Bacha Patra Swatantra Party
Bacha Patra Swatantra Party
o; jfrf kqsf s'g} klg c+z jf k'/} jfrfx¿ s'g} klg g]kfnL bn tyf ;/sf/åf/f k'g?Tkfbg, sfof{Gjog tyf skL
u/]sf] kfOPdf /fli6«o :jtGq kf6L{åf/f ;wGojfb :ofaf; elgg] 5 .
/fli6«o :jtGq kf6L{
;+j}wflgs ;dfhjfb )(
dtaf6 kl/jt{g ug{ ;lsG5 eGg] s'/fsf Jojxfl/s ;°]tx¿ klg b]lvg yfn]sf 5g\ . k"/fgf /fhgLlts bnn] ;'lw|g} g;Sg]
u/L abn]sf] af6f]af6 b]znfO{ ljlwsf] af6f]df kmsf{pg of] ;do pko'Qm x'g ;S5 eGg] cf+sng 5 . :yfgLo lgjf{rg @)&( n]
b]vfPsf] ;°]tn] ;+ljwfgjfbL kl/jt{gsf/Lx?df ;fx; ;~rf/ ug{' :jfefljs b]lvG5 . t/ PSnf PSn} / ljhftLo ¿kdf k|oTg
ubf{ ;+;bLo Joj:yfsf] ;Lldttfsf] sf/0fn] cGttM k"/fg} bn / k|j[lQx¿sf] kIfkf]if0f ug]{5 . o;}n] of] ;°]tnfO{
!(() sf] bzsaf6 ;'¿ ePsf] ;+:yfut nf]stflGqs k|lqmofs} kl5Nnf] s8Ldf hf]8]/ ;b'kof]u ug{' k5{ eg]/ /fli6«o :jtGq
kf6L{sf] :yfkgf ePsf] xf] .
@= p2]Zo
g]kfndf gofF lsl;dsf] /fhgLlts bnsf] lgdf{0f ug]{ k|oTg :yfkgf eof] . j}slNks /fhgLlts} sn]j/df ;femf kf6L{
k6s k6s ePsf] 5 . lj= ;+= @)%) df :yfkgf ePsf] vf]lnof] . tTsfn} ePsf :yfgLo, k|fb]lzs / ;+3Lo
…nf]s bnÚ km/s lsl;dn] :yflkt x'g rfx]sf] klxnf] bn lgjf{rgdf j}slNks ;f]lrPsf ljj]szLn / ;femf kf6L{x¿sf]
lyof] . t/ /fhgLlts ¿kdf nf]s bnsf] :yfkgf ;doeGbf alnof] ;Defjgf b]lvof] . To;kl5 tL ldn] . cgfof;} 5'6] .
klxn] lyof] . ToxL sf/0fn] c;kmn eof] . ;doeGbf klxn] km]l/ ldn] . /, c;/Nn eP/ 5'l§P. j}slNks /fhgLltssf]
lsg klg lyof] eg] pgLx¿n] @)%) df g} Tof] k|of; u/] . g]t[Tj u5f}{F eGg] bfaL ug]{ Pp6f ;d"x cu|udg nTofP/
Tolt a]nf;Dd ev{/} cfGbf]ngaf6 cfPsf bnx¿sf] k"0f{ k|ltufdL Joj:yfsf] jsfnt ub}{ /fk|kfdf k'u]sf 5 eg] c¿
k/LIf0f eO;s]sf] lyPg . bnx¿sf] cfGtl/s nf]stGqsf] cleefjsljxLg em}F eP/ ltt/lat/ ePsf 5g\ .
cEof; x]/]/ pgLx¿ c;kmn x'g] af6f]df g} 5g\ eGg] nf]sbn
;Da4 nufot s]xLnfO{ cg'dfg jf ljZjf; /x]sf] x'g ;S5. j}slNks /fhgLltsf nflu ;a}eGbf 7'nf] Iflt eof], pHHjn
t/ cem} klg c;fWo} 7'nf] gful/s tx tL bnx¿sf] k/LIf0fsf] yfkfsf] d[To' . kl5Nnf] ;do k|efjzfnL /fhgLlts kbdf
kvf{Odf lyP . bndfly z+sfsf] ;'ljwfh:tf] lyof] . hgtfn] g/x] klg pgL g]kfnL j}slNks /fhgLltsf nflu ldof] lyP .
tL bnx¿nfO{ k/LIf0faf6 ;kmn x'g df}sf;d]t lbP . Tof] pgsf] cefj j}slNks g]kfnL /fhgLltn] dx;';
;do;Dd nf]s bnn] cfˆgf] cl:tTj klg arfpg ;s]g / ul//xg] 5 . To;kl5 j}slNks /fhgLltsf nflu 3fts
g]kfnL /fhgLltaf6 x/fof] . eP, tTsfnLg ;femf kf6L{ / tTsfnLg gofF zlQm . tTsfnLg
;femf kf6L{ / tTsfnLg gofF zlQmsf] g]t[Tjn] j}slNks
gofF ;+ljwfg kl5 klg clxn]sf bnx¿;Fu lg/fz x'g] /fhgLltsf] olt lj£g x'd{t lnO;s]sf 5g\ ls cfhsfn
gful/ssf] ;+Vof 7'nf] lyof] . logn] kf/ nufpFb}gg\, gofF s;}n] klg j}slNks /fhgLltsf s'/f xQkQ ;'Gg} rfxFb}g .
g]kfnsf nflu gofF zlQm rflxG5 eGg] :j/x¿ lgs} ;'lgg k"/fgf g]tf / bnk|lt r/d cljZjf; / 3[0ffsf] hgdt cem}
yfn]sf lyP . gofF zlQm g} gfd /flvPsf] kf6L{ v'Nof] . cfd a9\bf klg cfd gful/sn] gofF bnk|lt ljt[i0ff lsg hfx]/
gful/sn] lans'n} gofF kfq vf]lh/x]sf lyP t/ To;sf] u5{g\ < x/]s gofF bnk|lt klg p:t} pk]Iff / p:t} cljZjf;
g]t[Tj ug]{ k/LIf0f eO;s]sf k"/fgf g]tf lyP . gofF zlQmnfO{ l;h{gf x'g] cj:yfsf] lgdf{0f ;femf kf6L{ / gofF zlQmsf]
hgtfdf :yflkt u/fpg c;kmn /x]/ 3'dfp/f] ofqf k"/f u/]/ :yfkgf / cj;fgn] u/]sf x'g\ eGbf pgLx¿dfly bf]iff/f]k0f
To;sf g]t[Tjstf{ k'gM dfcf]jfbLdf kmls{Psf 5g\ . t/ gofF x'Gg, a? Oltxf;sf] ;xL b:tfj]hLs/0f x'G5 .
zlQm eGg] /fhgLlts zAb rflx+ g]kfnL /fhgLltdf kmls{g
;s]g . t/ oxL cj:yf /xFbf/xFb} klg ut :yfgLo txsf] lgjf{rgdf
:jtGq /fhgLltsf] x:tIf]ksf/L gofF nx/ ;txdf cfof] .
gofF zlQmeGbf klxn]b]lv g} s's'/ 5fk r'gfj lrGx / nf]stGqk|ltsf] gful/s cljZjf;nfO{ nodf kmsf{pg Pp6f
…:dfOnLÚ lnP/ s]xL o'jfx¿ km/s lsl;dsf] lqmofsnfk /fi6«JofkL cfGbf]ngsf] h?/L klg lyof] . …:yfgLo txnfO{
;lxt cfˆgf] /fhgLlts pkl:ylt hgfO/x]sf lyP . pgLx¿n] bnLo gagfpmFÚ eGg] cfzoaf6 ;'? ePsf] Tof] cfGbf]ngsf]
cfkm"nfO{ j}slNks eGy], / tLaf6 k|efljt x'g]x¿ j}slNks d'Vo p2]Zo cfkm"nfO{ lglj{sNk 7fg]/ dbdQ ePsf bnsf
/fhgLltsf] jsfnt uy]{ . pgLx¿sf] rfn ;':t lyof] ls g]t[Tjsf] ;fF9]–;f]rnfO{ afFWg' lyof] . bnsf k"/fgf
/ˆtf/df lyof] eGg] ljifodf ljjfb x'g ;Snf t/ cfˆg} 9·df g]tfx¿nfO{ …ca x'Fb} x'Fb}g, lj>fd lng';\Ú eg]/ r]tfjgL lbg'
k|efjzfnL x'Fb} cufl8 al9/x]sf] lyof] . ToxL aLrdf ;femf kf6L{ lyof] . b]ze/af6 s/La !) xhf/ gful/sn] :yfgLo txsf
$= bz{g / k|lta4tf
/fli6«o :jtGq kf6L{sf] gfddf k|o'Qm :jtGq zAbn] lgb{nLo, hgpQ/bfoL, k|ToIf hg;xeflutfd'ns ;dfj]zL nf]stGqsf]
bnljlxgtf / Psn pDd]bjf/Lsf] kIfkf]if0f ug]{ a'emfpFb}g. dfWodaf6 JolQmut :jtGqtf / dfgj clwsf/sf] ;Ddfg
s'g} klg k/Dk/fut ;}4flGts jfb jf ljrf/af6 :jtGq ;lxtsf] ;+j}wflgs ;dfhjfb -;dfhjfb pGd'v ;+ljwfgjfb_
/x]/ /fHodf ljlwsf] zf;g nfu" ug{ tyf cfddflg;x¿sf] sf] lbzfdf d'n'snfO{ cufl8 a9fpg' g} /fli6«o :jtGq kf6L{sf]
hLjg:t/df ;sf/fTds kl/jt{g ug{ cfjZos b]v]df s'g} bz{g / k|lta4tf x'g]5 .
klg jfb, ljrf/, l;4fGtnfO{ ;fwgsf ¿kdf k|of]u ug{ /
TofUg :jtGq 5 eGg] rflxF a'emfpF5 . lt ;a} k|oTg / pkof]u s= ljlwsf] zf;g
;+ljwfg / nf]stGqsf] kl/lwleq /x]/ x'g] 5g\ . v= ;fdflhs Gofo;lxtsf] ;dfgtf
u= of]Uotf / sd{zLntf
jt{dfg kl/j]zdf g]kfnsf] ;+ljwfgn] ;dfhjfbk|lt k|lta4tf 3= /fi6« lgdf{0fdf ;dk{0ftf
JoQm u/]sfn] /fli6«o :jtGq kf6L{sf] /fhgLlts rl/q ª= e|i6frf/k|lt z'Go;xgzLntf
;dfhjfb pGd'v ;+ljwfgjfbL, nf]stflGqs / cu|ufdL r= k|ToIf ;xeflutfd"ns nf]stGq
x'g]5. /fli6«o :jtGq kf6L{n] nf]stflGqs k2lt / ;+:s[ltsf]
5= JolQmut :jtGqtf / dfgj clwsf/
;3gLs/0f, ;+:yfut k|lqmofsf] lg/Gt/tf, ;do;fk]Iftf
/ cljl5Gg nf]stflGqs pQ/flwsf/sf] /fhgLlts rl/q
canDag ug]{5 .
h= k|f/lDes lgjf{rg M
d'n'sdf ljlwsf] zf;g jf:tljs¿kdf nfu" ug{
nf]stGqsf x/]s kIfx¿sf] Jojxf/df k|of]u x'g'k5{ .
nf]stGq Jojxf/df gb]lvg'sf] d'Vo sf/0f xf], ;a}
If]qsf] clt/fhgLlts/0f / bnx¿df ;Lldt g]tfx¿ ;j]{;jf{
aGg' . blno nf]stGq cfjZos 5 t/ nf]stGqsf nflu
clt/fhgLlts/0f 3fts 5 . bnleq ;Lldt g]tfx¿ ;j]{;jf{
x'Fbf bnLo nf]stGq s]xL JolQmsf] xftdf eof] . bnleq
zlQmsf] s;/t ug{ ;f+;bsf] l6s6 ljt/0f tyf ljleGg
kbaxfnLnfO{ d'Vo xltof/ agfOPsf] 5 . g]tfsf] lgs6 /
rfKn';L ubf{ l6s6 kfOG5 . olb l6s6 ljt/0f / kb axfnL
ug]{ Joj:yfnfO{ nf]stflGqs / kf/bzL{ agfpg] xf] eg]
clt/fhgLlts/0fnfO{ k/flht ug{ w]/} ;xh x'g]5 .
3= k|b]z ;/sf/ M
hgtf4f/f k|ToIf lgjf{lrt d'VodGqL x'g] . d'VodGqLn]
km/s ln·sf] pkd'VodGqL lgo'Qm ug]{ . k|b]z dGqLkl/ifbsf
;b:o x'g] / kflnsf ;dGjog ug]{ u/L d'VodGqLaf6
lhNnf k|d'v lgo'Qm x'g] . k|b]z k|d'v vf/]h x'g] . k|b]z
k|d'vaf6 u/fOg] ;ky /fi6«kltaf6 u/fOg] . lhNnf ;dGjo
;ldlt vf/]h x'g] . k|b]z ;/sf/ k|b]z kl/ifb\k|lt pQ/bfoL
/xg] .
ª= k|b]z kl/ifb\ M
k|b]zleqsf kflnsf;efsf ;b:ox¿n] cfkm'x¿dWo]af6
;dfg'kflts ;dfj]zL cfwf/df lgjf{rg u/L @! b]vL #%
;b:oLo k|b]z kl/ifb\ u7g ug]{ . k|b]z kl/ifb\sf] clwj]zg
d'VodGqLn] af]nfpg] . k|b]z kl/ifb\sf] clwj]zg jif{sf] b'O
k6s x'g] . Pp6f clwj]zg gLlt, sfo{qmd / ah]6sf nflu
tyf csf]{ ljw]os clwj]zg x'g] .
!= xfn a;f]af; ul//x]s} 7fp“ -b]z jf ljb]z_ af6 cfgf] :yfoL a;f]jf; /x]sf] lgjf{rg If]qsf nflu dtbfg
ug]{ Joj:yf ‘cg'kl:yt dtbfg k4lt’ -Absentee Ballot_ nfu" ul/g]5 .
@= gof“ hgdtsf nflu lgjf{rgdf hf“bf cl3Nnf] r'gfjs} dt ;+Vofsf cfwf/df dtkqdf r'gfj lrGxsf]
qmdfªs lgwf{/0f ug'{ Gofof]lrt gx'g] ePsfn] uf]nf k|yfaf6 qmdfªs to ul/g]5 .
#= ‘/fO6 6' l/h]S6’ -s;}nfO{ ef]6 lbGg egL dt lbg] clwsf/_, ‘/fO6 6' l/sn’ -hgk|ltlglwnfO{ lkmtf{
af]nfpg] clwsf/_ Joj:yf clgjfo{ nfu" ul/g]5 .
$= /fli6«o lgjf{rgx?df ljB'tLo dtbfg oGq -On]S6«f]lgs ef]l6ª d]l;g_ k|of]u ul/g]5 .
%= ;+j}wflgs Joj:yf cg';f/ k|ToIf lgjf{rgdf Go"gtd ## k|ltzt dlxnf pDd]bjf/ sfod gug]{ bnnfO{
r'gfjL k|lqmofdf ;xefuL x'g glbg] Joj:yf ul/g]5 .
!= lhNnf cbfntdf btf{ x'g] ljz]if k|s[ltsf d'2fx? -h:t}M 3/]n' tyf of}ghGolx+;f, anfTsf/, j[4 tyf
afnjflnsfsf d'2fx? () lbg leq / cGo d'2fx? ! jif{ leq clgjfo{?kdf / ;f]xL d'2fx? pRr tyf
;jf]{Rr cbfntaf6 ^ dlxgfdf 6'+Uofpg] Joj:yf ul/g]5 .
@= ;a} ;/sf/L ;]jfx? tf]lsPsf] ;dodf k|bfg ug{sf nflu clgjfo{ ‘6fOd sf8{’ nfu" ul/g]5 . lgwf{l/t
;doleq ;]jf k|bfg gug]{ sfof{no tyf ;/sf/L sd{rf/LnfO{ bl08t tyf nlIft glthf xfl;n ug]{nfO{
k'/:s[t ul/g]5 . tf]lsosf] ;dodf ;]jf gkfpg] ;]jfu|fxLnfO{ Ifltk"lt{ lbOg]5 .
#= ;/sf/L sfdsfhsf nflu eg{'kg]{ sfuhftx? ;/n agfO{ ;DalGwt sfof{noaf6 g} lgMz'Ns e/fpg]
Joj:yf ul/g]5 .
$= /fHosf lgsfox?df x'g] /fhgLlts lgo'lQm /fhgLlts k'jf{u|x g/fvL k|lt:kwf{Tds Ifdtfsf cfwf/df
ul/g]5 . o:tf lgo'lQmx?df x'g ;Sg] gftfjfb, s[kfjfb h:tf :jfy{x? 5fgljg ug{ zlQmzfnL ;+oGq
agfOg]5 .
!= sfg'g cg';f/ ug'{kg]{ sfd gu/] jf l9nf] u/] clg gug'{kg]{ sfd u/] To;nfO{ klg e|i6«frf/ dfgL bl08t
ul/g]5 .
#= e|i6«frf/ ;DaGwL ;"rgf lbg] ;"rsnfO{ k|f]T;fxg tyf ;+/If0f ug{ ;"rs ;+/If0f P]g (Whistleblowers
Protection Act) agfO{ nfu" ul/g]5 .
$= e|i6«frf/ lgoGq0fsf nflu clVtof/ b'?k|of]u cg';Gwfg cfof]u cGt{ut ljlzi6 Anti-Corruption Police
sf] Joj:yf ul/g]5 .
%= e|i6«frf/L cfz+sf ul/Psf / b]zJofkL ljjfb ax; ePsf d'2fsf kmfOnx? vf]lng] 5g\ . h;df lgDgnfO{
ljz]if k|fyldstfdf /flvg] 5M
!= n}+lus lje]b cGTo u/L g/fvL ;Dk"0f{ ;/sf/L sfuhft / ;]jfx¿ ;xh ?kdf k|fKt ug]{ Joj:yf ul/g]5 .
@= dlxnf tyf cGo ln+usf nflu ;'/lIft ;dfh lgdf{0fnfO{ pRr k|fyldstfdf /fvL klxnf] r/0fdf lgDg
sfo{ ul/g]5 M
· d'Vo ;x/x¿df rf}la;} 306f lgMz'Ns An' a; (Free Blue Bus) ;~rfng .
· ;a} vfnsf lx+;f / c;'/lIft ;fdflhs k|rng lj?4 x/]s kflnsfdf dgf]k/fd{zbftf, clwjQmf, ;'/IffsdL{ ;lxtsf]
cTofw'lgs ;'ljwf ;DkGg cfj;Lo u[xx? :yfkgf .
#= dlxnfåf/f ;~rflnt Joj;fosf -sDtLdf ^) k|ltzt :jfldTj / sd{rf/LMGo'gtd # jif{ b]lv_ nflu
!) ca{sf] ædlxnf g]t[Tj pBdL sf]ifæ / cGo n}+lus ;d"xåf/f ;~rflnt Joj;fo -^) k|ltzt :jfldTj /
sd{rf/LMGo'gtd # jif{_ nfO{ 6]jf lbg æ! ca{sf] cGo n}+lus g]tT[ j pBdL sf]ifæ :yfkgf ul/g]5 . o:tf] sf]
ifsf] ;d'lrt k|of]u ug{ ;Lko'Qm, cfw'lgs / cfod"ns ultljlw tyf Jofj;flos tof/LnfO{ ;xhLs/0f
ug]{ u/L k|To]s kflnsfdf cfw'lgs tflnd s]Gb| :yfkgf ul/g]5 .
$= dlxnfsf] hLjgsf ljleGg r/0fx? – of}jgfj:yf, ue{jtL / /hf]lgj[lQ (Menopause) / cGo ln+usf nflu
cfgf] n}+lus klxrfg v'Ng] ;xh jftfj/0f, ;fdflhs :jLsfo{tf h:tf ljleGg kIfx¿df rf}la;} 306f
k/fdz{ k|bfg ug]{ u/L Ps–Psj6f dlxnf x6nfOg / cGo ln+u x6nfOg ;]jf x/]s k|b]zdf ;~rfng
ul/g]5 .
%= ln+usf cfwf/df kfl/>ldsdf lje]b ug]{nfO{ s8f sf/jfxL u/L ‘;dfg sfdsf] ;dfg Hofnf’sf] k|Tofe"t
ul/g]5 .
…
gful/snfO{ /fHosf] cleefjsTj dx;'; x'g] u/L ;fdflhs ;'/Iffsf]
bfo/f a9fP/ nlIft ju{nfO{ ;d]6\g] jfrf ub{5F}“ .
!= Go"gtd hLjg:t/sf] k|Tofe"lt
· ul/aLsf] /]vfd'gL /x]sf gful/s tyf kl/jf/nfO{ · lghL If]qdf >d cg';f/ kfl/>lds pknAw u/fpg
cfwf/e't vfBfGg k'¥ofpg …/f;g sf8{Ú sf] Joj:yf Go'gtd kfl/>lds xfn sfod ?=!%,))) nfO{
ul/g]5 . Go"g cfo ePsf kl/jf/nfO{ ;xof]u k'¥ofpg d"Noj[l4;Fu ;dfof]hg u/L 306f cg';f/ kfl/>lds
;/sf/åf/f x/]s j8fdf vfB s]Gb|x? ;~rfng ul/g]5 . e'QmfgL k|0ffnL s8fO{sf ;fy nfu" ul/g]5 .
· jflif{s ?kdf g]kfn ;/sf/sf] cf7f}F txsf] tnadfg
a/fa/;Dd sdfpg]n] cfos/ ltg{ gkg]{ Joj:yf /flvg]5.
@= lghL If]q;“usf] ;fem]bf/Ldf ladf dfkm{t\ ;fdflhs ;'/Iffsf] ;~hfn agfOg]5 . ;fdflhs ;'/Iffsf]
k'gM;+/rgf u/]/ x/]s g]kfnL j[4fj:yfdf cfly{s ?kdf cfTdlge{/ agfpg] tkm{ kxn ug{ ;fdflhs
;'/Iff sf]ifdf ;a} g]kfnLnfO{ cfa4 ul/g]5 .
#= cgfy, h]n k/]sf afa'cfdfsf ;Gtfg, kL8s cleefjsaf6 afnaflnsfnfO{ ;'/lIft /fVg hgr]tgf,
b'Jo{jxf/ kQf nufpg] k|lzlIft hgzlQmsf] lgdf{0f, afn;]jf u[x, afnkf]if0f nufotsf k|0ffnLsf
dfWodaf6 ‘afnaflnsf ;+/If0f ;]jf’ ;'? ul/g]5 .
$= dfgj a]rljvgdf k/]sf, 3/]n' lx+;f kLl8t, b'Jo{jxf/df k/]sf, Pl;8 cfqmd0f kLl8t JolQmsf]
k'gM:yfkgfsf nflu % ca{sf] ‘s?0ff sf]if’ :yfkgf ul/g]5 .
%= kIf3ft ePsf, lx“88'n ug{ g;Sg], ckf· tyf j[4x?sf nflu 3/}df :jf:Yo ;]jf tyf ;/sf/L ;]jfx?
k'¥ofOg]5 .
%
;d'bfox?nfO{ nlIft u/L l;kd"ns tyf pBd tflndsf
nflu ! ca{sf] ‘;dfj]zL tyf ;dGofo sf]if’ sf] :yfkgf
ul/g]5 .
$= cf/lIft ;d"xnfO{ sDtLdf %) k|ltzt /f]huf/ lbg] ;+:yfx?nfO{ %) k|ltzt Joj;fo s/ 5'6 lbOg]5 .
%= hftLo / n}+lus lje]b tyf lx+;fsf ax'cfoflds kIfx?nfO{ ;d]6\g] u/L ljBdfg sfg'gnfO{ k'g;+/rgf
u/]/ sfof{Gjog ug]{ gLlt agfOg]5 .
@= g]kfnsf ljZjljBfnonfO{ cGt/f{li6«o ?kdf k|lt:kwf{Tds agfpg gLltut ;dGjog ug]{ u/L ljZjljBfno lzIff
P]g kfl/t ul/g]5 . o;} P]g cGtu{t M
· ;DaGwg af]8{ (Accreditation Board) u7g ul/g]5, h;n] Joj:yf vf/]h ul/g]5 . ljZjljBfno kl/ifb\åf/f Ifdtf,
g]kfnL ljZjljBfnox¿nfO{ lgodg ug]{5 . of]Uotf, jl/i7tf / of]ubfgsf cfwf/df s'nklt lgo'Qm
· l;w} ljZjljBfono :yfkgf ug]{ k|lqmof aGb u/L Ifdtf ul/g]5.
ePsf lzIffnonfO{ lglZrt ;dosf nflu dfgfy{ · g]kfnL ljZjljBfnox?sf] ljb]zL ljZjljBfnox?;Fusf]
ljZjljBfno (Deemed University) sf ?kdf ;DaGwg lbO{ ;xsfo{ tyf g]kfndf ljb]zL ljZjljBfnox?sf] cfl·s
u'0f:t/ dfkgkZrft\ dfq ljZjljBfnosf] dfGotf lbg] SofDk;x? / ljb]zL l8u|L sfo{qmdx? ;~rfng ug{
k|lqmof ;'? ul/g]5 . cg'dlt ;/n ul/g]5 .
· ljZjljBfno kl/ifb\ u7g u/L To;sf] k|d'v k|lt:kwf{af6 · ljb]zdf sfo{/t\ g]kfnL d"nsf k|fWofksx? /
rog ul/g]5 . cg';Gwfgstf{x?nfO{ Psn ;]d]:6/ jf :yfoL ¿kdf
· ljZjljBfnodf x'g] clt /fhgLlts/0f cGTo ug{ g]kfn kms{g] cj;/x? k|bfg ug{ kxnsbdL ul/g]5 .
k|wfgdGqLnfO{ s'g} klg ljZjljBfnosf] s'nklt agfpg]
#= ckf+utf P+jd km/s Ifdtf ePsf afnaflnsfsf nflu k"jf{wf/o'Qm ljz]if cfjf;Lo ljBfnosf] Joj:yf
x/]s k|b]zdf ul/g]5 .
$= :jfWofo tyf cg'ejaf6 ;Lk l;s]sf k|fljlws hgzlQmnfO{ k|df0fLs/0f u/L d"nwf/sf] lzIffsf]
;dsIftf -Equivalent_ k|bfg ul/g]5 . æeljiosf nflu tof/ hgzlQm of]hgfÆ cGtu{t :6]d -STEM -
Scientific Technology Engineering & Mathematics_ lzIffdf cfwfl/t jflif{s %) xhf/ hgzlQm tof/ ug{ ;ft}
k|b]zdf :6]d s]Gb| :yfkgf ul/g]5 .
%= ljBfyL{n] eljiodf sdfP/ e'Qmfg ug]{ u/L g]kfnd} :gfts / pRr cWoog ug]{sf nflu ;/sf/af6
hdfgL a;L lagf lwtf] lzIff shf{ pknAw u/fpg]u/L cfly{s ;+oGqsf] :yfkgf ul/g]5 .
!^ /fli6«o :jtGq kf6L{ M jfrf kq @)&(
…
u'0f:t/Lo :jf:Yo ;]jfsf] gful/s clwsf/ k|Tofe"ltdf /fli6«o :jtGq
kf6L{ ;w}+ k|lta4 /xg]5 .
!= :jf:Yo ;]jfdf ;a} g]kfnLsf] ;dfg kx'“rsf nflu lgDg sfo{x? ul/g]5M
· Psn e'QmfgL k|0ffnL (Single Payer System) nfu" u/L gful/ssf] :jf:Yo vr{sf] Ps dfq e'QmfgLstf{ agfOg]5 .
· k|To]s k|b]zdf cTofw'lgs k|of]uzfnf / &%) z}øofsf] ljlzi6 lj1 ;lxtsf] cGt/f{li6«o:t/sf] c:ktfn≤ lhNnfdf
OG6/gn d]l8l;g, k|;'lt tyf :qL /f]u, Pg]:y]l;of, lkmlhl;og, afn/f]u, xf8hf]gL{, ;fdfGo zNo lrlsT;f / dfgl;s
/f]usf] lj1 lrlsT;s;lxt %)–!)) z}øofsf] c:ktfn≤ k|To]s kflnsfdf Go"gtd Ps lrlsT;s;lxt ^–@%
z}øofsf] cfwf/e"t c:ktfn / k|To]s j8fdf cf}ifwfno;lxtsf] ;fd'bflos lSnlgs :yfkgf tyf :t/f]Gglt ul/g]5 .
· k/Dk/fut pkrf/ k4ltsf] dxŒjnfO{ ljZjJofkL ug{ ;ft} k|b]zdf ;'ljwf;DkGg cfo'j]{lbs tyf k|fs[lts lrlsT;fno
:yfkgf ul/g]5 .
@= PDa'n]G; P]gcGtu{t s]Gb|Ls[t PDa'n]G; ;]jf ;~rfng ul/g]5 . ljBdfg / gof“ PDa'n]G;nfO{ Pp6}
5ftfd'lg NofO{ cfjZos ;fdu|L / cfsl:ds :jf:YosdL{ -paramedic_ ;lxtsf] /fli6«o PDa'n]G;
;]jf :yfkgf ul/g]5, h;df klxnf] r/0fdf #% xjfO{ / &%# ;8s PDa'n]G; ylkg]5g\ .
#= cfsl:ds d]l8sn pkrf/ tyf k|;j P]g -Emergency Medical Treatment Labor Act EMTALA_ clgjfo{
nfu" ul/g]5, h;n] c:ktfnsf] cfsl:ds ljefudf cfpg] s'g} klg la/fdL jf ue{jtL dlxnfnfO{
p;sf] ladf l:ylt jf ltg]{ Ifdtfsf] dtna gu/L k|lqmofut emGem6 lagf hLjg /Iff ug{ clgjf{o
:jf:Yo pkrf/sf] Uof/]lG6 ub{5 . o;sf] kfngf gug]{ ;+:yfn] cfsl:ds ljefu ;~rfng ug]{
cg'dlt /2b]lv cfly{s tyf sfg'gL b08 a]xf]g{' kg]{5 .
$= :jf:Yo If]qsf] lgodg / :t/f]Gglt ug{ lgDg :jfoQ :jf:Yo af]8{ :yfkgf÷;zlQms/0f÷dh{/ ul/g]5M
· :jf:Yo u'0f:t/ ;'lglZrttf tyf k|Tofog af]8{ -Health · :jf:Yo lj1x? dfq /xg] u/L zlQmzfnL s]Gb|Lo /f]u
Quality Assurance and Accreditation Board_ u7g . lgoGq0f af]8{ -Central Disease Control Board_ u7g .
· vfB ljefu / cf}iflw Joj:yf ljefunfO{ ufe]/ …g]kfn · cf}iflw -k/Dk/fut / cfw'lgs_, vf]k tyf pks/0fx?sf]
vfB tyf cf}iflw ljefuÚ -Nepal Food and Drug cg';Gwfg, ljsf;, lgodg ug{ :jf:Yo cfljisf/
Department_ u7g . tyf ljsf; af]8{ -Health Innovation and Development
Board_ u7g .
%= :jf:YosdL{x?sf nflu 5'§} :jf:Yo >lds P]g agfOg]5 . ;fj{hlgs tyf ;/sf/L :jf:Yo ;]jfdf /x]sf
b/aGbL, Go"g kfl/>lds, txut ;d:of nufotnfO{ ;Daf]wg ug]{ u/L ;dofg's"n :jf:Yo ;]jf P]g
agfO{ nfu" ul/g]5 .
EMTALA
!= /fli6«o s[lif lu|8 -National Agriculture Grid_ sf] :yfkgf u/L s[lif pTkfbg, e08f/0f / ljt/0fsf ljleGg
kIfx¿df cfd'n kl/jt{g NofO{ % jif{leq ls;fgsf] cfo bf]Aa/ agfpg lgDg sfd ul/g]5g\ M
@= s[ifsx?nfO{ cfly{s tyf k|fs[lts ljklQaf6 ;'/lIft /fVg s[lif ladf / ;fdflhs ;'/Iff sf]ifsf] Joj:yf
ul/g]5 .
#= ldq /fi6«x?df ;f]em} lgof{t ug]{ s[lif pTkfbgx?sf] klxrfg, Joj;foLs/0f / k|df0fLs/0f -cuf{lgs
nufotsf_ ug{ pRr:t/df s"6gLlts kfOnf rflng]5 . lgof{t ;xh ug{ d'Vo gfsfx?df cfw'lgs
Sjf/]G6fOg ;]G6/ :yfkgf ul/g]5 .
$= ljZj ahf/df ePsf gjLg s[lif k|ljlw ;xh ?kdf leœofpg s[lif k|ljlw x:tfGt/0f P]g -Agriculture
Technology Transfer Act_ NofOg]5 . s[lif tyf kz' kfng Joj;fo k|j4{g ug{ xfO{la|8 -Hybrid) aLp ljsf;
ug{ k"j{ / klZrd g]kfndf Ps Psj6f k|of]uzfnf vf]lng]5 .
%= s[lif ahf/Ls/0f af]8{ -Agriculture Marketing Board_ :yfkgf ul/g]5 . o; af]8{n] s[lif pTkfbgsf] u'0f:t/
tyf ahf/ d"No, cflb kIfx¿df s[ifsnfO{ ;xof]u ug]{5 .
/fli6«o :jtGq kf6L{ M jfrf kq @)&( !(
…
;/sf/n] Joj;foLx?df :jtGq k|lt:kwf{ / gjk|jt{gsf] jftfj/0f l;h{gf ug{
;xhstf{sf] e"ldsf lgjf{x ug]{5 .
!= ‘j8f Ps Joj;fo cg]s’ of]hgf cGtu{t n3', ;fgf tyf demf}nf Joj;fo :yfkgfdf ;xhLs/0fsf nflu
x/]s j8fdf Psåf/ k|0ffnL :yfkgf ul/g]5 . o:tf] Ps åf/ k|0ffnLn] $* 306fhleq Joj;fo lgMz'Ns
btf{ ug]{b]lv Joj;fosf ljleGg cfofddf ;xof]u ug]{ Joj;fo sf]/Ng] s]Gb| -Business Incubation
Centre_ ;“u Joj;foLnfO{ k|ToIf hf]8\g]5 . klxnf] r/0fdf x/]s k|b]zdf Go'gtd @ j6f Joj;fo sf]/Ng]
s]Gb| :yfkgf ul/g]5 .
@= ljZj a}+s Joj;fosf nflu ;xhtf ;'rsf° -Ease of Doing Business Index_ df Jofks ;'wf/ u/L k|ToIf
j}b]lzs nufgL -Foreign Direct Investment_ nfO{ juL{s/0f u/L, k|fyldstfsf If]qdf cfpg] j}b]lzs
nufgLnfO{ Psåf/ k|0ffnL cGtu{t NofOg]5 . kf“r jif{leq j}b]lzs nufgLnfO{ sDtLdf !% u'0ffn] j[l4
ul/g]5 .
#= g]kfnsf] pTkfbgnfO{ ljZj dfglrqdf :yflkt ug{ Æ/ftf] / rGb| ;"o{ a|fG8 cleofg ;'? ul/g]5 . o;
cleofgsf nflu klxnf] r/0fdf !) ca{ ah]6 5'6\ofOg]5 . o:tf] cleofgdf *) k|ltzt ;|f]t / >d
g]kfns} k|of]u ug]{ pBf]unfO{ s/ 5'6 kfpg] Joj:yf ul/g]5 .
$= lrtjgnfO{ g]kfnsf] cfly{s /fhwfgL agfpg rflxg] sfg'gL k|fjwfg, nufgL, hgzlQm, phf{ cflb ljleGg
kIfx?nfO{ pRr k|fyldstf lbO{ sfd ul/g]5 . o; ;Gbe{df klxnf] r/0fdf lgDg sfo{x? ul/g]5M
· hf]lgª (Zoning) k4ltdfk{mt lrtjg ;x/L of]hgfsf] z'?jft .
· @%) d]uf jf6sf] ;f}o{ pmhf{ KnfG6 .
· jflif{s Pl;of Joj;fo sGkm/]G; -Business Asia conference_ .
· g]kfnsf] bf]>f] :6s dfs{]6sf] :yfkgf.
· xl/t gf/fo0fL sf]l/8/ .
· skf{]/]6 x]8 Sjf6{/ lrtjg /fVg] ;+:yfnfO{ ljz]if ;x'lnot .
%= jflif{s %) nfv;Ddsf] sf/f]af/df zt k|ltzt cfos/ 5'6\, @) nfv eGbf sd sf/f]af/ ug]{ pBdLn]
s/ k|0ffnLdf cBfalws n]vfk/LIf0f gu/L :j3f]if0ff u/] k'Ug] Joj:yf ul/g]5 .
@) /fli6«o :jtGq kf6L{ M jfrf kq @)&(
…
b]z ljsf;sf] uGtJo u'0f:t/Lo k"jf{wf/x?af6 dfq to x'g] l;4fGtnfO{
cfTd;fy ub}{ s8f, :ki6 / Jojxfl/s gLlt lgod agfpg] jfrf ub{5f}“ .
!= ;Dk"0f{ k"jf{wf/ ;Demf}tfsf k|lqmofut ljlwx? cBfjlws ug{ / ;fj{hlgs v/Lb P]gnfO{ k|efjzfnL agfpg b]
xfosf sfdx? ul/g]5 M
· cg'udg tyf d"Nof+sg ;+oGqnfO{ Psn ;Demf}tf clgjfo{ k|fjwfg /flvg]5 .
d'Nof+sg k|0ffnL cGtu{t NofO{ sfnf] ;"rLdf /fVg] · ?ª\0f tyf hL0f{ kl/of]hgfx?sf] k'gMd"Nof+sg u/Lg]5 .
k|lqmofnfO{ yk pQ/bfoL, lhDd]jf/ / clwsf/;DkGg · cfjZos eP vf/]hLsf] bf]ifLaf6 Ifltk'lt{ lnOg]5 .
agfOg]5 . · ;a} ;fj{hlgs k"jf{wf/x? -cf:yfsf s]Gb|, ;/sf/L
· e"ld k|flKt, ;fO6 lSno/]G; tyf ;DalGwt sfg'gL sfof{no, ;fj{hlgs oftfot, zf}rfno, cflb_ ckf+utfd}qL
;dGjog kSsf geO lgdf{0f ;Demf}tfx? x'Fbf ;DkGg ag]sf] ;"lglZrt ug{' kg]{ k|fjwfg /flvg]5 .
x'g] ;do / nufgL clglZrt x'g] b]lvPsfn] af]nkq · x/]s kl/of]hgfdf t];|f] kIf / :yfgLo pkef]Qmf ;d'bfosf]
cfJxfg ug{'eGbf cl3 g} e'ld k|flKt, ;fO6 lSno/]G; tyf d'Nof+sgnfO{ clgjfo{ ul/g]5 .
;DalGwt sfg'gL ;dGjog kSsf eO;s]sf] x'g' kg]{
@= b|'t ljt/0f tyf kx“'rsf nflu ;'/lIft ;fj{hlgs l8lh6n ;+/rgfsf] lgdf{0f ul/g]5, h; cGtu{tM
· ef}lts l8lh6n k"jf{wf/ – pRrultsf] OG6/g]6df kx'Fr, sfuh/lxt Plss[t /fli6«o kl/ro kq .
PS;]; kf]OG6, g]kfndf xf]:6 x'g] ;'/lIft 8f6f ;]G6/, · OG6/ck/]jn l8lh6n e'QmfgL k|0ffnLsf] :yfkgf /
g]kfnsf] cfˆg} :of6]nfO6, cflb . ;~rfng .
· g]kfnL l8hL6n ;]jfx? – hGdbtf{, gful/stf, nfO;] · ck/fw / ck/fwL klxrfg ug]{ cfw'lgs l8lh6n ;+oGq /
G;, ef]6/ sf8{, ladf sf8{ h:tf cg]sf}F sfuhft af]Sg' k|0ffnLsf] :yfkgf .
kg]{ afWotfnfO{ ;dfKt ug{ / ;xhtfsf nflu hGdb]lv · b'O{ jif{leq ?= !))) eGbf a9Lsf ;a} ;/sf/L ;]jfx?sf]
d[To';Ddsf ;a} ;/sf/L tyf lghL ;]jfx? k|bfg ug{ clgjfo{ l8lh6n e'QmfgL .
#= ;Dk"0f{ ;fj{hlgs oftfoftsf k"jf{wf/df ;'wf/M
· ;fj{hlgs oftfoft k|0ffnLdf u'0f:t/ sfod ug{ ;Dk'0f{ cku|]8 ul/g]5 .
oftfoft k4ltnfO{ lgo+dg ug]{ u/L clwsf/;DkGg · ;a} /fhdfu{x? / d"Vo ;x/x?df x':;' / jiff{tdf ;d]t
/fli6«o oftfoft ;+:yfg :yfkgf ul/g]5 . rNg] ;8s aQL, l;l;l6le tyf ;jf/L ;fwgsf] ult gfKg]
· g]kfn p8\8og k|flws/0fnfO{ ;]jf k|bfos / lgodg pks/0fx? /flvg]5 .
ljefu u/L b'O{ ljefudf afFl8g]5 . · sf7df8f}+ pkTosfdf cfw'lgs / e/kbf]{ ljB'tLo a; k|0ffnL
· p8\oog ljefu / df};d k'jf{g'dfg ljefusf] ;xsfo{df ;a} dxfgu/ / pkdxfgu/x?df lj:tf/ ul/g]5. o;
dfq p8\oog tflnsf agfpg] k|0ffnL :yflkt ul/g]5 . k|0ffnLdf uf8L ef8f s]Gb|Lo ljw'lQo k|0ffnL cGtu{t ;+sng
· df};d k'jf{g'dfgsf] sfo{nfO{ yk r':t, ;lx / e/kbf]{ ul/g]5 .
agfpg cfjZos 7fFpdf /f8/ / cGo k"jf{wf/sf] ljsf; · ofq',;fOsn n]g tyf ckf+utfd}qL af6f]x¿ agfOg]5 .
ul/g]5 . · ;x/L tyf u|fdL0f If]qx¿sf ;8sx?df Go"gtd u'0f:t/
· p8\oog ;'/Iffsf nflu 6fj/ Joj:yfkg, ;~rf/, cflbnfO{ sfod ug{ afWosf/L k|fjwfg /flvg]5 .
$= /fli6«o oftfoft u'? of]hgf tof/ kfl/g]5, h; cGt{ut b]zleq nfdf] tyf 5f]6f] b'/Lsfnflu ;8s, /]n, xjfO,
/f]kj] tyf hndfu{x¿ ;d]6]/ Plss[t oftfoft ;~hfnsf] vfsf sf]/Lg] 5 .
%= ;'Vvf ofddf kof{Kt phf{sf nflu gjLs/0fLo phf{sf ;|f]tx?df ljljlws/0f ul/g]5 . h; cGt{ut ;f}o{ phf{
/ jfo' phf{df klg nufgL a9fOg]5 . ;fy} kDk :6f]/]h, lnlyod cfog Aof6«L a}+s, lu|g xfO8«f]hg pTkfbg h:tf
gljg k|ljlwx¿df klg ;DefJotf x]l/g]5 .
!= /fhdfu{ tyf h'g;'s} lsl;dsf ;8sx?df x'g] b'3{6gfdf cfktsflng p2f/ ug{ :yfgLo o'jf Sna tyf
;d"xx?nfO{ plrt tflnd k|bfg ul/ ;8s b'3{6gfdf hLjg /Ifs – cflwsfl/s :jod;]js ;~hfn
lgdf{0f ul/g]5 .
@= /fhdfu{ tyf ;8sx?sf] 5]p5fpdf /x]sf vfgf tyf a;f]af;sf ;]jf k|bfosx?sf] u'0f:t/ cg'udg,
d'Nof+sg / sf/afxL ug{ ;Sg] ;8s vfglkg tyf a;f]af; u'0f:t/ af]8{ lgdf{0f ul/g]5 .
#= b]ze/sf ;8sx?df lglZrt b'/L /xg] ul/ 6«df ;]G6/, zf}rfno, kfs{ tyf dd{t s]Gb|x?sf] Joj:yf
ul/g]5 . ;8sx?df nufOg] cgfjZos gfsf s/, 6f]nx? x6fOg]5 .
$= ;8sx?;“u k|ToIf hf]l8Psf hgtfnfO{ ;8s pkof]uLtf / cg'zf;gsf clgjfo{ sIff lng'kg]{ Joj:yf
ul/g]5 .
%= ;'/IffsdL{x?sf] :yfgLo ;+/rgf;“usf] ;xsfo{df b'3{6gfx?df p2f/sf nflu tflnd k|fKt p2f/stf{
;lxt ;'/IffsdL{sf] lgoldt k]6«f]lnª ug]{ Joj:yf ldnfOg]5 .
!= C0f pknAwtf ;xh agfP/ pBdzLntf k|j4{g ug{ ljb]zaf6 kms]{sf g]kfnLsf nflu ;a} ljQLo
;+:yfx?n] nufgL of]Uo /sdsf] % k|ltzt clgjfo{ ?kdf 5'6\ofpg' kg]{ Joj:yf ul/g]5 .
@= k|f/lDes z]o/x?df nufgL u/]/ eljiosf nflu /sd art ug]{ ljz]if cj;/ :j?k ljb]zdf /x]/}
nufgL ug]{ g]kfnL gful/sx?sf nflu !% k|ltzt z]o/ clgjfo{ 5'6\ofpg] Joj:yf ul/g] 5 .
#= g]kfnsf] ljk|]if0f -/]ld6\ofG;_ sf ;|f]tx?sf] ljljlws/0f ug{sf] nflu ;zQm s'6gLlt dfkm{t\ ljleGg
/fi6«x?df bIftfdf cfwfl/t, ;'/lIft / pRr kfl/>ldssf /f]huf/Lx? vf]hL ul/g]5 .
$= j}b]lzs /f]huf/Ldf hfg vf]Hg] g]kfnLsf] vr{nfO{ Go"gLs/0f ub}{ lgMz'Ns agfpg ;/sf/n] sfd
ldnfOlbg] d~r, cfly{s ;fIf/tfsf sfo{qmdx?, efiff l;Sg, clwsf/sf af/]df hfgsf/L lng ;Sg]
Psn laGb' ;]jfx? ;~rfng ul/g]5 .
%= ljb]z a:bf cfOkg]{ ckem{6 / cfsl:ds ;d:of ;dfwfg ug{sf] nflu x6nfOg / b|'t ;xof]usf PsLs[t
;+/rgfx? agfP/ s'6gLlts txaf6 g} clwsf/ ;+/If0fsf sfdx? ul/g]5 .
!= pRr hf]lvdo'Qm ef}uf]lns @= e"ldsf] l8lh6n gSzf tof/ #= ;fj{hlgs hUufsf] ;+/If0f
If]qdf /x]sf tyf e"ldxLg kf/L :jfldTj, k|sf/ -s[lif, tyf ;fj{hlgs e"–cltqmd0f
g]kfnLx?sf nflu ;'/lIft a;f]jf;, h+un cflb_ / x'g glbg s8f sfg'g
If]qdf /f]huf/L ;lxtsf] clGtd ljqmL d"Nosf] tYof+s agfO{ sfof{Gjog ul/g]5 .
PsLs[t a:tL lgdf{0f ul/g]5. cBfjlws u/L hgtfsf] kx“'rdf cltqmd0f ul/Psf hUuf vf]hL
e"ldxLgtfsf] em'7f] :j3f]if0ff Nofpg] Joj:yf ul/g]5 . vf]hL lkmtf{ ul/g]5 .
ug]{nfO{ b08sf] Joj:yf
ul/g]5 .
$= 3/–hUuf lsga]r ;fj{hlgs kf/bzL{ l8lh6n kf]6{nåf/f v'nf ahf/sf] cjwf/0fdf ul/g]5 . h;
cGtu{t hUufsf] bnfnL Joj;fonfO{ ;+:yfut ul/g]5 . o;n] hUufsf] vl/b laqmLsf] d"No lgwf{/0f
ug]{5 .
%= ljlgof]lht e"ldsf] b'?kof]u ug]{nfO{ ;hfo, s[lif of]Uo hldgnfO{ af“emf] /fVg gkfOg], af“emf] hUufnfO{
e"ld a}+sdf hDdf ug{' kg]{ Joj:yf ul/g]5 .
!= g]kfnL hgtfnfO{ ljsf; kl/of]hgfx?df ;xefuL u/fpg / cfly{s 6]jf lbg kflnsf aG8, 8]l/e]l6e
dfs]{6 h:tf gjLg ljQLo ;+oGqx? lgdf{0f ul/g]5 .
@= b]zleq / g]kfnL gful/sn] vl/b ug{ gkfpg] ul/ l8lh6n d'b|f dfOlgª -Crypto Currency Mining_ nfO{
j}wflgstf lbOg]5 .
$= aLdfdf 7uL ug]{ lads / laldtnfO{ s8f sfg'g agfP/ sf/afxL ug]{ Joj:yf ul/g]5 .
%= a}+lsª sf/f]af/sf ultlalw, sf/f]af/df k|of]u x'g] ef}lts tyf l8lh6n ;fwg -Pk tyf j]a_ x?sf] 8f6f
;'/lIft ug{ s8f / :ki6 l8lh6n ;]So'l/6L k|fjwfg ;lxtsf] sfg'g agfOg]5 .
!= ‘g]kfn v]ns'b ljZjljBfno’ :yfkgf u/L v]n ;DaGwL ;Dk"0f{ ljifosf] cWoog cWofkg u/fO{ bIf v]
nf8L, k|lzIfs, k|fljlws nufotsf hgzlQm pTkfbg ug]{ tyf kflnsfb]lv /fli6«o tx;Ddsf ;a} pd]/
;d"xsf k|ltefnfO{ vf]hL vf]hL Nofpg], tflnd lbg], cfly{s Joj:yfkg ldnfpg] tyf j[lQljsf;sf] aGbf]
j:t ug]{ Joj:yf ul/g]5 .
@= @ jif{leq ;a} pd]/ ;d"xnfO{ pd]/ cg';f/ ;lqmo /fVg k|To]s j8fdf ^ xhf/ & ;o $#
v]nd}bfg, kfs{ h:tf s]Gb|x? lgdf0f{ ul/g]5 .
#= k|To]s k|b]zdf elnan, lqms]6, km'6an, df;{n cf6{\;\ h:tf v]nx? v]Ng ;lsg] u/L ax'p2]ZoLo
cGt/f{li6«o:t/sf /+uzfnf lgdf{0f ul/g]5 . o;sf ;fy} x/]s kflnsfdf ldlg /+uzfnfsf] lgdf0f{
ul/g]5 .
$= 8lG8laof], u'Rrf, vf]kL, lk6' h:tf g]kfnsf k/Dk/fut v]nx?sf] cGt/f{li6«os/0f ug{ cWoog /
cEof; ul/g]5 .
%= ;xsf/L df]8n canDag u/L k'm6an, lqms]6 h:tf v]nsf] /fli6«o lnunfO{ Jofj;flos agfO{g]5 .
!= ljB'tLo ;jf/L ;fwgdf z'Go s/ tyf k]6«f]lnod OGwgaf6 rNg] ;jf/LnfO{ ljB'tLo ;jf/Ldf kl/jt{g ug{
zt k|ltzt shf{ lbOg]5 . o;sf ;fy} kf“r jif{ leq k]6«f]lnod OGwgaf6 rNg] ;jf/Lsf] ljqmL ljt/0f aGb
ul/g]5 .
@= Psn k|of]u Knfl:6ssf] ljsNk lbO{ Psn k|of]u Knfl:6snfO{ k|ltaGw nufOg]5 .
#= ;f+:s[lts glbgfnf / tfntn}of, h+un tyf kbdfu{x?nfO{ dfgjlgld{t ;+/rgf lgif]w u/]/ oyfj:yfdf
/flvg]5 .
$= 9nsf] kfgL vf]nf k7fpg'cl3 clgjfo{ ?kdf k|zf]wg ug{ 9n k|zf]wg s]Gb|sf] :yfkgf, g]kfnsf
vf]nfgfnfx? / o;sf] jftfj/0fLo rqmnfO{ k'gMhfu[t ug{ ;a} pTkfbgd'ns pBf]ux?df /f;folgs
kmf]xf]/ k|zf]wg s]Gb| x'g'kg]{ afWosf/L k|fjwfg /flvg]5 . ;x/x¿sf ;a} gbL tyf vf]nf lsgf/fdf
dgf]/~hgfTds xl/t sf]l/8f]/x¿ lgdf0f{ ul/g]5 .
%= ef/t;“usf] ;xsfo{ dfkm{t g]kfndf x'g] cGt/b]zLo jfo'k|b'if0fsf] klxrfg / /f]syfd ug{ alnof]
cGt/b]zLo ;~hfn lgdf{0f ul/g]5 .
!= /fli6«o ljkb\ hf]lvd Go"gLs/0f tyf Joj:yfkg k|flws/0f -NDRRMA_ nfO{ ;an agfOg]5 / ;Defljt
af9L, u]u|fg axfj, klx/f], 8'afg / cGo 36gfx¿sf] r]tfjgL lbgsf] nflu PsLs[t k|sf]k k"j{ r]tfjgL
k|0ffnL lgdf{0f ul/g]5 .
@= e"sDksf] nflu yk tof/L ul/g]5, h;df ejg ;+lxtfsf] ;'b[9Ls/0f, ljBfno / c:ktfnx¿sf]
k|jnLs/0f, cEof; / tflndx¿ ;d]t ;+nUg x'g]5g\ . o;}u/L x/]s k|b]zdf ;fgf] ;]gfsf] a]; nufot
kfn, vfgf / cf}iflwsf] e08f/, x]lnsf]K6/x¿ ;lxtsf] ljkb\ k|ltsfo{ s]Gb|x¿ :yfkgf ul/g]5 . ;fy}
e"sDksf a]nf hDdf x'g tyf a:tLsf nflu v'nf If]q l;h{gf ug{ k|To]s j8fdf Go"gtd ! kfs{ clgjfo{
ul/g]5 .
#= 7"nf kl/of]hgfx¿sf] tof/L ubf{ jftfj/0fLo k|efj d"Nofªgdf yk b'O{ ljifox? ;Daf]wg u/fOg] 5 –
hnjfo' kl/jt{gsf] sf/0fn] kl/of]hgfsf] hf]lvd / kl/of]hgfn] hnjfo' kl/jt{gsf] sf/0f c¿nfO{
c;/ ug]{ ;Defjgf . o;sf ;fy} g]kfndf Pp6f cGt/f{li6«o :t/sf] hnjfo" cg';Gwfg s]Gb| :yfkgf
ul/g] 5, h'gn] lxdfn b]lv t/fO{ ;Ddsf] hnjfo" kl/jt{gsf c;/ af/] Uofg k|fKg ug{'sf ;fy}
k|fyldstf lgwf{/0f clg gLlt / dfk808 lgdf{0fdf ;xof]u ug]{ 5.
$= ;+o'Qm /fi6« ;+3df g]kfnn] hnjfo' d'2fx¿df g]t[Tj lng]5, xl/t u[x UofF;x¿sf] ljZjJofkL Go'gLs/0f
/ ;Ldfkf/ jfo' k|b"if0fdf sdLsf] dfu ug]{5 .
%= hnjfo' kl/jt{gaf6 clws hf]lvddf /x]sf hg;+Vofdf x'g ;Sg] k|efjnfO{ lgd{'n ug{ g]kfnn] kfpg]
Ifltk"lt{ k|fKt x'g] ;'lglZrttf ul/g]5 .
!= /fhgLltsdL{ tyf ljlzi6 kbflwsf/Lx?n] ;'/Iff annfO{ 3/]n' ;xof]uLsf ?kdf k|of]u ug]{ k|rngsf]
cGTo u/]/ s'g} ;'/IffsdL{nfO{ To;/L k|of]u ul/Pdf bl08t ul/g] Joj:yf agfO sfof{Gjog ul/g]5 .
@= 6«flkms k|x/Lsf xsdf ;a} 6«flkms kf]:6x?sf] @) ld6/sf] b'/Lleq rkL{, sk8f abNg] sf]7f / vfg]kfgL
h:tf cfwf/e"t ;'ljwfx?sf] Joj:yf ul/g]5 . 6«flkms cj/f]w, 6«flkms nfO6sf] k|of]u, :jrflnt k|ljlw,
;a} ;"/Iff ultljlwx?sf] k"j{;"rgf, ;8s lgdf{0f tyf cj/f]w nufotsf] j}1flgs Joj:yfkg u/L 6«flkms
Joj:yfkg ;xh / ;'/lIft agfOg]5 .
#= dfgj a]vljvg, t:s/L tyf l;df cltqmd0f /f]Sg l;dfdf ;z:q k|x/L annfO{ v6fOg]5 .
$= ;ft} k|b]zdf cfw'lgs ljlw lj1fg k|of]uzfnf :yfkgf ul/g]5 . ;Ifd hgzlQm / cfjZos ;|f]t;fwg
yk u/]/ ;fOa/ Ao'/f]sf] ;alns/0f / cfw'lgls/0f ul/g]5 . ;'/Iff lgsfon] pknAw :yflgo
pTkfbgx?nfO{ k|fyldstfdf /fv]/ pkof]u ug]{ k|fawfg agfO ;'/Iff lgsfo / :yflgo pTkfbgnfO{
hf]l8g]5 .
%= ;a} txsf ;'/IffsdL{nfO{ cGt/f{li6«o tflnd / ;+o'Qm /fi6«;+lwo ld;gdf a/fa/ cj;/ / ;xeflutfsf]
;'lgZrtf ul/g]5 .
!= hnjfo' kl/jt{g, 1fg / k|ljlw x:tfGt/0fsf nflu ljZjJofkL ;dGjonfO{ k|fyldstfdf /flvg]5 .
@= x/]s cg'bfg ;xof]u -zt{;lxt / zt{/lxt_ tyf ;Demf}tfx? kf/bzL{ ?kdf ;Dk"0f{ gful/sx? dfem
k|:t't ul/g]5 . ;fy} lgofds lgsfodf k|:tfjsf] clGtd lhDd]jf/L /xg] jf g/xg] u/L ;a} vfn] ljb]zL
cg'bfg / k|:tfjx?df ;a} /fhgLlts zlQmx?;“u clgjfo{ 5nkmn ul/g] Joj:yf ul/g]5 .
#= l5d]sLx?sf] dxTjnfO{ ;Ddfg ub}{ ;Ldfgf tyf cfly{s ;xsfo{ ;DaGwL d'2fdf zflGtk"0f{ lgsf;sf
nflu kxn ul/g]5 .
%= g]kfnsf] ljlzi6s[t e'uf]nsf] k|rf/ tyf zflGt If]qsf] :yfkgf u/]/ ;+o'Qm /fi6« ;+3sf ;+u7gx? tyf
cGt/f{li6«o ljsf; a}+sx?sf d"Vo sfof{nox? g]kfnsf :yfkgf ug{sf nflu kxn ul/g]5 .
$= ;fs{, ljd:6]s, aLaLcfO{Pg / cGo If]qLo ;d'xdf alnof] g]t[TjbfoL e'ldsf lgjf{x ug]{5f}+ .
$= x/]s k|b]zdf ax'p2]ZoLo snf / ;+:s[lt s]Gb|sf] :yfkgf u/L o'jfnfO{ ljleGg snfx¿ l;Sg, cGj]if0f /
cleJoQm ug{ k|]l/t ul/g]5 .
%= o'jf k|ltefnfO{ k|f]T;fxg ug{ cfkm\gf] cle?lrsf] ljwf klxrfg ug{ ;xof]u k'¥ofpg ljljw k|lt:kwf{,
k|bz{gLx? tyf :yfgLo, k|fb]lzs / ;+3Lo txdf d]nfx? cfof]hgf ul/g]5 .
@= s[lif / pTkfbgdf cfwfl/t ;xsf/L / >lds ;xsf/LnfO{ k|j{4g ul/g]5 . jrt tyf C0f
;xsf/Lx¿nfO{ dh{/df hfgsf]nflu k|f]T;fxg ul/g]5 .
#= /fi6«sf] ! k|ltzt ah]6 gljg cWoog cg';Gwfg tyf ljsf;sf nflu 5'6\ofOg]5 .
$= /fHo lgolGqt / ;~rflnt lr¶f -nf]6f], kfj/an, Hofsk6 h:tf_ v]nx?nfO{ sfg'gL agfOg]5 .
%= u|fld0f tyf ;x/L If]qsf] ;dfg ljsf;sf nflu ah]6 ljlgof]hg ubf{ ;dtfd'ns ljsf;sf] cjwf/f0fnfO{
cfTd;fy u/L lbuf] ljsf;sf] nIo xfl;n ug{ s]Gb|Lt ul/g]5 .
!= ;dfg u'0f:t/sf] lzIff / :jf:Yodf ;a} gful/ssf] ;dfg kx'Fr x'g]5 . lj= ;+= @!!) kl5 lzIff / :jf:Yo If]qnfO{
;d'bfoLs/0f u/L k'0f{?kdf u}/gfkmfd"ns agfOg]5 . lj= ;+= @!!) ;Dd ;Dk"0f{ g]kfnLx¿ k"0f{ ladfsf] bfo/fdf x'g]5g\
h;n] d"ntM lzIff / :jf:Yo ;]jfsf] Uof/]G6L ug]{5 .
@= g]kfn cGt/fli6«o ko{6g If]qdf 3'Dg nfos uGtJosf] ;"lrsf] pTs[i6df dfq xf]Og, 3'ldPsf] uGtJosf] ¿kdf klg
;+;f/s} pTs[i6 ko{6sLo uGtJosf] ¿kdf :yflkt x'g]5 .
#= g]kfn ljZj zflGt If]qsf] ¿kdf :yflkt x'g]5 . lbgxf];\ of /ftxf];\ 5f]/f xf];\ jf 5f]/L xf];\ afns xf];\ jf j[4f xf];\ hf] sf]xL
klg g]kfnsf] h'g;'s} e'efudf zflGt / ;'/Iff k|Tofe"t eO lgl:kmqmL lxF88'n ug{;Sg] 5 .
$= g]kfn xl/t -sfa{g g]u]l6e_ /fi6«sf] ¿kdf :yflkt x'g]5 . b'n{e jGo hGt'sf] ;+Vofdf j[l4 eO{ b'n{e /xg] 5}gg\ .
%= s'g} klg g]kfnLx¿ /f]huf/Lsf nfuL ljb]z hfg afWo x'g] 5}gg\ .
^= g]kfnsf k|To]s e"efu Ps csf{;Fu u'0f:t/Lo / ;'ne oftfoft k|0ffnLdf hf]l8Psf x'g] 5g\ .
&= ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlwdf ;a} g]kfnLsf] ;'ne kx'Fr / pknAwtf x'g]5 . l8lh6n tyf ;"rgf k|ljlw If]qdf x/]s g]kfnL lzlIft
x'g]5g\ . g]kfn cGt/fli6«o¿kdf l8lh6n xa aGg] 5 / o; If]qdf cfTdlge{/ x'g]5 .
*= g]kfnsf ;a} lsl;dsf kfgLsf ;|f]tx¿nfO{ ;+/If0f / Jojl:yt u/L af9L, e'Ifo, klx/f], 89]nf], lxdtfn laikmf]6 nufotsf
k|fs[lts k|sf]kx?sf] ;Defjgf Go'g x'g]5g\ . e'sDk, cfFwL, lztnx/, n' h:tf ;d:ofx?af6 x'g] dfgjLo Ifltsf] k"j{
hfgsf/L lbO{ Joj:yfkg u/L dfgjLo Iflt Go"g x'g]5 .
(= ul/aLsf] /]vfd'lg /x]sf g]kfnLsf] ;+Vof z"Go x'g]5 .
!)=;a} gful/ssf] ;fdflhs / cfly{s ;'/Iffsf] Uof/]G6L x'g]5 .
!!= ;a} lsl;dsf lje]b / bngx?sf] pGd'ng eP/ s'g} klg hftL jf ;d"bfonfO{ cf/If0fsf] cfjZostf kg]{ 5}g . ;a}n]
/fHosf] d'nwf/df ;dfg kx'Fr / cj;/ kfO cf/If0f lagf g} v'nf k|ltikwf{dfkm{t ;a}sf] ;dfg'kflts, ;dfj]lztf k|ltlglwTj
x'g] ePsfn] cf/If0f ;fGble{s x'g] 5}g .
!@= cfw'lgs ;'ljwf ;DkGg ufpFx? x'g]5g\ . ;x/x¿ ufpF h:tf x'g]5g\ .
!#= v]ns'bdf cGt/f{li6«o -cf]nlDks, lqms]6 l6 6\jfG6L ljZjsk_ kbs xfl;n ul/;s]sf x'g]5f}F .
!$= g]kfn ljZjdf Go"g e|i6frf/ x'g] d'n'sdf kg]{5 .
!%= g]kfndf k"0f{tof nf]stflGqs d"No dfGotfsf cfwf/df ;Dk"0f{ hgtfn] cfˆgf] dtsf] cy{ a'‰g] u/L ;xefuL ePsf]
lgjf{rg klqmofaf6 pGgt nf]stGqsf] ljsf; eO;s]sf] x'g]5 .
!^= ldq /fi6«x?;Fusf c;dfg ;lGw ;Demf}tfx¿ vf/]h eO ;dfgtfsf] cfwf/df ;DaGwx? :yflkt eO;s]sf] x'g]5 / g]kfnL
kf;kf]{6 zlQmzfnL x'g]5.
s]Gb|Lo sfof{no
$&& j;'Gwf/f dfu{, sf7df8f}+, g]kfn | + (&& )! %(!$%(!, (*%!#^)^^^
info@rspnepal.org | www.rspnepal.org