Waardeketting

Die waardeketting, ook bekend as waardekettingsanalise is 'n begrip vanuit besigheidsbestuur wat die eerste keer deur Michael Porter in sy blitsverkoper van 1985 beskryf is.

'n Waardeketting is 'n ketting van aktiwiteite. Produkte gaan deur die aktiwiteite in die ketting in volgorde en by elke aktiwiteit kry die produk meer waarde by. Die ketting aktiwiteite verleen aan die produk meer waarde as die som van die toegevoegde waard van al die aktiwiteite. Dit is belangrik om nie die waardeketting begrip te verwar met die koste wat aangegaan word by die aktiwiteite nie. 'n Diamantslyper kan gebruik word om die verskil te verduidelik. Die slypaktiwiteit mag dalk 'n lae koste behels maar hierdie aktiwiteit voeg baie waarde tot die waarde van die eindproduk toe, aangesien 'n rowwe diamant beduidend minder waarde het as 'n geslypte diamant.

Die waardeketting kategoriseer die generiese waardetoevoegingsaktiwiteite van 'n organisasie. Die primêre aktiwiteite sluit in: aanvoerlogistiek, bedryf (produksie), afvoerlogistiek, bemarking en verkope en dienste. Die ondersteuningsaktiwiteite sluit in: administratiewe bestuur van infrastruktuur, menslike hulpbronnebestuur, inligtingstegnologie en aankope. Die koste en waardedrywers word vir elke aktiwiteit bepaal. Die waardeketting raamwerk het vinnig aanklank gevind in bestuursdenke as 'n kragtige analitiese hulpmiddel vir strategiese beplanning. Die uiteindelike doel is om die waardeskepping te maksimeer terwyl kostes geminimeer word.

Die begrip is uitgebrei om verder as indiwiduele organisasies te strek. Dit kan toegepas word op aanvoerkettings en verspreidingsnetwerke. Die lewering van 'n reeks produkte en dienste aan die eindverbruiker sal verskeie ekonomiese faktore in werking stel, elkeen wat sy eie waardeketting sal bestuur. Die nywerheidswye sinkronisasie van skakelings van die plaaslike waardekettings skep 'n uitgebreide waardeketting. Porter noem die ineenskakeling van waardekettings die waardestelsel. 'n Waardestelsel sluit die waardekettings van 'n onderneming se verskaffers (en hul verskaffers ensovoorts), die onderneming self, die onderneming se verspreidingskanale en die onderneming se kopers (en moontlik hul kopers ensovoorts).

Die vasstel van die waarde wat langs die ketting af geskep word is 'n nuwe benadering wat deur baie strategiese bestuurders gebruik word. 'n Vervaardiger kan byvoorbeeld vereis dat sy onderdeelverskaffers naby sy aanleg geleë is om vervoerkostes te minimeer. Deur inligting te benut aan die aanvoer en afvoer kante van die waardeketting kan ondernemings probeer om tussengangers te omseil en 'n nuwe besigheidsmodel daarstel of om maniere te vind om verbeteringe aan die waardestelsel aan te bring.

Die Supply-Chain Council is 'n wêreldwye konsortium met meer as 700 lidmaatskappye, regerings- en akademiese instansies en konsultasiegroepe wat deelneem aan die ontwikkeling van die de facto universele model vir aanvoerkettings inluitende die Beplanning, Aankope, Vervaardiging, Bestellingsbestuur, Logistiek, Teruggawe en Kleinhandel, Produk- en Diensontwerp wat insluit Ontwerpsbeplanning, Navorsing, Prototipering, Integrasie, Loods- en Hersiening en Verkope (wat op sy beurt Kliënteverhoudingsbestuur, Diensondersteuning en Kontrakbestuur insluit). Die SCOR raamwerk is deur honderde maatskappye en ander nasionale instansies aangeneem as 'n standaard vir uitnemende besigheidsbestuur.

Waardeverwysingsmodel

'n Waardeverwysingsmodel (engels: Value Reference Model (VRM)) wat deur die wêreldwye organisasie sonder winsbejag, die Value Chain Group ontwikkel is, bied 'n oopbron semantiese woordeboek vir waardekettingbestuur wat 'n verenigde verwysingsraamwerk daarstel vir die prosesgebiede van produkontwikkeling, kliënteverhoudings en verskaffingsnetwerke.

Die geïntegreerde prosesraamwerk dien as 'n gids vir die modellering, ontwerp en meting van besigheidsprestasie deur die beplanning, bestuur en uitvoeringsvereistes vir ontwerp, produk- en kliënte-aspekte van die besigheid op 'n unieke wyse te omskryf.

Die Value Chain Group beweer dat VRM die volgende generasie van Besigheidsprosesbestuur sal wees wat waardeverwysingsmodellering van alle besigheidsprosesse moontlik maak en uitnemendheid in produkte, bedryf, kliëntediens in die hand werk.

Die ses besigheidsfunksies van die Waardeketting:

• Navorsing en ontwikkeling
• Ontwerp van Produkte, Dienste en Prosesse
• Vervaardiging
• Bemarking en Verkope
• Verspreiding
• Kliëntediens

Verwysings

• Porter, M. E. (1996). What is strategy? Harvard Business Review, November-December, 61-78.