certain critical tradition. His annotation will also give me the opportunity to examine his perception of national identity.
• Πέννυ Τομπρή, ραδιοφωνική εκπομπή «Υλικό ονείρων» (Κωστής Παλαμάς, «Σημειώματα στο περιθώριο», εκδόσεις Πατάκη), ΕΡΤ3-95.8, 30 Ιουλίου 2018 [webradio.ert.gr/958fm/30iol2018-yliko-oniron-kostis-palamas/]
• Ελένη Γκίκα, «Κωστής Παλαμάς: “Σιγοκουβεντούλες που σβήνανε μόλις άρχιζαν…”», εφ. «Φιλελεύθερος», 2 Αυγούστου 2018 (αναδημοσίευση και στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Fractal» [https://goo.gl/UbG73S])
• Θανάσης Νιάρχος, «Κωστής Παλαμάς. Η αποκάλυψη του ποιητή», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 11-12 Αυγούστου 2018 [https://goo.gl/wmk9W5]
• Μάρκος Καρασαρίνης, «Οι “αναρτήσεις” του Παλαμά», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 9 Σεπτεμβρίου 2018 [https://goo.gl/dyNegA]
• Μανώλης Κοττάκης, «“Τι γυρεύρεις πάλι εδώ κάτω;"», εφ. «Εστία», 5 Νοεμβρίου 2018
• Σάρα Θηλυκού, «Μοντέρνοι και υπερμοντέρνοι», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 25 Νοεμβρίου 2018 [https://goo.gl/vGxKsL]
• Ευριπίδης Γαραντούδης, «Ο κριτικός Παλαμάς: Η ποιητικοποίηση των πάντων», «Η Εφημερίδα των Συντακτών», Ένθετο: Ανοιχτό βιβλίο, 22-23 Ιουνίου 2019 [https://bit.ly/2JBX7DA]
• Γιάννης Παπακώστας, «Ένας λυρισμός εν πυκνώσει», περ. «Φρέαρ», τχ. 27+ (Ιούλιος 2020), σ. 208-210
• Ασημίνα Ξηρογιάννη, «Κωστή Παλαμά "Σημειώματα στο περιθώριο"», Culture Book, 11 Μαΐου2024 ["https://culturebook.gr/grafeio-pezografias/gonimi-gi/kosti-palama-simeiomata-sto-perithorio-grafei-i-asimina-xirogianni/]
• Nikos Kazantzakis, “Ascetica o I Salvatori di Dio”, a cura di Filippomaria Pontani, Crocetti Editore, Μιλάνο 2017, σ. 27-28
• Γιάννης Μπασκόζος, «18 μη λογοτεχνικά βιβλία για να προσέξουμε», ηλ. περ. «Ο Αναγνώστης» [https://goo.gl/9GBvUD]
• Γιώργης Γιατρομανωλάκης, «Ο Καρυωτάκης διαβάζει Καζαντζάκη», εφ. «Το Βήμα της Κυριακής», Ένθετο: Βιβλία, 11 Φεβρουαρίου 2018 [https://goo.gl/q3JjQ8]
• Άλκηστις Σουλογιάννη, «Μάρα Ψάλτη, “Νίκος Καζαντζάκης – Κ.Γ. Καρυωτάκης. Η ‘Αισιοδοξία’ ως αντεστραμμένη ‘Ασκητική’”, εκδόσεις Μικρή Άρκτος, Αθήνα 2017», περ. «Ποιητικά», τχ. 29 (Μάρτιος 2018), σ. 19
• Δημήτρης Κόκορης, «Καζαντζάκης-Καρυωτάκης: μία ουσιώδης σύνδεση», περ. «The books’ journal», τχ. 87 (Μάιος 2018), σ. 68-69
• Λογοτεχνικά βραβεία «Αναγνώστη» 2018: Μικρές λίστες υποψηφίων βιβλίων [shortlisted στην κατηγορία «Δοκίμια-Μελέτες», https://goo.gl/UbgSYy]
• Σταύρος Τσαρμπόπουλος, «Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο», περ. «Νέα Ευθύνη», τχ. 40-41 (Ιανουάριος-Ιούνιος 2018), σ. 195-197
• Παναγιώτης Νούτσος, «Οι “κοινωνικοί νόμοι”», εφ. «Η Αυγή της Κυριακής», Ένθετο: Αναγνώσεις, 14 Οκτωβρίου 2018 [https://goo.gl/AMDkSZ]
• Λάμπρος Βαρελάς, «Δείγμα φιλολογικής αξιοσύνης», περ. «Ποιητική», τχ. 22 (φθινόπωρο-χειμώνας 2018), σ. 278-283
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Καζαντζάκης, Καρυωτάκης, Παπαδιαμάντης. Αναγνώσεις και παραναγνώσεις», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 16-17 Φεβρουαρίου 2019 [https://goo.gl/s9vjhi]
• Μιχαήλ Πασχάλης, «Νίκος Καζαντζάκης. Για τα 100 χρόνια της "Ασκητικής"», εφ. «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», Ένθετο: Βιβλιοδρόμιο, 5-6 Αυγούστου 2023 [https://www.tanea.gr/print/2023/08/05/lifearts/gia-ta-100-xronia-tis-askitikis/]
Στα μέσα της δεκαετίας του ’40 ο Ελύτης, ποιητής ήδη των «Προσανατολισμῶν» και του «Ἥλιου τοῦ πρώτου», θα συνεργαστεί με την εφημερίδα «Ἐλευθερία» διατηρώντας στήλη ως τακτικός επιφυλλιδογράφος. Η σοδειά αυτής της εντέλει άδοξης, ολιγόμηνης συνεργασίας ‒διαρκεί από τα μέσα Ιουλίου έως τα Χριστούγεννα του 1945‒ είναι συνολικά επτά επιφυλλίδες, προσανατολισμένες σταθερά σε ζητήματα που θα συνεχίσουν να απασχολούν τον ποιητή καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του πορείας. Οι τίτλοι άλλωστε, συνήθως κάτω από έναν αντίστοιχο υπέρτιτλο («Ἑλληνικὰ θέματα», «Αἰσθητικὰ θέματα»), είναι ενδεικτικοί: «Γύρω ἀπό μιὰ ἐπέτειο. Γαλλία καὶ Ἑλλάς: κοινὰ σημεῖα ψυχικῆς ἐπαφῆς», «Πνεῦμα καὶ πολιτική. Ὁ πόλεμος ἐδημιούργησε νέους πνευματικούς ὀρίζοντας στὶς λαϊκὲς μᾶζες γιὰ μιὰ καλύτερη ἐποχή», «Μερικὰ διδὰγματα τοῦ Μεσοπολέμου. Βασικὰ αἰτήματα τῆς σημερινῆς ἀνθρωπότητος», «Πνευματικὴ πρωτοπορεία. Ἡ εὐθύνη τῶν δύο ἄκρων. Τὸ νόημα καὶ ἡ ἀποστολή των», «Ὁ ἐθνικὸς μας ποιητής. Γύρω ἀπὸ τὸν Σολωμό. Ἡ μετάφρασίς του εἰς τὴν γαλλικήν», «Ὁ κινηματογράφος: Κυρίαρχη ἔκφραση μιᾶς ἐποχής», «Ἕνας ζωγράφος τοῦ λαοῦ: Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, πηγὴ τῆς νεοελληνικῆς τέχνης».
Ο Ελύτης ποτέ δεν θα θελήσει να αναδημοσιεύσει αυτά τα “εκλαϊκευτικά” κείμενά του στα μετέπειτα, δοκιμιακού χαρακτήρα έργα του. Η συνεργασία του με την εφημερίδα θα είχε περάσει στην αφάνεια, αν δεν υπήρχε μια σύντομη παράγραφος στο «Χρονικὸ μιᾶς δεκαετίας» από τα «Ἀνοιχτὰ χαρτιά» , όπου ο Ελύτης κάνει τη μόνη, σχεδόν φευγαλέα, μνεία σε αυτή του τη δραστηριότητα. Στο πολύ μεταγενέστερο και απολογιστικό αυτό κείμενο, ο ποιητής, φανερά αποστασιοποιημένος, βιάζεται να συρρικνώνει μια συνεργασία που διαρκεί, έστω και με διακοπές, περισσότερο από πέντε μήνες, σε «πέντ’ ἕξι ἑβδομάδες», συναιρώντας την έτσι με τις σχεδόν ισάριθμες δημοσιευμένες επιφυλλίδες του. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι κατ’ αρχήν να φέρει στο φως αυτές τις άγνωστες επιφυλλίδες τού Οδυσσέα Ελύτη, προχωρώντας παράλληλα και σε έναν πρώτο σχολιασμό τους, κυρίως από τη σκοπιά της ιδεολογίας. Αντικείμενο του προβληματισμού μου θα αποτελέσουν επίσης και οι πιθανοί λόγοι που οδήγησαν τον Ελύτη σε αυτή την κατά το μάλλον ή ήττον απάρνηση των κειμένων του στην .«Ἐλευθερία»
Forming part of my doctoral research, which aims to illuminate a rather neglected field of Modern Greek Studies, i.e. the early period of Modern Greek literary criticism, this paper discusses Niccolò Timoni, an obscure littérateur, coming from the island of Chios. After a brief reference to his family’s origins, I will provide some biographical information about him, before focusing on his critical activity. I am mainly interested in his contribution as an annotator in the second part of a book entitled "Componimenti di varii autori in lode di Caterina II" (Naples, 1771), aiming to classify both the function of his comments and his assumptions on poetry, in order to contextualise him within a certain critical tradition. His annotation will also give me the opportunity to examine his perception of national identity.
Γνωστός κυρίως για τα μεταθανατίως εκδοθέντα (Ρώμη 1781) αντιρρητικά του έργα σε δημώδη γλώσσα, ο καθολικός θεολόγος και ιατρός Δημήτριος Πεπανός από τη Χίο (1620-;) κατέλιπε επίσης ένα μακρόστιχο –και ιδιαίτερα ενδιαφέρον από ρυθμική άποψη– δημώδες ποίημα υπό τον τίτλο «Θρίαμβος ὀρθοδοξίας». Αρχικά γραμμένο, όπως φαίνεται, επί της εποχής του Πάπα Κλήμεντος Θ΄ (1667-1669) και επεξεργασμένο εκ νέου επί Πάπα Ιννοκεντίου ΙΑ΄ (1676-1689), το ποίημα υποστηρίζει δογματικά το Παπικό πρωτείο απέναντι στις διδασκαλίες των «κακόδοξων Καλβινολουτεράνων», τις οποίες επιχειρεί να καταρρίψει. Εντάσσεται έτσι στη χορεία της ευρωπαϊκής αντιρρητικής ή πολεμικής ποίησης, που λειτουργούσε ως όργανο ομολογιακής προπαγάνδας κατά την εποχή των θρησκευτικών Μεταρρυθμίσεων. Με την επανεπίσκεψη του παραγνωρισμένου «Θριάμβου ὀρθοδοξίας», η παρούσα ανακοίνωση στοχεύει στη διερεύνηση της έντυπης και χειρόγραφης παράδοσής του και στη γραμματολογική του ένταξη, προς την κατεύθυνση μιας φιλολογικής έκδοσής του.
*Oι αριθμοί αντιστοιχούν στα slides του PPT. Βλ. το σχετικό αρχείο.
“On Languages and Scripts in the Ottoman Levant: The Case of Frangochiotika”: Workshop co-organized by the Institute of Habsburg and Balkan Studies of the Austrian Academy of Science, the Institute of Historical Research of the National Hellenic Research Foundation & the Jesuit Library and Archive of Greece.
Athens | December 14, 2023
Jesuit Library and Archive of Greece – National Hellenic Research Foundation, Leonidas Zervas Amphitheatre
Session: Frangochiotica Literatures
Ζάκυνθος | 18–21 Οκτωβρίου 2023
Παρότι ακαρνανικής καταγωγής ο Νικόλαος Μαυρομμάτης (1771-1817) έζησε ένα σημαντικό μέρος της ζωής του στην Κέρκυρα, ενσωματούμενος πλήρως στην πνευματική ζωή της νήσου και αναδεικνυόμενος ως ένα επιφανές μέλος της. Η παρούσα ανακοίνωση επιχειρεί αφ’ ενός να φωτίσει την ποιητική του δραστηριότητα, και αφ' ετέρου να προτείνει ότι το «δημοτικόν άσμα» το οποίο ο Βαλαωρίτης προτάσσει στα «Προλεγόμενα» της «Κυρά Φροσύνης» (1859) ως μία από τις αφορμές της σύνθεσής της θα πρέπει να ταυτιστεί με το λανθάνον ποίημα του Μαυρομμάτη «[Ο] Πνιγμός της Φροσύνης».
*Οι αριθμοί εντός κειμένου αντιστοιχούν στις διαφάνειες του ppt. Βλ. αρχείο presentation.
Βιέννη | 11-14 Σεπτεμβρίου 2023
Ο Χιώτης Θωμάς Στανισλάος Βελάστης (Χίος 1717 – Παλέρμο 1773) δημοσιεύει στον τόμο "Componimenti poetici di varj autori in lode di Caterina II", τον εκδεδομένο από τον φιλελληνικό κύκλο της Νάπολης το 1771, μεσούντος του Ρωσοτουρκικού Πολέμου των ετών 1768-1774, τη σύνθεση «Κατα των Τουρκοφίλων». Σε αυτήν μεταπλάθει ποιητικά σε 34 οκτάβες τις νωπές ακόμη μνήμες από την καταστροφή του οθωμανικού στόλου στη ναυμαχία του Τσεσμέ (5-7 Ιουλίου 1770). Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να αναδείξει την προσπάθεια υπέρβασης από τον Βελάστη της επικαιρικότητας του συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος μέσω της αναπλαισιωτικής ένταξής του σε έναν λογοτεχνικό τόπο, αυτόν του «Συμβουλίου των δαιμόνων». Θα υποστηριχθεί ότι τόσο η ενεργοποίηση όσο και η ανακαινιστική πραγμάτευση του εν λόγω λογοτεχνικού τόπου υπηρετεί την τριπλή στόχευση της σύνθεσης του Βελάστη: ενδυναμώνει την πολιτική καταγγελία των τουρκοφίλων, ενισχύει την εξύμνηση της Αικατερίνης Β΄ και αναδεικνύει την ισχυρή ποιητική του φωνή.
*Οι αριθμοί εντός κειμένου αντιστοιχούν στις διαφάνειες του ppt.
Saturday 1st July, 2023
Queens' College, Cambridge.
*Numbers indicate the slide transitions. Click on the "Presentation" file.
100 YEARS OF ASKITIKI: The Centenary Conference
Cambridge Centre for Greek Studies - Greek Dialogues
Queens' College, Cambridge, 30th June - 1st July, 2023
The distinctiveness of the Greek edition, addressed to "the unlearned and the women, but also to those who wish to gather themselves together [in prayer],” is that, despite its title (“The day of the Christian sanctified through prayer and meditation”), it actually follows a remarkably small part of "La Journée," adding to it Dominique Bouhours’s "Pensées chrétiennes" – an addition that comes quite early in the editorial history of de Ville’s work. Moreover, in spite of Velasti’s declaration of authorship in the Preface of the book (his name is not mentioned on the cover), from the second edition onwards the Jesuit Giovanni Antonio d'Andria, who had financed the first edition, appears as the writer.
The aim of my paper is to describe the Modern Greek adventure of "La Journée": to highlight the distinctiveness of the Greek edition, to discuss its successive authorial identities and to propose its possible models.
*Numbers indicate the slide transitions. Click on the "Presentation" file.
International Symposium on Jesuit Studies "Circa Missiones: Jesuit Understandings of Mission through the Centuries", Lisbon | June 12-14, 2023.
Session: "Facing the Infidels: Jesuit Missions and the Ottoman Empire", June 12, 2023
https://www.bc.edu/content/bc-web/centers/iajs/programs/international-symposia/2023---lisbon/symposium-panels.html
Ημερίδα παρουσίασης προόδου των εργασιών (26 Μαΐου 2023)
Τμήμα Φιλολογίας Α.Π.Θ., Τομέας Νέων Ελληνικών και Συγκριτολογικών Σπουδών, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Νεοελληνικής Φιλολογίας: Ερμηνεία, κριτική και κειμενικές σπουδές / Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας
*Οι αριθμοί εντός κειμένου αντιστοιχούν στις διαφάνειες του ppt.
perspectives of further synergies and collaborations within a broader framework of research in the linguistic, cultural and religious pluralism of Early Modern and Modern Balkans and Eastern Mediterranean.