See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/283624036

Kabul ve Kararlılık Terapisiyle Sigara Bırakma: Olgu Sunumu [Smoking

Cessation through Acceptance and Commitment Therapy: A Case Report]

Article in Cukurova Medical Journal · January 2015

DOI: 10.17826/cutf.46727

CITATION READS

1 2,341

5 authors, including:

Ufuk Bal Soner Cakmak

15 PUBLICATIONS 39 CITATIONS
Cukurova University
71 PUBLICATIONS 121 CITATIONS
SEE PROFILE
SEE PROFILE

Ertan Yilmaz
Mustafa Kemal University
18 PUBLICATIONS 320 CITATIONS

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Impulse control disorders View project

Psychological pain in psychiatric disorders View project

All content following this page was uploaded by Lut Tamam on 29 November 2015.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 Cukurova Medical Journal

Olgu Sunumu / Case Report

Kabul ve Kararlılık Terapisiyle Sigara Bırakma: Olgu

Sunumu
Smoking Cessation through Acceptance and Commitment Therapy: A Case
Report

Ufuk Bal , Soner Çakmak , Ertan Yılmaz Lut Tamam , Mahmut Onur Karaytuğ
1 2 3, 2 2

Adana Çukurova Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi Psikiyatri Bölümü, ADANA

1

Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, ADANA

2

3
Ceyhan Devlet Hastanesi Psikiyatri Bölümü, ADANA
Cukurova Medical Journal 2015;40(4):841-846.

ABSTRACT
Smoking is one of the most common addictions with devastating biopsychosocial consequences. Both medical
treatment and pschotherapy are utilized in smoking cessation. Acceptance and commitment therapy holds the notion
that smoking cessation rates are determined not so much by the negative affect and withdrawal symptoms per se, but
by the avoidant and inflexible responding style. Acceptance and commitment therapy, through targeting the avoidance
of internal stimuli and concomitant inflexible responding pattern, has yielded successful results.This article presents
application of acceptance and commitment therapy step by step to a chronic smoker who quitted smoking at the end of
therapy sessions.
Key words: Smoking cessation, acceptance and commitment therapy.

ÖZET
Sigara yıkıcı biyopsikososyal etkileri olabilen, en yaygın bağımlılıklardan birisidir. Sigarayı bırakmada ilaç tedavisi ve
psikoterapiden yararlanılır. Bu psikoterapi yaklaşımlarından birisi olan kabul ve kararlılık terapisine göre kendi başına
olumsuz duygulanım ve yoksunluk belirtileri değil, bu belirtilere esnek olmayan ve kaçıngan yanıt, sigarayı bırakma
oranlarını belirlemektedir. Kabul ve Kararlılık Terapisinde, sigara kullanımında gözlenen içsel uyaranlardan kaçınma ve
beraberinde katı bir çerçevede tepki verme eğilimi hedef alınıp başarılı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu yazıda, 35 yıllık
aralıksız sigara içme öyküsü olan ve sigara bırakma istemiyle psikiyatri polikliniğine başvuran bir bireyde, kabul ve
kararlılık terapisi’nin uygulanım basamakları ve sonuçları ortaya konacaktır.
Anahtar kelimeler: Sigara bırakma, kabul ve kararlılık terapisi

GİRİŞ
yararlanılmaktadır . Psikoterapinin eklendiği
2

Sigara, biyopsikososyal yansımaları ağır olan durumlarda sonuçlar daha yüz güldürücü ve kalıcı
bir bağımlılıktır. Sigara içiçilerin yarısına yakını, olmaktadır. Son yıllarda sigarayı bıraktırmada
yaşam sürelerinden ortalama 14 yıl kaybeder ve yaygınlaşan terapilerden birisi de kabul ve
tütüne bağlı hastalıklardan ölürler . Sigaranın
1
kararlılık terapisi (acceptance and commitment
bıraktırılmasında ilaç tedavileri kadar, 3
therapy)’dir .
psikoterapötik yaklaşımlardan da

841
Bal ve ark. Cukurova Medical Journal

Olumsuz düşünceler, duygulanımlar ve geçirmiş ve koroner stent takılmış. Yaşadığı sağlık

yoksunluk sendromu belirtisi olan can sıkıcı sorunları sonrasında sigarayı bırakma kararı almış.
bedensel duyumların ortaya çıkışını engellemek Bir kez, bir ay kadar süren kendi başına sigarayı
için sigara içiliyorsa, bu terapi türü daha etkilidir. bırakma girişimi olmuş, ancak duygusal sıkıntıların
Olumsuz uyaranlardan kaçınmak, uyumsuz baş göstermesi sonucunda yeniden başlamış.
davranış açısından negatif pekiştireç görevi görür. Başvuduğu göğüs hastalıkları uzmanı Zyban
Bu durum, olumsuz duygulanımdan kaçınmak başlamış. İlaç, uyuşukluk, odaklanma sorunları,
üzere alkoliklerin alkol alıp, hızlıca rahatlamasına baş dönmesi ve halsizlik yapmış; bu yan etkiler
benzetilebilir. Nikotin bağımlılığında bu nedeniyle ilacı bırakmış. Göğüs hastalıkları
mekanizmanın işlediğine dair bir çok kanıt vardır . doktoru, hastanın ciddi bir gereksinimi olmasına
4

Sigarayı bıraktıktan sonra yeniden başlamada karşın psikolojik desteğe yönlendirmemiş. Sigarayı
olumsuz duygulanım, fizyolojik bağımlılık bırakmayla ilgili televizyonda yayınlanan bir kamu
semptomlarından daha önemli bir unsur olarak spotunda, psikolojik desteğin öneminin
karşımıza çıkmaktadır . Kabul ve kararlılık vurgulandığı görmüş. Arkadaşlarının da önerisiyle,
5

terapisinde, davranış değişikliği sürecinin en psikiyatri polikliniğimize başvurmuş.

önemli unsuru, olumsuz duygulanım ve diğer Polikliniğimize girdiğinde bitkin görünüyordu.
bedensel duyumların varlığında daha yapıcı İkinci kattaki polikliniğe asansörle çıkmış, 50 metre
olabilme yetisidir. Tedavinin hedefi, kaçınmayı kadar mesafeyi yürümek için çok efor sarfetmişti.
azaltmak, bilişsel ve davranışsal esnekliği Oldukça akıcı ve kendini iyi ifade eder tarzda
arttırmaya yönelik kabullenme temelli hünerleri konuşuyordu. İlk görüşmede, sıklıkla özel hayatıyla
geliştirmektir .
6
ilgili sorunları dile getirdi. Son zamanlarda
Olgumuzda, 35 yıllık aralıksız sigara içme kendisini daha yalnız hissettiğini, eskisi kadar
öyküsü olan ve sigara bırakma istemiyle psikiyatri yaşamdan zevk almadığını, karamsar ve sinirli
polikliniğimize başvuran bir bireyde, kabul ve birisi olduğunu belirtti. Kendisini yetersiz
kararlılık terapisi’nin uygulanım basamakları ve görüyordu. Odaklanma sorunu, iştahsızlık,
sonuçları ortaya konacaktır. uykusuzluk ve cinsel isteksizlikten yakınıyordu.
Tüm bu yakınmalarına karşın, psikiyatri
OLGU polikliniğine asıl başvuru nedeninin sigarayı
56 yaşında, boşanmış, 3 çocuklu, lise çıkışlı, bırakma konusunda yardım almak oduğunu
emekli, erkek hasta sigarayı bırakmada yardım söyledi. Hastaya, ilaç tedavisi ile psikoterapinin
istemiyle psikiyatri polikliniğimize başvurdu. birlikte sunulmasının daha etkili olacağı açıklandı.
Diyabet tedavisi gördüğünü söyledi. 15 yıl önce, iş İlaç tedavisi olarak, oral yoldan Bupropion 150 mg
kazasında yüksekten düşme sonucu L1 tercih edildi. İlk psikoterapi seansı, aynı gün
kompresyon kırığı geçirdiğini, o dönemde hiç başlandı. İki hafta sonrasında sigaranın tamamen
hareket edemezken, sıkı egzersiz programı kesileceği, o zamana kadar günlük kullanım
sayesinde yürüteçle yavaş yürümeye başladığını sayısını azaltması gerektiği söylendi. İlk seansda,
belirtti. Kaza sonrasında karısının evi terk ettiğini, 3 hastanın sigarayı bırakma kararındaki belirleyiciler
çocuğu ve annesiyle kala kaldığını, halen yaşlı soruldu. Burada amaç, hastanın “değerlerini
annesi ve 1 çocuğuyla aynı evde yaşadıklarını (values)” açığa çıkarmaktı. Böylelikle değerleri
söyledi. görüşmeler boyunca kendisine anımsatılabilecek,
35 yıldır, günde 2 paketi bulan aralıksız sigara engellerle karşılaşıldığında destek olacaklardı.
içme öyküsü vardı. 1 yıl önce, yürüteci ile uzun Sigarayı bırakmasında en önemli nedenleri;
mesafelerde yürümekte güçlük çekmeye başlamış, sağlığının bozulması ve yaşlı annesine yardımcı
nefes darlığı belirginleşmiş. Bu dönemde kalp krizi olmakta zorlanması olarak sıraladı. Son 15 yıldır,

842
Cilt/Volume 40 Yıl/Year 2015 Kabul ve Kararlılık terapisi ve Sigara Bırakma

desteksiz yürümek için düzenli egzersiz imkansız oluyordu. İlaç tedavisinin etkisinin
programından hiç vazgeçmemiş. Önce evin belirginleştiğini, arkadaşlarıyla gezdiğini, çok
dışında bulunan tuvalete kadar gitmeyi kendisine sevdiği balıkçılık uğraşına yeniden başladığını
hedef seçmiş, birkaç yıl içerisinde yürüteci ile söyledi. Soyalleşmenin, iletişim kurmanın,
kahvehaneye kadar gidebilir olmuş. Annesinin paylaşmanın, yaşamına anlam katan değerler
yemek masasını hazırlayabiliyor, evin bazı arasında olduğu gözlendi. Sigarayı tamamen
gereksinimlerini tek başına karşılayabiliyormuş. Bu bıraktığını belirtti. Aklına “başaramayacağı” ile ilgili
süreçte, engellerin aşılmak için var olduğunu düşünceler geliyordu. Bu düşünceleri daha önceki
farketmiş. “Sağlığını korumanın ”ve“ annesine karşı seansta olduğu gibi sadece izlemesi ve onlarla ilgili
hayırlı bir evlat olmanın” her zaman, yaşamına yorum yapmaması hatırlatıldı. “Otobüsteki
anlam katan değerler olduğu geri bildiriminde canavarlar” metaforu kullanılarak yaşamımıza yön
bulunuldu. Kararlılık ve dirençli olma, hastanın verenin “kendimiz” olduğu, olumsuz düşüncelerin
yaşamı boyunca vazgeçmediği değerlerdi. İleriki ne kadar çirkin ve korkutucu görünseler de
görüşmelerde yararlanmak üzere bunlar kaydedildi davranışlarımızı etkileyemeyecekleri anlatıldı.
ve bir hafta sonraki seansa davet edildi. Burada, düşünceleri izlemenin yanısıra, anlamlı
İkinci görüşmede, hasta Bupropion’dan yarar olduğuna inandığı yönlerde davranışlarda
gördüğünü, canlanmaya başladığını, daha iyi bulunmasının önemine değinildi. Karşı cinsle
hissettiğini söylüyordu. Belirli bir yanetki dürüstlüğe, iletişime, yapıcılığa dayalı bir ilişkinin
tanımlamadığından ilaca devam etmesi istendi. Bu çok anlam taşıdığından bahsetti. Bu konuda büyük
seansda, günlük hayatında en sık rahatsız olduğu bir boşluk hissediyordu. Birlikte bu alanda neler
konular üzerinde duruldu. Kimseye “hayır” yapabileceği görüşüldü, hedefler belirlendi.
diyemediğini, bu nedenle hoşlanmadığı durumlara Sigarasız geçen ilk saatlerde sinirliliği artmıştı.
düştüğünü, “kendisini” hep ikinci sıraya koyduğunu Düşünceleri izlemeye çok benzer şekilde, duygu
belirtiyordu. Karşı cinsden, bu tavrı yüzünden kötü ve bedensel duyumlarını sadece gözlemlemesi için
muamele gördüğünü anlattı. İnsanları kırarsa, “göldeki dalgalar” metaforu kullanıldı. Göl
sevilmeyeceğine, yalnız kalacağına dair inançları yüzeyinin dalgalı ya da pürüzsüz olmasına bağlı
vardı. Zihnine gelen bu düşünceleri sadece olmaksızın, dibinin hep dingin ve kararlı olduğu
izlemesi, onları yorumlamaması konusunda, örneği kullanıldı. Görüşme sırasında, çarpıntısı
“bilişsel ayrılma (defusion)” egzersizleri yapıldı. oldu. Bu bedensel duyumu gözlemlemesi; bununla
Bunun için nefesine odaklanıp “anda kalabileceği ilgili zihninde oluşabilecek düşünceleri ve olumsuz
bir loküs (contact with the present moment)” duygulanımı da kabul edip (acceptance) yargısız
belirlemesi sağlandı. Buradan zihnine gelen izlemesi istendi. Zihnine, “sigarayı bıraktığın için
düşünceleri, “akarsuda yüzen yapraklar” metaforu kriz geçireceksin, işte çarpıntı belirtisi” düşüncesi
kullanılarak, izlemesi sağlandı. “Akarsu üzerinde gelmişti. Bu düşünceyi yakaladı, “zihninin
bazen tek tük yaprak olur, bazen ardı arkası yorumlarına” yorumla karşılık vermemeyi
gelmez; ancak hiçbir yaprak akarsu üzerinde daimi öğreniyordu. Kendisinin, zihinden ibaret olmadığını
kalmaz, kimisi yavaş, kimisi hızlı akar gider.” Aynı farketmesi amaçlanıyordu (Self as Context).
egzersizi evde de, zihnine sık sık gelen Seansın devamında bu kavramın
düşünceleri izleyerek yapması ödevi verildi. Bir derinleştirilmesiyle uğraşılmadı. Seanslar
hafta sonrasında üçüncü seansa çağrıldı. arasındaki yaşantısında da duygu, düşünce ve
Üçüncü seansta, egzersizler sırasında duyumlarını, “sadece izlemesi”; onlara yorum
aklından geçen düşünceleri yakalamada zaman yapmaması ve izin vermesi biçimindeki duruşunu
zaman zorlandığını söyledi. Düşünceleri izlemesi, koruması istendi. Engelli yaşamın sabrını
stresli ve öfkeli olduğu dönemlerde daha güç ya da arttırdığını, “gönlünü parlattığını”, böylelikle daha
843
Bal ve ark. Cukurova Medical Journal

kabulcü bir tavır takındığını belirtti. Güçlü yanlarını, görüşme talebi ve izin istendiğinde; “katkıda
terapinin bu aşamasında kullanması yönünde bulunma, paylaşma, sevecenlik” değerlerini bir kez
cesaretlendirildi. Bir sonraki seansa, değerlerine daha ön plana çıkararak, “polikliniğin bulunduğu
yönelik hedeflerini ve bugüne kadar neler yaptığını ikinci kata, yürütecimle güç olsa da çıkarım, yeter
yazıp getirmesi istendi. ki insanlara yararlı olayım!” diyordu.
Dördüncü seansta, sigarayı bırakmasından bir
ay sonrasında halen hiç sigara içmemişti. Yürüme TARTIŞMA
egzersizlerini arttırmıştı. Düzenli olarak Sigara, bağımlılığa neden olan nikotin içerir
arkadaşlarıyla görüşüyordu. Yeni bir bayan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir . Gebelerde
1

arkadaşı olduğunu, uzun soluklu bir birliktelik sigara kullanımı, düşük doğum ağırlığı, fetal
planladıklarını söylüyordu. Düzenli kitap okuyordu. anomali ve erken doğum gibi doğum kusurlarına
Halen aklına geçmişteki pişmanlıklarıyla ilgili yol açabilir . Sigara’nın zararlı etkilerinin çoğu,
7

kederli ve gelecekle ilgili karamsar düşünceler sigara içiminin terk edilmesi sonrası belirgin olarak
geliyordu; ancak onlarla uğraşmıyor, inandığı azalır ya da tamamen ortadan kalkar . Sigara’nın
8

doğrultuda davranışlar (committed action) bırakılmasından 20 dakika sonra, kan basıncı ve

sergiliyordu. Aklına ”insanların dürüst olmadığı”, kalp hızı azalır. 12 saat içerisinde, kandaki karbon
“haksızlığa uğradığı” düşünceleri geldiğinde, monoksid seviyesi normale döner. 48 saat
öfkesine yenilebiliyor, insanları kırabiliyordu. Bu içerisinde, sinir uçlarının onarımıyla koku ve tat
konuda sevecenlik, anlayış, yapıcılık yönündeki duyuları iyileşmeye başlar. 3 ay içerisinde, dolaşım
değerlerine karşı yönde davranıyordu. Öfke ve akciğer işlevleri düzelir. 9 ayda, öksürük ve
duygusunu izlemesi ve onun esiri olmamaya nefes darlığı belirtileri azalır. 1 yıl sonrasında,
çalışması konusunda bir plan yapıldı. “Kendisi koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır. 5 yıl
olabilmek” ve “özgürlük”, yaşamı boyunca içerisinde, inme geçirme riski hiç sigara
yücelttiği ancak çoğu kez ihmal ettiği değerlerdi. içmemişlerle aynı seviyelere gelir; birçok kansere
Artık, “kendi bildiği gibi”, başkalalarının takdiri ve yakalanma riski de belirgin olarak düşer. 10 yıl
onaylamasını beklemeksizin yaşamaktaydı. sonra, akciğer kanserinden ölme olasılığı yarı
Kendisi için can alıcı noktanın bu olduğunu yarıya azalır; larinks ve pankreas kanseri riskleri
farkettikten sonra, çok hızlı yol aldığını söyledi. azalır. 15 yıl içerisinde, koroner kalp hastalığı riski
Hastadaki, belirgin ilerleme nedeniyle, sonraki hiç içmeyelerin seviyesine ulaşır; KOAH gelişimi
görüşme bir ay sonrasına planlandı. İlacına da riski azalır. Sigara kullanma yaygınlığı gelişmiş
devam etmesi önerildi. ülkelerde azalırken, gelişmekte olan ülkelerde
Sigarayı bırakmasının ikinci ayının sonunda, artmaya devam etmektedir. Ülkemizde, bireysel ve
halen hiç sigara içmemişti. Kitap okuyor, doğayla toplumsal sağlığı etkilediği gibi, ağır bir ekonomik
ve hayvanlarla ilgileniyor, düzenli egzersiz yapıyor, yansıması da olmaktadır . Tüm bu nedenlerden
9

bayan arkadaşıyla görüşüyor, eski arkadaşlarıyla dolayı, sigara’nın tehlikelerine odaklanan caydırma
buluşuyor, annesinin evdeki ihtiyaçlarına yardımcı politikaları benimsenmiştir. Sigara bırakma, sıklıkla
oluyordu. Fiziksel engelden çok, zihinsel engelleri uzun ve güç bir süreçtir. Psikolojik destekle birlikte
aşmanın önemini önceden beri sezinlediğini, ancak ilaç sunumunun en etkili yaklaşım olduğu
psikoterapi sonrası bunu deneyimlediğini gözlenmiştir . İlaç tedavisinde en sık olarak nikotin
2

söylüyordu. Zihnine gelen her düşünceyi ciddiye yerine koyma terapisi, vareniklin ve bupropion
almadığını; “inandığı gibi yaşamaya” gayret ettiğini kullanılır . Sigarayı yardım almaksızın bırakma
10

söylüyordu. Sigara bırakma kliniklerinde, psikolojik girişimlerinin çok düşük bir kısmı (%10-20) uzun
desteğe yönlendirmenin rutin hale getirilmesini dönemde başarı sağlamıştır .
11

istiyordu. Bu olgu sunumuyla ilgili kendisinden

844
Cilt/Volume 40 Yıl/Year 2015 Kabul ve Kararlılık terapisi ve Sigara Bırakma

Sigara bıraktırmada, motivasyonel görüşme, gerçekten önemli olan değerleri keşfetmesi

bilişsel davranışçı terapi ile kabul ve kararlılık sürecidir. 6. Kararlı adımlar atmak: Değerlerin
terapisi’nin etkili psikoterapi yaklaşımları olduğu doğrultusunda hedefler belirlemek ve gerektiği
gösterilmiştir . Kabul ve kararlılık terapisi, şekilde kararlı adımlar atabilmektir (Şekil 1).
12

pragmatik felsefesi olan işlevsel bağlamsallık Olgumuzda da; aslen hiç kaybolmamış olan ancak
modeli üzerine kurulmuştur . İlişkisel çerçeve hastamızın içsel ve dışsal deneyimleriyle fazla
13

kuramından yararlanır; bu kuram davranış “uğraşmasından” kaynaklanan sis perdesinin

analizinin bir dalıdır, kapsamlı bir dil ve biliş ardında kalan değerleri kendisine hatırlatılmıştır.
teorisinden oluşur. Kabul ve kararlılık terapisi, Hastayla birlikte, değerleri doğrultusunda
geleneksel bilşsel davranışçı terapiden bazı ulaşılabilir hedefler belirlenmiştir. Bu hedeflere
konularda ayrılır. Kabul ve kararlılık terapisinde ulaşma sürecinde zihninin yorumlarına takılı
bireylere; düşünceleri, duyguları, duyumları, anıları kalmaması, işlevsel olacak şekilde hareket etmesi
ve diğer öznel olayları kontrol etmeyi öğretmekten konusunda egzersizler yürütülmüştür.
ziyade, bu deneyimleri farketmeleri, kabul etmeleri, Kabul teorisini temel alan modele göre negatif
özellikle de olumsuz nitelikte olan deneyimlerine pekiştireçli kaçınma, sigara kullanımının altında
kucak açmaları öğretilir. yatan asıl mekanizmadır . Bırakanların çoğu,
16
Bireyin bunu
uygulayabilmesi için, transandantal, her an gözlem özellikle olumsuz duygulanım ve stresi izleyen
yapan “self-as-context” adı verilen bir kimlik sigara içme dürtüsünden kurtulamadıklarını, yıllar
duygusuyla bağlantı kurmasına yardımcı olur. sonra bile sigara kullanma özleminin devam ettiğini
Kişinin, kendi değerlerine açıklık getirmesi, onların belirtirler. Bu nedenle tedavide, kabulle ilgili
gerektirdiği şekilde hareket etmesine, bu şekilde hünerler geliştirilmesi önemlidir. Bu yaklaşımda,
de daha yaşam dolu ve anlamlı yaşamasına odaktaki konu bireyin zorlayıcı içsel durumlara
zemin hazırlar. Tüm bu süreçler psikolojik esneklik verdiği tepkidir. Kendi başına olumsuz duygulanım
adı altında toplanmıştır . Kabul ve kararlılık ve yoksunluk belirtileri değil; bu belirtilere esnek
14

terapisinin temel aldığı felsefeye göre, insan olmayan, kaçıngan yanıt, sigarayı bırakma
zihni’nin “normal” süreçleri sorunun asıl oranlarını belirlemektedir. Kabul ve kararlılık
kaynağıdır . Psikolojik sıkıntılar; yaşantısal sigara kullanımındaki içsel
15
terapisinde,
kaçınma, bilişsel karmaşıklık ve bunları izleyen uyaranlardan kaçınma ve beraberinde görülen katı
psikolojik katılıktan doğar. Bu katılık yüzünden, bir çerçevede tepki verme eğilimi hedef alınarak
insan inandığı değerler doğrultusunda yaşayamaz başarılı sonuçlara ulaşılmıştır. Sigara kullanımını
olur. belirleyen olumsuz duygulanımı azaltmaya ya da
Kabul ve kararlılık terapisi, danışan ortadan kaldırmaya yönelik yaklaşımlar ise aynı
bireylerde psikolojik esnekliği geliştirmek üzere, 6 derecede etkili ve kalıcı olmamaktadır. Bu olgu
temel prensibi kullanır : 1. Bilişsel ayrılma: sunumunda da görüldüğü üzere kabul ve kararlılık
15

düşünce, imge, duygu ve anıları somutlaştırma terapisi, sigara bıraktırmada oldukça umut vaad
eğilimini azaltan yöntemlerdir. 2. Kabul: düşünce, eden bir psikoterapi yaklaşımdır.
duygu ve duyumlarla mücadele etmeksizin, gelip
gitmelerine izin vermeyi içerir. 3. Anda kalabilmek: KAYNAKLAR
açık, ilgili , yenilikçi bir yaklaşımla, şimdi ve 1. West R, Shiffman S. Fast facts: smoking
buradanın farkındalığında olmayı kasteder. cessation, second edition. Health Press
4.Benliğini gözlemlemek: süregenliği olan, sınırları Limited. 2007;28-9.
olmayan, değişmeyen bir bilinç durumu ile, “benliği 2. Akman M, Çifçili S. Sigara bırakma tedavileri:
gözlemleyebilmek” yetisidir. 5. Değerler: Bireyin derlemeleri temel alan bir derleme. J Fam Med-
başkalarının etkisinde kalmaksızın, kendisi için Special Topics. 2010;1:54-62.
845
 Bal ve ark. Cukurova Medical Journal

3. Gifford E V, Kohlenberg S, Hayes C S. 10. Jiloha C R. Pharmacotherapy of smoking

Acceptance-based treatment for smoking cessation. Indian J Psychiatry. 2014;56:87-95.
cessation. Behaviour Therapy. 2004;35:689– 11. Powell J, Dawkins L, West R. Relapse to
705. smoking during unaided cessation: clinical,
4. Stead L, Perera R, Lancaster T. A systematic cognitive and motivational predictors. J Clin
review of interventions for smokers who contact Pscyhopharm. 2010;4:537-49.
quitlines. Tob Control. 2007;16:3-8. 12. Ruiz F J. "A review of acceptance and
5. Kenford S L, Smith S, Wetter W. Predicting commitment therapy (ACT) empirical evidence:
relapse back to smoking: contrasting affective correlational, experimental psychopathology,
and physical models of dependence. J Consult component and outcome studies". Int Psicol
Clin Psychol. 2002;70:216–27. Ther Psicol. 2010;10:125–62.
6. Killen JD, Fortmann SP, Newman B. Extended 13. Hayes C S. Acceptance and commitment
cognitive behavior therapy for cigarette therapy, second edition. The process and
smoking cessation. Addiction. 2008;103:1381- practice of mindful change. Guilford Press
90. Limited. 2012;60-7.
7. Marlene A, Romitti A, Sun L. Patterns of 14. Zettle R D. "The evolution of a contextual
tobacco exposure before and during approach to therapy: from comprehensive
pregnancy. Acta Obstet Gynecol Scand. distancing to ACT". Int J Behav Consult Ther.
2010;505-14. 2011;1:77–89.
8. Hart C, Gruer L, Bauld L. Does smoking 15. Harris R. "Embracing your demons: an
reduction in midlife reduce mortality risk? overview of acceptance and commitment
Results of 2 long-term prospective cohort therapy". Psychotherapy in Australia. 2006;12:
studies of men and women in Scotland. Am J 2–8.
Epidemiol. 2013;178:770-9. 16. Hernández M, Luciano MC. Acceptance and
9. Doğanay S, Sözmen K, Kalaça S. Türkiye’de commitment therapy for smoking cessation: a
toplumda sigara içme sıklığı nasıl değişiyor? preliminary study of its effectiveness in
Turk J Public Health. 2012;10:93-115. comparison with cognitive behavioral therapy.
Psychol Addict Behav. 2009;23:723-30.

Yazışma Adresi / Address for Correspondence:

Dr. Ufuk Bal
Adana Çukurova Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi
Psikiyatri Bölümüı
ADANA
E-mail: ufukbala@hotmail.com

Geliş tarihi/Received on : 03.02.2015

Kabul tarihi/Accepted on: 25.03.2015

846

View publication stats