Sèng-tàn Lāu-lâng

Sèng-tàn Lāu-lâng ê ang-á

Sèng-tàn Lāu-lâng (Ló-jîn) sī ùi Se-hng khai-sí liû-thôan ê 1-ê thôan-soat jîn-bu̍t, kóng i ta̍k-nî ē sì-kè sàng lé-mi̍h hō· gín-á, it-poaⁿ sī tī Sèng-tàn-cheh hit-chām-á. I ê miâ chin chē, chú-iàu ū Santa Claus, Sèng Nicholas (Saint Nick), Sèng-tàn-pē (Father Christmas, Père Noël, Pai Natal), Sèng-tàn-lâng (Weihnachtsmann, Julemanden), Iâ-so· Gín-á (Christkind), téng-téng. Bí-kok sî-kiâⁿ kóng--ê Santa Claus sī ùi Kē-tē-gí Sinterklaas lâi--ê, ah Sinterklaas sī Sint Nicolaas (Sèng Nicholas) ê kiu-hêng (contracted form).

It-poaⁿ kòan-sì kā Sèng-tàn Lāu-lâng sok-chō chò 1-ê jîn-chû, hí-lo̍k, pak-tó· îⁿ-tīⁿ, lâu tn̂g pe̍h chhùi-chhiu, kòa ba̍k-kiàⁿ ê pe̍h-lâng sī-tōa, sin-khu chhēng khûn pe̍h mo· ê âng gōa-saⁿ. Sèng-tàn-iā hit mê i chē sûn-lo̍k (reindeer) thoa ê peng-chhia sì-kè pài-hóng jîn-ke ê gín-á. I ùi lâng tau ê ian-tâng lo̍k-khì, chiah-koh ùi piah-lô· bùn--chhut-lâi. Pêng-siông-sî i kap khan-chhiú í-ki̍p 1 tīn elves ("cheng-lêng") tiàm chhù--ni̍h chè-chō chhit-thô-mi̍h-á. In tau it-poaⁿ kóng sī khiā tī tē-kiû khah pak ê só·-chāi, siông-sè ê tē-hng bô kāng thoân-thóng ū bô kāng kóng-hoat, pau-koah Pak-ke̍k (Alaska a̍h-sī pak Canada), Korvatunturi (Suomi), Dalecarlia (Sverige), Chheⁿ-tē, téng-téng.

Sèng-tàn Lāu-lâng kiám-chhái sī kúi-ā-ê le̍k-sú jîn-bu̍t ha̍p-ha̍p chò-hoé ê kha-siàu. Kî-tiong 1 ê sī 4 sè-kí tiàm tī Anatolia Lycia ê Ki-tok-kàu chú-kàu, hō chò Myra ê Sèng Nicholas. Nicholas sàng hó-khang ê lé-mi̍h hō͘ sòng-hiong lâng. Chi̍t-ê te̍k-pia̍t chhut-miâ ê kò͘-sū kóng i sàng kim-á hō͘ 1 ê khiân-sêng ê Ki-tok-tô͘, i ê 3 ê cha-bó͘-kiáⁿ chiah bián-tit chhut-khì thàn koh ū kè-chng thang kè--lâng.

Tī chi̍t-koá kok-ka, gín-á-lâng ūi beh ti̍h Sèng-tàn Lāu-lâng ê lé-mi̍h, ē toè thoân-thóng chò chi̍t-koá lé-sek. Tī Bí-kok/Canada, gín-á koàn-sì lâu 1 au gû-leng kap 1 tè piáⁿ-kan hō͘--i. Tī Liân-ha̍p Ông-kok kap Australia, ū-sî sī lâu sherry phû-tô-chiú kap bah-piáⁿ (mince pie). Tī Eng-gí-hē ê kok-ka mā ē khǹg koá âng-chhài-thâu (carrot) hō͘ Sèng-tàn Lāu-lâng ê sûn-lo̍k-á chia̍h. Pē-bó mā ē kā gín-á kà-sī kóng, nā thàu-nî bô koai, tiāⁿ-tio̍h ē siu tio̍h 1 tè thô͘-thoàⁿ. Kē-tē-kok ê thoân-thóng sī kā chhī-liāu kap âng-chhài-thâu hē toà ê-á lāi-té, thang hō͘ Sèng-tàn Lāu-lâng ê bé iōng; lé-mi̍h kè-tńg-ji̍t chái-sî tō khǹg tī hia.

Lēng-goā 1 ê lé-sek sī siá phoe kā Sèng-tàn Lāu-lâng pò-kò ka-kī ū koai kiam thó lé-mi̍h. Chin chē iû-piān ho̍k-bū ún-chún gín-á kià phoe hō͘ i. Phoe it-poaⁿ sī iû-kio̍k oân-kang a̍h-sī kî-thaⁿ ê gī-kang khì hoê--ê. Canada ê iû-chèng ū 1 ê te̍k-pia̍t ê iû-chèng-khu hō-bé hō͘ gín-á siá phoe hō͘ Sèng-tàn Lāu-lâng. Chū 1982 nî, ta̍k nî ū 13000 khah ke ê oân-kang tàu siá hoê-hâm. Ū sî-chūn sī gín-á ê chû-siān ki-kò͘ teh hoê phoe, te̍k-pia̍t sī sàn-chhiah ka-têng a̍h-sī toà-īⁿ ê gín-á.

Sui-bóng Sèng-tàn Lāu-lâng ê thoân-thóng ū lām koá Ki-tok-kàu ê poē-kéng, hiān-chú-sî i pìⁿ-chiâⁿ Iâ-so͘-seⁿ (Sèng-tàn) sè-sio̍k-hoà ê tāi-piáu. Ū chi̍t-koá Ki-tok-kàu kàu-phài hoán-tùi chit-khoán í Sèng-tàn Lāu-lâng chò tiong-sim ê sè-sio̍k-hoà lé-sio̍k, mā ū lâng phoe-phêng koè-hūn kiông-tiāu bu̍t-chit ê lé-mi̍h cheng-sîn.

External links

• Father Frost, the Red Nose
• Father Frost of Yamal (penisula and region of Russia)