[go: up one dir, main page]

0% found this document useful (0 votes)
13 views16 pages

Mthmts 23

The document appears to be a mathematical text or exam paper from 2022, containing various mathematical problems and solutions. It includes topics such as algebra, geometry, and trigonometry, with specific equations and theorems referenced throughout. The content is structured in a way that suggests it is intended for educational purposes, likely for students preparing for assessments in mathematics.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
13 views16 pages

Mthmts 23

The document appears to be a mathematical text or exam paper from 2022, containing various mathematical problems and solutions. It includes topics such as algebra, geometry, and trigonometry, with specific equations and theorems referenced throughout. The content is structured in a way that suggests it is intended for educational purposes, likely for students preparing for assessments in mathematics.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 16

MwYZ

evQvBK‡Z Õ•zGji wbeÆvPwb cixÞvi cÉk²cò 2022


m†Rbkxj iPbvgƒjK

41\\E:\Data 2022-23\SSC Made Easy 2023\General Math\Link\Link Final\mthmts23.docx 1st proof 19.11.22
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji wbeÆvPwb cixÞvi cÉk²cò
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 2

m†Rbkxj iPbvgƒjK
‰LvGb KÅvGWU KGjRmn mKj ˆevGWÆi kxlÆÕ©vbxq Õ•zjmgƒGni ˆmiv gvGbi m†Rbkxj iPbvgƒjK cÉk²cò evQvB KGi ˆ`Iqv
nGqGQ| 
 wPwn×Z ài‚Z½cY
ƒ Æ cÉk²àGjv ˆZvgiv mvGRkb wnGmGe AbymiY KGiv|

297. XvKv ˆiwmGWbwmqvj gGWj KGjR, XvKv


MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ K. BEC = KZ? 2
3x + 7
1. (x) = 4x  3 ‰KwU dvskb| L. cÉgvY Ki ˆh, ABC + ADC = 180 4
M. cÉgvY Ki ˆh, AOB + COD = 2AEB. 4
4
( )
K.   7 ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
(x)  3 cosec2x  1
L. (x) + 2 ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 7. 
 p = sinx , q =
cosecx
M. cÉgvY Ki ˆh, y= x. 4 K. ˆ`LvI ˆh, 2
1  p = q. 2
1 p 4 p 2
2. 
 x+ = 5
x L. p + p = 1 nGj cÉgvY Ki ˆh, q  q = 1.
2 4
() () 4
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki : 4m4  4m2 + 9 2 M. mgvavb Ki: 2 2p2  (2 + 6 )p + 3 = 0 hLb 0  x  90. 4
2
1 8. A = cosec + cot, B = cosec  cot
L. ( )
x2  2 ‰i gvb wbYÆq Ki|
x
4
sec + 1
1 ‰es C = sec  1
M. x + x5 ‰i gvb wbYÆq Ki|
5
4
log 27 + log58  log5 1000
K. 3sin = 1 nGj, tan ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
3. P = 5 , L. cÉgvY Ki ˆh, A2 = C. 4
log5 1.2
2x + 4  4  2x + 1 A 2+ 3
Q= M. B = ‰es  mƒßGKvY,  ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
2x+ 2  3 2 3
K. cÉgvY Ki ˆh, logaMr = rlogaM 2 9. 
 ‰KwU mvgv¯¦wiGKi `yBwU mw®²wnZ evü 30 ˆm. wg. I
L. P ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 26 ˆm. wg., Þz`ËZi KYÆ 28 ˆm. wg.|
M. cÉgvY Ki ˆh, 2P = Q. 4 K. ABC ‰i ˆÞòdj 12 eMÆ ˆm. wg. evü, AB = 8 ˆm. wg. I
L-wefvM: RÅvwgwZ evü BC = 6 ˆm. wg. nGj B wbYÆq Ki|
2
4. wòfzR ABC ‰, B = 60, C = 45 ‰es cwimxgv L. mvgv¯¦wiGKi Aci KGYÆi Š`NÆÅ ˆei Ki| 4
p = 10 ˆm. wg.| M. mvgv¯¦wiGKi ˆÞòdj ˆei Ki| 4
K. ˆÕ•j I KÁ·vGmi mvnvGhÅ B I C Aâb Ki| 2 N-wefvM: cwimsLÅvb
L. ABC Aâb Ki| [AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK] 4 10. ‰KwU MYmsLÅv wbGekb mviwY wbÁ²i…c :
M. AâGbi weeiY mn mgevü PQR Aâb Ki hvi cwimxgv
p ‰i mgvb| 4 ˆkÉwY 3640 4145 4650 5155 5660 6165
5. 
 wPGò O e†Gîi ˆK±`Ê| OCD = 62 ‰es ABC ‰i MYmsLÅv 6 10 18 33 22 12

mgw«¼LíK BD. C K. cÉ`î mviwY nGZ KÌGgvGhvwRZ MYmsLÅv mviwY ŠZwi Ki 2


L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
D
O M. mviwYwUi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
E B 11. `kg ˆkÉwYi 100 Rb wkÞv^Æxi MwYZ welGq cÉvµ¦ bÁ¼i
K. CAD = KZ? A 2 ˆ`Iqv nj :
L. cÉgvY Ki ˆh, AOB = 2ADB. 4 cÉvµ¦ bÁ¼i 5257 5863 6469 7075 7681 8287 8893
M. cÉgvY Ki ˆh, AD = CD. C
4 Qvò msLÅv 6 12 14 24 19 15 10
6. 
 wPGò O e†Gîi ˆK±`Ê| K. wewœQ®² I AwewœQ®² PjGKi msæv `vI| 2
O
BOC = 150 ‰es AOD = 80. D
E B L. cÉ `î DcvGîi gaÅK I cÉ P z i K wbYÆ q Ki| 4
M. cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| [AvqZGjL
y
A eÅenvi bv KGi] 4
1. K. 1; L.
 9x + 16 7. M. x = 45, 60
11x + 1 1
2. K. (2m2  4m + 3)(2m2 + 4m + 3); L.5; M. 5 5 8. K. ; M. 30
Dîigvjv

8
3. L. 3 9. K. 30; L. 48.66 ˆm. wg. (cÉvq); M. 672 eMÆ ˆm.wg.
5. K. 28 10. L. 52.5
6. K. 115 11. L. gaÅK = 74.5, cÉPziK = 74
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 3
298. avbgwí Mft eGqR nvB Õ•zj, XvKv
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ 6. O ˆK±`Ê wewkÓ¡ e†Gîi ABCD PZzfzÆRwU A¯¦wjÆwLZ nGqGQ
1. U = {x  ô : 1  x  7} hvi AB = BC.
2
A = {x  ô : x  5x  6 = 0} K. cÉ`î Z^Å AbymvGi wPòwU AuvK| 2
B = {x  ô : 2 ‰i àwYZK ‰es x < 7} L. cÉ g vY Ki ˆh, ABCD e†î Õ© PZz f z Æ G Ri wecixZ ˆKvYàGjv
C = {x  ô : ˆgŒwjK msLÅv ‰es x  7} ciÕ·i mÁ·ƒiK| 4
K. A ˆmUwUGK ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk Ki| 2 M. ˆ`LvI ˆh, BD, ADC ‰i mgw«¼LíK| 4
M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
L. P(B) wbYÆq Ki ‰es ˆ`LvI ˆh, B ˆmGUi Dcv`vb msLÅv 7.  cosP + cotP = x ‰es cotP  cosP = y
n nGj P(B)-‰i Dcv`vb msLÅv 2n ˆK mg^Æb KGi| 4 5
M. hw` B I C Dcv`vbàGjvi gGaÅ y = x  1 mÁ·KÆ weGePbvq K. sec(90  ) = 3 nGj cot ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
^vGK, ZGe A®¼qwU wbYÆq Ki| 4 L. cÉgvY Ki ˆh, x  y = 4 2 2
4
2.   (i) a + b = p, a + b = q, a + b = r , m + n = 7 ‰es
2 2 3 3 3 xy
x
m  n = 5 ; (ii) x = 5 + 2 6 M. hw` y = 7 + 4 3 nq ZGe ˆ`LvI ˆh, P = 60. 4
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki : 8.  ‰KwU eMÆGÞGòi cwimxgv ‰KwU AvqZGÞGòi cwimxgvi
2y2z2 + 2z2x2 + 2x2y2  x4  y4  z4. 2 mgvb| AvqZGÞGòi Š`NÆÅ, cÉGÕ©i wZbàY ‰es ˆÞòdj 972
L. 8mn(m2 + n2) ‰i gvb wbYÆq Ki ‰es cÉgvY Ki ˆh, eMÆwgUvi| AvqZGÞGòi evwnGii PZzw`ÆGK 2 wgUvi PIov ‰KwU
3
3 3
p + 2r = 3pq. 4
M. DóxcK (ii) nGZ cÉgvY Ki ˆh, ivÕ¦v AvGQ|
x6  1 x4 + 1 K. x PjGKi gvaÅGg AvqZGÞGòi cwimxgv cÉKvk Ki| 2
x 3  2
x2 = 12 2 4 L. eMÆ G ÞGòi ˆÞòdj wbYÆ q Ki| 4
3.   (i) ˆKvGbv mgv¯¦i avivi cÉ^g p cG`i mgwÓ¡ q ‰es cÉ^g
M. 0.25  0.125 eMÆwgUvi ZjwewkÓ¡ cÉwZwU BGUi gƒjÅ 15 UvKv
nGj, BU «¼viv ivÕ¦vwU euvavB KiGZ KZ UvKv LiP nGe Zv
q cG`i mgwÓ¡ p.
3 3 3 3 wbYÆq Ki| 4
(ii) x = 1 + 2 + 3 + ........... + n .
9.  ‰KwU AvqZGÞGòi ˆÞòdj 1050 eMÆwgUvi| hw` ‰i
K. mgv¯¦i aviv I àGYvîi aviv KvGK eGj? D`vniY `vI| 2 Š`NÆÅ 5 wgUvi Kg nq, ZGe ˆÞòwU eMÆvKvi nq|
L. mgv¯¦i avivwU nGZ cÉ^g (p+q) cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4 K. n msLÅK evüwewkÓ¡ mylg eüfzGRi cÉwZwU evüi Š`NÆÅ

M. (ii) bs aviv nGZ ˆ`LvI ˆh, x =   
n(n 
4 a nGj, ‰i ˆÞòdj wbYÆGqi mƒòwU ˆjL| 2
  L. AvqZGÞGòi Š`NÆÅ I cÉÕ© wbYÆq Ki| 4
L-wefvM: RÅvwgwZ M. AvqZvKvi ˆÞòwUGK e†nîi evüi Pviw`GK ˆNvivGj ˆh NbeÕ§
Drc®² nq Zvi mgMÉZGji ˆÞòdj I AvqZb wbYÆq Ki| 4
4. a = 4 ˆm. wg., b = 7 ˆm. wg. ‰es x = 45.
K. ‰KwU mgw«¼evü wòfzR Aâb Ki, hvi cwimxgv 13 ˆm. wg. N-wefvM: cwimsLÅvb
‰es mgvb mgvb evüi Š`NÆÅ 5 ˆm. wg.| 2 10. ˆKvGbv Õ•zGji 10g ˆkÉwYi 50 Rb wkÞv^Æxi IRb
(wKGjvMÉvg) nGjv :
L. DóxcGKi f„wg a, f„wg msj™² ˆKvY x ‰es Aci `yB evüi 40, 50, 55, 51, 56, 67, 64, 63, 60, 62, 56, 67, 70, 69, 70, 69,
mgwÓ¡ b ‰i mgvb weGePbv KGi wòfzRwU AuvK| (AâGbi 68, 70, 60, 56, 58, 61, 63, 60, 61, 63, 66, 67, 61, 70, 70, 68,
wPn× I weeiY AvekÅK)| 4 60, 63, 61, 50, 55, 57, 56, 64, 63, 60, 62, 60, 61, 60, 58, 60,
56, 57.
M. DóxcGKi evü `yBwUGK mvgv¯¦wiGKi `yBwU KYÆ I x ˆK K. ˆkÉwY eÅeavb 6 aGi MYmsLÅv wbGekb mviwY ŠZwi Ki| 2
A¯¦fzÆÚ ˆKvY weGePbv KGi mvgv¯¦wiKwU AuvK| (AâGbi L. mviwY ˆ^GK AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
wPn× I weeiY AvekÅK)| 4 M. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ ABC e†Gîi ‰KB DcPvc BC ‰i Dci 11. wbGP 60 Rb wkÞv^Æxi evwlÆK cixÞvq MwYZ welGq cÉvµ¦
`ívqgvb BAC e†îÕ© ‰es BOC ˆK±`ÊÕ© ˆKvY| bÁ¼i ‰i wbGekb mviwY ˆ`Iqv nGjv :
K. e†Gîi cwimxgv 6 nGj e†Gîi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2 bÁ¼i 5559 6064 6569 7074 7579 8084 8589
1 wkÞv^Æx msLÅv 4 8 12 18 8 6 4
L. DóxcGKi AvGjvGK cÉgvY Ki ˆh, BAC = 2 BOC. 4 K. cÉPziK ˆkÉwYi gaÅwe±`y wbYÆq Ki| 2
M. e†Gîi ewntÕ© we±`y P ˆ^GK PA I PB `yBwU Õ·kÆK nGj L. mviwY nGZ gaÅK wbYÆq Ki| 4
cÉgvY Ki ˆh, PA = PB. 4 M. cÉ`î DcvGîi eüfzR Aâb Ki| 4
1. K. {6}; L.{, {1}, {3}, {5}, {7}, {1, 3}, {1,5}, {1, 7}, 8. K. cwimxgv = 8x wgUvi; L.1296 eMÆ wgUvi; M. 108000 UvKv
{3, 5}, {3, 7}, {5, 7}, {1, 3, 5}, {1, 3, 7}, {1, 5, 7}, na2 180
{3, 5, 7}, {1, 3, 5, 7}}; M. {(2, 3), (4, 5), (6, 7)} 9. K. 4 cot n eMÆ ‰KK; L. 35 wgUvi, 30 wgUvi;
Dîigvjv

2. K. (x + y + z)(x + y  z)(y + z  x)(z + x  y); L. 24 M. mgMÉZGji ˆÞòdj 12252.24 eMÆ wgUvi; AvqZb 98960
3. L.  (p + q) Nb wgUvi
5. K. 9 eMÆ ‰KK 10. M. 60.74
4
7. K. 3 11. K. 72; L. 71.67
4 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
299. evìv AvjvZzG®²Qv DœP gvaÅwgK we`Åvjq, XvKv
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
1. 
 P = 9 + 4 5 ‰es Q = m2  5 m + 1, m > 0. 7. (i) cotP + cosP = A, cotP  cosP = B
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki: y2  2yz  4z  4. 2 sec + cosec
(ii) = 2;  mƒßGKvY|
L. cÉgvY Ki ˆh, P P + 1 = 34 5 4 sec. cosec
P P K. cÉgvY Ki ˆh, cot2 P. cos2 P = AB. 2
1
M. Q = 0 nGj, cÉgvY Ki ˆh, m  5 = 11.
5
4 L. cÉgvY Ki ˆh, A2  B2 = 4 AB. 4
m
 (a+b)22a2b  (b+c)22b2c  2 2c2a M. (ii) bs mgxKiYwU mgvavb Ki| 4
x x x(c+a) 
2. (i)        8. 
 ‰KwU mgevü wòfz GRi cÉ w ZwU evüi Š`NÆ Å 4 wgUvi e†
w «¬ KiGj
xab   xbc   xca 
1 Zvi ˆÞòdj 15 3 eMÆwgUvi e†w«¬ cvq|
log 27  log  log 512 K. wPòmn mgevü wòfzGRi ˆÞòdj wbYÆGqi mƒòwU wjL| 2
8
(ii) = P, `ywU exRMwYZxq ivwk|
log 1.5 L. wòfzRwUi evüi Š`NÆÅ I ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
K. log2 5 8000 = x nGj, x-‰i gvb KZ? 2 M. cÉwZwU evüi Š`NÆÅ KZ wgUvi e†w«¬ KiGj Zvi ˆÞòdj 3 3
L. DóxcGKi (i) bs ivwki gvb wbYÆq Ki| 4 eMÆwgUvi e†w«¬ cvGe? 4
M. DóxcGKi (ii) bs ivwk nGZ P ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 9. 
 wPòwU eMÆ GÞò I e† î Kjvq wefÚ|
3. ‰KwU mgv¯¦i avivi 15 Zg c` 89 ‰es 21 Zg c` 125 E

‰es Aci ‰KwU àGYvîi aviv  1 + x + y + z  2 + ...........


2 30
A D
K. 7 + 11 + 15 + ............. avivwUi 189 Zg c` wbYÆq Ki| 2 12 cm
L. DóxcGKi mgv¯¦i avivwUi cÉ^g 25 cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4
M. DóxcGKi àGYvîi avivwUi x, y I z ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
L-wefvM: RÅvwgwZ
4. `yBwU mgv¯¦ivj evüi Š`NÆÅ a = 6 cm ‰es b = 4 cm; `yBwU
B C
ˆKvY x = 60 ‰es y = 45 ‰es ‰KwU wòfzGRi f„wgi Dci
AwâZ jGÁ¼i Š`NÆÅ h = 3 ˆm.wg.| K. eMÆGÞòwUi KGYÆi Š`NÆÅ I cwimxgv wbYÆq Ki| 2
K. cÉ`î Z^ÅàGjv wPGò cÉ`kÆb Ki| 2 L. mÁ·ƒYÆ ˆÞGòi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
L. DóxcGKi Z^Å w`Gq ‰KwU UÇvwcwRqvg AuvK, ˆhLvGb x I M. eGMÆi evüi Š`NÆÅwewkÓ¡ ˆKvGbv mylg lofzR ˆKvGbv e†Gî
y ˆKvY«¼q a evü msj™² ‰es AâGbi weeiY `vI| 4 A¯¦wjÆwLZ nGj e†Gîi AbwaK‡Z AsGki ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
M. DóxcGKi wòfzRwUi f„wg msj™² ‰KwU y I Aci `yB evüi N-wefvM: cwimsLÅvb
mgwÓ¡ a weGePbv KGi wòfzRwU Aâb KGi AâGbi weeiY 10. ˆKvGbv weævb KÑvGei m`mÅG`i fGii (ˆKwR) MYmsLÅv
`vI| 4 wbGekb mviwY wbÁ²i…c:
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî AB I CD `yBwU mgvb RÅv| ˆkÉwYeÅvwµ¦ 4448 4953 5458 5963 6468 6973
O ˆ^GK AB I CD ‰i Ici h^vKÌGg OP ‰es OQ jÁ¼| MYmsLÅv 4 11 13 19 8 5
K. DGÍÏwLZ ZG^Åi wfwîGZ wPò AuvK| 2 K. 20, 30, 25, 27, 32, 26 ‰i gaÅK wbYÆq Ki| 2
L. cÉgvY Ki ˆh, P, AB ‰i gaÅwe±`y| 4 L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, OP = OQ. 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
6. 
 ‰KwU wòfzGRi wZbwU evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg 4 ˆm.wg., 11. beg ˆkÉwYi 50 Rb wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼Gii MYmsLÅv
5 ˆm.wg. I 6 ˆm.wg.| wbGekb mviwY ˆ`Iqv nGjv:
K. cÉ`î ZG^Åi wfwîGZ ‰KwU wòfzR Aâb Ki| 2 ˆkÉwYeÅvwµ¦ 4150 5160 6170 7180 8190 91100
L. wòfzRwUi cwie†î Aâb Ki| 4 MYmsLÅv 4 10 15 12 6 3
M. wòfzGRi cwie†Gîi evwnGi ˆhGKvGbv ‰KwU wbw`ÆÓ¡ we±`y ˆ^GK K. ˆK±`Êxq cÉeYZv Kx? 2
e†Gîi `yBwU Õ·kÆK Aâb KGi ˆ`LvI ˆh, Õ·kÆK«¼Gqi `ƒiZ½ L. cÉ`î DcvGîi gaÅK wbYÆq Ki| 4
mgvb| 4 M. weeiYmn cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
1. K. (y + 2) (y  2  2z) 3
3 8. K. 4 a2 eMÆ ‰KK; L. 5.5 wgUvi; 13.1 eMÆwgUvi; M. 1 wgUvi
2. K. 6; L. 1; M. 2 9. K. 16.971 ˆm.wg (cÉvq); 48 ˆm.wg; L. 181.699 eMÆ ˆm.wg
Dîigvjv

1
3. K. 759; L. 1925, M. x =  , y =  1, z =  2 (cÉvq); M. 78.267 eMÆ ˆm.wg (cÉvq)
2 10. K. 26.5; L. 68.33 (cÉvq)
7. M.  = 450 11. L. 68.33
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 5
300. mvfvi KÅv´ŸbGg´Ÿ cvewjK Õ•zj I KGjR, XvKv
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ L. DóxcGKi Z^ÅvbymvGi UÇvwcwRqvgwU Aâb Ki| [AâGbi
1. A = {1, 4, 5), B = {2, 4, 6}, C = {x : x  Ù ‰es wPn× I weeiY AvekÅK] 4
x2 + 5x  6 = 0} ‰es D = {x  ô : x  3} M. ‰KwU wòfzGRi cwimxgv DóxcGKi evü«¼Gqi mgwÓ¡i mgvb
K. A  B ‰es B  A ‰i gvb KZ? 2 ‰es 2wU ˆKvY DóxcGKi Abyi…c ˆKvY nGj wòfzRwU Aâb
L. ˆ`LvI ˆh, P(A  D) = P(A)  P(D) 4 Ki| [AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK] 4
M. A  (B  C) ‰es A  (B  C) wbYÆq Ki| 4 M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
2. 
 x2 6 5=0 a
1 1 7. 
 tanA = , x = cos + sin
b
K. a + a = 2 nGj, cÉgvY Ki ˆh, a2 + a2 = 2 2
K. secA ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
1
L. x4 + x4 ‰i gvb KZ? 4 L. x = 2 cos nGj, ˆ`LvI ˆh , cos  sin = 2 sin. 4
asinA bcosA
4 M. bsinA + acosA ‰i gvb KZ? 4
1
M. x x + ‰i gvb wbYÆq Ki|
x x
3. 
 (i) 9 + 7 + 5 + ..............
8. cos(A + B) = x, sin (A  B) = y ‰es p = tan
2 3 8 2 K. ˆ`LvI ˆh, cos230  sin230 = cos60 2
(ii) ‰KwU àGYvîi avivi cçg c` ‰es `kg c` 81 3 1
9 L. x= ‰es y = 2 nGj, A I B ‰i gvb ˆei Ki| 4
K. (i) bs avivwUi 10Zg c` wbYÆq Ki| 2 2
L. (i) bs avivwUi n msLÅK cG`i ˆhvMdj 144 nGj, n ‰i M. mgvavb Ki : p  (1 + 3) p + 3 = 0
2
4
gvb KZ? 4 9.  ‰KwU wmwj´£vGii AvqZb 500 Nb ˆm. wg.|
M. (ii) bs avivwUi cÉ^g c` a ‰es mvaviY AbycvZ r weGePbv ‰KwU ˆjvnvi cvBGci wfZGii I evBGii eÅvm h^vKÌGg 12 ˆm.
KGi (a, r) ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 wg. I 15 ˆm. wg.|
L-wefvM: RÅvwgwZ K. ‰KwU wòfzGRi `yB evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg 52 wg. I 56 wg.
4. D ‰es ˆÞòdj 728 eMÆ wg. nGj evü«¼Gqi A¯¦fzÆÚ ˆKvY wbYÆq
C Ki| 2
O L. wmwj´£vGii f„wgi eÅvmvaÆ 5 ˆm. wg. nGj ‰i mgMÉZGji
ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
A B M. cvBGci DœPZv 5 wg. ‰es 1 Nb ˆm. wg. ˆjvnvi IRb
wPGò, O e†Gîi ˆK±`Ê| 7.2 MÉvg nGj, cvBGci ˆjvnvi IRb wbYÆq Ki| 4
K. OA = 4 ˆm. wg. nGj, e†îwUi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2 N-wefvM: cwimsLÅvb
L. cÉgvY Ki ˆh, AOB = 2ADB. 4 10.
M. hw` ADB + BDC = ‰K mgGKvY nq, ZGe cÉgvY Ki cÉvµ¦ bÁ¼i 40 45 50 55 60 70 80 85 90 95 100
ˆh, A, O, C ‰KB mijGiLvq AewÕ©Z| 4 MYmsLÅv 2 4 4 3 7 10 16 6 4 3 1
5. 5 ˆm. wg. Š`NÆÅ wewkÓ¡ PQR ‰KwU mgevü wòfzR ‰es K. cÉPziK wbYÆq Ki| 2
O ˆK±`Ê wewkÓ¡ e†Gî ABCD ‰KwU A¯¦wjwLÆZ PZzfzR Æ | L. gaÅK wbYÆq Ki| 4
K. PQR ‰i AaÆ-cwimxgv ‰es ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
M. cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
L. cÉgvY Ki ˆh, ABC + ADC = `yB mgGKvY| 4
11.  
M. DóxcGKi wòfzRwUi cwie†î Aâb Ki| (AâGbi wPn× I
weeiY AvekÅK) 4 ˆkÉwY 16-20 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50
6. UÇvwcwRqvGgi `yBwU mgv¯¦ivj evü h^vKÌGg 8 cm I 5 cm MYmsLÅv 3 13 21 15 5 4 2

‰es ‰G`i gGaÅ e†nîi evü msj™² 2wU ˆKvY h^vKÌGg 60 ‰es K. cÉPziK wbYÆq Ki| 2
45 ˆ`Iqv AvGQ| L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
K. ˆcw´Öj KÁ·vGmi mvnvGhÅ 75 ‰es 105 ˆKvY Aâb Ki| 2 M. cÉ`î DcvGîi AwRfGiLv Aâb Ki| 4
1. K. A  B = {1, 5}; B  A = {2, 6}; 5. K. AaÆcwimxgv = 7.5 ˆm. wg.;
M. A  (B  C) = {(1,  6), (1, 1), (1, 2), (1, 4), (1, 6), ˆÞòdj = 10.83 eMÆ ˆm. wg. (cÉvq)
(4,  6), (4, 1), (4, 2), (4, 4), (4, 6), (5,  6), (5, 1),
a2 a2  b2
(5, 2), (5, 4), (5, 6)} 7. K. 1+ M. a2 + b2
b2
;
Dîigvjv

2. L. 9602; M. 18 3
8. L. A = 30, B = 0; M.  = 45, 60
3. K. 9; L. 18;
3 2
9. K. 30; L. 785.4 eMÆ ˆm. wg.; M. 229.02 wKGjvMÉvg
M. (a, r) =  , 10. K. 80; L. 75
 2 3
4. K. 50.2656 eMÆ ˆm. wg. 11. K. 28.86; L. 30.06
6 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
301. mwdDwób miKvi ‰KvGWgx ‰´£ KGjR, Uãx, MvRxcyi
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ L. cÉgvY Ki ˆh, YNZ = 90  2 X
1
4
1. mvweÆK ˆmU U = {x : x  ô ‰es 1  x < 8}
A = {x  ô : x ˆgŒwjK msLÅv ‰es x < 9} M. cÉgvY Ki ˆh, Y, M, Z I N we±`y PviwU mge†î| 4
B = {3, 4, 5, 6} M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
‰es R = {(x, y) : x  B, y  B ‰es x = y  1} 7. 
 a = cos ‰es b = cot
t4 + t2 + 1
K. hw` f(t) = t2 ( 1)
nq, ZGe   2 ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 3
K. sin(90  ) = 2 nGj, b ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
L. R A®¼qwUGK ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk KGi ‰i ˆié wbYÆq
L. b4  b2 = 1 nGj, ˆ`LvI ˆh, a4 + a2 = 1. 4
Ki| 4
a+b 3+2
M. P(B'  A') wbYÆq Ki| 4 M. ab
= ‰es  mƒßGKvY nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
32
2. x + y = 3 ‰es x2  y2 = 6 nGj,
8. 
 tanA + sinA = m ‰es tanA  sinA = n
K. xy ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
27
K. cÉgvY Ki ˆh, tan2A.sin2A = mn 2
L. ˆ`LvI ˆh, x3 + y3 + 4 = 3 3 4 L. ˆ`LvI ˆh, m2  n2 = 4 mn 4
M. 16xy (x2 + y2) ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 M. cÉgvY Ki ˆh, secA = mn .cosec2A 4
3. 
 Q = log10x + log10(x  3) 9. 
 A
7m+ 1 (49)m + 1 cÉ`î wPGòi AvGjvGK 15 ˆm. wg.
3
‰es N = (7m) m 1  (7m  1)m+ 1  79 D
25 ˆm. wg.
K. 4 = 512 nGj P ‰i gvb wbYÆq Ki|
2p1
2
C
L. Q = 1 nGj x ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 B
K. BC evüi Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2
M. cÉgvY Ki ˆh, N = 7. 4
L. BD ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
L-wefvM: RÅvwgwZ
M. ABD I BCD ‰i ˆÞòdj«¼Gqi AbycvZ wbYÆq Ki| 4
4. ‰KwU wòfzGRi f„wg a = 3 ˆm. wg., f„wg msj™² mƒßGKvY
N-wefvM: cwimsLÅvb
45 ‰es Aci evü `ywUi mgwÓ¡ s = 6 ˆm. wg.|
K. DóxcGKi Z^ÅàGjv wPGò cÉKvk Ki| 2 10. wbGPi mviwYwU jÞ Ki|
L. wòfzRwU Aâb Ki| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK) 4 ˆkÉwYeÅvwµ¦ 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100
M. ‰KwU eGMÆi cwimxgv 2s nGj eMÆwU AuvK| (AâGbi wPn× MYmsLÅv 4 6 8 12 9 7 4
I weeiY AvekÅK) 4 K. ˆK±`Êxq cÉeYZv Kx? 2
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî ewntÕ© we±`y P ˆ^GK e†Gî PA I PB L. cÉ`î mviwY ˆ^GK cÉPziK wbYÆq Ki| 4
`yBwU Õ·kÆK| M. DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
K. DóxcGKi AvGjvGK wPò AuvK| 2 11. ˆKvGbv we`ÅvjGqi evwlÆK cixÞvq 10g ˆkÉwYi 50 Rb
L. cÉgvY Ki ˆh, PA = PB. 4 wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼iàGjv wbÁ²ic
ƒ :
M. cÉgvY Ki ˆh, OP ˆiLvsk Õ·kÆ RÅv ‰i jÁ¼w«¼LíK| 4 76, 65, 98, 79, 64, 68, 56, 73, 83, 57, 55, 92, 45, 77, 87, 46,
6. 
 X 32, 75, 89, 48, 97, 88, 65, 73, 93, 58, 41, 69, 63, 39, 84, 56,
M 45, 73, 93, 62, 67, 69, 65, 53, 78, 64, 85, 53, 73, 34, 75, 82,
Y Z 67, 62
N K. cÉ`î Z^ÅwUi aib Kxi…c? ˆKvGbv wbGekGb ‰KwU ˆkÉwYi
P Q
wPGò YM I ZM h^vKÌGg Y I Z ‰i A¯¦w«¼ÆL´£K ‰es YN MYmsLÅv Kx wbG`Æk KGi? 2
I ZN h^vKÌGg Y I Z ‰i ewnw«¼ÆLíK| L. 10 ˆkÉwYeÅvwµ¦ wbGq MYmsLÅv wbGekb mviwY ŠZwi Ki| 4
K. ˆ`LvI ˆh, MYZ + NYZ = 90 2 M. mswÞµ¦ c«¬wZGZ cÉvµ¦ bÁ¼Gii Mo wbYÆq Ki| 4
1. K. 4 ; L. R = {(3, 4), (4, 5), (5, 6)}; ˆié = {4, 5, 6}; 7. K. 3; M. 60
21
9. K. 20 ˆm. wg.; L.12 ˆm. wg.; M. 9 : 16
M. {{2, 7}, {2}, {7}, }
Dîigvjv

1
10. L. 66.71 (cÉvq)
2. K. 4 ; M. 10 11. M. 68.1
11
3. K. 4 ; L. 5
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 7
302. gvGPÆ´Ÿ IqvKÆvim (‰g WweÐD) DœP we`Åvjq, bvivqYMé
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9

mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70


[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ K. DóxcGKi AvGjvGK e†Gîi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
1. p = 5 + 2 6 , a3 + a3 = 18 3 nGj,
2
L. cÉgvY Ki ˆh,
1
QPS = QOS. 4
2
1
K. p =?
p
2 M. cÉgvY Ki ˆh, QRS + QPS =  4
10
p +1
L. cÉgvY Ki ˆh, p5
= 178 3 M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
4
M. ˆ`LvI ˆh, a = 3 + 2 4 7. 
 6 cos(A  B) = 3 = 2sin(A + B) ‰es A I B

2. A = {x  ô : x2 > 12 ‰es x3 < 220} mƒßGKvY|


B = {1, 2, 3}, C = {a, b, 4, 5, 6} K. A  B = ? 2
K. B  C = ? 2 L. A I B ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
L. (A  C)  B = ? 4 M.  = 1 (A + B) nGj cÉgvY Ki ˆh, sin3 = 3sin  4sin3 4
2
M. P(A  C) ‰i Dcv`vb msLÅv 2n GK mg^Æb KGi cÉgvY Ki| 4
8. m = tanA + sinA, n = tanA  sinA
1
3. , 1, 3 ........... ‰KwU àGYvîi aviv| K. cÉgvY Ki ˆh, tan2A.sin2A = mn. 2
3
K. avivwUi 4^Æ c` KZ? 2 L. ˆ`LvI 4 mn
ˆh, m + n = m  n 4
L. avivwUi ˆKvb c` 81 3 ? 4
M. cÉgvY Ki ˆh, secA = mn cosec2A 4
M. avivwUi 1g I 10g cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4
9. ‰KwU e†Gîi cwiwa 44 wgUvi|
L-wefvM: RÅvwgwZ K. e†Gîi eÅvmvaÆ wbYÆq Ki| 2
4. 
 ‰KwU mgGKvYx wòfzGRi mgGKvY msj™² `yB evüi Š`NÅ L. e†Gî A¯¦wjÆwLZ eMÆGÞGòi evüi Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 4
h^vKÌGg 3cm ‰es 4cm. M. e†Gîi cwiwa ‰KwU mgevü wòfzGRi cwimxgvi mgvb nGj
K. DóxcGKi wòfzRwUi AwZfzR ‰i Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2 ‰G`i ˆÞòdGji AbycvZ wbYÆq Ki| 4
L. wòfzGRi cwimxgvi mgvb cwimxgv wewkÓ¡ ‰KwU eMÆGÞò N-wefvM: cwimsLÅvb
Aâb Ki| (weeiY mn) 4 10. 
M. DÚ wòfzGRi ‰KwU cwie†î Aâb Ki| (weeiY mn) 4
ˆkÉwYeÅvwµ¦ 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100
5. 
 O ˆK±`Ê wewkÓ¡ e†Gî ˆK±`Ê nGZ AB I CD RÅv `yBwUi
MYmsLÅv 5 8 13 15 35 25 5 4
`ƒiZ½ h^vKÌGg OE ‰es OF.
K. gaÅK ˆkÉwYi gaÅgvb wbYÆq Ki| 2
K. Z^Å AbymvGi wPòwU AuvK| 2
L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
L. hw` OE = OF nq, ZvnGj cÉgvY Ki ˆh, AB = CD. 4
M. mviwY nGZ eüfzR AsKb Ki| 4
M. hw` AB > CD nq, ZvnGj cÉgvY Ki ˆh, OE < OF. 4
11. 10g ˆkÉwYi 30 Rb wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼i :
6. 
 P
40, 35, 60, 55, 58, 45, 60, 65, 46, 50, 60, 65, 58, 60, 48, 36,
O 60, 50, 46, 65, 55, 61, 68, 65, 50, 40, 56, 60, 65, 46
K. wewœQ®² PjK I AwewœQ®² PjK ejGZ Kx ˆevSvq? 2
Q S
R L. ˆkÉwYeÅvwµ¦ 5 aGi mviwY ŠZwi KGi cÉPziK wbYÆq Ki| 4
wPGò e†Gîi eÅvm = 6cm. M. DÚ mviwY eÅenvi KGi AwRf ˆiLv AsKb Ki| 4
1. K. 2 2 6. K. 9 eMÆ ˆm. wg.
2. K. ; L.{(a, 1), (b, 1), (4, 1), (5, 1), (6, 1), (a, 2), (b, 2), 7. K. 45; L. A = 52 1 , B = 7 1
2 2
Dîigvjv

(4, 2), (5, 2), (6, 2), (a, 3), (b, 3), (4, 3), (5, 3), (6, 3)}
1  81 3 9. K. 7 wgUvi; L. 7 2 wgUvi; M. 1.65: 1
3. K. 3; L.11Zg; M.
3 10. K. 65.5; L. 58.57 (cÉvq)
4. K. 5cm 11. L. 63.33
8 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
303. cvskv RRÆ miKvwi cvBjU gGWj DœP we`Åvjq, ivRevox
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ L. cÉgvY Ki ˆh, AB = AC. 4
1.  2
 f(x) = x + 4x + 3 M. cÉgvY Ki ˆh, AO ^ BC. 4
A = {x  ô : x weGRvo msLÅv ‰es x < 7} M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
B = {x  ô : x, 21 ‰i àYbxqK} ‰es
7. sec + tan = m ‰es 6 sin(A + B) = 3 = 2 cos(A  B)
C = {x  ô : x, 7 ‰i àYwZK ‰es x < 35} 1
K. f(1) ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 K. tan(60  ) = 3 nGj  ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
L. ˆ`LvI ˆh, A ‰i Dcv`vb msLÅv n nGj, P(A) ‰i Dcv`vb 2
m +1
msLÅv 2n ˆK mg^Æb KGi| 4 L. cÉgvY Ki ˆh, cosec = m2  1 4
M. ˆ`LvI ˆh, A  (B  C) = (A  B)  (A  C) 4 M. sec4B ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
1
2. x + x3 = 18 3
3 8. 
 (i) ‰KwU mgevü wòfz GRi cÉ G ZÅKwU evüi Š`NÆ Å 4 wgUvi
evovGj ˆÞòdj 7 3 eMÆwgUvi ˆeGo hvq|
K. x3  21x  20 ˆK Drcv`GK weGkÏlY Ki| 2
(ii) ‰KwU ˆjvnvi cvBGci wfZGii I evBGii eÅvm h^vKÌGg
L. cÉgvY Ki ˆh, x = 3 + 2 4
14 ˆm. wg. I 16 ˆm. wg. ‰es cvBGci DœPZv 4 wgUvi|
1
M. x5  x5 ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 K. ‰KwU NbGKi mÁ·ƒYÆ c†GÓ¤i ˆÞòdj 24 eMÆwgUvi| ‰i
2 4 c†GÓ¤i KGYÆi Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2
3. ˆKvGbv àGYvîi avivi 4^Æ c` 3 ‰es 7g c` L. mgevü wòfzRwUi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
9 3
1 M. 1 Nb ˆm. wg. ˆjvnvi IRb 7.2 MÉvg nGj, cvBGci ˆjvnvi
K.  1 + 2 ............ avivwUi ˆKvb c` 8 2 ? 2
2 IRb wbYÆq Ki| 4
L. avivwU wbYÆq Ki| 4 9. A = cosec + cot, B = cosec  cot
log10 27 + log108  log10 1000 3 sec + 1
M. cÉgvY Ki ˆh, log101.2
=
2
4 ‰es C = sec  1
1
L-wefvM: RÅvwgwZ K. sinB = 3 nGj, tanB ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
4. 
 ˆKvGbv wòfzGRi cwimxgv 12 ˆm. wg. ‰es f„wg msj™² `yBwU L. cÉgvY Ki ˆh, A2 = C. 4
ˆKvY x = 60 ‰es y = 75. A 2+ 3
K. KÁ·vGm mvnvGhÅ 60 ‰es 75 ˆKvY AuvK| 2 M. =
B 2 3
‰es  mƒßGKvY nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
L. wòfzRwU Aâb Ki| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK|) 4
N-wefvM: cwimsLÅvb
M. DÚ cwimxgvi mgvb cwimxgv wewkÓ¡ ‰KwU iÁ¼m Aâb Ki
hvi ‰KwU ˆKvY x ‰i mgvb| (AâGbi wPn× I weeiY 10.  `kg ˆkÉwYi 50 Rb wkÞv^Æxi IRGbi MYmsLÅv mviwY

AvekÅK)| wbGP ˆ`Iqv nGjv :


4
5. O ˆK±`Ê wewkÓ¡ PQER ‰KwU e†î| ˆkÉwYeÅvwµ¦ 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90
Q MYmsLÅv 6 8 13 10 8 5

E
K. ˆK±`Êxq cÉeYZv Kx? ‰i wZbwU cwigvcGKi bvg wjL| 2
L. DcvGîi gaÅK I cÉPziK wbYÆq Ki| 4
P
O
R
M. DcvGîi AvqZ ˆjL Aâb Ki| 4
11. ˆKvGbv Õ•zGji 10g ˆkÉwYi 25 Rb wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦
K. OD  PQ nGj, ˆ`LvI ˆh, PD = QD 2 bÁ¼iàGjv wbGP ˆ`Iqv nGjv:
L. cÉgvY Ki ˆh, POR = 2PQR 4 75, 69, 63, 74, 63, 85, 86, 72, 71, 78, 66, 84, 75, 69, 65, 75,
M. cÉgvY Ki ˆh, P, O, E ‰KB mijGiLvq AewÕ©Z| 4 73, 80, 83, 74, 69, 79, 77, 88, 67
6. 
 O ˆK±`ÊwewkÓ¡ BCD e†Gîi ewntÕ© we±`y A ˆ^GK e†Gî AB K. ˆkÉwYeÅeavb 5 aGi ˆkÉwYmsLÅv wbYÆq Ki| 2
I AC `yBwU Õ·kÆK| L. mviwY ˆ^GK mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
K. OB = 4 ˆm. wg. nGj, BCD e†Gîi cwiwa wbYÆq Ki| 2 M. MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
1. K. 0 9 3
8. K. 2 2 wgUvi; L. 16 eMÆwgUvi; M. 135717.12 MÉvg
2. K. (x  5)(x + 1)(x + 4); M. 218 2
1
3 1 1 2 9. K. ; M. 30
Dîigvjv

3. K. 9Zg; L. 2 + + + 3 + ........ 2 2
2 3
6. K. 8 ˆm. wg. 10. L. 59.46 (cÉvq); 57.25
2 11. K. 6; L. 74
7. K. 30; M.
3
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 9
304. KÅv´ŸbGg´Ÿ cvewjK Õ•zj I KGjR, ˆgvGgbkvnx, gqgbwmsn
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ K. DóxcGKi e†Gîi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
x4 + x2 + 1 1
1. 
 (x) =
x2
‰es P = a(a  1) L. cÉgvY Ki ˆh, ABC = 2 AOC. 4
2 M. cÉgvY Ki ˆh, ADC + ABC = 180. 4
1
K. x  5 = 2 nGj, x2 + x2 ‰i gvb wbYÆq Ki|
M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
( 1 ) = 4 nGj, (x + x1 ) ‰i gvb wbYÆq Ki|
2
L.  x2 2
2 4 1 sinA
7. 
 cosec + cot = M ‰es +
cosA cosA
=N
1 1 568
M. p = 6 nGj ˆ`LvI ˆh, 32a5  243a5 = 9 4 1
K. tan(60  ) = nGj  ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
1 1 3
2. 
 L = log10 27 , M = log10
8
, N = log10125,
2 L. cÉgvY Ki ˆh, (M2 + 1)cos + (M2 + 1)sin = (M + 1)2  2. 4
(7m1)m (7m1)m+1 M. N = 3 + 2 nGj A ‰i gvb wbYÆq Ki| ˆhLvGb
y= 
(49)1m 7m+3 A mƒßGKvY| 4
x2 8.  (i) 3cot2  ( 3 + 2) cosec + 3 + 2 = 0
( )
K. log3 x + 6 = 1 nGj x ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
(ii) 6 sin(A + B) = 3 = 2 cos(A  B)
3 3
L. cÉgvY Ki ˆh, y  log7 343 = 1 4 K. sin(90  ) = 2 nGj sin2 ‰i gvb KZ? 2
LMN 3
M. ˆ`LvI ˆh, =
log106  log105 2
4 L. (ii) bs nGZ sec4B ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
3. 
 (i) ‰KwU àGYvîi avivi 5g c` I 10g c` h^vKÌGg
M. (i) bs mgxKiY mgvavb Ki hLb  mƒßGKvY| 4
2 3 8 2
9. L

9
‰es 81 M
300
N

(ii) P = 9 + 7 + 5 + ............. + n; n  ô
K. ‰KwU mgv¯¦i avivi 6Ó¤ c` 55 nGj 1g 11wU cG`i mgwÓ¡
wbYÆq Ki| 2
L. (i) bs avivwUi 4^Æ c` wbYÆq Ki| 4 P
M. P =  144 nGj (ii) bs avivwUi n ‰i gvb wbYÆq Ki ‰es wPGò PM = 30 ˆm. wg., MN = 14 ˆm. wg.|
c`àGjvi eGMÆi mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4 K. 3 ˆm. wg. evü wewkÓ¡ mgevü wòfzGRi ˆÞòdj wbYÆq
L-wefvM: RÅvwgwZ Ki| 2
4. a = 9 ˆm. wg., b = 6 ˆm. wg., c = 4 ˆm. wg. x = 70, L. wPò nGZ e†îPvc LN ‰i Š`NÆÅ ‰es e†îKjv LMN ‰i
y = 60. ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
K. ˆcw´Öj KÁ·vm eÅenvi KGi 75 ˆKvY Aâb Ki| 2 M. DcGii wPòwUi mgMÉZGji ˆÞòdj I AvqZb wbYÆq Ki| 4
L. mvgv¯¦wiGKi `yBwU KYÆ a I b ‰es ‰KwU evü c ˆ`Iqv AvGQ| N-wefvM: cwimsLÅvb
mvgv¯¦wiKwU Aâb Ki| [AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK] 4
10. wbGP ‰KwU MYmsLÅv wbGekb mviwY ˆ`Iqv nGjv :
M. wòfzGRi fƒwg msj™² `yBwU ˆKvY x ‰es y I cwimxgv
a ˆ`Iqv AvGQ| wòfzRwU Aâb Ki| [AâGbi wPn× I
mgq (ˆmGK´£) 41-45 46-50 51-55 56-60 61-65 66-70
weeiY AvekÅK] 4 MYmsLÅv 3 10 18 25 8 6
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî AB I CD `yBwU RÅv ciÕ·i P we±`yGZ K. cÉPziK ˆkÉwYi gaÅwe±`y wbYÆq Ki| 2
ˆQ` KGiGQ| L. cÉ `î mviwY ˆ^GK gaÅK wbYÆ q Ki| 4
K. cÉgvY Ki ˆh, AaÆe†îÕ© ˆKvY ‰K mgGKvY| 2 M. cÉ`î mviwY nGZ mswÞµ¦ eYÆbvmn MYmsLÅv eüfzR Aâb
L. AB = CD nGj ˆ`LvI ˆh, AP = CP, BP = DP. 4 Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, AOC + BOD = 2APC. 4 11. 70 Rb wkÞv^Æxi IRGbi (ˆKwR) MYmsLÅv mviwY nGjv :
6. B ˆkÉwY eÅvwµ¦ 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74
MYmsLÅv 4 8 10 20 12 16
O K. gaÅK ˆkÉwYi cGii ˆkÉwYi gaÅwe±`y wbYÆq Ki| 2
L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ MvwYwZK Mo wbYÆq Ki| 4
A C
wPGò e†Gîi eÅvm 6 ˆm. wg.| D M. MYmsLÅv wbGekGbi AvqZGjL Aâb Ki| 4
1. K. 18; L. 9 3 2
2. K. x =  3, 6 8. K. 2 ; L. ; M. 60
3
2 3 3
Dîigvjv

3. K. 605; L. 3 ; M. n = 18; mgwÓ¡ = 3090 9. K. 4 eMÆ ˆm.wg.; L. 7.33 ˆm.wg. (cÉvq), 51.31 eMÆ ˆm.wg. (cÉvq);
6. K. 28.27 eMÆ ˆm. wg. M. 3870.45 eMÆ ˆm. wg., 18472.6 Nb ˆm. wg.
7. K. 30; M. 60 10. K. 58; L. 56.8
11. K. 67; L. 62.43(cÉvq)
10 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
305. knx` gvgyb gvngy` cywjk jvBbm Õ•zj ‰Åv´£ KGjR, ivRkvnx
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
3y + 1
1. 
 (x) = x + 3x + kx2  3x  4 + k ‰es g(y) =
4 3
3y  1 7. 

tan + sec x + y
= ‰es cos  sin = 2 sin
tan  sec x  y
32
K. (64)b = 8 nGj b ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 K. sinA =
2
nGj cosA ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
5
L. k ‰i gvb KZ nGj, (2) = 0 nGe Zv wbYÆq Ki| 4
g(y  2) + 1 L. x = 1, y = 2 ‰es  mƒßGKvY nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
M. g(y  2)  1 ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 cos  sin
M. cÉgvY Ki ˆh, cos + sin = tan 4
2. a + b + c = 0 ‰es m = 6 + 5
1 1 8. ‰KwU iÁ¼Gmi cwimxgv 68 ˆm. wg. ‰es e†nîg KGYÆi Š`NÆÅ
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki: 4a2 + 4a2  2 + 4a  a 2 30 ˆm. wg.| iÁ¼Gmi cwimxgvi ˆPGq 27 ˆm. wg. ˆewk cwimxgv
(b + c)2 (c + a)2 (a + b)2
L. ˆ`LvI ˆh, 3bc + 3ca + 3ab = 1 4 wewkÓ¡ ‰KwU wòfzGRi wZb evüi Š`GNÆÅi AbycvZ 3: 7: 9|
K. ‰KwU NbGKi avGii Š`NÆÅ 10 ˆm. wg. nGj Dnvi mgMÉZGji
m6  1
M. m3
‰i gvb wbYÆq Ki| 4 ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
3. 
 M = 2log3x  log3(x + 6) + 1 ‰es ‰KwU àGYvîi avivi
L. iÁ¼mwUi ˆÞòdGji mgvb ˆÞòdj wewkÓ¡ eGMÆi KGYÆi Š`NÆÅ
1 1 wbYÆq Ki| 4
Z‡Zxq c` , mµ¦g c` . M. wòfzRwUi e†nîg evüi wecixZ kxlÆ nGZ H evüi Dci
2 2 8 2
K. 3 + 7 + 11 + ......... avivwUi ˆKvb c` 399 Zv wbYÆq Ki? 2 AwâZ jGÁ¼i Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 4
L. M = 2 nGj, X ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 9.  cotA + cosA = m ‰es cotA  cosA = n
M. MyGYvîi avivwUi cÉ^g AvUwU cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4 K. tan(60  B) = 1 nGj, B ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
3
L-wefvM: RÅvwgwZ
L. cÉgvY Ki ˆh, m  n2 = 4 mn
2
4
4. ‰KwU wòfzGRi f„wg l = 6 ˆm. wg., f„wg msj™² ˆKvY m 2+ 3
x = 60 ‰es Aci `yB evüi mgwÓ¡ m = 8 ˆm. wg.| M. n = nGj A ‰i gvb wbYÆq Ki ˆhLvGb A mƒßGKvY| 4
2 3
K. ‰KwU e†Gîi eÅvmvaÆ 3 ˆm. wg.| e†îwUi ˆKvGbv we±`yGZ ‰KwU N-wefvM: cwimsLÅvb
Õ·kÆK AuvK| 2 10.  40 Rb wkÞv^Æxi MwYZ welGqi cÉvµ¦ bÁ¼Gii mviwY wbGÁ²
L. wòfzRwU Aâb Ki| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK) 4
ˆ`Iqv nGjv:
M. ‰KwU mgevü wòfzGRi cwimxgv p = (l + m) ˆm. wg., mgevü
ˆkÉwYeÅvwµ¦ 3544 4554 5564 6574 7584 8594
wòfzRwU Aâb Ki| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK) 4
MYmsLÅv 4 8 13 10 2 3
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî PQRS PZzfzÆRwU A¯¦wjÆwLZ| PR ‰es
QS KYÆ«¼q ciÕ·iGK M we±`yGZ ˆQ` KGi|
K. ˆKvb ˆkÉwYi DœPmxgv 65 ‰es gaÅgvb 62.5 nGj, H ˆkÉwYi
K. e†Gîi cwiwa 8 nGj e†Gîi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2 wbÁ²mxgv wbYÆq Ki| 2
L. PQ = SR nGj cÉgvY Ki ˆh, ˆK±`Ê O nGZ PQ I SR L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
mg`ƒieZÆx| 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, POQ +  ROS = 2PMQ 4 11. `kg ˆkÉwYi 48 Rb wkÞv^Æxi MwYZ welGqi cÉvµ¦ bÁ¼Gii
6. O ˆK±`Ê wewkÓ¡ PQR e†Gî A ‰KwU ewntÕ© we±`y| AP ‰es MYmsLÅv wbGekb mviwY wbÁ²i…c:
AQ e†Gîi P I Q we±`yGZ `yBwU Õ·kÆK| ˆkÉwYeÅvwµ¦ 4049 5059 6069 7079 8089 9099
K. ˆKvGbv e†Gîi eÅvmvaÆ 4 ˆm. wg. nGj, e†Gîi cwiwa ‰es MYmsLÅv 4 6 8 13 10 7

eÅvGmi gGaÅ cv^ÆKÅ wbYÆq Ki| 2 K. 35, 19, 28, 17, 26, 20 ‰i gaÅK wbYÆq Ki| 2
L. cÉgvY Ki ˆh, AP = AQ| 4 L. cÉ`î mviwY nGZ gaÅK wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, AO, PQ ‰i jÁ¼w«¼L´£K| 4 M. eYÆbvmn cÉ`î mviwYi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
1 6 1
1. K. 3 ; L. 5 ; M. 3 (y  2) 7. K.  ; L. 45
5
1 8. K. 600 eMÆ ˆm.wg; L. 21.91 ˆm.wg (cÉvq);
(
2. K. 2a  2a ) (2a  2a1 + 2) ; L. 46 5
Dîigvjv

M. 9.762 ˆm.wg (cÉvq)


15
3. K. 100 Zg c`; L. 6; M. 16 ( 2  1) 9. K. 30°; M. 60°
5. K. 16 eMÆ ‰KK 10. K. 60; L. 61.25
6. K. 17.1328 ˆm. wg 11. K. 23; L. 74.615 (cÉvq)
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 11
306. bIMuv wRjv Õ•zj, bIMuv
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M. f„wgGK DœPZv aGi evKx Z^ÅàGjv eÅenvi KGi ‰KwU wòfzR
1. 
 U = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7} AuvK| [AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK] 4
A = {x  N : x2 > 15 ‰es x3 < 225} M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
B = {x  ô : 4  x  7} ‰es C = A  B 7. 
 A = sin  cos, B = sin + cos
K. A ˆmUwU ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk Ki| 2 4
L. DóxcGKi AvGjvGK cÉgvY Ki ˆh, (AB) = AB 4 K. sinA = 5 nGj tanA ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
M. C ˆmGUi Dcv`vb msLÅv n nGj, ˆ`LvI ˆh, P(C) ‰i L. cÉgvY Ki ˆh, A + 1 = 1 + sin. 4
Dcv`vb msLÅv 2n ˆK mg^Æb Ki| 4 B1 cos
2. x4  x2 + 1 = 0 ‰es p = 18 M. B = 2 nGj  ‰i gvb wbYÆq Ki, ˆhLvGb 0 <  < 90 4
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki: 4a2 + 1 2  2 + 4a  1 2 8. ABC -‰ B = 90, A = x  y, C = x + y,
4a a AB = 3, BC = 1
L. x5 + 15 ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 K. AC ‰i Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2
x 2 2
L. DóxcGKi AvGjvGK cosec2 A  sec2 A ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
M. p = a3 + 13 nGj, cÉgvY Ki ˆh, a = 3 + 5 4 cos A  sin A
a 2
M. x I y ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
3. 3 + a + 9 + ........ + 60 ‰KwU mgv¯¦i aviv|
9. 

K. a ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 A 21 wgUvi D
L. avivwUi mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4
M. avivwUi 1g c`GK 1g c` ‰es mvaviY A¯¦iGK mvaviY 15 wgUvi
wgUvi
AbycvZ aGi ‰KwU àGYvîi aviv MVb KGi Zvi 1g 9wU 13

cG`i mgwÓ¡ mƒGòi mvnvGhÅ wbYÆq Ki| 4


B E C
L-wefvM: RÅvwgwZ
K. DCE ‰i ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
4. L. ABCD UÇvwcwRqvGgi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
A C
O M. AECD ˆÞGòi evBGi PZzw`ÆGK 1.5 wgUvi PIov ‰KwU ivÕ¦v
E F ŠZwi KiGZ 25  12.5 eMÆ ˆm.wg. ZjwewkÓ¡ BGUi msLÅv
wbYÆq Ki| 4
B D N-wefvM: cwimsLÅvb
wPGò O ˆK±`ÊwewkÓ¡ ‰KwU e†î| 10. 
 `kg ˆkÉwYi 40 Rb wkÞv^Æxi DœPZv (ˆmwg) ‰i MYmsLÅv
e†îwUi RÅv AB = RÅv CD ‰es ewntÕ© ˆKvGbv P we±`y ˆ^GK H wbGekY mviwY ˆ`Iqv nGjv:
e†Gî PM I PN `ywU Õ·kÆK Uvbv nGjv| DœPZv 146150 151155 156160 161165 166170 171175
K. OA = 5 ˆm.wg. nGj, e†îwUi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2 (ˆmwg)
L. cÉgvY Ki ˆh, OE = OF. 4 MYmsLÅv 2 5 7 12 10 4

M. cÉgvY Ki ˆh, PM = PN. 4 K. gaÅK ˆkÉwYi wbÁ²mxgv wbYÆq Ki| 2


5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî ABCD PZzfyÆRwU A¯¦wjÆwLZ nGqGQ| PT L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ wkÞv^ÆxG`i Mo DœPZv wbYÆq Ki| 4
H e†Gîi P we±`yGZ ‰KwU Õ·kÆK| M. eYÆbvmn mviwYi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
K. Z^ÅàGjv wPGòi gvaÅGg ˆ`LvI| 2 11. ˆKvGbv ˆkÉwYi wkÞv^ÆxG`i MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼Gii MYmsLÅv
L. cÉgvY Ki ˆh, ABC + ADC = 2 mgGKvY ‰es wbGekb mviwY wbÁ²i…c:
BAD + BCD = 2 mgGKvY| 4 ˆkÉwYeÅvwµ¦ 36 41 46 51 56 61 66 71 76
40 45 50 55 60 65 70 75 80
M. cÉgvY Ki ˆh, PT  OP. 4
MYmsLÅv 3 7 12 15 9 8 6 4 1
6. 
 ‰KwU wòfzGRi f„wg 3.5 ˆm.wg., f„wg msj™² ‰KwU ˆKvY
60 I Aci `yB evüi mgwÓ¡ 8 ˆm.wg.|
K. gaÅK ˆkÉwY wbaÆviY KGi Zvi gaÅgvb wbYÆq Ki| 2
K. ˆcw´Öj KÁ·vGmi mvnvGhÅ 60 ˆKvY AuvK| 2 L. cÉ`î mviwY ˆ^GK cÉPziK wbYÆq Ki| 4
L. weeiYmn wòfzRwU AuvK| 4 M. cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
1. K. {4, 5, 6} 4
7. K. 3 ; M. 45
1 1
( )(
2. K. 2a  2a 2a  2a + 2 ; L.  3 ) 16
8. K. 2 ‰KK; L. 3 ; M. 45, 15
Dîigvjv

3. K. 6; L. 630; M. 29523 9. K. 136.5 eMÆ wg.; L. 321.64 eMÆ wg. (cÉvq); M. 3552 wU
4. K. 78.54 eMÆ ˆm.wg. (cÉvq); 10. K. 161; L. 162.375 ˆm.wg.
11. K. 53; L. 52.67 (cÉvq)
12 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
307. `yMvÆ ivg cvBjU miKvwi DœP we`Åvjq, KzwgÍÏv
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
1. 
1
 A = y + 4, p = 18
4 7. (i) A = sin, B = cos
y (ii) P = cosA + sinA
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki: y2 – 2yz – 4z – 4 2 1
K. tan(60 – ) = nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
L. A = m4 + 4m2 + 2 nGj, ˆ`LvI ˆh, y2 – 1 = my. 4 3
1 3+ 5 A+1–B B
M. p = a3 + a3 nGj, cÉgvY Ki ˆh, a = 2
4 L. (i) bs ZG^Åi AvGjvGK cÉgvY Ki ˆh, A – 1 + B = 1 – A 4
3p2 – p3 – 1 M. p = 2 nGj, cÉgvY Ki ˆh, A = 45. 4
2. x = 2, y = 3, z = 5 ‰es g(p) =
p(p – 1)
nGj,
8. 
 A D
K. log7( 3 7. 7) ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
1
L. cÉgvY Ki ˆh, g p  = g(1 – p) 4
 
3 B C
M. ˆ`LvI ˆh, (log y3 + logx3 – log x3z3)  log1.2 = 2 4 16m

3. (i) ‰KwU mgv¯¦i avivi 1g 10 cG`i mgwÓ¡ 155 ‰es 1g wPGò, ABCD ‰KwU mvgv¯¦wiK ‰es AC ‰i Þz`ËZg KYÆ|
20 cG`i mgwÓ¡ 610.
K. ˆKvGbv wòfzGRi `ywU evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg 8 ˆm.wg. I 9
1
(ii) – + x + y + z – 2 + .......... ‰KwU àGYvîi aviv| ˆm.wg. ‰es ‰G`i A¯¦fÆyÚ ˆKvY 45| wòfzGRi ˆÞòdj
2
K. 12 + 22 + 32 + 42 + ..... 202 = KZ? 2 wbYÆq Ki| 2
L. (i) ‰i avivwUi 30 Zg c` wbYÆq Ki| 4 L. Aci KYÆ BD ‰i Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 4
M. (ii) ‰i avivwUi ˆÞGò x, y I z ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 M. DóxcGK DGÍÏwLZ mvgv¯¦wiKwUi e†nîg evüi Š`NÆÅ I Þz`ËZg
L-wefvM: RÅvwgwZ KGYÆi Š`NÆÅ h^vKÌGg Aci ‰KwU iÁ¼Gmi evüi Š`NÆÅ I
Þz`ËZg KGYÆi Š`GNÆÅi mgvb nGj, iÁ¼mwUi ˆÞòdj wbYÆq
4. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gî PQRS PZzfÆyRwU A¯¦wjÆwLZ ‰es PR I Ki| 4
QS KYÆ«¼q h^vKÌGg T we±`yGZ ˆQ` KGiGQ|
9. ‰KwU ˆjvnvi cvBGci wfZGii I evwnGii eÅvm h^vKÌGg
K. hw` ˆKvGbv e†Gîi eÅvm CD ‰es ‰KwU RÅv AB nq, ZGe
14 ˆm.wg. I 16 ˆm.wg. ‰es cvBGci DœPZv 5 wgUvi| 1 Nb ˆm.wg.
ˆ`LvI ˆh, CD > AB 2
ˆjvnvi IRb 7.2 MÉvg| Avevi AbÅ ‰KwU e†Gîi cwiwa 660 wgUvi|
L. cÉgvY Ki ˆh, PQRS PZzfÆyGRi wecixZ ˆKvY«¼Gqi mgwÓ¡
180 ‰i mgvb| 4 K. e†Gîi eÅvm 25 ˆm.wg. nGj, ‰i ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
M. ˆ`LvI ˆh, POQ + ROS = 2PTQ. 4 L. DóxcGKi AvGjvGK e†Gî A¯¦wjÆwLZ eMÆGÞGòi ˆÞòdj
5. 
 ABCD ‰KwU PZzfÆyR hvi ABC + ADC = 180. wbYÆq Ki| 4
K. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gîi ewntÕ© we±`y P nGZ PA ‰es PB 2wU M. cvBGci ˆjvnvi IRb wbYÆq Ki| 4
Õ·kÆK| PAB = 35 nGj, AOB ‰i gvb KZ? 2 N-wefvM: cwimsLÅvb
L. cÉgvY Ki ˆh, A, B, C, D we±`y PviwU mge†î| 4 10.
M. AC ˆiLv BAD ‰i mgw«¼LíK nGj, ˆkÉwY eÅvwµ¦ 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100
cÉgvY Ki ˆh, BD = CD. 4 MYmsLÅv 5 6 8 12 5 8 6

6. ‰KwU wòfzGRi wZbwU evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg a = 4 ˆm.wg., K. ˆKw±`Êq cÉeYZv Kx? ‰i cwigvcKàGjvi bvg wjL| 2
b = 5 ˆm.wg I c = 6 ˆm.wg.| L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
K. 4 ˆm.wg. evüwewkÓ¡ ‰KwU eMÆ Aâb Ki| [AâGbi wPn× I M. cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR AuvK| 4
weeiY AvekÅK] 2 11. 
 65, 73, 45, 60, 55, 58, 60, 65, 80, 70, 58, 68, 60, 68,
L. DóxcGKi wòfzGRi ‰KwU cwie†î Aâb Ki| [AâGbi 70, 45, 85, 60, 50, 46, 65, 55, 61, 72, 45
wPn× I weeiY AvekÅK] 4 K. ˆkÉwYeÅvwµ¦ 5 aGi ˆkÉwYmsLÅv wbYÆq Ki| 2
M. ‰KwU iÁ¼Gmi 2wU KGYÆi Š`NÆÅ a I c| iÁ¼mwU Aâb Ki| L. DÚ mviwY ˆ^GK cÉPziK wbYÆq Ki| 4
[AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK] 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
1. K. (y + 2) (y  2z  2) 8. K. 18 2 eMÆ ˆm.wg.; L. 23.83 wg. (cÉvq);
2. K.
5 M. 177.96 eMÆwgUvi (cÉvq)
6
9. K. 490.875 eMÆ ˆm.wg.; L. 22067.697 eMÆwgUvi (cÉvq);
Dîigvjv

1
3. K. 2870; L. 89; M. x =  , y = 1, z =  2 M. 169.6464 wK. MÉvg (cÉvq)
2
5. K. 70 10. L. 66.3
7. K. 30 11. K. 9 wU; L. 65
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 13
309. ev±`ievb miKvwi evwjKv DœP we`Åvjq, ev±`ievb
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ K. wPGò e†îwUi cwiwa 75.3982 ˆm. wg. nGj e†îwUi eÅvmvaÆ
1. 
 (i) A = {x  ô : logy2y + 3 = 2} KZ? 2
B = x  ô : 1 < x  6 ‰es x, 12 ‰i àYbxqK} L. cÉgvY Ki ˆh, PA = PB. 4
C = {x  ô : 2 < x  7 ‰es x ˆgŒwjK msLÅv} M. ˆ`LvI ˆh, OP mijGiLv RÅv AB ‰i jÁ¼ mgw«¼LíK| 4
(ii) p6 = 140 2p3 + 1
K. (i) bs mgmÅv nGZ A ˆmUGK ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk Ki| 2 M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
1
L. (i) bs mgmÅv nGZ (A  B)  (A  C) wbYÆq Ki| 4 7. ABC ‰ B = 90 ‰es tanA =
3
M. (ii) bs mgmÅv nGZ ˆ`LvI ˆh, p = 3 + 2 2 4
3
2x + 4 
3
64.2x + 1 x
4  1 
K. sin(90  x) = 2 nGj, x ‰i gvb KZ? 2
2. A =  x  (2x + 1) 2 2
3 2  1  cosec A  sec A 1
2x+2  8 L. cÉgvY Ki ˆh, cosec2A + sec2A = 2 4
16 25 81
B = log5 + 16log + 12log
15 24
+ 7log
80 M. A = x  y, C = x nGj, x I y ‰i gvb wbYÆq Ki| 4
8. 
 p = sin, q = cos, m = cot + cos ‰es n = cot  cos.
( )
K. log7 ( 3 7. 7) ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 K. mgGKvYx wòfzGRi ˆÞGò cÉgvY Ki ˆh, sin + cos > 1. 2
L. ˆ`LvI ˆh, A = 4. 4
L. 7p2 + 3q2 = 4 nGj, ˆ`LvI ˆh,  = cot1 ( 3) 4
M. B ˆK mij Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, m  n = 4 mn .
2 2
4
3. cÉ^g n msLÅK Õ¼vfvweK msLÅvi NGbi mgwÓ¡ 225 ‰es
Avevi ˆKvGbv mgv¯¦i avivi p Zg c` p2 ‰es q Zg c` q2. 9. 
 ‰KwU AvqZvKvi evMvGbi ˆÞòdj 2000 eMÆ wgUvi| hw`
K. 2 + 5 + 8 + 11 + ........ avivwUi ˆKvb c` 59? 2 ‰i Š`NÆÅ 10 wgUvi Kg nq, ZGe evMvbwU eMÆvKvi nq|
L. mgv¯¦i avivwUi (p+q) Zg c` KZ? 4 K. ˆKvb wòfzGRi mw®²wnZ `ywU evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg 5 ˆm. wg. I
M. n ‰i gvb wbYÆq Ki| H msLÅvàGjvi eGMÆi mgwÓ¡ KZ? 4 8 ˆm. wg. ‰es A¯¦fzÆÚ ˆKvY 30 nGj, wòfzRwUi ˆÞòdj
L-wefvM: RÅvwgwZ wbYÆq Ki| 2
4. 
 a = 11 ˆm. wg., b = 5 ˆm. wg. I x = 60 ‰es L. DóxcK nGZ evMvGbi Š`NÆÅ I cÉÕ© wbYÆq Ki| 4
y = 45. M. hw` AvqZvKvi evMvGbi cwimxgv ˆKvb iÁ¼Gmi cwimxgvi
K. ˆcw´Öj KÁ·vGmi mvnvGhÅ 75 ˆKvY AuvK| 2 mgvb nq ‰es iÁ¼Gmi Þz`ËZi KYÆwU 54 wgUvi nq, ZGe
L. ‰KwU UÇvwcwRqvg AuvK hvi `ywU mgv¯¦ivj evü a I b ‰es a iÁ¼Gmi Aci KGYÆi Š`NÆÅ I ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
evü msj™² `ywU ˆKvY x I y (weeiY I AâGbi wPn×
AvekÅK) 4 N-wefvM: cwimsLÅvb
M. x = a b ˆm. wg. evü wewkÓ¡ mgevü wòfzGRi ewnÆe†î 10. wbGP 30 Rb Qvòxi wbeÆvPbx cixÞvq MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼i
Aâb Ki| [weeiY I AâGbi wPn× AvekÅK] 4 ˆ`Iqv nGjv|
5. 
 O ˆK±`ÊwewkÓ¡ PQR e†Gî QR PvGci Dci `ívqgvb e†îÕ© 70, 68, 95, 65, 71, 82, 86, 81, 85, 90, 97, 86, 78, 78, 77, 92,
90, 83, 69, 87, 80, 82, 95, 97, 75, 77, 79, 80, 91, 73.
ˆKvY QPR ‰es ˆK±`ÊÕ© ˆKvY QOR|
K. QPR = (x + 5) ‰es QOR = (x + 60) nGj x ‰i gvb K. ˆK±`Êxq cÉeYZv KvGK eGj? `ywU ˆK±`Êxq cÉeYZvi bvg wjL| 2
wbYÆq Ki| 2 L. ˆkÉwY eÅeavb 6 aGi MYmsLÅv wbGekb mviwY ŠZwi KGi
QOR mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
L. cÉgvY Ki ˆh, QPR = 2 . 4 M. mviwY nGZ AvqZGjL Aâb Ki| [mswÞµ¦ weeiY AvekÅK] 4
M. hw` PQSR e†Gî A¯¦wjÆwLZ PZzfzÆR ‰es QPS + SPR 11. ˆkÉwYeÅvwµ¦ 51-55 56-60 61-65 66-70 71-75 76-80
= 90 nq ZGe cÉgvY Ki ˆh, Q, O ‰es R ‰KB mijGiLvq MYmsLÅv 6 10 12 9 8 5
AewÕ©Z| 4 K. wewœQ®² I AwewœQ®² PjK KvGK eGj? D`vniYmn AvGjvPbv
6. A
Ki| 2
O P L. DóxcGKi mviwY nGZ gaÅK wbYÆq Ki| 4
B
M. DóxcGKi mviwY nGZ MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki|
[mswÞµ¦ weeiY AvekÅK|] 4
1. K. { }; L. Æ 7. K. 30; M. x = 45, y = 15
5
2. K. 6 ; M. log25 9. K. 10 eMÆ ˆm. wg.; L. Š`NÆÅ 50 wgUvi, cÉÕ© 40 wgUvi;
Dîigvjv

M. Aci KGYÆi Š`NÆÅ 72 wgUvi, ˆÞòdj 1944 eMÆwgUvi


3. K. 20 Zg c`; L. p2 + pq + q2; M. n = 5; mgwÓ¡ = 55
10. L. 82.3
5. K. 50
11. L. 64.75
6. K. 12 ˆm. wg. (cÉvq)
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 14
310. AÝGdvWÆ wgkb nvB Õ•zj, ewikvj
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
1. A = {x : x  ô ‰es x2  5x + 6 = 0} 7. 
 x = sin + cos ‰es y = sin  cos ‰es
B = {x : x  ô ‰es x, 3 ‰i àwYZK ‰es x < 9}
tan2  1
C = {x : x weGRvo msLÅv ‰es 3  x  5} wZbwU ˆmU| z=
tan2 + 1
K. A ˆmUwUGK ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk Ki| 2 K. A = 60 nGj, sin2A  cos2A ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
L. P(A) wbYÆq Ki ‰es ˆ`LvI ˆh, P(A) ‰i Dcv`vb msLÅv L. ˆ`LvI ˆh, z = xy 4
2n ˆK mg^Æb KGi| 4 M. x = 2 nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki; hLY  mƒßGKvY| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, A  (B  C) = (A  B)  (A  C) 4 8. E
1 1
2. 
 x4 = 322  4 ‰es a3 + 3 = 34 5; x, a > 0
x a
30
K. (a  1)x2 + a2 xy + (a + 1)y2 ˆK Drcv`GK weGkÏlY Ki| 2 A D

L. cÉgvY Ki ˆh, x3 = 76 + 13 4 12 ˆm.wg.


x
M. ˆ`LvI ˆh, a = 2 + 5 4 B
16 ˆm.wg.
C
3. 
 ‰KwU mgv¯¦i avivi 1g 10 cG`i mgwÓ¡ 155 ‰es 1g 20 cG`i K. DE e†îPvcwUi Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2
mgwÓ¡ 610| ‰es ‰KwU àGYvîi avivi 4^Æ c` 1 ‰es `kg c` 1 | L. DóxcGKi AvGjvGK mÁ·ƒ Y Æ ˆÞGòi ˆÞòdj wbYÆ q Ki| 4
3 81
K. 5 + x + 20 àGYvîi avivfyÚ nGj x ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 M. ‰KwU ˆjvnvi cvBGci evBGii I wfZGii eÅvm h^vKÌGg
BC I CD ‰i Š`GNÆÅi mgvb| cvBcwUi Š`NÆÅ 5 wgUvi| 1
L. mgv¯¦i avivi 45 Zg c` KZ? 4
M. àGYvîi avivwU wbYÆq Ki| 4 Nb ˆm.wg ˆjvnvi IRb 7.2 MÉvg nGj, cvBGci ˆjvnvi IRb
wbYÆq Ki| 4
L-wefvM: RÅvwgwZ 9. 
 ‰KwU wmwj´£vGii AvqZb 720 Nb ˆm.wg. ‰es ‰KwU
4. a = 6 ˆm.wg., b = 7 ˆm.wg., c = 10 ˆm.wg.| x = 45 ‰es iÁ¼Gmi ˆÞòdj 384 eMÆ ˆm.wg.|
y = 60| K. ‰KwU wòfzGRi `yB evü h^vKÌGg 8 I 6 ˆm.wg. ‰es ZvG`i
K. ˆcw´Öj I KÁ·vm eÅenvi KGi x Aâb Ki| 2 A¯¦fzÆÚ ˆKvY 30 nGj, wòfzRwUi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
L. ‰KwU wòfzR AuvK hvi f„wg msj™² `ywU ˆKvY h^vKÌGg x I L. wmwj´£viwUi f„wgi eÅvmvaÆ 6 ˆm.wg. nGj ‰i mgMÉ ZGji
y ‰es cwimxgv c| 4 ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
M. ‰KwU mvgv¯¦wiK Aâb Ki, hvi KYÆ«¼q h^vKÌGg a I b ‰es M. iÁ¼mwUi Þz`ËZg KYÆ 24 ˆm.wg. nGj ‰i evüi Š`NÆÅ wbYÆq
KYÆ«¼Gqi A¯¦fzÚ
Æ ˆKvY x| (AâGbi wPn× I weeiY Ki| 4
AvekÅK) 4 N-wefvM: cwimsLÅvb
5. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ e†Gîi AB I CD `ywU RÅv| OE  AB,
10. `kg ˆkÉwYi 48 Rb wkÞv^Æxi imvqGb cÉvµ¦ bÁ¼Gii
OF  CD, OE = OF ‰es OA eÅvmvGaÆi gaÅwe±`y P|
MYmsLÅv wbGekb mviwY wbÁ²i…c:
K. DóxcGKi AvGjvGK wPòwU AuvK| 2
bÁ¼i 4049 5059 6069 7079 8089 9099
L. cÉgvY Ki ˆh, AB = CD 4 wkÞv^Æxi
M. cÉgvY Ki ˆh, PE = 1 OA. 4 msLÅv
4 6 8 13 10 7
2
6. 
 K. 20, 27, 32, 30, 26, 25 ‰i gaÅK wbYÆq Ki| 2
F E
L. cÉ`î mviwY ˆ^GK mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
O
M. eYÆbvmn mviwYi MYmsLÅv eüfyR Aâb Ki| 4
11. 30 Rb wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼iàGjv wbGP ˆ`Iqv nGjv:
C P D
64, 55, 75, 65, 80, 60, 50, 80, 75, 70, 80, 75, 55, 80, 70, 67,
wPGò, ˆK±`Ê O ‰es CD = EF. CF I DE Pvc«¼q ciÕ·i mgvb| 75, 90, 80, 72, 93, 85, 69, 74, 80, 78, 64, 80, 85, 99
K. cÉgvY Ki ˆh, AaÆe†îÕ© ˆKvY ‰K mgGKvY| 2 K. webÅÕ¦ DcvGîi cÉPziK wbYÆGqi mƒòwU eYÆbvmn ˆjL| 2
L. CD RÅvGqi gaÅwe±`y P nGj cÉgvY Ki ˆh, OP  CD 4 L. mviwY ŠZwi KGi mviwY ˆ^GK gaÅK wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, CD || EF 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
1. K. {2, 3}; L. P(A) = {{2}, {3}, {2, 3}, Æ} 8. K. 8.38 ˆm. wg. (cÉvq); L. 259.02 eMÆ ˆm.wg (cÉvq);
2. K. (x + ay + y) (ax  x + y) M. 316.67 wKGjvMÉvg (cÉvq)
Dîigvjv

3. K.  10; L. 134; M.  3 + 1 
1 1
+ + ....... 9. K. 24 eMÆ ˆm.wg.; L. 980.18 eMÆ ˆm.wg (cÉvq); M. 20 ˆm.wg.
3 3 10. K. 26.5; L. 72.83 (cÉvq)
1
7. K. 2 ; M. 45 11. L. 76.67 (cÉvq)
15 cvGéix ‰m‰mwm ˆgBW BwR: cÉk²cò  MwYZ
311. wcGivRcyi miKvwi DœP we`Åvjq, wcGivRcyi
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ 6.  ABC wòfzGR B = 60, C = 45 ‰es cwimxgv,
1. 
1 17
 p2 + 2 = p = 12 ˆm. wg.|
p 4
K. ˆÕ•j I KÁ·vGmi mvnvGhÅ B I C AuvK| 2
K. Drcv`GK weGkÏlY Ki : p6 + p3  56. 2 L. AâGbi wPn× I weeiYmn wòfzRwU AuvK| 4
1
L. p ‰i gvb KZ? 4 M. hw` P ‰KwU mgevü wòfzGRi cwimxgv nq ZGe mgevü
p
wòfzRwU AuvK| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK) 4
M. cÉgvY Ki ˆh, 8p6  63p3  8 = 0 4
p2(3  p)  1 M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
2. (p) = p2  p
‰es a = 2, b = 3, c = 8.
7. tanA + sinA = a, tanA  sinA = b
K. logx(a2b4c2) = 4 nGj, x ‰i gvb KZ? 2 K. hw` b = 0 nq, ZGe ˆ`LvI ˆh, secA = 1 2
log b3 + logc  log c3 3 L. cÉ g vY Ki ˆh, a2
 b 2
= 4 ab 4
L. ˆ`LvI ˆh, b
=
2
4
log
a
M. cÉgvY Ki ˆh, sec2A = ab cosec4A 4
8. sin = x, cos = y,  mƒßGKvY|
(1)
M. cÉgvY Ki ˆh,  p = (1  p) 4 x 1
K. y = nGj,  ‰i gvb wbYÆq Ki|
3
2
3. 
 ‰KwU mgv¯¦i avivi cÉ^g 12wU cG`i mgwÓ¡ 144 ‰es
L. x + y = 2 nGj, cÉgvY Ki ˆh,  = 45 4
cÉ^g 20wU cG`i mgwÓ¡ 560 ‰es 2  6 + 18  54 + ..... ‰KwU
1+x
àGYvîi aviv| M. cÉgvY Ki ˆh, (tan + sec) = 1  x
2
4
n
K. ‰KwU AbyKÌGgi mvaviY c` (1)n1 2n + 1 nGj, AbyKÌgwU 9. 
 ‰KwU iÁ¼Gmi ˆÞòdj 1344 eMÆ ˆm. wg. ‰es ‰KwU

wbYÆq Ki| 2 mvgv¯¦ wiGKi `yB evüi Š`NÆÅ h^vKÌGg 12 ˆm. wg. I 8 ˆm. wg.|
L. mgv¯¦i avivwUi cÉ^g 6wU cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4 K. ‰KwU mgevü wòfzGRi ˆÞòdj 36 3 eMÆ ˆm. wg. nGj,
M. àGYvîi avivwUi cÉ^g n msLÅK cG`i mgwÓ¡ 9842 nGj, ‰i evüi Š`NÆÅ wbYÆq Ki| 2
n ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 L. iÁ¼Gmi e†nîg KYÆ 56 ˆm. wg. nGj, ‰i cwimxgv wbYÆq Ki| 4
L-wefvM: RÅvwgwZ M. mvgv¯¦wiGKi Þz`ËZg KYÆ 10 ˆm. wg. nGj ‰i DœPZv
4. O ˆK±`ÊwewkÓ¡ PQRS e†Gî PQ I RS `ywU RÅv| I ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
K. e†Gîi cwiwa 8 nGj ˆÞòdj KZ? 2 N-wefvM: cwimsLÅvb
L. cÉgvY Ki ˆh, PQ = RS nGj, PQ I RS RÅv `yBwU ˆK±`Ê 10. ˆKvb ˆkÉwYi 60 Rb wkÞv^Æxi IRGbi (ˆKwR) MYmsLÅv
nGZ mg`ƒieZÆx| 4 wbGekb mviwY nGjv :
M. hw` PQ > RS nq, ZGe cÉgvY Ki ˆh, PQ RÅv RS RÅv ˆkÉwYeÅvwµ¦ 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74
AGcÞv ˆKG±`Êi wbKUZi| 4 MYmsLÅv 2 4 6 10 20 12 6
5. P K. KÌgGhvwRZ MYmsLÅv mviwY ŠZwi Ki| 2
L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
O
M. cÉ`î DcvGîi eYÆbvmn MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
Q S 11. 30 Rb wkÞv^Æxi MwYGZ cÉvµ¦ bÁ¼iàGjv wbGP ˆ`Iqv nGjv :
R 75, 65, 80, 55, 60, 80, 50, 75, 64, 70, 80, 75, 55, 80, 70, 75,
K. cÉe†«¬ ˆKvY ejGZ Kx ˆevSvq? 2 67, 80, 90, 72, 93, 85, 69, 74, 80, 78, 64, 80, 85, 99.
1 K. cÉPwjZ A^Æmn gaÅK wbYÆGqi mƒòwU ˆjL| 2
L. cÉgvY Ki ˆh, QPS = QOS 4
2 L. mviwY ˆ^GK mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, QRS + QPS = 180 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
1. K. (p + 2)(p2  2p + 4)(p3  7); L.
1 8. K. 30
2 9. K. 12 ˆm. wg.; L. 16 85 ˆm. wg. ;
2. K. 12 M. 6.614 ˆm. wg.; 79.37 ˆm. wg. (cÉvq)
Dîigvjv

1 2 3 4
3. K. 3 ,  5 , 7 ,  9 , ........ 10. L. 60.5
L. 0; M. 9 11. L. 75.5
4. K. 16;
kxlÆÕ©vbxq Õ•zGji cÉk²cò: wbeÆvPwb cixÞv 2022 16
312. SvjKvwV miKvwi DœP we`Åvjq, SvjKvwV
MwYZ welq ˆKvW: 1 0 9
mgq– 2 N¥Ÿv 30 wgwbU m†Rbkxj cÉk² gvb– 70
[`ËÓ¡eÅ : Wvb cvGki msLÅv cÉGk²i cƒYÆgvb ævcK| K wefvM nGZ `y’wU, L wefvM nGZ `y’wU, M wefvM nGZ `y’wU ‰es N wefvM nGZ ‰KwU KGi ˆgvU mvZwU cÉGk²i Dîi `vI|]
K-wefvM: exRMwYZ M-wefvM: wòGKvYwgwZ I cwiwgwZ
1. A = {4, 5, 6,7}, B = {0, 1, 2, 3}, R = {(x, y) : x  A, 7. 
 tanA + sinA = M ‰es tanA  sinA = N
y  A ‰es x  y + 2 = 0} cosecA  1 = x, cosecA + 1 = y, tan2A = z
7
K. ˆ`LvI ˆh, A I B ciÕ·i wbGù` ˆmU| 2 K. secA + tanA = 2 nGj, secA  tanA ‰i gvb wbYÆq Ki| 2
L. P(A) wbYÆq KGi ˆ`LvI ˆh, A ˆmGUi Dcv`vb msLÅv n nGj, L. cÉgvY Ki ˆh, M2  N2 = 4 MN 4
P(A) ‰i Dcv`vb msLÅv 2n ˆK mg^Æb KGi| 4 1 1
M. R ˆK ZvwjKv c«¬wZGZ cÉKvk KGi ˆWvg R I ˆié R wbYÆq M. cÉgvY Ki ˆh, x  y = 2Z 4
Ki| 4 8. 
 ‰KwU UÇvwcwRqvGgi mgv¯¦ivj evü«¼Gqi Š`NÆÅ h^vKÌGg 91
2.  4 2 6 3
 (i) x  5x + 1 = 0, (ii) a  18a + 1 = 0 ˆm. wg. I 51 ˆm. wg. ‰es Aci evü«¼Gqi ˆ`NÆÅ h^vKÌGg 37 ˆm.
1 wg.I 13 ˆm. wg.|
K. x  x ‰i gvb wbYÆq Ki| 2 K. UÇvwcwRqvGgi cwimxgv wbYÆq Ki| 2
1
L. x5  x5 ‰i gvb wbYÆq Ki| 4 L. hw` UÇ v wcwRqvGgi cwimxgv ‰KwU eGMÆ i cwimxgvi mgvb nq,
ZGe DÚ eGMÆi evüi Š`NÆÅ I ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, 2a = 3 + 5 4 M. DóxcK AbymvGi UÇvwcwRqvGgi ˆÞòdj wbYÆq Ki| 4
3. 
 33 + 29 + 25 + 21 + ................  23 9.  (i) ‰KwU ˆjvnvi cvBGci wfZGii I evBGii eÅvm h^vKÌGg
K. 4 + 7 + 10 + 13 + ........ avivwUi ˆKvb c` 301? 2 10cm I 12cm ‰es cvBcwUi Š`NÆÅ 10 wgUvi|
L. cÉ`î avivwUi mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4 (ii) 100 wg.
M. DóxcGKi avivwUi cÉ^g c`, mvaviY A¯¦iGK h^vKÌGg cÉ^g

2.5 wg.
c` I mvaviY AbycvZ aGi ‰KwU àGYvîi aviv MVb KGi
60 wg.

2.5 wg. 2.5 wg.


bZzb avivwUi cÉ^g 10wU cG`i mgwÓ¡ wbYÆq Ki| 4

2.5 wg.
L-wefvM: RÅvwgwZ
4. ‰KwU wòfzGRi f„wg msj™² `yBwU ˆKvY h^vKÌGg 60 I 45 K. ‰KwU e†Gîi eÅvmvaÆ 10 ˆm. wg. ‰es e†îPvc ˆKG±`Ê 60
‰es cwimxgv 12 ˆm. wg.| ˆKvY Drc®² KGi| e†îvsGki ˆÞòdj wbYÆq Ki| 2
K. ˆÕ•j I KÁ·vGmi mvnvGhÅ 60 ˆKvY AuvK| 2 L. 1 Nb ˆm. wg. ˆjvnvi IRb 7.5 MÉvg nGj cvBGci ˆjvnvi
L. DóxcGKi AvGjvGK wòfzRwU Aâb Ki| (AâGbi wPn× IRb KZ wKGjvMÉvg? 4
I weeiY AvekÅK)| 4 M. wPò nGZ c^wUi ˆÞòdj wbYÆq Ki ‰es 30 ˆm. wg. Š`NÆÅ
M. ‰gb ‰KwU mgevü wòfyR AuvK, hvi cwimxgv DóxcGKi I 10 ˆm. wg. cÉÕ© wewkÓ¡ BU w`Gq c^wU cvKv KiGZ ˆgvU
wòfzGRi cwimxgvi mgvb| (AâGbi wPn× I weeiY AvekÅK)| 4 KZwU BU jvMGe? 4
5. wPGò O e†Gîi ˆK±`Ê ‰es OB = 3.5 cm. N-wefvM: cwimsLÅvb
A
10. ˆKvGbv ˆkÉwYi 60 Rb wkÞv^Æxi IRGbi MYmsLÅv wbGekb
O
mviwY nGjv
B
E
ˆkÉwYeÅvwµ¦ 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74
D
MYmsLÅv 4 8 10 20 12 6
K. ABCD e†Gîi cwiwa wbYÆq Ki| C 2 K. ˆK±`Êxq cÉeYZv ejGZ Kx eyS ‰es ˆK±`Êxq cÉeYZvi wZbwU
L. cÉgvY Ki ˆh, BAD = 2 BOD
1
4 cwigvGci bvg ˆjL| 2
L. cÉ`î DcvGîi gaÅK wbYÆq Ki| 4
M. cÉgvY Ki ˆh, AOB + COD = 2AEB. 4 M. cÉ`î DcvGîi MYmsLÅv eüfzR Aâb Ki| 4
6. ‰KwU mgGKvYx wòfzGRi AwZfzR I ‰KwU evüi Š`NÆÅ 11. wbGPi ‰KwU MYmsLÅv wbGekb mviwY ˆ`qv nj
h^vKÌGg 6 ˆm. wg. ‰es 4 ˆm. wg.| ˆkÉwY eÅeavb 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89
K. wòfzRwU AuvK| 2 MYmsLÅv 3 11 15 25 8 6
L. wòfzRwUi cwie†î Aâb Ki| 4 K. cÉPziGKi mƒòwU wjGL mƒòwU eÅvLÅv Ki| 2
M. DÚ e†Gî ‰gb ‰KwU Õ·kÆK Aâb Ki, ˆhb Zv wbw`ÆÓ¡ L. mswÞµ¦ c«¬wZGZ Mo wbYÆq Ki| 4
mijGiLvi Ici jÁ¼ nq| 4 M. cÉ`î DcvGîi AwRf ˆiLv Aâb Ki| 4
1. L.{{4}, {5}, {6}, {7}, {4, 5}, {4, 6}, {4, 7}, {5, 6}, 7. K. 2
{5, 7}, {6, 7}, {4, 5, 6}, {4, 6, 7}, {4, 5, 7}, {5, 6, 7}, 7
{4, 5, 6, 7}, }; 8. K. 192 ˆm. wg.; L. Š`NÆÅ = 48 ˆm. wg.; ˆÞòdj = 2304 eMÆ
M. R = {(4, 6), (5, 7)}; ˆWvg R = {4, 5}; ˆm. wg.; M. 852 eMÆ ˆm. wg.
Dîigvjv

ˆié R = {6, 7} 9. K. 52.36 eMÆ ˆm. wg.; L. 259.18 wKGjvMÉvg (cÉvq);


2. K. 3; L. 29 3 M. ˆÞòdj = 393.75 eMÆ wg., 13125 wU
3. K. 100 Zg; L.75; M.  6920595 10. L. 62
5. K. 22 ˆm. wg. (cÉvq) 11. L. 60.68 (cÉvq)

You might also like