Faculty of art and aciences

ÖZET Atatürk döneminde Bulgaristan, Romanya ve Yugoslavya gibi Balkan ülkelerinden Türkiye'ye 410 bin dolay›nda Türk göçmen gelmiştir. Bu göçmenler nüfus yoğunluğu düşük olan bölgelere belli bir iskân program› dahilinde yerleştirilmişlerdir. Hükümetler göçmenlerin başta bar›nma olmak üzere tüm sorunlar›n› çözmeye çal›şm›ş, onlar› üretici konuma getirebilmek için gerekli tedbirleri alm›şt›r. ABSTRACT Approximately 410.000 Turkish immigrants came to Turkey during Atatürk's era from the Balkan states. They were settled in various parts of Turkey where population density was low. The governments tried to solve issues of the immigrants such as accommodation, health etc. The government made attempts to make the immigrants to stand on their feet by providing jobs.

Öz: Bu makale Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Recep Peker'in gayretleriyle bir parti marşı arayışı içine giren Cumhuriyet Halk Partisi'nin 1935'ten 1947'e kadar süren marş arama sürecini incelemektedir. 1947'de parti üst yönetimi kamusal alanda sıkça kullanılan " Dağ Başını Duman Almış " marşını parti marşı olarak kabul etmişse de, bu durum çok uzun sürmemiş, 70 gün sonra toplanan VII. Kurultay partinin marşa ihtiyacı olmadığına kanaat getirmiştir. Abstract: This article examines the party anthem quest of the Republican People's Party, led by Secretary General Recep Peker between 1935 and 1947. Although the party's central executive board accepted the commonly used anthem " Dağ Başını Duman Almış " [Fog Took Over the Mountain Top] as the party anthem in 1947, 70 days later in the 7th Congress of the party it was decided that the party did not need an anthem. Giriş Marş sözlük anlamı itibariyle ritim, ölçü ve tempo bakımından bir topluluğun yürüyüşüne eşlik etmek üzere, birlikte ve kolay söylenebilecek nitelikte bestelenmiş, sözlü ya da sözsüz müzik parçalarına verilen ad olup, pek çok çeşidi vardır. Yürüyenlerin mahiyetine göre matem (yahut cenaze) marşı, hücum marşı, süvari marşı ya da konusuna göre zafer marşı, askerî marş, milli marş, parti marşı gibi muhtelif marşlar bulunmaktadır. 1

Özet Türkiye'de Cumhuriyetin ilanı ile birlikte eğitim sahasında ciddi bir değişim ve dönüşüm sürecine girildi. Öncelikle Heyet-i İlmiye toplantıları, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Maarif Teşkilatına Dair Yasa ve de Talim ve Terbiye Kurulu vasıtası ile değişim ve dönüşümün hukuki ve idari temelleri oluşturuldu. Bunlarla eş zamanlı olarak eğitim programları yenilenmeye ve yeni okullar açılmaya başlandı. 1928 yılına gelindiğinde ise okur-yazar oranını yükseltmek, öğretimi kolaylaştırmak ve Türkçeyi ortak dil yapmak amacıyla Lâtin temelli yeni bir alfabe kabul edildi. Yeni harflerin kabulü ile gerek okul çağındaki kuşağa ve gerekse de toplumun tüm kesimlerine yönelik olmak üzere bir eğitim seferberliği başlatıldı. Yeni harfler bir taraftan okullarda öğrencilere öğretilirken, bir taraftan da okul ders ve araçları bu yeni duruma göre düzenlenmeye çalışıldı. Yeni harfleri toplumun tüm kesimlerine öğretebilmek, sıfır noktasına gelen okuma yazma oranını bir an önce arttırmak üzere millet mektepleri faaliyete geçirildi. 1935 yılında millet mektepleri ulus okulları adı altında faaliyetlerine devam etti. Abstract Turkey witnessed a considerable change and conversion process in the field of education after the proclamation of the Republic. Initially, legal and administrative basis of this change and transformation was provided by means of Heyet-i İlmiye meetings, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Maarif Teşkilatına Dair Yasa and Talim Terbiye Kurulu. Simultaneously, training programs were redeveloped and new schools were established. In 1928, a new alphabet based on the Latin alphabet was adopted in order to increase the literacy rate, to facilitate teaching and to make Turkish a common language. With the adoption of the new letters, an education campaign was launched aiming both school students and all the other segments of society. The new letters were, on one hand, being taught to students in schools and on the other hand school lessons and tools were reorganized according to the new situation. Millet Mektebi was activated to teach the new alphabet to all sections of society, to improve the literacy rate-decreasing to the zero level-immediately. Public schools continued to operate under the name of national schools in 1935.

Öz:Ermeni diasporası 24 Nisan 1965'te 1915 olaylarının 50. yıldönümünü gerekçe göstererek küresel ölçekte ilk defa pek çok anma etkinliği gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda başta Lübnan, ABD, Fransa, Yunanistan ve Güney Amerika ülkeleri olmak üzere Ermenilerin yaşadığı hemen her yerde gösteri ve yürüyüş, dini anma törenleri, anıt dikme, sergi ve konser gibi etkinlikler düzenlenmiştir. Ermeni diasporası tüm bu etkinliklerle sözde soykırım iddialarını dünya kamuoyunun gündemine sokmaya çalışmıştır. Propagandalarda çoğunlukla " mağdur Ermeni " " zalim Türk'e karşı " imajı çizilmiş, 1915 olayları ile II. Dünya Savaşı sırasında Hitler Almanyasınca Yahudilere uygulanan sistematik kıyım eş tutulmuş, hatta Hitlerin Osmanlı Devleti'ni rol modeli olarak aldığı iddia edilmiştir. Türkiye tüm bu propaganda faaliyetlerine karşı Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda bazı tedbirler almaya çalışmışsa da, bunlar olumlu manada sonuç vermemiş ve dolayısıyla diasporanın eylemlerine set çekilememiştir. Abstract: On April 24, 1965, Armenians throughout the world held memorial services to commemorate the 50th anniversary of the 1915 so-called genocide. At the same time, the Armenian diaspora organized a number of simultaneous demonstrations, religious memorials, exhibitions and concerts as well as monuments particularly in Lebanon, the USA, France, Greece and South American countries. Through all of these activities, the Armenian diaspora aimed to put claims about the so-called genocide on the world's agenda. The Armenian propaganda was mostly based on the image of the Armenian victim victimized by the cruelty of Turks. The events of 1915 and the systematic massacre of Jews in Hitler's Germany during the World War II were considered equal, and it was claimed that the Armenian genocide in the Ottoman Empire inspired Hitler. Turkey's endeavors to counter this propaganda under the coordination of the Ministry of Foreign Affairs failed and the diaspora activities could not be ended. Giriş Bir ulusun veya inanç grubunun anayurt dışında kalan kısmı için kullanılan diaspora kavramına ilk olarak eski Yunan'da tesadüf edilmektedir. Kavramın daha sonraki dönemlerde en yaygın kullanım konusu ise M.Ö. 586'daki " Babil Esaretinden " sonra tüm dünyaya dağılan Yahudiler olmuştur. Günümüzde dünyanın pek çok yerinde diaspora toplulukları mevcut olmakla birlikte, Yahudiler gibi " kavimsel kimliklerini " kaybetmeden, var olmaya devam

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öz I. Dünya Savaşı yıllarında Çarşamba ve çevresinde Rum çetelerinden kaynaklanan önemli bir asayiş sorunu vardı. Bu sorun sebebiyle savaşın son iki yılında bölgedeki devlet otoritesi adeta ortadan kalkmıştır. Trabzon'daki Rus işgal komutanlığı Rum çetelerine her türlü lojistik desteği sağlamıştır. Rum çeteleri 1916-1918 arasındaki dönemde yol kesmiş, Müslüman köylerine baskınlar düzenlemiş, erzak kollarına saldırmış, ambarları yağmalamışlardır. Bölgedeki çetecilik faaliyetleri Milli Mücadele yıllarında daha açık bir biçimde kendini gösterecek olan " Pontusçuluk " çalışmalarına ciddi bir alt yapı oluşturmuştur. Abstract During the World War I years, a serious security problem broke out in the vicinity of Çarşamba due to the Greek military committees. In the last two years of the war, the problem escalated to the worst stage that the state authority in the region was nearly disappeared. The Russian invasion command in Trabzon provided the logistic support for the Greek military committees. From 1916 to 1918, the Greek military committees set road blocks, raided Muslim villages, transported goods, and overrun the food warehouses. The activities of Greek military committees prepared the substructure for the Pontus idea to be realized, which became more apparent during the National War of Liberation.

ÖZ Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan tarihsel çizgide adı göç ve göçmen kelimeleri sıkça anılan yerlerden biri de Samsun'dur. Osmanlı döneminde önce Kafkas göçleri ile başlayan bu göç ve iskan süreci Balkan göçleri ve mübadele ile devam etti. Samsun bu süreçte sadece dış göçlere değil aynı zamanda iç göçlere de sahne oldu. I. Dünya Savaşı yıllarında Rus işgaline uğramış yerlerden kaçan pek çok göçmene Samsun yıllarca ev sahipliği yaptı. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise Doğu Anadolu'dan asayiş ve güvenlik sorunu nedeniyle yerlerinden kaldırılan ailelerin iskân birimlerinden biri yine Samsun oldu. Zorunlu göç ve iskân niteliğindeki bu nüfus hareketinde nakledilen aileler devlet imkânları ile taşınmış ve sahile yakın olmayan bölgelerde iskân edilmişlerdir. Samsun'a bu şekilde yerleştirilen ailelerin üretici konuma gelene kadarki iaşe ihtiyaçları, ev ve arazi ile birlikte üretim vasıtaları ve de sağlık ihtiyaçları yine devlet imkânları ile karşılanmıştır. ABSTRACT Samsun is one of the cities where the words "migration" and "migrant" were commonly used during the transition from the Ottoman Empire to the Republican Period. The migration and settlement, which began with the Caucasian migrations in the Ottoman Empire, were followed by the Balkan migrations and population exchange. In this period, Samsun witnessed not only external but also internal migration. During the First World War, Samsun hosted many migrants who fled from places invaded by Russia for years. In the Republican period, Samsun became one of the settlement areas used by families who were displaced from East Anatolia because of public order and security issues. The families who were forced to move were transported by the government and settled in regions that were not close to the shore. The food  Doç. Dr. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü SAMSUN. onder.duman@omu.edu.tr

Cumhuriyet'in ilanından 1945'e kadar Türkiye'de Cumhuriyet Halk Partisi'nin iktidarı altında bir tek parti yönetimi yaşanmıştır. Bu dönemde partide neredeyse tüm kararlar Genel Başkan Atatürk ve sonrasında İnönü'nün başkanlığındaki bir çekirdek kadro tarafından alınmıştır. Genel başkanla beraber genel başkan vekili ve genel sekreterin de içinde bulunduğu bu çekirdek kadronun belirleyici olma hali özellikle seçim dönemlerinde milletvekillerinin tespitinde çok daha belirgin biçimde görülmüştür. Türkiye'de milletvekilleri 1939 seçimlerine kadar ön yoklama, seçim yapılmaksızın Ankara'da parti genel merkezinde belirlenmiş ve aday listeleri seçmenlerin önüne konmuştur. İnönü'nün cumhurbaşkanı olduktan sonraki ilk seçim olan 1939 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi ilk defa ülkenin belli yerlerinde aday tespitinde yoklama mahiyetinde bir uygulama ile partililerin, ikinci seçmenlerin fikrini almış, aday listelerini bu doğrultuda hazırlamıştır. Cumhuriyet Halk Partisi tarihinde bir ilk olan bu uygulama sonraki dönemlerde kurumsallaşacak ön seçimler açısından önemli bir deneyim olmuştur.

Öz: Tarihsel süreçte iktidarlar, dinler ve toplumsal düzenler ceza, eğitme, damgalama, kıyafet belirleme, yargılama vb. gibi müdahale araçları ile insan bedenini şekillendirmişler, disipline etmişlerdir. Bu şekilde yürüyen iktidar beden ilişkisinin Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'de kılık kıyafet alanında önemli etkileri olduğu bir gerçektir. Şapka Kanunu ile başlayan bu etki, çarşaf yasakları ile bu makalenin de ana eksenini oluşturan şalvar yasakları ile devam etmiştir. Potur, zıpka, karadon gibi bölgeden bölgeye farklı isimlerle adlandırılan ve geleneksel erkek giyiminin önemli bileşenlerinden olan şalvar Şapka Kanunun hemen akabinde bazı yerlerde yasaklanmaya çalışılmıştır. Ancak söz konusu yasak esas olarak 1930'ların ortalarında Çukurova ve çevresinde tatbik edilmiştir. Şalvar yasağı şapkada olduğu gibi bir kanun üzerinden değil, yerel idare meclislerince alınan kararlar üzerinden uygulanmaya çalışılmıştır. Yasak Adana özelinde zaman zaman unutulmuşsa da yerel basının da etkisi ile 1940'larda ve hatta Demokrat Parti iktidarı yıllarında da uygulanmıştır. Abstract: Historically, powers, religions and social orders have shaped and disciplined the human body through means of intervention such as punishment, training, stigmatization, dressing, judging and so on. In this way the ruling body relationship in the early years of the Republic of marching in dress in Turkey is the fact that there is a significant effect. This effect, which started with the Hat Law, continued with the prohibitions on sheets and the shalwar bans that are the main axis of this article. It was tried to be banned in some places immediately following the Hat Law, which is named as different names for the regions such as potur, zıpka, karadon and which is one of the important components of traditional men's wear. However, the prohibition was mainly applied around Cukurova and around the mid-1930s. It was tried to be applied through the decisions taken by the local administrative councils, not by a law like the shalwar ban is in the hat. Although forbidden from time to time in Adana was forgotten, the local press was also influenced by the influence in the 1940s and even during the Democratic Party's ruling years. Giriş Dinler, iktidarlar, toplumsal düzenler ve ideolojiler neredeyse tüm insanlık tarihi boyunca insan bedeni üzerinde denetim kurmaya, onu disipline etmeye çalışmışlardır. Örneğin dinler mensubiyeti ve o mensubiyetin şartlarını büyük ölçüde bedensel pratiklere bağlarken, ibadetler çoğunlukla bedenin belirli şekillere girmesi veya belirli şekillerden kaçınması biçiminde olmuştur. Dolayısıyla din kendi varlığını çoğunlukla beden üzerinden göstermiştir 1. Tarihsel

The term referandum marks a general vote by the electorate conducted on various
political or social questions. It is a democratic data collection instrument that is
frequently employed in the world in the last century. The first referendum in the
Republic of Turkey was conducted on July 9, 1961, after the military coup of May 27,
1960 under the strict rule of the military board. In the referendum held by the military
administration, the people said "yes" at 62% and "no" at 38%. Samsun was one of the
regions voting mostly for "No" in the referendum 1961. Despite the fact that a
propaganda campaign was carried out by the ruling junta as well as the supporting civil
society associations, the people in Samsun said "no" to the Constitution by 57%. This
study investigates the dynamics of the results pertaining to the constitutional
referandum in Samsun and the period of propaganda in the country with reference to
the archival documents, periodicals and oral sources.