Download the Full Ebook and Access More Features - ebookmass.

com

Reducing Inequalities: A Challenge for the

European Union? 1st Edition Renato Miguel Carmo

https://ebookmass.com/product/reducing-inequalities-a-
challenge-for-the-european-union-1st-edition-renato-miguel-
carmo/

OR CLICK HERE

DOWLOAD NOW

Download more ebook instantly today at https://ebookmass.com

 Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) ready for you
Download now and discover formats that fit your needs...

The European Ombudsman and Good Administration in the

European Union 1st Edition Nikos Vogiatzis (Auth.)

https://ebookmass.com/product/the-european-ombudsman-and-good-
administration-in-the-european-union-1st-edition-nikos-vogiatzis-auth/

ebookmass.com

The Contestation of Expertise in the European Union 1st

Edition Vigjilenca Abazi

https://ebookmass.com/product/the-contestation-of-expertise-in-the-
european-union-1st-edition-vigjilenca-abazi/

ebookmass.com

The European Union And The Technology Shift 1st Edition

Antonina Bakardjieva Engelbrekt

https://ebookmass.com/product/the-european-union-and-the-technology-
shift-1st-edition-antonina-bakardjieva-engelbrekt/

ebookmass.com

The Palgrave Handbook of Islam in Africa 1st Edition

Fallou Ngom

https://ebookmass.com/product/the-palgrave-handbook-of-islam-in-
africa-1st-edition-fallou-ngom/

ebookmass.com
The New Middle East: What Everyone Needs to Know(r) 2nd
Edition James L. Gelvin

https://ebookmass.com/product/the-new-middle-east-what-everyone-needs-
to-knowr-2nd-edition-james-l-gelvin/

ebookmass.com

Cancer Epidemiology and Prevention 4th Edition Michael J.

Thun

https://ebookmass.com/product/cancer-epidemiology-and-prevention-4th-
edition-michael-j-thun/

ebookmass.com

eBook for Managerial Economics & Business Strategy

(Mcgraw-hill Series Economics) Michael Baye [Baye

https://ebookmass.com/product/ebook-for-managerial-economics-business-
strategy-mcgraw-hill-series-economics-michael-baye-baye/

ebookmass.com

Principles and Labs for Deep Learning 5th Edition Shih-

Chia Huang

https://ebookmass.com/product/principles-and-labs-for-deep-
learning-5th-edition-shih-chia-huang/

ebookmass.com

Hole's Essentials of Human Anatomy & Physiology, 15e ISE

15th/ISE Edition Charles Welsh

https://ebookmass.com/product/holes-essentials-of-human-anatomy-
physiology-15e-ise-15th-ise-edition-charles-welsh/

ebookmass.com
The Open World, Hackbacks and Global Justice A. Jean
Thomas

https://ebookmass.com/product/the-open-world-hackbacks-and-global-
justice-a-jean-thomas/

ebookmass.com
REDUCING
INEQUALITIES
A Challenge for the
European Union?

Edited by
Renato Miguel Carmo,
Cédric Rio and
Márton Medgyesi
Reducing Inequalities
 Edited by
Renato Miguel Carmo • Cédric Rio
Márton Medgyesi

Reducing Inequalities
A Challenge for the European Union?
Editors
Renato Miguel Carmo Cédric Rio
University of Lisbon Centre Maurice Halbwachs
Portugal Paris, France

Márton Medgyesi
TÁRKI, Social Research Institute and
Institute for Sociology
CSS Hungarian Academy of Sciences
Budapest, Hungary

ISBN 978-3-319-65005-0    ISBN 978-3-319-65006-7 (eBook)

https://doi.org/10.1007/978-3-319-65006-7

Library of Congress Control Number: 2017962339

© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s) 2018

This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the Publisher, whether
the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of
illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfilms or in any other physical way, and
­transmission or information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar
or dissimilar methodology now known or hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this publication
does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are exempt from the relevant
protective laws and regulations and therefore free for general use.
The publisher, the authors and the editors are safe to assume that the advice and information in this book
are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither the publisher nor the authors or
the editors give a warranty, express or implied, with respect to the material contained herein or for any
errors or omissions that may have been made. The publisher remains neutral with regard to jurisdictional
claims in published maps and institutional affiliations.

Cover design by Tjaša Krivec

Printed on acid-free paper

This Palgrave Macmillan imprint is published by Springer Nature

The registered company is Springer International Publishing AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
 Contents

1 Introduction 1
Renato Miguel Carmo, Cédric Rio, and Márton Medgyesi

Part I Inequality and Poverty in European Union 11

2 Disposable Income Inequality, Cohesion

and Crisis in Europe 13
Michael Dauderstädt

3 Drivers of Growing Income Inequalities in OECD

and European Countries 31
Guillaume Cohen and Maxime Ladaique

4 Unemployment, Precariousness and Poverty

as Drivers of Social Inequality: The Case of the
Southern European Countries 45
Renato Miguel Carmo and Ana Rita Matias

v
vi Contents

5 Distributional and Categorical Inequalities in Europe:

Structural Configurations 63
António Firmino da Costa, Rosário Mauritti, Susana da
Cruz Martins, Nuno Nunes, and Ana Lúcia Romão

6 Income Poverty in the EU: What Do We

Actually Measure? Empirical Evidence on Choices,
Underlying Assumptions and Implications
(Based on EU-SILC 2005–2014) 75
Orsolya Lelkes and Katrin Gasior

7 Poverty and Social Exclusion Indicators

in the European Union: The Role of Non-Monetary
Deprivation Indicators 97
Brian Nolan and Christopher T. Whelan

8 Inequality of Outcomes and Opportunities

Among the Young 115
Márton Medgyesi

Part II European Union against Inequality 135

9 The European Union Social Tools in Question 137

Cédric Rio

10 European Union Policy on Gender Equality:

The Scope and Limits of Equality in the Single Market 149
Gwenaëlle Perrier

11 European Union and Human Rights: Reducing

Inequalities and Asymmetries in the Context of the
Economic Crisis 161
Beatriz Tomás Mallén
 Contents
   vii

12 Normative Arguments for a European Social Union 187

Antoon Vandevelde

13 Hayek’s Trap and the European Utopia We Need 213

Philippe Van Parijs

14 Wealth, Taxation and Inequality 225

Thomas Piketty and Frederico Cantante

15 Conclusion: Back to the Future – Towards a European

Social Agenda 241
Renato Miguel Carmo, Cédric Rio, and Márton Medgyesi

Index 249
 List of Figures

Fig. 2.1 Development of inequality in the EU (2005–2015).

Source: Eurostat, authors’ calculations 19
Fig. 3.1 Level of income inequality, 2013 or latest year.
Source: OECD Income Distribution Database
(http://oe.cd/idd). Note: non-OECD EU countries
are shown in light blue. *The statistical data for Israel
are supplied by and under the responsibility of the relevant
Israeli authorities. The use of such data by the OECD
is without prejudice to the status of the Golan Heights,
East Jerusalem and Israeli settlements in the
West Bank under the terms of international law 33
Fig. 3.2 Trends in income inequality, Gini coefficient.
Source: OECD Income Distribution Database
(http://oe.cd/idd)34
Fig. 3.3 Employment growth 1995–2013, by type of employment.
Source: OECD (2015), In It Together: Why Less Inequality
Benefits All. Note: Working-age (15–64) workers, excluding
employers as well as students working part-time.
Non-standard workers include workers
with a temporary contract, part-timers
and own-account self-employed 37

ix
x List of Figures

Fig. 3.4 Trends in redistribution. Source: OECD Income

Distribution Database (http://oe.cd/idd).
Note: Redistribution is measured as the percentage
difference between inequality (Gini coefficient)
of gross market income (before taxes and transfers)
and inequality of disposable income (after taxes and transfers) 40
Fig. 4.1 Spatial clustering of income inequality among European
Union countries, measured by S80/S20 and the
Gini coefficient (2014). Legend: BE (Belgium);
BG (Bulgaria); CZ (Czech Republic); DK (Denmark);
DE (Germany); EE (Estonia); EL (Greece); ES (Spain);
FR (France); HR (Croatia); IT (Italy); CY (Cyprus);
LV (Latvia); LT (Lithuania); LU (Luxembourg);
HU (Hungary); MT (Malta); NL (Netherlands);
AT (Austria); PL (Poland); PT (Portugal); RO (Romania);
SI (Slovenia); SK (Slovakia); FI (Finland); SE (Sweden);
UK (United Kingdom). Source: Eurostat, EU-SILC, 2016.
Note: Data for Ireland not available 48
Fig. 4.2 People at risk of poverty or social exclusion and S80/S20
ratios, EU-28 (2014). Legend: BE (Belgium); BG (Bulgaria);
CZ (Czech Republic); DK (Denmark); DE (Germany);
EE (Estonia); EL (Greece); ES (Spain); FR (France);
HR (Croatia); IT (Italy); CY (Cyprus); LV (Latvia);
LT (Lithuania); LU (Luxembourg); HU (Hungary);
MT (Malta); NL (Netherlands); AT (Austria);
PL (Poland); PT (Portugal); RO (Romania);
SI (Slovenia); SK (Slovakia); FI (Finland);
SE (Sweden); UK (United Kingdom).
Source: Eurostat, EU-SILC, 2016.
Note: Data for Ireland not available 50
Fig. 4.3 Risk of poverty or social exclusion (%), in Greece,
Spain, Portugal and EU27, between 2005 and 2015.
Source: Eurostat, EU-SILC, 2016 50
Fig. 4.4 Households’ ability to make ends meet (from great
difficulty to very easily) (%), in some European
countries (2015). Source: Eurostat, EU-SILC, 2016.
Note: The values presented concerning ‘Inability to make
ends meet’ are the sum of percentage of the categories:
 List of Figures
   xi

‘Households making ends meet with great difficulty’

and ‘Households making ends meet with difficulty’ 51
Fig. 4.5 Average rating of financial satisfaction (0—Very low
satisfaction; 10—Very high satisfaction) by first and
fifth income quintiles, in EU-28 countries (2013).
Source: Eurostat, EU-SILC, 2013, ad hoc module well-being 52
Fig. 4.6 Evolution of the employment and unemployment rate
(15–64 years), 2000, 2008, 2015. Source: EU Labour
Force Survey (Eurostat) 53
Fig. 4.7 Evolution of the youth unemployment rate and
long-term unemployment (2000–2015).
Source: EU Labour Force Survey (Eurostat) 55
Fig. 4.8 Evolution of the percentage of employees with temporary
and involuntary temporary contracts (2000–2015).
Source: EU Labour Force Survey (Eurostat).
Note: Involuntary temporary contracts correspond
to the percentage of respondents that could not
find permanent job 56
Fig. 4.9 Involuntary part-time work (15–64 years)
and income inequality (S80/S20), EU-28.
Source: Eurostat. Note: Involuntary part-time
employment as percentage of the total part-time
employment, from ages 15 to 64 57
Fig. 4.10 Trends in involuntary part-time work, by age group,
in the southern countries and EU-28, in 2000, 2008
and 2015. Source: Eurostat. Note: Involuntary
part-time employment as percentage of the total
part-time employment 58
Fig. 6.1 Estimating poverty rates with margins of error.
Source: European Commission, Eurostat, cross
sectional EU-SILC 2014 UDB August 2016.
Note: Proportion of population at risk of poverty
across the EU, 2013 income year and confidence
intervals. 95% confidence interval for each country
(meaning that there is a 95% probability of the true
figure being within the calculated range) 79
Fig. 6.2 Poverty threshold differs substantially across the EU.
Source: European Commission, Eurostat, cross sectional
xii List of Figures

EU-SILC 2014 UDB August 2016.

Note: Monetary value of the at-risk-of-poverty threshold
for households of two adults with two children under
14, in EUR and PPS, 2013 income year 80
Fig. 6.3 Risk of poverty based on different thresholds.
Source: European Commission, Eurostat, cross
sectional EU-SILC 2014 UDB August 2016.
Note: At-risk-of-poverty rate gap and relationship
with the at-risk-of-poverty rate, 2013 income year 82
Fig. 6.4 The relationship of poverty risk and poverty gap.
Source: European Commission, Eurostat, cross sectional
EU-SILC 2014 UDB August 2016. Note: At-risk-of-poverty
gap and relationship with the at-risk-of-poverty rate,
2013 income year 83
Fig. 6.5 Comparing trends of the anchored and the standard poverty
risk. Countries with a relatively low ‘standard’ poverty risk
in 2013 (9%–15%). Source: European Commission,
Eurostat, cross sectional EU-SILC 2005–2014.
Note: Change in the at-risk-of-poverty
rate anchored in income year 2004 and the
at-risk-of-poverty rate, 2004–2013 income year.
The indicator ‘anchored in the income year 2004’
is defined as the percentage of the population
whose ­equivalised disposable income is below the
‘at-risk-of-poverty threshold’ calculated in ­relation
to the base year 2004 and then adjusted for inflation.
Data for anchored at-risk-of-poverty rates for Bulgaria,
France 2007–2009, Romania and Croatia is not available.
Break in series: Austria 2007, Spain 2008,
United Kingdom 2012 86
Fig. 6.6 At-risk-of-poverty rate among migrants, by region of origin,
2013 income year. Source: European Commission,
Eurostat, cross sectional EU-SILC 2014 UDB August
2016. Note: Grey bars show at-risk-of-poverty rates for
the total population. Estimates are based on a low number
of observations (20–49) in Bulgaria for non-EU migrants.
Estimates for Romania (EU and non-EU), Bulgaria (for EU)
and Slovakia (for non-EU) are omitted due to a very low
number of observations (<20) 91
 List of Figures
   xiii

Fig. 7.1 Elements of the EU poverty and social exclusion target

by country for EU-SILC 2014. Source: Eurostat,
2014 SILC data, ilc_pees01 extracted on 15/10/2016 105
Fig. 8.1 Young people neither in employment nor in education
and training (NEET rates), 15–29 years old (%).
Source: Eurostat database, edat_lfse_20 table,
extracted on 02/05/2016 117
Fig. 8.2 Evolution of the unemployment rate in different
age groups (percentage point change, 2008–2014).
Source: Eurostat database, lfsa_urgaed table, extracted
on 07/03/2016 118
Fig. 8.3 Change in prevalence of temporary work among those
in employment (percentage point change, 2008–2014).
Source: Eurostat database, lfsa_etpga table, extracted on
08/03/2016119
Fig. 8.4 Change in involuntary part-time work among those
working part-time (percentage point change, 2008–2014).
Source: Eurostat database, lfsa_eppgai table, extracted
on 12/09/2016 120
Fig. 8.5 Relative income poverty among the 15–29 age group.
Source: Own calculation based on EU-SILC UDB 2009,
2011, 2013. Note: poverty threshold is 60% of median
equivalised household income 122
Fig. 8.6 The association index (odds ratio) of being low educated
when having low-educated parents compared
to high-educated parents, 25–59 age group, 2011.
Source: Grundiza and Lopez Vilaplana (2013) 125
 List of Tables

Table 2.1 Level and change in per capita income at purchasing

power parities 17
Table 2.2a The poorest (dark grey) and richest (light grey)
quintiles in the EU (euros) (2015) 21
Table 2.2b The poorest (dark grey) and richest (light grey)
quintiles in the EU (PPP) (2015) 22
Table 2.3 Different measures of European-wide inequality
(quintile ratios) 23
Table 5.1 Income by European country in PPS and euros,
age group 25–64, 2012 (national averages) 66
Table 5.2 European income deciles in PPS, age group 25–64,
2012 (brackets and averages) 67
Table 5.3 European income deciles by social class and country,
age group 25–64, 2012 69
Table 5.4 Educational inequalities in Europe by social class
and country, age group 25–64, 2012
(average years of schooling completed) 70

xv
 1
Introduction
Renato Miguel Carmo, Cédric Rio,
and Márton Medgyesi

Inequality is a major issue today in public debates, especially since 2008

and the beginning of the financial, economic and social crises. In the
European Union (EU), the crisis exacerbates a tendency observed since
the 2000s: income inequality is growing in most countries, including in
Northern European states, which are recognised as the most egalitarian
societies in the world (OECD 2011, 2015).
Public and academic debates on inequality in the EU, like elsewhere in
the world, are mostly focused on national territories. This can simply be
explained by the fact that social issues have traditionally been linked to
the nation state: the development and acceptance of social solidarity

R.M. Carmo (*)

Centre for Research and Studies in Sociology (CIES), University Institute of
Lisbon (ISCTE-IUL), Lisbon, Portugal
C. Rio
Centre Maurice Halbwachs (CMH), Paris, France
M. Medgyesi
TÁRKI, Social Research Institute and Institute for Sociology,
CSS Hungarian Academy of Sciences, Budapest, Hungary

© The Author(s) 2018 1

R.M. Carmo et al. (eds.), Reducing Inequalities,
https://doi.org/10.1007/978-3-319-65006-7_1
2 R.M. Carmo et al.

within a community are strongly linked to the development and the

acceptance of a national state. Today, we see significant data regarding
inequality in the richest countries, including most of Europe. Some con-
tributions provide insight as to why nation states must limit socioeco-
nomic inequalities (Wilkinson and Pickett 2009; Stiglitz 2012), propose
explanations of the phenomenon (Milanovic 2011; Piketty 2014) or
develop economic and political propositions to limit it (Atkinson 2015).
The aim of this book is to develop a multiscalar approach with a focus on
inequality in the EU within and between countries, and in some contribu-
tions, comparisons with other European and Organisation for Economic
Co-operation and Development (OECD) countries. The book is concerned
with both vertical inequality, that is, inequality between those with high
incomes and low incomes, and horizontal inequality, that is to say inequality
between groups by nationality, age, ethnicity or gender. Our objective is
twofold. Firstly, the book describes the social situation in the EU with a
focus on inequality in a multidimensional approach, which permits com-
parisons between national populations. Inequalities are discussed through
different perspectives and indicators such as income and economic inequali-
ties, poverty and social exclusion, categorical inequalities and social classes
and educational inequalities.1 Secondly, it proposes political and prospective
analyses about the role of the EU institutions in the social domain, and with
regard to social and gender inequality. In the first part of this introduction,
we explain why we decided to edit a collective book focused on inequality at
the EU level. We present the different contributions in a second part.
Since the beginning of the European project, the institutions of the
European Economic Community and then of the EU have had access to
an ever-increasing number of tools in the field of social issues. According
to Falkner (2010), European institutions play a social role through three
general dimensions. There is firstly a regulatory role through social direc-
tives concerning working conditions, especially regarding health and
safety, and equal treatment (wage equality between men and women, for
example). The Treaty of Amsterdam (1996) gave the Commission the
ability to expand this regulatory role to all European citizens, and not
only to workers. Secondly, the regional policy, with its structural
funds—European Social Fund, Cohesion Fund and European Regional
Development Fund (ERDF)—provides a distributive role to the
Random documents with unrelated
content Scribd suggests to you:
 Aard, Natuur en Eigenschappen der Swarte Slaven, des zelfs
Geboorte Plaatzen en verdere over voeringe aan de Amerikaansche
Kusten, enz.
er ik verder gewag maak, tot de Beschrijvinge der
Swarte Slaven en Slavinnen, zo zal ik eerst handelen
van des zelfs Vaderland daar zy van daan gehaald
werden, met de overvoeringe na de andere Kusten, en
voorts eenige geschiedenissen, deze Volkeren
betreffende, aantekenen.

Het Vaderland
Uit wat Land de Swarte Slaven afkomstig zijn.
van deze Swarte Slaven is de Zuidwestlijke en Westlijke
Kust van Afrika, hetende het Grote Negerland, de
Kusten zijn Guineesche, Congosche en Angolasche; hier hebbenze haar Steden,
Dorpen en Koninglijke Land Regeringen, de Stad Benua in ’t Rijk van Benin is
wel vijf mijlen groot. De Edele Heeren Bewindhebberen van de West-Indische
Compagnie hebben alhier, over de Guineesche Kust, de zouverine bezittinge; ’t
Fort d’ Elmina is de Hooftplaats alwaar de Gouverneur Generaal zijn verblijf
heeft, en voert ook gezag over de Gouverneur van Curacao, leggende omtrent
hondert mijlen bewesten Zuriname, tegen over de vaste Kust die de
Spanjaarden in bezitting hebben: Vorders handelt de Maatschappy ook Slaven
op de Kusten van Congo en Angola, die de Portugezen in bezitting hebben, op
de zelve mogen alle Natien van Europa vry handelen, maar niet op de
Guineesche. [91]

Te onregt wanen vele, die menen, dat

Misverstand van eenige in ’t verkopen der Slaven.
hier de Ouders hun Kinderen, de Mannen haar Vrouwen, of den eenen Broeder
den ander verkoopt. De gene, welke van dusdanige gedagten zijn, bedriegen
haar zelfs; want dit nooit en gebeurt dan uit nootzakelijkheid, en om deze of
gene misdaad; dog de meeste Slaven, die na andere Kusten werden gebragt,
zijn Menschen die in den Oorlog zijn gevangen, en die door de Overwinnaars,
als hun Buit zijnde, werden verkogt.

De Slaven werden van de voorsz. Kusten,

Overvoeringe en verkopinge van de Slaven.
ten getalle van 400. à 500., in gescheept, en na Amerika in deze Colonie
Zuriname, als mede Curacao; aldaar ten dienste van de Planters en alle verdere
Ingezetene, by paren publijk verkogt, gemeenlijk Man en Vrouwlijk geslagte t’
zamen uitgeveilt, daar zy ook, gelijk een Creatuur, eerst gemonstert worden, en
draven voor uw heen en weder, spreidende de armen van malkanderen, de
beenen ook op alle manieren bewegende, en eindelijk de mond open doen of
haar ook iets mogte schelen; zo aan Man als Vrouw, Jong en Oud, tot aan de
gaven van Adam en Eva toe, word opzigt genomen. In middeler tijd van de Reis
zo worden ook wel vele ziek, en hebben, als zy in de Schepen geladen worden,
het eene of ander Venus-kwaad onder de leden, de zelve worden Malinkerts
genoemt, wordende voor veel minder prijs als de gezonde verkogt; daar door
men ook een goed voordeel behaalt, als men zo gelukkig is dat zy herstelt zijnde
wederom op komen, hebbende daar dan eenige goede Spijze van de Meester,
en thans bekwame Geneesmiddelen van een Doctor, daar het dan zonder
gemengeling van ’t eene voor ’t andere op heen loopt. Verkogt zijnde, zo word
de naam van de Meester, haar in twe en drie Merk-letteren, op de [92]Borst
gebrand, na dat de plaats al vorens met een weinig Boom-Olie bestreken is,
zijnde het zelve van zilver of koper daar toe gemaakt, geschiedende dat t’ elke
malen als zy een ander Meester bekomen, werdende de vorige namen, als te
veel zijnde, uitgeswore.

Zelfs worden de kleine Kinderen van het zoete lot des harer liever Ouderen
versteken, als die van de Moeders borst afgerukt worden; als een ongelukkig
Ner haar verspiede, door die gene, dewelke haar valschelijk zonder lotinge en
zonder Regter hier toe verleid, verdag vaardende den groten hoop der Swarte,
en neemt kennis van handel en wandel, als bedrukte die haar leven moede,
hare zielen verruikelozen, ziende eerst haar noot-lot der Inscheping en het
zeewater, willende liever zuure armoede en sware arbeid in haar geboorte plaats
uitstaan, als tegens haren wil hunne Kusten en Land verlaten.

Deze Natie houden

Redenen waarom de Slaven onwillig zijn om haar te laten vervoeren.
haar meesten tijd wel te vrede als zy in de Colonie zijn, maar onderwegen heeft
haar de vreze zodanig bezet, dat zy vermene onder de Spanjaarts vervoert te
worden, als wetende van de Tijrannie, die te Mexico en Peru, door haar
gepleegt was, door ’t verbeelde van de Jodendom: Zo dat zy veeltijds
ondernemen om het Schip af te lopen, of haar in zee te werpen, om haar van
die wanhoop uit een nog ellendiger leven te verlossen, daar de Kapiteins dier
Schepen, door goede wagt houdinge aan de Luiken van ’t Schip, zorg voor
dragen; werdende ook van haar Natie eenige van de stoutste Venten tot Gidszen
of Opzigters over haar gestelt, gedurende de Reis, die daar wonderlijk mede
opgeschikt zijn. By dag werden alle uuren vier Slaven boven gelaten op het dek,
om haar wat te verluftigen en af te wasschen, om dat ze van haar sweet [93]zo
vreeslijk stinken. ’t Schip werd mede ’s daags twe à drie malen gespoelt, om de
frisse lugt hier door te genieten.

De West-Indische Maatschappy brengt nu ter tijd geen Slaven meer over na

andere Kusten, voor en al eer hondert Guldens op hand word gegeven by de
inteikening in Holland, en dan moeten ze zo lang wagten, tot dat ’er zo veel
ingeteikent zijn, dat zy ’er bekwamelijk een Schip op kosten van dien konnen toe
rusten, waar door het zomtijds lang aanhout eer een Schip in Zuriname met
Slaven komt.

In de laaste onderneming der Franschen, hebben de Zurinamers ook grote

schade geleden aan haar Slaven, want buiten de gene die ze mee namen, zijn
’er over de zeven hondert of veel meer, in de Bosschen, weg geraakt.

Vele
Gevoelen van de Slaven-Handel of die overeen-komstig is met de Goddelijke Wet.
Menschen peinzende zieltogen op de Slaven-Handel, wijl het zig niet gegrond
zoude vinden met de Goddelijke Wet, daar over zal ik niet oordele, maar heen
wijzen aan de bladeren des Ouden Testaments, daar staat wel uitdrukkelijk van
Heidensche Slaven te kopen van de Volkeren die rondsom wonen, en die als
vremdeling in ’t Land zijn, ziet daar van Levit. 25: vs. 44. daar ook verscheidene
Wetten gegeven zijn, van de manier hoe men haar handelen zal, ziet Exod. 21:
vs. 20. en op andere plaatzen meer.

Voorval van een Swartinne.Eenige Christenen willen, dat men behoorde die
Menschen te bekeeren en tot de Christelijke Religie te brengen, daar veel moeite
nu voor en na om gedaan is. Men heeft een exempel, dat een Swartinne in
Amsterdam is overgebragt met hare Meester, alwaar zy, na eenige tijd geweest
te zijn, het Nederlands geleerd had, wierd eindelijk gebragt tot de
Gereformeerde Godsdienst, zelfs tot de Belijdenisse [94]van dien; na verloop van
zeven Jaren, dat zy wederom in de Colonie Zuriname gebragt wierd, begaf zy
haar wederom tot het leven en gezelschap van haar eigen naatsionaal Volk, tot
een liber en vrije drift, zeggende dat zy onder geen dwang van Conscientie met
die beswaarnis wilde leven, om dat de vryheid van dien alles te boven kwam,
enz. Zijnde hare Religie veel aangenamer aan de zinnen dan die van ’t
Christendom; want die Menschen zijn meer ingenomen met wezentlijke
betogen, als gevoelens van vermaaklijkheden, die by haar min bekent zijn,
daarom by haar niet gegrond en aangenomen worden.
 De Swarte Slaven zijn over-een-komstig van
Gestalte van een Swarte Slaaf en Slavinne.
grote en swaarte van lighaam met de Europianen, maar platagtig van aangezigt;
(dog verschillig met de Karaïbanen wiens aangezigten veel platter zijn,) hebben
een holle ingevallen neus, haar oogen-wit is heel wit, verschelende hier in met
de Swarten die men Mooren noemd, wiens oog-wit veel rood of rosagtiger is;
hare tanden zijn zo wit als Elpenbeen, niet groot, en zo wel gereguleert als men
in Europa niet vind, ook makenze daar zeer veel werk van, ’t hair is wolagtig,
dat zy met willens kort houden, maar de Vrouwen hebben ’t wat langer, zo dat
zommige het tot een tuit dragen, en andere hebben het regt opstaande een
hand breed hoog, by de kanten om scherenze ’t met een Scheermes op het vel
af, en als ’t dan een weinig ruig is, zo makenze met een Scheermes ronde
kringen en slangen langs het hoofd in het dunne ruige haar, in ’t kort de Negers
en Negerinnen zijn tamelijk mooy besneden van aangezigt en lighaam; de
kleding is niet veel van belang, dog hun Meester of Meesteresse zijn
verschuldigt aan haar, van vijf Jaar af (want dus lang lopenze naakt van haar
geboorte aan) iets te geven om [95]hun Schamelheid mee te dekken, van grijs of
blauw Oessenabrugs of Haarlems Bond, na dat ze in gunst zijn; dat van de
Slaven is een smal strook zes ellen lang en de breedte van een hand, dit
windenze eenige malen om de middel, maar zo gereguleert dat een slag
tusschen de beenen door gaat, alwaar de Schamelheid in verborgen is, en de
twe enden hangen neer, alwaar zy hun Geld of iets anders in beknopen: De
Slavinnen hebben van ’t zelve stof twe ellen lang; zo breed als het goed is, de
zelf-kant op en neer, en slaan ’t een slag of twe om ’t lighaam, dat dan als een
schort hangt. Zie nader, van ’t gestel der zelve, op nevensstaande Plaat; de
beduidenis daar van is

De Neger.
A.
De Negerinne.
B.
’t Zuiker-Riet.
C.
Een Pagaal,
D. of Korf, daar de Vrugt in gedragen werd.
 De gene die nu wat Geld kunnen
Zondags werken de Slaven voor haar zelven.
verdienen, want Zondags hebbenze vry en dan mogenze voor haar zelf werken,
mits dat het Huis-werk van eenige gedaan werd; die op de Plantagien moeten
ook haar eigen Kost-gronden bewerken, daar ze de gehele week van moeten
leven, zo ze dan iets tot overvloed kunnen krijgen, dat brengenze na
Paramaribo, als mede Hoenders, Eynen, en ander Vee, dat ze zelfs aankweken,
om het aldaar te verkopen. De Slaven in de Stad Paramaribo gaan Zondags aan
de Waterkant, of lopen na de Savana Baaljaren, zijnde een zeker zoort van
Danssen, alzo by haar genoemt; maar dit is verboden, om dat ze te veel
verstand met malkander hielden, en al zingende haar zaken, die d’ eene d’
ander toe wilde te weten, ondekten, zomtijds daar [96]onder ook wel fluitende
met de mond. De gene nu die voor andere werken op de voornoemde dag dat is
dan voor haar zelven; (’t gebeurt ook wel dat de Negerinnen een Schellinkje met
het Venus-spel verdienen van een Blanke,) hier voor kopen de Slaven wel een
mooijer strook om hun middel, ook Tabak, Pijpen en Dram, daar ze haar
zomtijds wel in verlopen: De Slavinnen kopen dan mede een mooijer kleetje,
van Haarlemmer of ander gedrukt Bond, ’t geen zy Paantje noemen, en een
borst-lap daar de borsten inhangen van streept Bond, ’t welk van haar werd
genoemd Bobbe-lap, maar de meeste lopen met de borsten bloot; ook kopenze
Koralen om de handen, armen en hals, ook mooije witte tanden die tot een
snoer geregen worden, de zelve dragen zy dan om de hals; deze tanden werden
uit haar Land, van de Slaven die hier komen, mede gebragt, en dan verkopenze
de zelve onder malkanderen.

De Swarten zijn kwaadaardiger van geneigtheid dan

Kwaadaardigheid dier Volkeren.
goeder, haatdragend en strijfkoppig, daarom moetenze dikwils slagen hebben
dat ze voorby konden, zy zijn mede heel kijfagtig onder malkanderen, en de
Wijven plokharen altemets ook wel; voor het overige zijn zy weinig met de
jaloezy bezet, en ook redelijk leerzaam om eenige Hand-werken te leren, als
Timmeren, Kuipen; de Vrouwen daar-en-tegens Naaijen, en doen diergelijke
dingen.

Manier van Trouwen.’t Trouwen op deze onze Zurinaamsche Plantagien gaat op

volgende wijze toe, de Negerman een Negerin ter Vrouwe begerende, zo vraagt
hy zijn Meester om konsent, daar toe, om dit of dat Wijf te mogen hebben, die
hun gemeenlijk zulks toe staat, die haar als dan vermaand om wel en
vreedzaam, als te zaam gebonden Luiden Man en Vrouw, te leven, zonder
eenige verdere Ceremonie van Trouwen door [97]een Priester, maar door dit
zeggen alleene zijn zy dan gehuwelijkt, ’t welk zy meest alle doen, zo haast zy
tot eenige Jaren komen; alleene om dat zy van hare Huis-vrouwen zullen
worden opgepast en gedient, om haar het eeten en drank te bereiden, in hare
gedwonge arbeid en zuure armoede; en voorts leven zy in de Egte
gemeenzaam, houdende het egter alle hare Vrouwen, en de Vrouwen het alle
hare Mannen, te zijn, wel wetende dat twe meerder konnen als een, en de
verandering een nieuwe lust by brengt. De Man gaat (zo hy een Vrouw van een
ander Plantagie heeft als die gene daar hy op woond) alle nagten na zijn Liefje
toe, de Kinderen die ’er geboren werden horen de Meester of Vrouw van de
Slavinne toe. De Planters hebben liefst dat haar Slaven en Slavinnen op hun
eigen Plantagien Trouwen, om dat ze anders te loopagtig en diefagtig worden:
Die van Paramaribo zouden ’t liefst ook zo hebben, dog dit kan niet geschieden,
wijl zy van zo veel Slaven niet zijn voorzien, daarom moeten zy zomtijds tegen
haar zin toestaan, dat haar Slaven buitens Huis Trouwen.

Op dusdanige wijze werd het Trouwen op Zuriname verrigt, gelijk voor heen
gesproken is, tusschen de Swarte Slaven en Slavinnen, maar zeer verschillig by
haar eigen Land, waar van wy den Lezer iets zullen mede delen, zo als de Heer
Bosman ’t zelve heeft aangetekent.
 De verdere zeden en gebruiken der Fidase (welke niet
Verdere zeden der Fidase.
met den Godsdienst vermengt zijn) hebben met die van de Goud-Kust een
goede over-een-komst, behalven dat deze in alles vry rijkelijker te werk gaan;
want daar de Negers van de Goud-Kust zig vernoegen Trouwen zonderling veel
Wijven. met een, twe, drie, en de voornaamste op zijn meest met agt, tien of
twintig Wijven, daar hebben ’er [98]deze wel veertig of vijftig, en de voorname
Kapiteinen drie à vier honderd, ook eenige wel duizend, en den Koning tusschen
de vier en vijf duizend stuks.

’t Grootste gedeelte dezer Wijven dienen maar zimpelijk om voor hun Mannen in
’t Land te arbeiden; dog de mooiste en fraaiste blijven in Huis; waar dat ze
mede van den arbeid niet zijn bevrijd, behalven dat ze nog daar-en-boven hun
Mannen moeten oppassen en dienen, gemerkt de Negers, die van eenig
vermogen zijn, geen Mans-perzoon in de Woningen, waar dat hy zig met zijn
Wijven onthoud, zullen laten komen.

Zijn op de zelve zo min-yverig, dat ze die op het minste vermoeden van oneerbaarheid aan de
De Mannen zijn hier zo wonderlijk min-yverig op hun Wijven,
Europianen verkopen.
dat ze de zelve op het alderminste vermoeden aan de Europianen, om vervoerd
te werden, verkopen; en niet als de Negers van de Goud-Kust, welke zig niet
ontzien, om met hare Wijven een openbaren Handel te drijven.

Hier gaat het geheel anders in zijn werk; want by aldien iemant hier een ander
mans Wijf afzoend, zo is hy genoegzaam lijveloos, indien de Beledigde maar van
eenig vermogen is; ja zelfs geraakt, om de misdaad van zo eenen, zijn gehele
Geslagte zomtijds in slaverny.

Sware straf over ’t beslapen van een voornaam Perzoon zijn Wijf. ’s Konings Wijven mogen zelfs
Aangaande des Konings Wijven; indien een Mans-perzoon
niet aangeroert werden.
de zelve maar aanraakte, ’t zy by ongeluk of al willens, zo zou zo eenen zijn
kop, of ten minsten zijn vryheid kwijt zijn; en tot boete van zijn onnozele
misdaad, zig zelven een eeuwige slaverny moeten onderwerpen. Waarom ook al
de gene, die ontrent ’s Konings Woningen iets te doen hebben, zig met roepen
laten horen, op dat ’s Konings Wijven mogen verdagt zijn, dat ’er een Mans-
perzoon ontrent is.

Om die zelve reden laat zig de Koning, zo als ik [99]hier voren van de
voornaamste ook heb gezegt, binnens Huis van zijn Wijven dienen; zonder dat
’er ooit eenig Mans-perzoon in komt, ten zy ’er iets te vermaken of te verhelpen
is, in welk geval de Wijven zig zo lang aan een andere kant moeten begeven.

Wanneer de Arbeiders op de Daken, om iets te verstellen,

Ook eenige niet bezien.
moeten zijn, zo roepenze mede gestadig, ten einde de voornaamste Vrouwen
des Konings zig zo lang binnens Huis houden; want het bezien van de zodanige
zelfs voor een misdaad werd gerekend.

Zo wanneer ’s Konings Wijven na

Hoedanig ’s Konings Wijven zig buitens Huis gedragen.
’t Land gaan om te arbeiden, ’t geen dagelijks met veel honderden te gelijk
gebeurt, zo zullenze, wanneer haar een Mans-perzoon ontmoet, al van verre
roepen, sta ruim; dewelke dan aanstonds van de weg af op zijn knien valt, en,
zonder haar eens ter degen te derven aanzien, voorby laat gaan.

De Koning verkoopt zomtijds een goed gedeelte zijner Wijven, zonder dat het getal verminderd
word. Om het alderminste ongenoegen, en wegens beuzelingen, verkoopt de
Koning zomtijds een stuk of twintig van zijn Wijven, zonder dat der zelver getal
ooit komt te minderen; want drie van zijn Kapiteins, niet van de minste Rang, en
welke over het Fidase Serrail opzigt hebben, leveren hem alle dagen weder in de
plaats; want zo zy maar een fraai Vrou-mensch zien, zo brengenze de zelve tot
de Koning, waar tegen zig niemant in ’t gehele Land derf stellen.

Als een Dame by den Koning gebragt is, en dat ze hem behaagt, zo werdze een
reis of drie van hem bekend, daar na moet zy ’t vervolg van haar leven als een
zedige Non verslijten.

Niemant wil gaarn een Vrou des Konings zijn, maar geven eenige zig liever aan de dood over.
Om deze oorzaak werden de Vrouwlieden ook gants ongaarn tot een Vrouw des
Konings verkoren; kiezende de zommige liever een haastige dood, als zo een
verdrietig leven. [100]

Voor twe Jaren wilden gezeide Kapiteins een mooi jong Meisje tot den Koning
brengen; dog mits zy niet veel behagen in het Nonne-leven had, zo ontvlugte zy
uit hunne handen, en zig vervolgt ziende, werpt zig uit mistroostigheid in een
diepe Put, waar in versmoorde. Ik zal het aan de Vrouwtjes overlaten, om te
oordelen, of zo een, die dat gene, ’t welk, haar het meeste vermaak kan geven,
niet ongelukkig is, wanneer ze het zelve na een reis zoenens of twe met p .…
moet verslijten. Veel beter was ’t dan nooit, als wanneer ze zo ligt in
verzoekingen zouden vallen. Dog, niet hoger.
 By ’t afsterven van
De Oudste Zoon is Erfgenaam van alle zijn Vaders Goederen en Vrouwen.
den Vader des Huisgezins, erft de oudste Zoon alle des zelfs Goederen, ook zijn
Wijven, die hy voortaan voor zijn eigen houd, en bezigt; uitgezondert de gene
die hem ter Wereld heeft gebragt; dewelke hy een afgezonderde Woning, en
nodig onderhoud (indienze van zig zelven niet kan bestaan) verschaft. Dit is by
den Koning, de Kapiteinen, en ook den Gemenen Man, gebruikelijk.

Dezen tegenwoordigen Koning is ook aan

Den Koning aan zijn eige Dogter getrouwt.
twe van zijn eige Dogters getrouwd geweest, dog welze bereeds beide
overleden zijn, en zijn vreugd met de zelve van een korte duur geweest is, zo
beeld hy zig in, dat de Goden hem hier mede over de Schenddaad hebben
gestraft; en dies heeft hy ook gesworen, dusdanigen daad nooit meer te zullen
ondernemen.

Om in geen
Uittrouwen van een Dogter des Konings aan den Engelsche Koopman;
verzoekinge te vallen, trouwden hy te mijner tijd zijn eenige Dogter uit aan den
Engelschen Koopman, die alhier den Handel wegens dien Landaard waarnam. Ik
zeer vry met hem zijnde, bestrafte hem hier over; en om dat hyze my niet eerst
had aangeboden, besloeg ik hem al lachende in een zekere [101]Boete, ’t geen
hy gewilliglijk betaalde; met byvoeging, dat zijn Dogter, schoon getrouwd, egter
tot mijn dienst was, indien ik ze maar begeerde; dat om de zelve wederom te
halen, het hem maar een woord had te kosten.

Wat dunkt U E. Mijn Heer, zijn de Dogters

en redenering deswegens met den schrijver.
van dezen Koning niet redelijk veil en goed koop, maar ’t is van den brui, dat het
Trouwen van zo een Konings Kind hier te Land niet veel voordeel kan geven;
anderzints had het aan my zelven moeten haperen, byaldien ik niet al voor lang
gelukkig was geweest.

Wegens de gezeide veelheid van Wijven, is het ook wel af te

Veelheid van Kinderen.
meten, dat geen klein getal Kinderen moeten voortkomen, indien de Mannen
anderzints maar in staat zijn, om de zelve te konnen toestellen, want
verandering van Spijs, zeid het Spreekwoord, doet wel en graag eeten, en dies
ontbreekt het hier aan een byna ongelooflijke Kinder-Teelt niet; want gemerkt
de Vrouwtjes niet geheel onvrugtbaar vallen, en de Mannen ook wel in staat
zijn, om ’er het hare toe doen, zo en behoeft men ’er niet eens aan te twijffelen,
want behalven dat de Mans door hun goede wijs van leven, en ’t voedzaam
eeten en drinken, nog gedurig andere middelen tot versterkinge der Natuur
gebruiken, en te gelijk ook sterke Mans-perzonen met over de twe honderd Kinderen. en
lijvige Menschen zijn, zomoet U E. zig niet verwonderen, zo wanneer voor vast
en zeker zeg, dat ik hier Manlieden heb gezien, dewelke Vaders waren van over
de twe honderd Kinderen; en op dat hier van in my geen twijffeling mogt
overblijven, zo is my het zelve, en al de gene die ’er van ons na gevraagt
hebben, met twe voorbeelden nader bevestigt; eerstelijk met een van des
Konings Kapiteinen, met name Agoei, dewelke ons zedert eenige Jaren voor Tolk
heeft gediend. [102]

Ik vroeg den zelven eens, in ’t bywezen van een

Gesprek deswegens met een Kapitein.
onzer Schippers en mijn Assistent, hoe veel Kinderen dat hy wel rijk was,
vermits ik hem altoos met een goed gedeelte zag verzeld? welke my daar op
half verzugtende antwoorde, dat hy ongelukkig genoeg was van ’er niet te veel
te hebben, en dat der zelver niet boven de zeventig stuks bedroeg. Ik vroeg
wijders of hy ’er geen dood had? hy zeide, ontrent zo veel als ’er nog in
levenden lijve waren. En overmits deze Man ’t gezeide getal (te zamen ontrent
honderd en veertig uitmakende) voor weinig schattede, zo kond U E. eens
denken, hoe veel ’er die gene wel moeten hebben, die zig rijk van Kinderen
mogen noemen.

Waar over de Koning (in wiens tegenwoordigheid dit

Als ook met den Koning.
voorviel) my deze verklaring gaf, en een Perzoon aanwees, een zijner Onder-
koningen zijnde, die alleen met zijn Zoons en Zoons-Zoons, nevens haarlieder
Slaven, hun algemene Vyand, welke met een goede magt van Volk waren
afgekomen, hadden afgewezen, en te rug gedreven. Voegende hier verders nog
by, dat deze Onder-koning, met zijn Zoons, en hare Zonen, een getal van over
de twe duizend konden uitmaken, zonder dat ’er de Dogters of de overledenen
onder gerekend wierden.

Oordeeld nu eens, mijn Vriend, of deze Menschen niet bekwaam zouden zijn,
om, of ’er elders eens weder een Nieuwe Wereld wierd ontdekt, de zelve binnen
korten tijd te bevolken.

Byaldien het gezeide waaragtig is; gelijk ik het ’er zonder de minste twijffeling
voor houde (mits ’s Konings zeggen, door de daar tegenwoordig zijnde Groten,
wierd bevestigt) en dat het veel Kinder-maken algemeen door dit gehele Land
is, behoefd men zig van nu af over de Volkrijkheid der zelver [103]niet meer te
verwonderen; nog ook, waar dat zo groten getal Slaven; als hier Jaarlijks
werden ingehandeld, van daan komen.
Laat ons nu weder eens zien hoe het Opvoeden en Kinder-baren van de
Swarten, op de Kust Zuriname, toe gaat.

Hare Kinderen
Opvoedinge der Kinderen, op Zuriname gebruikelijk, van de Swarte Slaven.
hebben zy zeer lief, voedende die met grote zorge na den aard der gewoonte,
waar in zy menigmaal de Christenen overtreffen; schoon zy zo zagt en
gemakkelijk, met veel spandering en verspillinge van geld, en anklederende
Zieraden, lekkere Spijze en goede gemaniertheden, zo extra niet in heusheden,
als in Europa, dienstig, niet worden opgebragt; hebbende dat alles ook niet
nodig, ja spottende met mal-onnodige zinlijkheden der Europæanen, oordelende
dat ’t milde Aard-land van zelfs genoeg verschaft, al ’t geen de Natuur in haar
eenvoudigheid tot Levens onderhoud vereischt, zo dat ze ’t weinige dat ze
begeren met zo veel te groter gerustheid en vergenoegen genieten, als de
Europëers tot voldoening van hare onverzadelijke begeerlijkheden ontrusten.

Werden wit geboren.Deze hare Kinderen die uit de natuur wit geboren ter Wereld
komen, worden van tijd tot tijd in de ledematen geel, verder bruin, als iemant
die geslagen is; de plekken in hoedanigheden door smerten veranderd vind, na
dat zy eenige malen met warm en dan met koud water, aan de Rivieren,
gewassen worden, om haar te harder te maken, dat zelfs Oude en Jonge alle
dagen in een gebruik hebben om haar te reinigen; werdende de jong gebore
Kinderen dan in een Lap Ossenabrugs grijs Linnen van twe elle gewonden, en
wanneer de Moeder twe à drie dagen bevallen is geweest, neemt zy het Kind
met haar daar zy werkt te Velde, hebbende het op de rugge [104]in de doek
hangen die voor onder de borsten is toe geknoopt; leggende het nu en dan op
de grond te woelen en spartelen, gelijk ik menigmaal aanschouwt hebbe; en my,
wanneer ik eerst alhier in ’t Land kwam, als een zeer vreemd wonder scheen
voor te komen, ziende in deze figuurlijke een Negerinne; hebbende haar Kind,
met een Paantje of voorgemelde Doek op de rugge gebonden, in de Keuken de
Spijs bereiden; ’t welk my zo dwers voor kwam dat ik voor dat maal van die
Spijze niet konde eeten, vrezende voor onreinigheid; alzo men die manier van
handeling der Kinderen, en zulke Swarte naakt Koks, in Europa niet gewoon is.

Dog daar na ziende des Lands gebruik, en gewaar wordende dat alles in ’t
uiterste zuiver en klaarder toe ging, als van menig stinkende onnutte slons van
Dienstboo in ’t Vaderland; heb ik my daar aan niet meer gestoten, nogte
weiniger eeten en drinken om staan gelaten, wijl ik nagaans merkte de grote
zorgvuldigheid, neffens de manier van ’t Land om zig door Swarte of Rode
Slaven, zo vrije als onvrije, te laten dienen en oppassen; dan ook weinig in
gebruik is, Christenen of Blanke Dienstboden, tot Huis arrebeid te gebruiken,
niet verders als de ordonnantie en overleg tot de Menagie.

Hoe aangenaam, hoe zoet, smaakt de vermoeid’ het Rusten,

Hoe lekker vind de Dorst een teug uit Beek of Bron,
Geen smakelijker Zous de beste Kok verzon
Dan die de Honger maakt, wat Spijs kan hem verlusten?

[105]

Deze Afrikaansche, in Amerika overgebragte

Afkomst en Godsdienst der Slaven.
Mooren, zijn verscheide in Religie Heidensche Slaven uit den geslagte Chams, in
een verwerde menigte van gevoelens, begrave in duisternisse der onwetentheid,
en kromme stegen der dwalingen die ontallijk zijn. Het bestond de geregtigheid
Gods, de Menschen, die in den beginne van eenerlei Tale en Religie waren, te
laten vallen in een Babel der verwerringe, zo van Talen als valsche Religien, om
dat ze de Waarheid niet vast en hielden, maar gebroken Bakken die geen water
houden; en dat ze de Fontein der Levendige wateren verwierpen, hun zelven te
verzadigen met het vergiftige vlees der Kwakelen, die het brood der Engelen
moede waren en met de Swijnen draf eeten, en de heilzame spijs hares Vaders
Huis versmade.

Voedende hare beloften met zeer grote bezigheden, ziende haar ook
Bedevaarde doen, eenige houden gedurig hare handen boven ’t hoofd t’ zamen
geslagen; andere steken de eene hand uit in de Lugt; andere weder vele
zeldzame posturen den gantschen tijd hares levens.

Eenige van haar aanbidden den Duivel en

Aanbidden de Duivel en andere Afgoden.
vele Afgoden, als nog in vele Plaatzen; zy geloven veel Goden, maar
voornamelijk die al de andere gemaakt heeft, en dat alle Creaturen van water
gemaakt zijn; de Vrouw voor de Man, dewelke door de hulpe van de Goden
ontfing en Kinder-baarde; gevende aan hare Goden gedaantens van Menschen.
Veel van hare devotie bestaat in huilen, en om het vuur te danszen, zingen, en
in haar eigen vlees te snijden; andere aanbidden onsterffelijke Goden, als de
Zon, Maan en de Wereld; zommige sterffelijke als Jupiter, Pan en Herkules;
andere wederom die onder de Linie wonen en bidden de Zon niet aan, maar
vloekenze [106]geduriglijk als zy opgaat, om dat hare overgrote hitte haar
beschadigde; andere houte Afgoden, de Negers gelijkende, aan wiens voeten
leggen hopen van Horenen, van viervoetig Vee, waar by gesteld zijn de
Bekkenelen van hare Vyanden die in den Oorlog gedood zijn; en hoe de vuisten
in de strijd gruwelijker bloed storten, hoe zy woester en wilder vuur en vlam
spuwen, als een overtreffelijke blijk van zijne Stam. Zy stellen vast dat zy Offer
van Spijs en Drank, om haar Afgod te verzoenen, zo ze ziek zijn. nooit ziek zijn, dan als
hare Afgod op haar vertoornt is; daarom zoeken zy hem te behagen, met voor
zijne voeten te gieten, eenige Drank neffens Offer van Spijze. Zy zijn gewoon
hare Dooden te wassen en te schilderen, begraven ook Spijze met haar, en
zommige van hare gebruiken de goederen, stortende aan de voeten des Grafs
het bloed van eenige viervoetig Gedierte; zomtijds brandenze de Doode, eenige
kleden haar op de begraffenis als een Duivel, met veel monden en glaasse
oogen, roeren met een staf de asse. Zy zijn ook zeer genegen in ’t voor-
zegginge van Vogelen, en hare Leermeesters in zulke agtinge by haar, dat zy
menen, dat het leven en de dood, overvloed en honger, in hare magt staat; vele
aanbidden eenige Wanschepzelen.

Die van Loango komen,

Die van Loango laten hun besnijden ter eere van hun Afgod.
aanbidden Afgoden en worden besneden in ’t gezigt, aan weder zijde van de
slaaf van ’t hoofd, over de waan en aan ’t kin, met twe en drie sneden, eenige
aan eene zijde des wangs, ter eere van haren Afgod; andere hebben rozen en
starren, door middel van Kruid gebrand, op ’t gezigte.

Ik heb zelfs gezien een Dogter van hare

Een Dogter die gebrand was over ’t lighaam.
Oudste, of liever Kapitein, en zo andere willen Koning; die van de hals af
rondom het lighaam van ’t Schamelijke dele, tot aan de nagels van de tonen, in
een zeer [107]aardig figuur gebrand was, zonder eenige de minste fout in de
figuren aan ’t lighaam te vinden: Diens Vader zelfs over eenige duizenden
Menschen magt en bevel had, dienende voor een Huis-Slavin by een Christen,
op Zuriname, dog wierd in die opzigt redelijker als andere Slaven gehandelt.

Yder Ambagtsman verzoend zijnen

Op wat maniere de Ambagtsman zijn Afgod verzoend.
Afgod met zulke dingen die zijn Ambagt aangaan; op de Dood van hare
Vrienden doodenze Geiten ter eere van hare Afgoden, en houden verscheide
Maaltijden ter gedagtenisse van de overledene. In de Goden-dienste hebben
deze in Zuriname geen publijke Vergaderinge, ook zijn zy verscheiden in hare
gevoelens in Afrika, daar zy van daan komen.

Te Kenga, Zee-haven van Loango, daar word van een Oude Vrouw
Afgod te Kenga.
eenen Afgod bewaard, de welke eens des Jaars met grote plegtigheid en Feest-
houdinge, vereerd word.
Te Morumba.En te Morumba dertig mijlen Noord-waard, worden Jongens
besworen om dezen Afgod te dienen, wordende in gewijd met harde Spijze en
tien dagen stil swijgens, neffens onthoudinge van zekere Spijs, en een snee in
hare schouwderen. En anderen een yder Man zijnen bezonderen Afgod.

Te Congo aanbidden zy Wanschepzelen.Te Congo aanbidden zy eenige

Wanschepzelen. De Vrouwen zijn mede omwonden met Koralen aan de armen
en benen, voor die niet in ’t Veld arbeiden; en de Mannen dragen Kristalle
baggen in de ooren en eenige in de onder lip.

Als haar iets over komt of kwaad wedervaart, weten zy

’t Kwaad wijten zy de Duivel.
de Duivel te noemen en voor kwaad aan te schelden; welke hare loze
Leermeesters, dat onwetende Volk vertonen in een swarte gruwlijke gedaante,
zomtijds van een swarte Hond, zomtijds een afschuwelijke Padde;
konsacrerende deze haren Afgod de [108]eerste teug, van spijs en drank; indien
zy haar zelven met Kalk bestrijken, zo meinenze dat ze haren God daar mede
goede dienst doen. Zy hebben zekere Bomen in grote agtinge, met de zelve
beraad slaande als met Orakelen; aanbidden zekere Vogel, welke vederen heeft
gelijk Sterren; de Tonijn is een Heilige Vis by haar die men niet mag aanraken:
Zy maken ook Goden van Stroo, om den gestorvenen in de andere Wereld
gezelschap te houden, hem begravende, word hy overeinde op zijn voeten
gesteld, met een staf in de hand; en indien ’t een groot Perzonagie is, een vat
met Melk by hem: Hoe wel men meent dat zy niet anders als om kwaad te doen
genegen zijn, zo werden zy nogtans met geweld, door vreze getempt, om het
goede te ondergaan.

Dit kool Swarte Volk vermaakt zig ook met verscheide gedaanten, om zig hier en
daar in de huid te snijden; pogende malkander in verscheidenheid van wezen te
overtreffen, daar van eenige Duivel-banners Voorval van de Schrijver en zijn Vriend aan
een Neger bespeurd over het onweer. zijn. Een Vriend en ik hadden ons op zekeren
tijd Land-waard in, zijnde onder een Boom, begeven, om de storm van Donder
en Regen te ontgaan, die doe ter tijd geweldig was; een Neger stond gedurig by
ons bevende als een loof, ligtende nu en dan zijn handen op na den Hemel, en
ik weet niet met wat voor woorden, den een of anderen Duivel of Bullebak
aansprekende; en daar op, als wy ’er het alderminst op verdagt waren, sprong
voor den dag als een dol Mensch, en rukte een lang Mes uit de gordel zijner
bladeren, swaaijende het zelve 7. ofte 8. malen om ’t hoofd, hebbende nog
eenige andere kuren daar mede gemaakt, stak het wederom op, kuste de
vogtige aarde driemaal en rees vrolijk weder op; zonder ons eenige
verschrikkinge aan te brengen, rustende het onweder van zijne Donderslagen.
[109]

’t Brood zo by de Indianen en
Op wat maniere zy de Cassave wortel toemaken en eeten;
Negers, word bereid en gegeten, het zelve word gemaakt van de Wortel van de
Boom Cassave geheten; deze Boom groeid gemeenlijk ter hoogte van vijf tot zes
voeten, zijnde byna van blad als een Essen-boom, de wortel is tamelijk in
substantie, van alles de Rammilas gelijkende, en ’t gene daar eigentlijk het
Brood van bereid word; het welk zy op een steen of hout raspen in manier van
een breede vijl, hebbende daar toe geen Mortieren om ’t te stoten, daar na
leggen zy ’t geraspte in een grote tene draai korf; naar de voorsz. geraspte
Vrugt wel uitgeparst te hebben, laten zy dat drogen; nagaans weken zy het
wederom in ’t water en maken dan een Deeg hier van, ’t welk zy op een grote
platte steen of yzere plaat voor ’t vuur uitgespreid leggen, en de gelijkheid van
zeer dunne koeken geven; aldus bereid zijnde konnen die koeken wel drie à vier
Jaren, op een droge plaats leggende, goed blijven. De vogt uit deze wortelen
geperst is een zeer groot en sterk vergift, gelijk men heeft ondervonden als de
Honden daar van drinken, zo aanstonds sterven. Dat nat word egter van haar
bewaart en met Atty, dat is haar Landze Peper, gekookt tot een bekwame
Drank; in den aard is deze vogt Zuiker-zoet en zeer aangenaam van smaak.

Dit is dun gebakken zijnde nog al smaaklijk, maar

de zelve is ook goed van smaak.
men kan wel oordele zo voedzaam niet te zijn als Weite Brood; daar nogtans
vele Christenen meer werk van maken als van witte Brood, na het gebruik, zo
word het ook zagter of harder, dikker ofte dun gebakken.

Zijnde egter het Weite Meel om 2. à 2½. stuiver ’t pond dikwils te koop, wijl het
de Engelsche van de andere Eilanden aldaar genoegzaam brengen; werdende in
’t gemeen niet als fijn Brood van een iegelijk [110]gegeten. Maar de Indianen en
Negers, immer en altoos, gebruiken dit meergemelde Cassave Brood, daar zy
haar mede vergenoegen zonder na iets anders om te zien of te denken.

Haar Huis-raad is zelden meer als een Pan, een Schotel en een Dek-kleed des
nagts; hun kost is haast klaar gemaakt, haast gegeten, haast verteert en haast
beschreven, haar Tafel is de vaste grond; voor Wat ze aan haar Gasten geven te eeten,
en hoe de Spijs toe gemaakt werd. elk van hare Gasten leggenze een à twe Cassave
koeken, beneffens een Lepel van hout met een Steel van een half el langte, en
de Lepel is zelfs zo groot en wijd dat menze nauwelijks over gapen kan, daar zy
de Bry, Tom; mede na de mond brengen; zommige hebben Vrugten, andere
wederom niet; zommige hebben Vlees, andere niet; zommige brengen de Spijs
voor zo swart als een kool, andere wederom zo wit als Melk; andere wederom
groen, geel, blauw, rood, of anderzins na dat het de Kok in de zin komt.

Van de Dranken.De Drank, waar mede de Slaven haar vervrolijken, werd Dram,
Kil-Duivel of anders gezegt Duivels-dood, genoemt; welke men de Kanne van
twe Stoop voor 12. stuivers koopt. Deze gemelde Dram, werd van de vuiligheid
van de Lekker of Melasjes, anders Zuiker-water, gedistileerd; waar dat zy haar
na een swaren arbeid mede vrolijk maken, zo met Danssen, Springen,
Trommelen, met toe doen van veel wonderlijke gebeerden, dat haar niet ligt
vervelen zal, schoon zy sweten dat het nat haar van ’t naakte Lighaam afloopt;
waar toe zy haar ook verzieren, van figuurlijk, met rode Verf op haar Lighaam te
Schilderen, als mede haar met Koralen om de hals en armen omwinden en op ’t
beste fraai maken. Het staat ook vry, buiten het regt van overtredinge, zommig
werk op Feest-dagen te beneerstigen; [111]haar Goden-dienst verbied, niemant
by haar het Water te verleiden; Vogelen lagen te leggen, Bomen of te branden;
een heining om zijn Land te vlegten; en de korrende Kudden in varsse Stromen
af te spoelen; woelende diervoege mede om strijd, om haar Graf-Altaar, van
Takken by een te stuwen, en tot op een grote hoop te vullen.

De Mooren bereiden een

Drank die de Engel Gabriël bereid heeft, zo de Mooren zeggen.
Drank van swarte Besien, en, zo zy zeggen, gezond, als afdrijvende alle
swaargeestigheid en vrolijkheid makende; dog niet zo zeer daarom geprezen,
als om dat het naar haar voorgeven de eerste maal toe gemaakt is by den Engel
Gabriël, om daar door het vervalle menschelijk Geslagt weder op te wekken;
alzo het zeer goed is om de Venus gaande te maken.

Over de Maaltijd zijn ’t de vrolijkste Gezellen die ’er mogen gevonden worden,
eetende en drinkende graag, daar over niet krakeelagtig, als zig wel wetende na
de Spijs en Drank te voegen, en dan voornamentlijk wanneer zy Vrouwen, ik
meen gemene Vrouwen, by haar hebben.

Ik zal hier nu mede ter

Straffe die aan de Negers werd gedaan over hun baldadigheid.
neder stellen de baldadigheden van de Negers, die zy op de Plantagien zomtijds
hebben uitgeregt, en de straffen die de zelve over de gedane feiten ontfangen.
Wanneer nu de voorgemelde Negers hare werken niet willen doen, nog te
gehoorzamen den gene die zy daar in onderworpen zijn, of als zy uit wraak eene
van hare Maats met de vuist, uit al den hoop gegrepen en op de rug
nederleggende, tegens een Steen-rots aan klist dat het spatte, en de vloer van
bloed en etter drijft; krakende de swart bebloede beenders en schinkels, lillende
tusschen zijn tanden het lauw ellendige vlees in zijn mond, brakende na weinig
tijds de brokken, met de gedronkene Dram gemengt, ten kele uit. Indien
[112]deze booswigten, ’t zy Mans of Vrouwen, het haar te laste leggende werk
weigeren, zo werden zy met Sweep-slagen daar toe gedwongen.

Als wanneer zy eenig kwaad, buiten de straffe des doods, verdiend te hebben,
(bedrijven) zo werd de zelve door order van de Meester, of ook wel door hem
zelfs; gestraft; werdende de misdadige de handen met een touw te zamen
gebonden, na boven aan een Boom opgetrokken (of over een Balk van ’t Huis
op een zekere hoogte van de grond) en daar vast gemaakt zijnde, zo word hem
50. ponden op de grond staande aan de voeten vast gemaakt en die aan een
gebonden, om daar door het slingeren en schoppen met de voeten te beletten;
gehouden zijnde deze strenge straf nog geduldig te lijden, of ten minsten met
wringen en naar schreuwen haar droevige ellend te beklagen; na dat egter
alvoorns door zijn Meester de misslagen hem voor gehouden zijn, en gevraagt is
of hy de zelve wil belijden, met redenen waarom hy zulks gedaan heeft, en na
het zelve beleden te hebben, of door eenige harer Makkers overtuigt zijnde van
de zulken foute; word hem eerst door de Meester of eenige Blanke Dienaren; en
gevolglijk door Werden met een sweep van Water-Pinans gevlogten zo geslagen dat ze geen
Mensch gelijken. de Swarte Broeder-gezellen, zodanig met een Sweep (gevlogten
van Water-Pinans, een zoort van zeer taai Riet met scherpe doornen) geslagen
en gegezeld, dat hy eerder een gevilde of stroopte Hond gelijkende is, als een
Mensch. En wanneer men bevind, dat zy door aangedronge pijne zo
kwaadaardig zijn, dat zy zomtijds haar zoeken te stikken, wijl zy de kop in de
borst zetten en de adem weten in te houden, daar by de tong dubbeld leggen,
om door ’t stikken haar het leven te benemen, in deze rampzalige straffe zo
neemt, tot voorkominge van ’t zelve te benemen, een stuk brand-hout en stoot
haar dat voor de [113]tanden, zo dat haar de lippen dikker schroeijen als die dog
anders zijn, zo dat zy adem-halen, en als wanneer men oordeeld haar genoeg
gekastijd te hebben, los gelaten zijnde, dat die lapperige stukkende huit met
een scherp zuur van Lamoen-zap, met pulver gemengt zijnde, gewreven, dat de
vorige elendige pijne moet vermeerderen voor een korte wijl, strekkende
verders tot etteringe en gehele genezinge der wonden; blijvende dog de tekens
daar van, als de Brand-merken, haar om ’t lijf.

En zo de zelve wel in ’t Bos lopen om

Verdere straffen aan de zelve over het weg lopen.
haar eenige weken van ’t werk te bevrijden; na dat menze wederom bekomen
heeft, zo snijd men voor de eerste maal de hak-senuw uit; en by een twede
fout, als iets verders willende, zo rezolveerd men haar het regter been af te
zetten, om het weg lopen te beletten; in ’t welke ik zelfs oog-getuige ben
geweest, dat zy dusdanig gestraft wierden. Alzo het een Volk is onmogelijk
zonder slagen en straffen te konnen regeren, dog zo moet men nog daar wel
zeer voorzigtig in zijn, dat ze niet onschuldig gestraft worden; dan men
exempelen heeft, dat men zulke onregte straffe heeft zien wreken, aan de
Meester of die des zelfs plaats is reprezenterende, dat zy schuldig zijnde by
overtuiginge niet zullen doen; dog men liever hadde dat nooit gene straffen en
behoorde te geschieden, schoon tusschen de Slaven mede zeer veel
onderscheid van humeur is, meerder als onder de Christenen; edog goed en
kwaad, sterke en swakken; hoewel in ’t algemeen onder de Slaven veel
kwaadaardiger Menschen, die ook tegelijk heel sterk worden gevonden, en
nootzakelijk door de straffe moeten in getoomt worden, en gedwongen tot
goedwilligheid.

Ordere die gegeven is van de Heer Gouverneur en Raden indien een Slaaf tegens zijn Meester,
Daarom by de Heer Gouverneur en Raden is geordonneert,
enz. komt op te staan.
zo wanneer een Slaaf tegens zijn Meester, [114]den Neger Officier, Chirurgijn,
Timmerman of Molen-Knegt, enz. of eenige Christen, tot presumtie van de
dood, by dreiginge of door eenig vergift, in wrake komt op te staan, men
gehouden is het zelve aan de Heer Fiskaal aan te brengen, op zekere pœne daar
toe staande, om als dan daar over gestraft te worden nabehoren, door den
Rigter dier Plaats. Uit reden van deze strenge wet en dees voorgevalle
exempelare straffen, hoord men nu weinig van zulke harde ongelukken, nogte
eenige dreigende voornemens en tumulte op de Plantagies; te meer, alzo zy
meest onder malkanderen oneens zijn, en den een den anderen verdagt zijnde,
de Meester aanbrengen, en door dien het Land Bos en Water-agtig in de
Woestijne is, hebben zy geen de minste gelegentheid om uit de Colonie, in een
ander Gewest, te konnen vlugten, zo dat zy worden, na verloop van eenige tijd
in ’t Bos geweest te zijn, voor ’t meerder gedeelte wederom gevangen;
ontfangende hier over de straffe als voren gezegt is.

Daar word, door andere Negers en Indianen,

Jagt die op de zelve wel gedaan werd.
wel een Jagt in ’t Bos gedaan, in zekere tijde des Jaars om de weg gelopene te
vangen; of word ook wel door particuliere Jagers van de Meesters gedaan, die
om Wild, in de eenzame Wouden gaan dwalen.

Wanneer
De weggelopene Slaven kiezen een tot Hoofd over hun alle uit en bouwen Hutten.
het gebeurt dat een groot gedeelte Slaven van zommige Plantagien zijn weg
gelopen, zo hokken ze by malkanderen en maken een t’ zamenwoning, levende
als dan van de Jagt en Aard-vrugten die ze Planten. Een van de bekwaamste
verkiezenze tot Hoofd over hun, aan wienze alle onderdanigheid dan schuldig
zijn; dit verrigt hebbende bouwenze Hutten om daar in te wonen. De naast
gelegene Plantagien hebben veel tijds grote overlast van haar, nadien zy de
Slaven, die in de Bosschen te [115]verre afgedwaalt zijn, gevangen nemen;
wanneerze dan niet goedwillig willen mede gaan, dwingen zy de zelve daar wel
toe, en doen die dan als Slaven by hun wonen.

Indien deze weg-gelopene Slaven al te grote baldadigheid uit regten, zo werd

(door ordre van de Heer Gouverneur) van Paramaribo eenige Soldaten en
Burgers, verzeld met een party Negers die haar moeten oppassen, de Rivier
Zuriname opgezonden, om deze rebellen zo ’t mogelijk is gevangen te krijgen:
Zomtijds gebeurt het wel dat ze wat opdoen, en ook dat ze wel onverrigter
zaken moeten te rug keeren; zo het dan gebeurt dat eenige van de zelve
gevangentlijk werden mede gevoerd, zo zijn de Slaven door ’t gehele Land gans
bevreest, want d’ een zegt zulks d’ ander voort, en als de reis vrugteloos uit valt,
dan zijn ze weder veel trotzer.

Togt der Nederlanders op de Slaven. Voor de laastemaal, dat de Nederlanders een

togt op de weg-gelopene Slaven deden, haddenze een goede overwinninge;
want de Rivier opgevaren zijnde tot aan de Blauwe Berg, aan Land getreden
zijnde, gingen zy de zelve over; een Gids was by haar die de weg na de Swarten
toe wel wiste, (zomtijds gebeurt het wel dat ze door een Gids, die zeid dat hy de
weg niet weet, of wel de verkeerde met willens wijst, werden bedrogen en de
reis vrugteloos afloopt,) als zy ’er nu na ’t zeggen van de Gids ontrent by waren,
zo hieldenze halte om niet ondekt te werden, en haar d’ aanstaande nagt te
overvallen; ’s avonds doe het donker was gingen zy in stilte al voort en kwamen
’er ’s nagts; waar op de Nederlanders aanstonds allarm maakten, zo dat het
Dorp geheel in oproer raakte. De Swarten hoopten haar terstond by een voor ’t
Huis van den Opperhoofd, dat een heel groot Gebouw was, om te zien van wat
voor Vyanden zy overvallen [116]wierden; zo ras als de Blanke zagen dat het tijd
was gaven zy vuur, waar door een party Swarten gekwetst wierden en de
overige vreeslijk verschrikten, dog uit wanhoop stelden zy hun lustig te weer,
door dien zy ook van Schiet-geweer voorzien waren, en het zelve van haar groot
Woon-huis na beneden afschoten; wijders hadden zy ook Houwers, Kap-messen
en Bijlen, ’t geen ze in ’t weg lopen mede namen. Eindelijk kozen de Swarten,
om dat ze te kort schoten, ’t Hazepat; een groot gedeelte wierd gevangen Vinden
veel voorraad in ’t Huis van haar Overste. na Paramaribo gebragt. Zo ras als de Blanke
meester van d’ Overste zijn Huis waren geworden, zagen zy alles nauwkeurig
deur, bevonden in ’t zelve en in andere Woningen wel voor drie Jaren Spijze;
want daar lagen hele hopen van de Turksche Tarw of Maïs; doe ze haar wat
hersteld en uitgerust hadden, staken zy alle deze Woningen in de brand, en
vertrokken weder na Paramaribo. Men zegt dat deze Slaven, te weten de Mans,
al over de agt hondert sterk waren, buiten de Vrouwen en Kinderen; de Blanke
maakten met hun allen tagtig Man uit. Deze weg gelopene hadden hier zo lang
gewoond, dat ze al getrouwde Kinders, die van haar leven geen Blanke gezien
hadden; na dit voorval was ’er een grote verslagentheid onder al de Slaven in
Zuriname.

Naderhand is ’t gebeurt dat dit voorval in de vergeteltheid kwam, en de Slaven

die weg-gelopen waren zig weer te zamen rotten, begonden wederom alle moet
willigheid te bedrijven: Zo is ’er ook een party Paramaribosche Burgers en
Planters op uitgeweest om ze te ondekken, maar ’t ongeluk wilde dat ’er niets
opgedaan wierd; de Slaven zulks te weten gekomen zijnde, waren hier over zo
trots, dat indien zy niet al te wel van haar Meester of Vrouw bejegend wierden,
terstond dreigden om weg te lopen. [117]

Gelijk gebeurd is van zekere Slaaf, die van zijn Meester te Paramaribo was weg-
gelopen, en ’s nagts de stoutigheid nog durfde gebruiken, om binnen voorsz.
Plaats by zijn aanhangers te verschijnen; de Meester hier van verwittigt zijnde,
liet vier Mannen op hem passen met goede Houwers voorzien, want hy droeg
ook een by zig: Hy zijn gang gaande als voorheen, wierd eindelijk overrast; hier
viel een scherp gevegt voor, maar veel Honden der Hazen dood zijnde, wierd hy
gevangen genomen, en was zo vreeslijk gekwetst, dat zijn Meester wanhoopte
ontrent zijn genezinge, gaf hem om dies wille over aan ’t Geregt, op dat hy straf
ontfangen zou tot spiegel van andere. Zijn Sententie wierd gemaakt, als dat hy
levendig zou gevierendeeld werden en de stukken in de Rivier gesmeten; hy
wierd dan losbandig op de aarde neder gelegt, zijn hoofd op een lange balk, d’
eerste slag die hy in de benede buik kreeg, deed al zijn water uit de blaas
barsten, zonder dat hy het minste geluit gaf en zag ’er zelf nog na; de twede
slag met de Bijl die wou hy met de hand afkeren, maar den hand en de boven
buik wierden door gehouwen, nog al zonder geluid; de Slaven en Slavinnen hier
over lachende, zeiden tegens malkanderen dat is een Man! eindelijk de derde
slag op ’t borst en hert deed hem de dood, zijn hoofd wierd afgehouwen, ’t
lighaam vorders in vier stukken, en in de Rivier geworpen. Deze Volkeren
makende over het sterven weinig ja geen swarigheid, zeggende dat zy na de
Bakkerare, dat is, Hollanders haar Land gaan, en na eenige tijd als een Blanke
wederom keeren tot hare Broeders; dan, zy stellen ook vast de Blanke ook hare
voorgaande Geslagt en Broederen zijn, voor zo verre als die uit Europa met de
Schepen daar komen. [118]

Om dan de kwaadaardigheid van de Slaven voor te komen, is ’er een gebod

uitgegaan over de gehele Land-streek, dat elk Planter zal gehouden wezen by
zijn by hebbende bedienden, zo veel nog te ontbieden, dat tegens yder twintig
Slaven een Blanke zal wezen, ’t welk nu in ’t werk gesteld werd. Eer ik tot het
verhandeling harer Dooden zal overgaan, moet ik nog hier iets zeldzaams
verhalen.

Een
Voornemen van een Blanke Neger Officier om zig als Koning over Zuriname op te werpen.
zekere Perzoon, zijnde een Blanke Neger Officier, kreeg een voornemen in ’t
hoofd, om zig als Koning over geheel Zuriname op te werpen: Om dit uit te
voeren, maakte hy een heimelijk verstand met de Slaven van zijn Plantagie, dat
ze hem hier in zouden behulpzaam wezen, en deed haar grote beloften; mits
dat zy zulks aan de Slaven op alle Plantagien zouden bekend maken, wat hy
voor had; ’t welk was, om op een nagt alle Blanke dood te slaan, zo wel aan
Paramaribo als op de Plantagien. De Slaven beloofden hem alles na te komen,
maakten het hun mede Makkers, te weten de voornaamste van yder Plantagie,
bekend; deze om geen gevaar te lopen, vreesden de aanslag te wagen,
ontzeiden haar dit voorstel. Waar over de t’ zamen-gesworene verlegen wierden,
en dursten ’t haar Neger Officier niet bekend maken hoe ze gevaren waren, dog
zeiden hem al ’t geen hy liefst wou horen. Hy bleef dan nog in die voornemens
van ’t zelve uit te voeren, niet anders wetende of de zaken gingen regt. Als nu
die ongelukkige nagt verscheen, waar in hy zijn opzet zou aanvangen, (zo hy
niet anders meende) was met de Slaven in ’t Veld gegaan om zijn laaste besluit
te nemen; maar zy, die een zamen swering tegens hem gemaakt hadden,
namen hem gevangen, bonden hem handen en voeten, brogten hem voorts by
zijn Meester, en deden haar beklag tegen de zelve. [119]De Meester alles
overwegende, wierd te rade hem na Paramaribo te brengen, en aldaar te
verklagen, vrezende dat ’er zulke voornemens meer mogten groeijen; hy wierde
dan geregt en tot een spiegel Opgehangen.

Indien
Op hoedanigen maniere de Swarten hare Dooden begraven en verdere Ceremonien.
een van de Swarten koomt te sterven, werden ook alle hare Vrienden en
Bekenden ontboden, om over de Overledene rouw te helpen bedrijven;
schreijende en kermen deerlijk, zonder ophouden, zo lang de Doode niet
begraven is, en gewoon des Duivels lof te zingen; eenige huuren Vrouwen, die
den tijd van zes Maanden alle dagen drie maal over hun Doode huilen. Een
Dood-kist van Planken gemaakt zijnde, word hy daar ingelegt op eenige
Bannannes bladeren, in plaats van stroo, neffens een à twe ellen Ossenabrugs
Lijnwaat, een Brood, Scheermes, en eenige Koralen onder zijn hoofd gelegt,
waar op hy na het Graf gedragen en begraven word. In ’t Graf gesteld zijnde,
word dan een Schotel zoppe, met een Haan gekookt, boven op zijn Graft
gegoten, op dat die Doode, heen en weder wandelende, dorst, honger en koude
lijden, en hy na deze mogte komen te verrijzen, daar van eeten kan, als mede
het andere goed tot zijn gebruik kan strekken; en de Haan hem waarschouwe
de tijd zijn ’er verrijzenisse. Wanneer hem eenige redenen, waarom hy
gestorven is, afgevraagt zijnde, en niet en antwoord, om dat een Doode niet en
spreekt maar stil leid; zo gaan zy alle in een ronde kring eenige malen, onder ’t
roepen en kermen, om het Graf; en dan wederom te rug na haar gewezene
sterf Hutte of Woning, al weenende en zugtende, zo prats ziende als een Kat die
het krollen aanhing, tot dat de Spijze en hare Maaltijden bereid zijn, die zy
aanregten in een houten Bak met Zop of liever Bry, by haar Tras genaamt, en
een Schotel [120]Teyer en Teyer bladeren; neffens eenige andere Kruiden by een
stukje zoute Vlees, of eenig ander Wild, of Vis, by haar gevangen, met een
lange zop gestooft, of ordinaar wat Roomsche Tarwe of Milie, die zy stampen en
koken; gevolglijk tot een Spijze bereiden in manier als witte Pap, dat by haar
Tom, Tom, genaamt word; en nog eenige aard Vrugten. Andere houwen het
Vlees aan stukken en steken het nog lillende aan ’t Spit, daar na trekkens het lijf
uit, in ’t Gras leggende bankettere van ’t vette Wild-braad, en zetten ’er een
dronk Melasjes, of Zyroop met water gedunt tot een bekwaam zoet en spoeling
der dermen; of een zekere Indiaansche Drank, ook wel de sterke Kil-duivel of
Duivels-dood, waar mede zy lustig Gastereren, zig verheugende drie, zes en ook
zomtijds twaalf Maanden. Na dit afsterven doen zy, ter eere van den zelven
Overledene, wederom een Maaltijd, om haar het vorige wederom indagtig te
brengen, Offeren de eerste beet aan de Zon; dan beginnenze van haar
verdoolde Makkers te spreken, en twijffelen tusschen hoop en vrees, of die
levendig of dood zijn. Zy alle hebben het gevoelen van Pythagoras, nopende de
verhuizinge van de Ziel van ’t eene Lighaam in ’t ander; en dat zy als zy komen
te sterven herboorn zullen worden, in middels na Europa gaan, en wederkeeren
in haar Vaderland, op het gezang van de rijke Dogter de Zon, die binnen het
pragtige gewelft haar ruizende sprel by nagt door de fijne stoffe schied.

Dit werd ook wel van haar gebruikt, dat, zo eer de Doode met aarde bedekt is,
eenige van de zelve dan gaan om Takjes van Lemmetjes Bomen te plukken, en
steken die boven de Doode in de grond en laten dat zo wassen: Als dit gedaan
is, zo danssenze al drinkende rondom het Graf, zingende de deugden [121]van de
Overledene: De Dram werd van haar Meester daar toe gegeven; als ze haar lang
genoeg vermaakt hebben, zo gaat elk, gelijk hy gekomen is, weer na Huis.

Tot vermaak van de Lezer zullen we, tot besluit van dit Hooft-Deel, hier iets ter
nederstellen aangaande de Spraak der Swarten, zo ze van haar op de
Zurinaamsche Kust gesproken werd, dewijl haar eigen Moeder-taal niet te
verstaan is. Maar om dat d’ Engelschen deze Colonie lange tijd hebben bezeten,
(gelijk voren gewag gemaakt is,) zo hebbenze dier zelver Spraak meest geleerd;
dog om dat ’er Negerze woorden onder lopen, zo werd het Neger-Engels
genoemt; gelijk blijkt uit dit na-volgende.

Spraak der Negers.

Oudy. Goedendag.
Oe fasje jou tem? Hoe vaarje al?
My bon. Al wel.
Jou bon toe? Vaarje ook wel?
Ay. Ja.
My belle wel. Ik vaar heel wel.
Jou wantje sie don pinkinine? Wilje een beetje zitten gaan?
Jie no draei? Hebje geen dorst?
Ay mie wanto drinkje. Ja my lust wel drinken.
Grande dankje no ver mie. Groten dank niet voor my.
Jo wantje smoke Pipe Tobakke? Wilje niet een Pijp Tabak roken?
Jo wantje loeke mie jary? Wilje mijn Tuin reis zien?
Loeke mie Druije se hausum? Zie mijn Druiven hoe mooi zijn ze?
Mie jary no grandebon? Is mijn Tuin niet goed?
Ay hantsum fo trou. Ja ze is heel mooi.
Jo wantje gaen wakke lange mie? Wilje met my uitgaan?
Oe plasje joe wil gaen? Waar wilje gaan? [122]

Mie wil gaen na Watre-zy. Ik wil na de Water-kant gaan.

Oe tem wie wil gaen na Riba? Wanneer wille wy de Rivier op-varen.
Oe plesje tem. Wat tijd het u belieft.
Een ander Zamen-Spraak.

Mie Misisi take joe oudy. Mijn Vrouw laat je goedendag zeggen.
Akesi of joe tan an house? En vraagt of je t’ Huis zult blijven?
à Wilkom loeke joe na agter dina tem. Ze wilje t’ agtermiddag komen
bezoeken.
No mie ben benakase ta entre ples à Neen ik heb al by een ander late
reddi wen. vragen of ’t haar beliefde dat ik zou
komen.
As hem ples hem kom te maare. Als ’t haar belieft zo kan ze morgen
komen.
Oe som bady Mastre vor joe? Wie is jou Meester?
Oe fasse nam vor joe Mastre? Hoe heet jou Meester?
Oe fasse kase joe Misisi? Hoe heet jou Vrouw?
Oe plesse jo liewy? Waar woonje?
Klosse byna Forte. Digt by ’t Fort.
Jie no love mie moore. Je hebt my niet meer lief.
Je wantje sliepe lange mie? Wilje niet by my slape?
No mie no wantje. Neen ik wil niet.
Jie no bon. Jy bent niet goed.
Jie monbie toe moussie. Jy bent te gierig.
Kom bosse mie wantem. Kom zoen my reis.

Tot Na-geregt.

Na tappe. Om hoog.
Na bie laeu. Om laag.
Zon komotte. De Zon komt op. [123]
Zon gaeud on. De Zon gaat onder.
Santje. Een ding, en al wat voor haar niet te
noemen of zeldzaam is.
Kaba. Gedaan.
Hause. Een Huis.
Tappe. Het Dak.
Tappe windels. Doet de Vensters toe.
Ope windels. Doet de Vensters open.
Ver wate jie no ope windels? Waarom doe je de Vensters niet open?

Om de Lezer, niet te lang, met deze stoffe op te houden, dewijl al te veel

walgzaam is; zo zullen we overgaan tot de Indianen, die de Colonie Zuriname
uit den eersten Oorsprong, als eigen Land-aard hebben bewoond.

[124]
[Inhoud]
VII. HOOFT-DEEL.
 Handelende van de Karaïbanen of Amerikaansche Inwoonders van

Zuriname.
Waarschijnlijk afkomst en gesteltheid van de Karaïbanen.e
eigenaars en ingeboorne Menschen dezer Colonie, zijn van
ouds af genaamt Indianen en hare Vrouwen Indianinnen,
uit wat oorspronklijk Geslagte en is my niet bekend, dog
waarschijnlijk van Jafet, dewijl men in hen eenige
denkbeelden van de Zundvloed by overlevering bespeurt
worden. De Mannen zijn doorgaans grof, vet en kort van
Lighaam; bruin-geel of liever, zo men daar zegt onder de
Christenen, roodagtig-bruin van koleur; lachende van
gelaat, breed van schouderen en van heupen, byna alle
van een frissche gezontheid. Haar aangezigt is rond en breed, en ten meesten
deele zijn hare wangen geteikend met twe kleine kuultjes in het midden. Haar
mond is tamelijk wijd, en hare tanden zijn volkome wit en digt aan een staande.
De oogen zijn kleinagtig en swart, maar zeer doorstralende. Ook is haar voor-hoofd
en hare neuze plat, maar door geweld gemaakt, en niet natuurlijk: want hare
Moederen drukken die zo in hare geboorte, en nog gedurig den tijd dat zy haar
zogen; haar inbeeldende dat hier inschoonheid en volmaaktheid gelegen is: want
zonder dat zoude hare neuze wel gevormt wezen, en haar voor-hoofd verheven als
het onze. Hebbende doorgaans lang sluik swart hoofd-hair, dat hun tot op de
heupe en wat korter hangt; zy zijn geweldig zorgvuldig in haar te kemmen, en
agten dat [125]zeer eerbaar te wezen. Hunne hairen Olijen zy, en hebben eene
vindinge om het te doen wasschen. De Vrouwen kemmen gemeenlijk hare Mannen
en Kinderen. Mannen en Vrouwen vlegten hun hair van agteren, en doen het
eindigen in eenen kleinen hoorn, die zy midden op het hoofd stellen. Aan beide de
zijden laten zy het met lokken hangen, na de natuurlijke vryheid. Voorts gaan de
Karaïbanen mede nakend, genoegzaam met redelijk verstand en geheugenisse
begaaft, gelijk als de Negers zonder eenige kledinge; als alleenlijk hebbenze om
het Schamel-deel en strook geel geverft Linnen, een vierendeel breed en twe ellen
lang, het welk zy Langoutin noemen, dat zy mede tusschen de beenen door
winden, en voor en agter op’t Lighaam met de einden laten neder Maniere om haar
Lighaam te beschilderen. hangen. Haar Lighaam is met allerlei figuren en verbeeldinge,
van uit’er maten schone rode verw, die zy Zinzolijn noemen, neffens swart, dat
negen dagen duurt, op een bezondere kunstige manier beschildert; hebbende een
klein zilver maantje aan het middelste deel van de neus hangen. Op hare rugge
dragen zy een merk-teken daar by zy te kennen zijn, welkers Kapiteins Onderdaan
en uit wat voor Landschap zy zijn. Eenige hebben knevel-baarden en andere heel
glad.

Deze noemen hare Vrouwen Quoniam en zijn zeer blohertige Krijgs-Helden, zo dat
zy niet wel voor ’t hoofd komen als dappere edelmoedige Soldaten, maar listelijk
en bedrieglijk op verrassinge. Egter hebben zy lange Jaren Oorlogen tegens de
Christenen gevoert, alzo het Land in een ontelbare menigte van die Natien bevolkt
is; mede in veel verscheidene zoorten als de Negers. De meeste die in deze Colonie
zig bevinden, zijn Karaïbaansche Indianen en Indianinnen, en men zegt dat een
Christen bekwaam is [126]om tien Indianen op de vlugt te drijven, deels door
blohertigheid en vreze die zy voor de zelve dragen; gelijk men ondervindinge daar
van heeft.

De meeste bezigheden van de Karaïbanen is zig op de

Bezigheden van de Karaïbanen.
Jagt en Visscherije te begeven, waar in zy een goed gedeelte van hunnen tijd door-
brengen, maar byzonderlijk in de Visscherije. Men ziet haar zelden gaan uit hare
Huizen zonder Boog en Pijlen. En zy zijn geweldig snedig om ’er haar mede te
dienen, haar gewennende tot deze oeffening van haar aldertederste Jonkheid. Het
gene te wege brengt dat met ’er tijd; zy haar zo schrander en zo verzekert maken
op het handelen van den Boog, dat op hondert schreden zy in een oort van eenen
Rijksdaalder zouden treffen, zonder immer te missen.

Zy zijn verwonderlijk
Zijn zeer scherpzinnig om met de Angel te Visschen, en Pijl te schieten.
scherpzinnig om met den Angel te Visschen, en den Vis met de Pijle te schieten. En
men zoude hare geduldigheid in deze oeffening niet konnen verwonderen, want zy
zouden ’er zomtijds een gantschen halven dag aan blijven zonder haar te
vermoeijen. En als, wanneer zy den Vis lang genoeg hebben aangelokt, zy eindelijk
eenen groten en magtigen komen te bespeuren, die haar wel aanstaat, en wel
terhand is, schieten zy ’er met de Pijle op, even als de Brazilianen. En gelijk zy
uitermaten goede swemmeren zijn, zo werpen zy terstond haar zelve zonder
schroom in het water na de Pijle, om hare prooije aan te grijpen.

Dat zo d’ andere uitvindingen tot de Visscherije aan

Hout om veel Visschen te vangen.
onze Karaïbanen komen t’ ontbreken, hebben zy toevlugt tot een zeker hout het
welke zy stampen na dat zy het aanstukken gesneden hebben. Dan werpen zy het
in de poelen, of in de plaatzen daar de zee stille is. En dit is gelijk eene al-
vermogende Momie, met dewelke zy zo veel Vis vangen als zy [127]willen. Maar zy
zijn zo voorzigtig dat zy haar met deze uiterste konst-greep niet dienen, als in den
nood, om niet al te groot eene vernielinge te maken.
Verdere Werkzaamheid. Na de Jagt en Visscherije, begeven zy haar aan verscheide
geringe werken, gelijk om bedden van Katoen te maken, zeer wel geweven, en die
zy Amakken noemen. Zomtijds makenze eenige Callabassen, een zoorte van een
Boom-gewas, die midden door gesneden twe Schaaltjes zijn, die zy behendig
beschilderen, daar zy dan uit drinken, van welke gewas daar in verscheide zoorten
en grote zijn. Ook wel Pagaaltjes, een aard van lang gevlogtene Korven, van Riet
dun gespleten, dat zy zodanig digt weten te werken met veel nettigheid en tot
veelderlei gerijf, dat het eenige tijd op ’t water kan leggen zonder het nat in te
swelgen. De Vrouwen spinnen het Katoen op de knije, en gebruiken gewoonlijk
nog klossen, nog haspel.

Zy zijn niet minder zorgvuldig aan hare Pirauges, of

Maakzel en toestel van een Pirauge.
Zee-schepen te werken, en aan alle haren toestel van Vrede en van Oorlog. Deze
maken zy van eenigen dikken Boom, die zy uit hollen, schaven en effenen, met
eene verwonderlijke behendigheid. De grote Piraugen zijn zomtijds gehuift of op-
geboegt gelijk men spreekt, na het bovenste rondom; boven al na agter met
eenige by-gevoegde Planken. Zomtijds schilderen zy ’er haren Maboya op. Temets
Wilden, of snakerijen. De Karaïbanen die langs de Zee hare goederen na
Paramaribo moeten vervoeren, hebben groter Pirauges als de gene die de Rivier op
en neder varen. ’t Zijn lange smalle Schepen, in ’t midden wijder als aan beide
einden die scherp aflopen, zijn van onderen rond, en van ’t eene eind na ’t ander
toe zijnze ook rondagtig, zo dat de beide einden uit het water steken. Aan beide
zijden loopt een [128]lange spier, een weinig hoger als ’t boort, dat met kleine
spiertjes langs het zelve heen ondersteund word, met haar Lighaam steunenze
daar tegens aan, terwijl ze Pagayen, of voort roeijen. Ziet het gestel op de by-
gevoegde Plaat:

De Pirauge
A. daar de Karaïbanen in Varen.
De Kapitein
B. of Opper-hoofd van ’t Vaar-tuig.
Een Kano.
C.
De Boskagien
D. zo ze zig aan de Rivier vertonen.
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookmass.com