‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺎن دوره دو ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺎرآﻣﻮزي‬

‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺳﭙﻬﺮﻳﺎن ﻣﻄﻠﻖ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ )‪(SPGC‬‬

‫ﺷﻤﺎره ﭘﺮﺳﻨﻠﻲ ‪570038 :‬‬

‫ﺟﻠﺪ اول‬

‫زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‪:‬‬
‫ﻓﺼﻞ اول‬
‫‪5‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫‪-1‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪ (1-1‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻧﻔﺖ‬
‫‪7‬‬ ‫‪ (2-1‬ﺗﺌﻮري ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‬
‫‪8‬‬ ‫‪ (3-1‬ﻣﺨﺎزن زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‬
‫‪9‬‬ ‫‪ (4-1‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫‪12‬‬ ‫‪ (5-1‬ﮔﺎز در اﻳﺮان‬
‫‪13‬‬ ‫‪ (6-1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان‬
‫‪14‬‬ ‫‪ (1-6-1‬اﻫﺪاف ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان‬
‫‪14‬‬ ‫‪ (7-1‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس‬
‫‪16‬‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ وﻳﮋه اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺮژي ﭘﺎرس‬ ‫‪-2‬‬
‫‪17‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬ ‫‪-3‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪ (1.3‬اﻫﺪاف ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬
‫‪18‬‬ ‫‪ (2.3‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﻠﻲ ﻓﺎزﻫﺎي ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬
‫‪23‬‬ ‫دوره ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‬ ‫‪-4‬‬
‫‪23‬‬ ‫‪ (1.4‬دوره ﻫﺎي ﻓﺸﺮده زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬
‫‪24‬‬ ‫‪ (2.4‬دوره ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ )‪(ICDL‬‬
‫‪24‬‬ ‫‪ (3.4‬دوره ﻫﺎي آﻣﻮزش ﻓﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ )‪(Common Course‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪ (4.4‬آﻣﻮزش ﻛﻠﻲ در ﺳﺎﻳﺖ ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ )‪(OST‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪ (5.4‬آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري )‪(Specific Course‬‬
‫‪31‬‬ ‫‪ (6.4‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ‬
‫‪31‬‬ ‫‪ (7.4‬آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري در ﺳﺎﻳﺖ ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ )‪(OJT‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪ (8.4‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‬
‫‪42‬‬ ‫‪ (9.4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ از دوره ﻫﺎ‬
‫‪43‬‬ ‫‪ (10.4‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﭘﺲ ازﭘﺎﻳﺎن دوره‬

‫‪2‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

‫ﻓﺼﻞ دوم‬
45 (Off Shore) 3 ‫ و‬2 ‫ ﺳﻜﻮﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﻓﺎز‬-1
53 (On Shore)‫ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺸﻜﻲ‬-2
58 Process ‫( ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي‬1.2
58 (Slug Catcher) U-100 (1.1.2
64 (Gas Sweetening) U-101 (2.1.2
70 (Condensate Stabilization) U-103 (3.1.2
76 (Dehydration) U-104 (4.1.2
80 (Dew Point) U-105 (5.1.2
88 (Propane Refrigeration) U-107 (6.1.2
92 (Sulphure Recovery) U-108 (7.1.2
98 (LPG Treatment) U-114 (8.1.2
101 Utility ‫( ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي‬2.2
101 (Elecrical Generation & Distribution) U-120 (1.2.2
105 (Steam Generation) U-121 (2.2.2
112 (Fuel Gas) U-122 (3.2.2
115 (Sea Water Intake) U-125 (4.2.2
118 (Sea Water Distribution) U-126 (5.2.2
122 (Polishing Water) U-127 (6.2.2
124 (Potable Water) U-128 (7.2.2
126 (Waste Water Treatment) U-129 (8.2.2
132 (FireWater System) U-130 (9.2.2
134 (Diesel) U-131 (10.2.2
136 (Cooling Water) U-132 (11.2.2
137 Offsite ‫( ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي‬3.2
137 (Flare and Blow Down) U-140 (1.3.2
140 (Drains) U-141 (2.3.2
141 (Burn Pit) U-142 (3.3.2
142 (Condensate Storage and Export) U-143 (4.3.2
143 (Liquid Sulphur Storage and Solidification) U-144 (5.3.2
145 (Propane Refrigeration) U-145 (6.3.2
146 (Chemicals Storage) U-146 (7.3.2
149 Common Facilities ‫( ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي‬4.2
149 (MEG Regeneration & Injection) U-102 (1.4.2
153 (Export Gas Compression) U-106 (2.4.2
156 (Water Stripping) U-109 (3.4.2

3
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

4
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻧﻔﺖ داراي ﻣﻨﺸﺄ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ در ﺧﻠـﻞ و ﻓـﺮج‬

‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اﻏﻠﺐ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﮔـﺎز و ﻧﻔـﺖ از اﻧﺒـﻮه‬

‫ﻣﻮﺟﻮدات ذره ﺑﻴﻨﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ وﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻼﻧﮕﺘﻦ ﻛﻪ در درﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﻣﻮﺟﻮدات وﻗﺘﻲ ﻣﻲ ﻣﻴﺮﻧﺪ ﺑﺪﻧﺸﺎن ﺑﺎ ﮔﻞ وﻻي ﻛﻒ درﻳﺎ ﺗﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد و ﻣﻮاد رﺳﻮﺑﻲ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﻻﻳﻪ ﺑﻪ ﻻﻳـﻪ‬

‫روي ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و وزن وﻓﺸﺎر ﻻﻳﻪ ﻫﺎي روﻳﻲ ﻣﻮاد رﺳﻮﺑﻲ ﻃﺒﻘـﺎت زﻳـﺮﻳﻦ را در ﻫـﻢ ﻓـﺸﺮده و‬

‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮده ﻣﻮﺟﻮدات ذره ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻻﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎ و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻃﻲ‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز در ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﮔﺎز ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از دو ﻋﻨﺼﺮﻫﻴﺪروژن وﻛﺮﺑﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دو ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ‬

‫ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻔﺖ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي ﺳﺒﻚ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺎز اﻳﺠـﺎد‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺎز ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﮔﺎزﻫﺎﻳﻲ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي دﻳﮕﺮﻣﺎﻧﻨﺪ‬

‫‪ H2S ، COS ، CO2‬و دﻳﮕﺮ ﮔﺎزﻫﺎ را دارا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ H2S‬و ‪ CO2‬در آن‪ ،‬ﮔﺎز ﺗﺮش ﻳﺎ ﮔﺎز ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻴـﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺎز ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﮔﺎز ﺗﺮ و ﮔﺎز ﺧﺸﻚ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﺎز ﺗﺮ ﺑﻪ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﺗـﺮ‬

‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در درﺟﻪ ﺣﺮارت و ﻓﺸﺎر ﺟﻮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﺳـﺒﻚ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬

‫ﻣﺘﺎن‪،‬اﺗﺎن ﻛﻪ در درﺟﻪ ﺣﺮارت و ﻓﺸﺎر ﺟﻮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮔﺎز ﺧﺸﻚ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﮔﺎز ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺖ ﻛﺸﻒ ﺷﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﮔﺎز را ﻣﻲ ﺳﻮزاﻧﺪﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﮔﺬﺷـﺖ زﻣـﺎن ﺑـﻪ ارزش‬

‫ﺣﺮارﺗﻲ اﻳﻦ ﻣﺎده آﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﻲ ﺑﺮده ﺷﺪ و ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﮔﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از اﻳﻦ ﻧﻌﻤـﺖ ﺧـﺪادادي‬

‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻛﻴﺰه ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺮژي ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬در ﺳـﺎل ﻫـﺎي‬

‫ﭘﺲ از ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﻫـﺎي اﻗﺘـﺼﺎدي در ﺑﺨـﺶ اﻧـﺮژي‪ ،‬ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫ﺳﺎزي ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﻳﺮ اﻧﺮژي ﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﻮﺧﺖ ﻫـﺎ از ﻧﻈـﺮ آﻻﻳﻨـﺪﮔﻲ‬

‫ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﻴﺎس ﻧﺒﻮده و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻓﺮاوري ﻛﻤﺘﺮي ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑـﺮآن‪ ،‬ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﻈﻴﻤﻲ در اﻳﺮان ﺑﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫در ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف‪ ،‬ﺗﻼش ﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ از ﺟﻤﻠـﻪ اﻳـﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت‪ :‬اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﭘﺎﻻﻳﺸﻲ ﮔﺎز‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺸﺎر ﻗـﻮي ﮔـﺎز در ﺳﺮاﺳـﺮ ﻛـﺸﻮر‪ ،‬اﺣـﺪاث اﻳـﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي‬

‫ﻣﺘﻌﺪد ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺎزرﺳﺎﻧﻲ و اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت ﮔﺎز در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (1 -1‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻧﻔﺖ‬

‫ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ در ﺟﻬﺎن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻬﻦ دارد وﻗﺪﻳﻤﻴﺘﺮﻳﻦ ﺗﻤﺪﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑـﻪ ﺣـﺎل ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه در دره‬

‫ﻫﺎي ﻧﻴﻞ‪ ،‬دﺟﻠﻪ و ﻓﺮات و ﭼﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻛﺎوﺷﻬﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﻛـﻪ‬

‫اﻳﻦ ﻣﺮدم از ﻛﻬﻨﺘﺮﻳﻦ روزﮔﺎران ﻧﻔﺖ را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﻣـﺴﻴﺢ‪ ،‬ﻣـﺮدم دﺟﻠـﻪ و‬

‫ﻓﺮات ﻗﻴﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻼط ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻛﺎوﺷـﻬﺎي ﺑﺎﺳـﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳـﻲ در اﻳـﺮان ﻧﻴـﺰ‪،‬‬

‫ﺳﻮﻣﺮﻳﺎن از ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻗﻴﺮ را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و آن را ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣـﻮاد ﻣﺨﻠـﻮط ﻛـﺮده و ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬

‫ﻣﻼط ﺿﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻴﻦ آﺟﺮﻫﺎ و در ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻌﺎﺑﺪ و ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺑﻬـﻢ ﭼـﺴﺒﺎﻧﺪن ﻇـﺮوف ﺳـﻔﺎﻟﻴﻦ و‬

‫اﻧﺪود ﻛﺮدن ﻛﺸﺘﻴﻬﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺑﺪ ﭼﻐﺎزﻧﺒﻴﻞ در ﺣﻮاﻟﻲ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ واﻗـﻊ در ‪40‬‬

‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﺷﻬﺮ ﺷﻮش اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻌﺎﺑﺪ ﻛﻪ در ﺣـﺪود‪ 3250‬ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪه‬

‫‪6‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اﺳﺖ؛ از ﻣﻼﺗﻲ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﻞ‪ ،‬ﻗﻴﺮ و ﮔﭻ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬در دوره ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن ﻧﻴﺰ از ﻧﻔﺖ ﺑﺮاي روﺷﻨﺎﻳﻲ‬

‫و ﻣﻮارد ﻃﺒﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺮوزه ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻔﺘﻲ ﺟﻬﺎن در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ؛ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ؛ آﻓﺮﻳﻘﺎي ﺷـﻤﺎﻟﻲ و روﺳـﻴﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ ﭼﺎه ﻧﻔﺖ در دﻧﻴﺎ در ﺷﻬﺮ ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ ﺑﻨﺎم ﺗﻴﺴﺘﻮﺳﻮﭘﻞ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم " ادوﻳﻦ درﻳـﻚ"‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1859‬ﺣﻔﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮﻳﻦ ﭼﺎه در دﻧﻴﺎ ﭼﺎﻫﻲ در ﻟﻮﻳﺰﻳﻨـﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ ‪ 6500‬ﻣﺘـﺮ ﻋﻤـﻖ‬

‫دارد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1908‬ﻧﻔﺖ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در اﻳﺮان و در ﺷﻬﺮ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻛﺸﻒ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ‬

‫در دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎور ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﺸﻒ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ (2-1‬ﺗﺌﻮري ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ وﮔﺎز‬

‫ﻧﻔﺖ وﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ داراي ﻣﻨﺸﺄ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻳـﺎ ﺗﺮﻛﻴـﺐ در ﺧﻠـﻞ وﻓـﺮج‬

‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻻﻳﻪ ﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺌﻮرﻳﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ و ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـﻲ وﺟـﻮد‬

‫دارد و ﺑﻄﻮر دﻗﻴﻖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﻮادي ﻛﻪ ﻧﻔﺖ راﺑﻪ وﺟﻮدآورده؛ ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ دو ﻧﻈﺮﻳـﻪ اي ﻛـﻪ‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮازﻫﻤﻪ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ دارﻧﺪﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز ‪:‬‬

‫‪ (1-2-1‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ آﻟﻲ‪ :‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻌﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﻴﺪروژن و‬

‫ﻛﺮﺑﻦ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻮﺟﻮد در اﻋﻤﺎق زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (2-2-1‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ آﻟﻲ‪ :‬در اﺛﺮ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آﻣـﺪن ﻫﻴـﺪروژن و ﻛـﺮﺑﻦ ﺣﺎﺻـﻞ از ﮔﻴﺎﻫـﺎن و‬

‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت در درﻳﺎﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﺣﻴﻮاﻧﺎت رﻳﺰ ذره ﺑﻴﻨـﻲ ﺑﻨـﺎم ﭘﻼﻧﻜﺘـﻮن و ﭘـﺲ از ﻳﻜـﺴﺮي ﻓﻌـﻞ و اﻧﻔﻌـﺎﻻت‬

‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻔﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺌﻮري آﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺳﺖ زﻳﺮا دﻻﻳﻞ و ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ در ﺟﺎﻳﻴﻜـﻪ ﻣﺨـﺎزن‬

‫ﻧﻔﺘﻲ وﺟﻮد دارد ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﻴﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ درﻳﺎ ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (3-1‬ﻣﺨﺎزن زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﻧﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺒﺪا ﻫﻴﺪروژن و ﻛﺮﺑﻦ ﻛﻪ از ﮔﻴﺎﻫﺎن و ﺣﻴﻮاﻧﺎت زﻣﻴﻨﻲ و درﻳﺎﻳﻲ ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪه در زﻳـﺮ ﮔـﻞ و ﻻي در‬

‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ درﻳﺎ ﺑﻮده اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻧﺒﺎﺗﺎت و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه و ﻫﻴﺪروژن وﻛﺮﺑﻦ ﺣﺎﺻﻞ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫـﻢ‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ ﻫﻴـﺪروﻛﺮﺑﻦ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ از ﺟﺎﺋﻴﻜـﻪ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه ﺣﺮﻛـﺖ‬

‫)ﻣﻬﺎﺟﺮت( ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻃﺒﻘﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذي )‪ (Cap Rock‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬

‫ﻛﻨﺪ و آﻧﺮا ﺑﺼﻮرت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه در ﻣﺨﺎزن ﻧﻔﺘﻲ ﻧﮕﻬﺪارد‪.‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻔﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﮔﺎز در ﻧﻔﺖ ﺑﺼﻮرت ﺣﻞ ﺷﺪه وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ ﺳـﺒﺐ ذﺧﻴـﺮه ﺳـﺎزي‬

‫اﻧﺮژي ﮔﺎز ﺑﺼﻮرت اﻧﺮژي ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ اﺳﺖ و در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮔـﺎز ﺑـﻪ‬

‫ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﮔﺎز آﻧﻘﺪر زﻳﺎد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ آﻧﻜﻪ ﻣﻘﺪاري در ﻧﻔﺖ ﺣﻞ ﺷﺪه؛ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ﺑـﻪ‬

‫ﺻﻮرت ﮔﺎز آزاد در ﺑﺎﻻي ﻧﻔﺖ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر زﻳﺎد ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺻـﻄﻼﺣﺎ آن را ﻛﻼﻫـﻚ ﮔـﺎز )‪(Gas Cap‬‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻧﻔﺖ ﻫﻤﺮاه آن‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻼﻫﻚ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫زﻳﺮا ﻛﻼﻫﻚ ﮔﺎز ﺑﻪ راﻧﺶ ﻧﻔﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺰن را )‪ (Gas Cap Drive‬ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺖ و ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﻼ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺎز زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻤـﺪه ﺗــﺮﻳﻦ ﻧﺎﺧﺎﻟــﺼﻴﻬﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﮔــﺎز ‪ ،CO2 ، H2S‬ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎﻧﻬــﺎي ﺳـﺒﻚ و ﺳــﻨﮕﻴﻦ و رﻃﻮﺑــﺖ ﻣــﻲ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻘﺪار ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻴﻬﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ دارد و اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ‪ H2S‬آن ﺗﺎ ‪ %50‬ﻛﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (4-1‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦﻧﻮﻳﺴﺎن ﻛﻬﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ودﻳﮕﺮ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻧﻔﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻠـﻞ‬

‫دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺸﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻘﺎﻳﺎي آﺗﺸﻜﺪهﻫﺎ و ﻣﻌﺎﺑﺪي ﻧﻈﻴﺮ آﺗﺶ ﺟﺎوداﻧﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺮﻛﻮك‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﺨﺖاﻟﻨﺼﺮ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺨﺰن ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻣﻌﺎﺑﺪ زرﺗﺸﺘﻴﺎن در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن و رواﻳـﺎت ﺗـﺎرﻳﺨﻲاي ﻛـﻪ از آﺗـﺶ ﺟﺎوﻳـﺪان‬

‫آﺗﺸﻜﺪه آذرﮔﺸﺐ در آذرﺑﺎﻳﺠﺎن ﺑﻪﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه و‪ ،...‬ﻫﻤﮕﻲ ﮔﻮاه اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎﺳـﺘﺎن ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ‬

‫اﻗﺘﻀﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮﻳﺶ آﺗﺶ را ﮔﺮاﻣﻲ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ و در ﭘﺎﻳﺪار ﻣﺎﻧـﺪن آن ﻣـﻲﻛﻮﺷـﻴﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻓـﻼت‬

‫ﻣﺮﻛﺰي ﺟﻨﻮﺑﻲ اﻳﺮان در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻠﻬﺎي اﻧﺒﻮه وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ آﺗﺶ ﻣﻘﺪس ﺑـﻪ‬

‫اﻣﻜﺎﻧﺎت دﻳﮕﺮي ﺑﺠﺰ ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺟﻨﮕﻠﻲ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ذﺧﺎﻳﺮ ﻓـﺮاوان زﻳـﺮ زﻣﻴﻨـﻲ‬

‫ﺧﻮد اﻳﻦ ﺗﻼش را آﺳﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫رواﻳﺖ ﺣﻤﺎم ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﻳﻲ در رﻳﻨﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﻛﻪ آب آن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻳـﻚ ﺷـﻤﻊ ﮔـﺮم ﻣـﻲﺷـﺪ‪،‬‬

‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻋﺎري از ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﺣﻤﺎم ﻣـﺪﺗﻬﺎ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﺑـﻮده و ﺑﻌـﺪﻫﺎ ﻛـﺴﻲ ﻳـﺎ‬

‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛـﺸﻒ راز اﻳـﻦ ﺷـﻤﻊ ﻋﺠﻴـﺐ آن را دﺳـﺘﻜﺎري ﻛﺮدﻧـﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬

‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ روﺷﻦ ﻧﮕﺸﺖ‪ .‬رواﻳﺘﻲ ﻫﻢ ﺣﺎﻛﻲ از وﺟﻮد ﻣﺨﺰﻧﻲ از ﮔﺎز ﻣﺘـﺎن ﻳـﺎ ﮔـﺎز دﻳﮕـﺮي در آن‬

‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﺎن ﻣﺸﻌﻞ ﮔﺎزي ﻓﺮوزان ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﻊ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﺮب‪ ،‬ﺟﻨﻮب وﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﻲ اﻳﺮان )ﺣﺘﻲ ﺷﻤﺎل اﻳﺮان( ﭼﻨﺎن ﻛﻪ اﻛﻨـﻮن ﻣـﻲداﻧـﻴﻢ روي درﻳـﺎﻳﻲ از‬

‫ﻧﻔﺖ و ﻣﺸﻘﺎت آن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و دارد‪.‬ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻤﻖ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ‬

‫ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺧﺎك ﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﮔﺴﻠﻬﺎ ﻳﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺼﻮرت ﻗﻄﺮﻫﺎي ﻧﺎﭼﻴﺰ از آن درﻳﺎي زﻳـﺮ زﻣﻴﻨـﻲ‬

‫ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﺗﺮاوش ﻛﺮده و اﻧﺴﺎن ﻣﺘﻔﻜﺮ را ﺑﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از آن ﺳﻮق ﻣﻲداده اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳـﻨﺎد و ﻣـﺪارك‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ در دﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻗﺒﻞ از ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮيﻫﺎ و ﭼﻴﻨﻲﻫﺎ از ﻧﻔﺖ وﮔﺎز و ﻣﺸﺘﻘﺎت آﻧﻬـﺎ‬

‫‪9‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر اﺑﺘﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺼﺎدﻓﻲ و ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﻮدﻫﺎﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﻴﺮاﻧـﺪود ﻛـﺮدن‬

‫ﻗﺎﻳﻘﻬﺎ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ داﺧﻞ آن وﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﻮﺷﺸﻬﺎ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﺷﺎره ﺷـﺪ ﻫﻤﺎﻧـﺎ ﭘﺎﻳـﺪار‬

‫ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ آﺗﺸﻬﺎي ﻣﻘﺪس را اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ﻳﺎ ﻣﺸﺘﻘﺎت دﻳﮕﺮ ﻧﻔﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ در ﺑﺎره ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻔﺖ وﮔﺎز در اﻳﺮان ﺳﺨﻦ زﻳﺎدي ﻧﻤﻲﺗﻮان ﮔﻔـﺖ‪ :‬زﻳـﺮا‬

‫آﻧﭽﻪ از اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت اﺑﺘﺪاﻳﻲ آن ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﺪل اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﻲﺗﺮدﻳـﺪ در‬

‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻧﻪﭼﻨﺪان دور ﻳﻌﻨﻲ از آﻏﺎز ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻧﻔﺘﻲ ﺧﺎرﺟﻲ در اﻳﺮان‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز در اﻳﻦ‬

‫ﻛﺸﻮر رﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﻣﺘﻜﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز در اﻳﺮان ﺑـﻪ زﻣـﺎن ﻗﺎﺟﺎرﻳـﻪ و ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﻧﺎﺻـﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷـﺎه‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه در ﺳﺎل ‪ 1873‬ﻣﻴﻼدي ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﺳﻔﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺮاغﻫﺎي ﮔـﺎزي ﻛـﻪ‬

‫روﺷﻨﻲ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﺎﺑﺮ اﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﺗﻌﺠﺐ وي را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و او ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﭼـﺮاغ ﮔـﺎز ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان دﺳﺘﻮر اﺣـﺪاث و اﺳـﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﭼـﺮاغ ﮔـﺎز را ﺻـﺎدر ﻛـﺮد‪ .‬در اﻳـﻦ راﺑﻄـﻪ‬

‫ﮔﻮﺷﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻛﺘﺎب ﻣﻨﺘﻈﻢ ﻧﺎﺻﺮي را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫" اﻳﺠﺎد و اﻓﺘﺘﺎح ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭼﺮاغ ﮔﺎز در ﻣﺠﻤﻊاﻟﺼﻨﺎﻳﻊ ﺟﻨـﺐ ﺑـﺎغ ﻫﻤـﺎﻳﻮن ﺗﻮﺳـﻂ ﻣـﺴﻴﻮ ﻓـﺎﺑﻴﻮس در ‪17‬‬

‫رﻣﻀﺎن ﺳﺎل ‪ 1296‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺳﺎل ‪ 1879‬ﻣﻴﻼدي( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﮔـﺎز ﻛـﻪ اﺳـﺒﺎب ان‬

‫ﺳﭙﻬﺴﺎﻻر اﻋﻈﻢ از ﻓﺮﻧﮕﺴﺘﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ و آوردﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﻴﻮ ﻓﺎﺑﻴﻮس ﻗﺮار اﺳـﺖ داﺋـﺮ ﺷـﻮد‪ .‬اﻓﺘﺘـﺎح‬

‫روﺷﻨﻲ ﭼﺮاغ ﮔﺎز در ﺷﻬﺮ داراﻟﺨﻼﻓﻪ ﺗﻬﺮان و در ﺟﺸﻦ دوﻟﺘﻲ ﺳﺎل ‪ 1298‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ ﺳـﺎل‬

‫‪ 1881‬ﻣﻴﻼدي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪".‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ در اﻳﺮان ﺗﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1908‬ﻣﻴﻼدي ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﺎه اﻳﺮان در ﻣﺴﺠﺪﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﻧﻔـﺖ‬

‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻢوﺑﻴﺶ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ از اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﮔﺎزﻫـﺎي ﻫﻤـﺮاه اﺟﺒـﺎراٌ در ﻣﺤـﻞ ﺳـﻮزاﻧﺪه ﻣـﻲﺷـﺪ‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺳﺎل اﻳﻦ روش ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﺸﻌﻞﻫﺎي ﺳﻮزان ﻛﻪ ﺑﻨﺎم ﺷﻌﻠﻪﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪،‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﺗﻔﺮﻳﺤﺎت ﻣﺮدم ﺟﻨﻮب ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻨﻮز در ﻳﺎد ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ‪ ،‬ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒـﻊ روﺷـﻨﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﻣﻴﺮﻓـﺖ‪ .‬در آن زﻣـﺎن ﻣﻜـﺎﻧﻴﺰﻣﻲ‬

‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎزل ﺑﺮد‪.‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـﻲ‬

‫ﺑﺮاي روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎي ﺷﻬﺮ ﺑﻜـﺎر ﻣﻴﺮﻓـﺖ‪.‬ﺑﻌـﺪ از دﻫـﻪ ‪ 1980‬ﺑـﺮق ﺟـﺎي ﮔـﺎز را ﮔﺮﻓـﺖ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬

‫ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﮔﺎز رﺳﺎﻧﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي وﺳﺎﻳﻞ ﻛﻮﭼﻚ ﮔـﺎز ﺳـﻮز‪ ،‬ﺑـﺎزار ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ‬

‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ اﺑﺰار ﻓﺮ دادن ﻣﻮ و اﺗﻮ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از رده ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘـﺮاع ﻣـﺸﻌﻞ ﺑﺎﺗـﺴﻦ‬

‫ﺗﻮﺳﻂ راﺑﺮت ﺑﺎﺗﺴﻦ در ﺳﺎل ‪ 1885‬ﻛﻪ ﻫﻮا را ﺑﺎ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻧﻤﻮد؛ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﺟﺎزه داد ﻛﻪ از‬

‫ﺧﻮاص ﺣﺮارﺗﻲ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﺎز ﺑﻪ زودي ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮاص ﺣﺮارﺗﻲ ﮔﺎز ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮدﻧﺪ و از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺘﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺣﺮارت دادن آب و ﭘﺨﺖ و ﭘﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺟﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﻲ دوم‪ ،‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ‬

‫ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻴﻦ اﻳﺎﻻت اﺳﺘﻔﺎده اي ﻧﺪاﺷﺖ زﻳﺮا ﮔﺎز اﮔﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد ﺳﻮزاﻧﺪه ﻣـﻲ ﺷـﺪ و اﮔـﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻞ ﺑـﻮد در‬

‫ﻣﺤﻞ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﮔﺎز در ﺳﺎل ‪ 1891‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻃـﻮل آن ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 120‬ﻣﺎﻳـﻞ‬

‫)‪ (193 km‬ﺑﻮد و ﮔﺎز را از اﻳﺎﻟﺖ اﻳﻨﺪﻳﺎﻧﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻣﻴﺒﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻂ از ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓـﺸﺎر اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻲ ﻛـﺮد؛‬

‫زﻳﺮا ﺧﻮد ﮔﺎز ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺣﺪود ‪ 525 psi‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺼﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1920‬ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺧﻄـﻮط ﻟﻮﻟـﻪ و ﻋـﺪم اﺗـﺼﺎل‬

‫ﻣﻄﻠﻮب ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺟﻨﮓ و رﻛﻮد ﻋﻈﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ از آن اﺣﺪاث ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻋﻤـﺪه‬

‫را ﺑﺮاي ﻳﻚ دﻫﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﻃـﻮل ﺳـﺎﻟﻬﺎي ﺟﻨـﮓ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻣﺘـﺎﻟﻮژي؛ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬـﺎي‬

‫ﺟﻮﺷﻜﺎري و ﺧﻢ ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻮاﻧﻊ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﮔﺎز ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻏﻠﺒﻪ ﺗﺎ ﺳـﺎل ﻫـﺎي ‪ 1960‬اداﻣـﻪ‬

‫‪11‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫داﺷﺖ و ﺑﺎﻋﺚ اﺣﺪاث ﻫﺰاران ﻣﺎﻳﻞ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛـﻪ ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘـﺎل و ﺗﻮزﻳـﻊ‬

‫ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي اﻳﺠﺎد ﺷﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﺮوع ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز در واﺣﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ و ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﻮد ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﮔـﺎز‬

‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻣﻨﺎزل ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎﻳﻲ ﭼﻮن آﺑﮕﺮﻣﻜﻦ؛اﺟـﺎق و ﺧـﺸﻚ ﻛـﻦ‬

‫ﻟﺒﺎس ﻫﻢ ﺑﺮاي ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ‪.‬‬

‫در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺎز ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻓﺪرال و در ﺳﺎل ‪ 1938‬داراي ﻣﻘﺮرات ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ اي ﻛﻪ از وﺟﻮد ﮔﺎز ﺑـﺮاي ﺗـﺎﻣﻴﻦ روﺷـﻨﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣـﻞ ﺧـﻮد اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮد؛ ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﭘﻨﺒـﻪ‬

‫‪ PHILLIPS LEF‬در ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1855‬ﺗﺤـﻮﻟﻲ ﻋﻤـﺪه در ﺻـﻨﻌﺖ ﮔـﺎز ﺑﻮﺟـﻮد‬

‫آورد‪.‬‬

‫‪ (5-1‬ﮔﺎز در اﻳﺮان‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺣﺠﻢ زﻳﺎد و اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ آن ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪه و ﻣـﻮﺛﺮ در‬

‫اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دارد‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎز در اﻳﺮان ﺑـﻪ زﻣـﺎن ﻗﺎﺟﺎرﻳـﻪ و ﺳـﻠﻄﻨﺖ ﻧﺎﺻـﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷـﺎه‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه در ﺳﺎل ‪ 1873‬ﻣﻴﻼدي ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﺳﻔﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺮاغﻫﺎي ﮔـﺎزي ﻛـﻪ‬

‫روﺷﻨﻲ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﺎﺑﺮ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﺗﻌﺠﺐ وي را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ و او ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﭼـﺮاغ ﮔـﺎز ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان دﺳﺘﻮر اﺣﺪاث و اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭼﺮاغ ﮔﺎز را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪.‬‬

‫از ﺳﺎل ‪ 1287‬ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﭼﺎه ﻧﻔﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗـﺎ ‪ 25‬آذر ﻣـﺎه‬

‫‪ 1350‬ﻛﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﻴﺪ ﺑﻠﻨﺪ رﺳﻤﺎ اﻓﺘﺘﺎح ﮔﺮدﻳﺪ ﻣﺪت ‪ 63‬ﺳﺎل ﮔﺎزي ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻔﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻣﺪ ﻣﻲ‬

‫ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدي از ﺛﺮوت ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲ ﺷﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﺎﭼﻴﺰ ‪ %3‬آن ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣـﻲ‬

‫رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ﻫﺪر رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ارزش ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه آﺑﺎدان در ﻣﺪت ‪7‬‬

‫ﺳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻧﻔﺖ در آﺑﺎدان ‪ 600-650‬ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ در روز ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ اﺳـﺘﻔﺎده از ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـﻲ در ﺧـﺎرج از ﺣـﻮزه ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻧﻔـﺖ ﺧﻴـﺰ در اﻳـﺮان‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺗﻐﺬﻳـﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ‬

‫ﺟﺪﻳﺪاﻟﺘﺎﺳﻴﺲ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻛﻮد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺷﻴﺮاز ﺑﻮد؛ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ وزارت ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﻌﺎدن در ﺳﺎل ‪ 1344‬ﻫﺠﺮي‬

‫ﺷﻤﺴﻲ اﺣﺪاث و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از آن آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺧﻮراك اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬

‫ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 10‬اﻳﻨﭻ و ﻃﻮل ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 215‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از ﮔﭽﺴﺎران ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز‪ ،‬ﺑﺎ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣـﻮر‬

‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان اﺣـﺪاث ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺼﺐ ﻳـﻚ واﺣـﺪ ﻧـﻢزداﻳـﻲ ﺑـﻪ‬

‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري رﺳﻴﺪ وﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ و واﺣﺪ ﻧﻢزداﻳﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ آن‪،‬‬

‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان واﮔﺬار ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه؛ ذﺧﺎﻳﺮ ﮔﺎز اﻳﺮان ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 17‬ﺗﺮﻳﻠﻴﻮن ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ ﺑـﺮآورد ﺷـﺪه و در ﺳـﻄﺢ‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻌﺪ از روﺳﻴﻪ در ﺟﺎﻳﮕﺎه دوم ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪ (6-1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان‬

‫ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﻳﺮان در ﺳﺎل ‪ 1387‬ﻫﺠﺮي ﺷﻤﺴﻲ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺼﺪﻣﻴﻦ ﺳﺎل ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮد ﻧﻬﺎد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ‬

‫ﮔﺎز اﻳﺮان ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎر ﺷﺮﻛﺖ اﺻﻠﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت ﻧﻔﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ﺳﺎل ‪ 1344‬ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ در اﻧﺮژي اوﻟﻴﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﺸﻮر ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻮم ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 54‬درﺻﺪ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ و‬

‫ﺑﻴﺶ از ‪ 41‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮي ﻛﺸﻮر از ﻧﻌﻤﺖ ﮔﺎز ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎز‪،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه‬

‫اﻧﺮژي اوﻟﻴﻪ ﻛﺸﻮر در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺳﻮﺧﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در ﺑﺨﺶ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ اﻣﻴﺪواري‬

‫وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 15‬درﺻﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ‪ CNG‬و ﮔﺎز ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬در‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎز‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﻧﺮژي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﺸﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺑﺨﺶ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1390‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ 30‬ﻫﺰار ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺸﺎر ﻗﻮي و ‪ 150‬ﻫﺰار ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﻳﻲ‬

‫اﺣﺪاث ﺷﻮد و ﺳﻬﻢ ﮔﺎز در اﻧﺮژي اوﻟﻴﻪ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 65‬درﺻﺪ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬

‫‪13‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫دوﻣﻴﻦ ﻛﺸﻮر دارﻧﺪه ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز دﻧﻴﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻓﻬﺎي ﺟﺪي ﺗﺮي در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻣﻴﺰان‬

‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺎﻳﻪ ﻓﻨﺎوري و داﻧﺶ ﻓﻨﻲ روز ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ از اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺮون از ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ در‬

‫ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺣﻀﻮري ﻓﻌﺎل و ﻣﻮﺛﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫در ﭼﻨﺪ وﻗﺖ اﺧﻴﺮ ﺗﻼﺷﻬﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ در ﻣﺤﺪوده اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ‪،‬ﺗﺸﻜﻴﻼت و ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬از‬

‫اﺧﺘﻴﺎرات ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دو واﺣﺪ ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻨﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺣﺪﻫﺎي ﺧﻮدﮔﺮدان ﺻﺪدرﺻﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ اداره ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺟﺮاي ﺧﻄﻮط‬

‫ﻓﺮﻋﻲ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﮔﺎز اﺳﺘﺎﻧﻲ واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮح‬

‫ﻫﺎي ﻣﺼﻮب ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز ﻧﻴﺰ در ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران ﺳﭙﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺷﻤﺎر اﻳﻦ ﻧﻮع‬

‫ﻃﺮح ﻫﺎ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺎز ﻣﺠﺮي آن ﺑﺎﺷﺪ از ‪ 200‬ﻣﻮرد ﺑﻪ ‪ 10‬ﻣﻮرد ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز ﻣﺠﺮي ﻃﺮح ﺑﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻟﻲ‪،‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ و ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه در ﻃﺮح ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ (1-6-1‬اﻫﺪاف ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان‬

‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد آن‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‪،‬ﭘﺎﻻﻳﺶ و اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز و ﻣﺸﺘﻘﺎت آن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻬﺎر ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﺘﺤـﺼﺎﻟﻲ‬

‫از ﻧﻔﺖ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺳﻮزاﻧﺪن اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺎزﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻔﺖ در ﺧﻮزﺳﺘﺎن و ﺻـﺪور‬

‫آن ﺑﻪ ﺷﻮروي و ﮔﺎزرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪(7-1‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس‬

‫ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس از دو ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (1-7-1‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺷﻤﺎﻟﻲ‬

‫اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺎزي ﻛﺸﻮر اﺳﺖ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺳـﺎﺣﻞ و‬

‫در ﻋﻤﻖ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﺘﺮي آﺑﻬﺎي ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﻗﺮار دارد‪ .‬ذﺧﻴﺮه ﮔﺎز اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ‪ 58.9‬ﺗﺮﻳﻠﻴﻮن ﻓﻮت ﻣﻜﻌـﺐ‬

‫و ﺣﺠﻢ ﮔﺎز ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ آن ﺣﺪود ‪ 47.2‬ﺗﺮﻳﻠﻴﻮن ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -(2-7-1‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬

‫ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻛﻪ از اﻛﺘﺸﺎﻓﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان اﺳﺖ ﺑﺮ روي ﺧﻂ ﻣﺮزي ﻣﺸﺘﺮك اﻳـﺮان‬

‫و ﻗﻄﺮ در ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس و در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 105‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺳﺎﺣﻞ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻛﺸﻮرﻣﺎن ﻗﺮار دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺨﺰن در ﻻﻳـﻪ‬

‫اي ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 450‬ﻣﺘﺮ در ﻋﻤﻖ ‪ 3000‬ﻣﺘﺮي زﻳﺮ ﻛﻒ درﻳﺎ ﻗﺮار دارد و ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ ‪ 2700‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬

‫درﺳﻤﺖ اﻳﺮان ‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 464‬ﺗﺮﻳﻠﻴﻮن ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ ‪ %50،‬ذﺧﺎﻳﺮ ﮔﺎزي ﻛﺸﻮر و ‪ %8‬ذﺧﺎﻳﺮ ﮔﺎزي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﺷﺪه ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎز اﻳﻦ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺗﺮش اﺳﺖ و ﻣﻴﺰان ﮔﺎز ‪ H2S‬آن از ﻻﻳﻪ ﻫﺎي‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 1ppm 5000‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺪان‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ داراي ذﺧﻴـﺮه اي در ﺣـﺪود ‪ 17‬ﻣﻴﻠﻴـﺎرد‬

‫ﺑﺸﻜﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر اﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﺣﺪود ‪ 5265 psi‬و دﻣﺎي آن ‪ 107°C‬و ﻓـﺸﺎر ﻃﺮاﺣـﻲ آن‬

‫‪ 4365psi‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻛﻪ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬

‫ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻣﺼﺮف ﮔﺎز ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﺮاورده ﻫﺎي ﻧﻔﺘﻲ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿـﺎي رو ﺑـﻪ رﺷـﺪ ﻣـﺼﺮف داﺧﻠـﻲ‪،‬‬

‫ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﻧﻔﺘﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺻﺎدرات آن‪ ،‬در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Part Per Million‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1-1‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬

‫‪ -2‬ﻣﻨﻄﻘﻪ وﻳﮋه اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺮژي ﭘﺎرس‬

‫اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1377/07/18‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﻛﺸﻮر ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ‬

‫اﻳﺮان اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اداره آن ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﭘﺎرس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ وﺳﻌﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ 100‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ در ﻛﻨـﺎره ﺧﻠـﻴﺞ ﻓـﺎرس و در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ 250‬ﻛﻴﻠـﻮﻣﺘﺮي ﺑﻨـﺪر‬

‫ﺑﻮﺷﻬﺮ و ‪ 570‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﺎ ﻃﻮل ﺳﺎﺣﻠﻲ در ﺣﺪود ‪ 40‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻤﺘـﺎز اﻳـﻦ‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻗﺮار داﺷﺘﻦ در ﻛﺮاﻧﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﻛﻪ ﻏﻨﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻔﺘﻲ و ﮔﺎزي ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﺷـﺮاﻳﻂ‬

‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﺗـﺴﻬﻴﻼت ﺧـﺎص ﻣﻨـﺎﻃﻖ وﻳـﮋه اﻗﺘـﺼﺎدي‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪-3‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‬

‫ﭘﺲ از ﻛﺸﻒ ﻣﻴﺪان ﻋﻈﻴﻢ ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ در ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس و ﺣﻔﺮ اوﻟـﻴﻦ ﭼـﺎه اﻛﺘـﺸﺎﻓﻲ آن در ﺳـﺎل‬

‫‪ ،1367‬ﺳﻴﺎﺳﺖ وزارت ﻧﻔﺖ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اوﻟﻮﻳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ از ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮔﺎز ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﻛـﺸﻮر و ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺻﺎدرات ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ را در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺎز ﻳﻚ اﻳﻦ ﻣﻴﺪان‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻧﻔـﺖ در ﺗـﺎرﻳﺦ ‪ 1373/04/26‬ﺗـﺸﻜﻴﻞ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 2‬و‪ 3‬ﻣﻴﺪان ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1377/07/25‬ﻃﻲ ﻗـﺮاردادي ﺑـﻪ ﻛﻨـﺴﺮﺳﻴﻮم‬

‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺗﻮﺗﺎل ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﮔﺎزﭘﺮوم روﺳﻴﻪ و ﭘﺘﺮوﭘﺎرس واﮔﺬار ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻳـﻦ ﻗـﺮارداد ﺑـﻪ‬

‫ﻋﻬﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ درﻳﺎﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎري در وزارت ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔـﺎز ﭘـﺎرس )‪ (POGC‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳﻜـﻲ از‬

‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻔﺖ اﻳﺮان در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1377/10/01‬ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷـﺪ و ﻣـﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻛﻠﻴـﻪ‬

‫ﻓﺎزﻫﺎي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ را ﻋﻬـﺪه دار ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺷـﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﮔـﺎز ﭘـﺎرس ﺟﻨـﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از‬

‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻓﺮﻋﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز اﻳﺮان اﺳـﺖ؛ در ﺗـﺎرﻳﺦ ‪ 1377/07/28‬ﺗﺎﺳـﻴﺲ ﺷـﺪ و ﻣـﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻬـﺮه‬

‫ﺑﺮداري از ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت درﻳﺎ و ﺧﺸﻜﻲ ﻫﻤﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ آن واﮔﺬار ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (1-3‬اﻫﺪاف ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ‪:‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎي راﻫﺒﺮي و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و ﺗﻌﻤﻴﺮات و ﻧﮕﻬﺪاري ﻫﻤـﻪ‬

‫ﻓﺎزﻫﺎي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺳﻜﻮﻫﺎي ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ و ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ درﻳـﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴـﺴﺎت‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﺳﺎﺣﻠﻲ را ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد واﻫﺪاف اﺻﻠﻲ آن ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ (1‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز روزاﻓﺰون ﻣﺼﺮف ﮔﺎز ﻛﺸﻮر‬

‫‪ (2‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﻮدن ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻔﺖ و ﻓﺮاورده ﻫﺎي آن و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻬﻢ ﮔـﺎز در ﺳـﺒﺪ اﻧـﺮژي‬

‫ﻣﺼﺮف داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي‬

‫‪17‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (3‬ﺻﺎدرات ﮔﺎز ‪ ،‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ‪ ،‬ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ )‪(LPG‬‬

‫‪ (4‬اراﺋﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮراك و ﻣﻨﺒﻌﻲ ﭘﺎﻳـﺪار و ارزان ﺑـﻪ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﭘﺘﺮوﺷـﻴﻤﻲ ) واﺣـﺪﻫﺎي‬

‫اﻟﻔﻴﻦ ﻧﻬﻢ و دﻫﻢ و واﺣﺪﻫﺎي ﺑﺰرگ آروﻣﺎﺗﻴﻚ ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﮔـﺎزي اﻳـﻦ ﻣﻴـﺪان‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ‪(.‬‬

‫‪ (5‬ﺗﺤﻮﻳﻞ اﺗﺎن ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺎز ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 5/5‬درﺻﺪ ﺑﺮآورده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑـﻪ ﭘﺘﺮوﺷـﻴﻤﻲ ﺑـﺮاي‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺗﻴﻠﻦ و ﻣﺸﺘﻘﺎت آن‪.‬‬

‫‪ (2-3‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﻠﻲ ﻓﺎزﻫﺎي ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ‪:‬‬

‫ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ )‪(LPG‬‬ ‫ﮔﻮﮔﺮد‬ ‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‬ ‫ﮔﺎز ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ از ﻣﺨﺰن‬
‫ﻓﺎز‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫)ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ در روز( )ﺗﻦ در روز( )ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ در ﺳﺎل(‬ ‫)ﻣﻴﻠﻴﻮن ‪ m‬در روز(‬ ‫)ﻣﻴﻠﻴﻮن ‪ m‬در روز(‬

‫‪---‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪---‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪2‬و‪3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪4‬و‪5‬‬

‫‪1.5‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪6‬و‪7‬و‪8‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪9‬و‪10‬‬

‫‪ (1-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪: 1‬‬

‫ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت درﻳﺎﺋﻲ اﻳﻦ ﻓﺎز ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ ‪ 1000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز ﺗﺮش و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔـﺎزي ﻫﻤـﺮاه‬

‫آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻜﻮي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ‪ TEG‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺟﺪاﺳﺎزي آب از ﮔﺎز‬

‫ﺗﺮش ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﮔﺎز و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﻓﺎزي ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ‪ 32‬اﻳﻨﭻ زﻳـﺮ درﻳـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺳﺎﺣﻠﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و راه اﻧﺪازي ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت درﻳﺎﻳﻲ و ﺧﺸﻜﻲ ﻓـﺎز ﻳـﻚ ﺗﺤـﺖ‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺑﻌﻬﺪه ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺘﺮو ﭘﺎرس ﺑـﻮده ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1382‬ﺑـﺎ ﻫﻤﻜـﺎري ﻣـﺆﺛﺮ‬

‫‪18‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري آزﻣﺎﻳﺸﻲ از اﻳـﻦ ﻃـﺮح آﻏـﺎز و ﭘـﺲ از راه‬

‫اﻧﺪازي ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬در ﺗﻴﺮﻣﺎه ﺳﺎل ‪ 1383‬راه اﻧﺪازي ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (2-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 2‬و‪: 3‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه در آﺑﺎﻧﻤﺎه ﺳﺎل ‪ 1381‬راه اﻧﺪازي ﺷﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ %14‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫دارد‪.‬در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي اول )ﻓﺎز‪ (1‬و دوم)ﻓﺎز‪2‬و‪ (3‬اﻣﻜﺎن ﺟﺪاﺳﺎزي اﺗﺎن‪،‬ﭘﺮوﭘﺎن و ﺑﻮﺗـﺎن وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬ﻟـﺬا‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي اﻳﻦ دو ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي اﺗﺎن ﺑﻪ ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ ﭘﺎرس ارﺳﺎل ﻣﻲ ﮔـﺮدد و ﺑﻘﻴـﻪ ﮔـﺎز‪ ،‬ﭘـﺲ از‬

‫ﺟﺪاﺳﺎزي اﺗﺎن ﺑﻪ ﺧﻂ ﺳﺮاﺳﺮي ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ (3-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪4‬و‪: 5‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه در ﺳﺎل ‪ 1383‬راه اﻧﺪازي ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺗـﻦ اﺗـﺎن ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬

‫ﺧﻮراك واﺣﺪﻫﺎي ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت اﺟﺮاﺋﻲ آن ﺑﺮﻋﻬـﺪة ﺷـﺮﻛﺘﻬﺎي آﺟﻴـﭗ اﻳﺘﺎﻟﻴـﺎ و‬

‫ﭘﺘﺮو ﭘﺎرس ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (4-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 6‬و‪7‬و‪: 8‬‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻓﻮﻧﺪاﻧﺴﻴﻮن اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه در ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ﺳﺎل ‪ 1382‬ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎز اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﭘﺲ از ﺗﻔﻜﻴﻚ‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﮔﺎز ﺗﺮش‪ ،‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ‪ 56‬اﻳﻨﭽﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺰرﻳـﻖ ﺑـﻪ ﺣـﻮزه ﻧﻔﺘـﻲ‬

‫آﻏﺎﺟﺎري ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻢ اﻛﻨﻮن از ﻓﺎز ‪ 6‬اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺟﺪاﺳـﺎزي‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪،‬ﮔﺎز ﺗﺮش آن ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻓﺎز‪ 1‬و ‪ 9‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ (5-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 9‬و ‪:10‬‬

‫ﻗﺮارداد اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻛﻨـﺴﺮﺳﻴﻮم ‪ LG‬ﻛـﺮه‬

‫ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ )‪ (OIEC‬و ﺷـﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ و ﺳـﺎﺧﺖ ﺗﺎﺳﻴـﺴﺎت‬

‫درﻳﺎﺋﻲ اﻳﺮان )‪ (IOEC‬واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه از ﻧﻈﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 4‬و ‪ 5‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ‪ 32‬اﻳﻨﭻ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﮔﺎز ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 7 ،6‬و ‪ 8‬ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓـﺎز ‪ 9‬ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺧﻮراك ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪ 10‬ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓـﺎز‬

‫‪ 10‬را از ﺑﺨﺶ درﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮوژه )ﺳﻜﻮي ﻓﺎز ‪ (9‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ‪ 32‬اﻳﻨﭻ دﻳﮕﺮي ﻣﻴﺎن ﻓﺎزﻫـﺎي ‪ 9‬و ‪10‬‬

‫و ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 7 ،6‬و ‪ 8‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺰﻳﻨﻪ دوم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻓﺎزﻫـﺎي ‪ 9‬و ‪ 10‬ﻣﻴـﺪان ﮔـﺎزي ﭘـﺎرس‬

‫ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ دو ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻓﻮت ﻣﻜﻌـﺐ ﮔـﺎز ﺗـﺮش ) ‪ 57.5‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻣﺘﺮﻣﻜﻌـﺐ( از ﻣﺨـﺰن‬

‫ﻣﺸﺘﺮك ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺣﺎل اﺟﺮا اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﺨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 9‬و ‪ 10‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬روزاﻧﻪ از ﻫﺮ ﻓﺎز‪ 25 ،‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬

‫ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز ﺷﻴﺮﻳﻦ ‪ 40 ،‬ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ 1500 ،‬ﻫﺰار ﺗﻦ ‪ ، LPG‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ 1300‬ﺗﻦ اﺗـﺎن‬

‫و ‪ 200‬ﺗﻦ ﮔﻮﮔﺮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫واﺣﺪﻫﺎي ﻳﻮﺗﻴﻠﻴﺘﻲ ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 9‬و ‪ 10‬ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 12‬واﺣﺪ از ﺟﻤﻠﻪ واﺣﺪﻫﺎي آﺑﮕﻴﺮ از درﻳﺎ‪ ،‬آب ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﻦ‪،‬‬

‫دﻳﮓ ﻫﺎي ﺑﺨﺎر‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب‪ ،‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻫـﻮاي اﺑـﺰار دﻗﻴـﻖ و ﺳﻴـﺴﺘﻢ آﺗـﺶ‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺮداد ﻣﺎه ﺳﺎل ﺟﺎري ﺑﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري رﺳﻴﺪه و رﺳﻤﺎ اﻓﺘﺘﺎح ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻧﻬﺎﻳﻲ از ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 9‬و ‪ 10‬ﻣﻴﺪان ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨـﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺣﺠـﻢ ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺒـﻲ ﮔـﺎز‬

‫ﺷﻴﺮﻳﻦ اﺳﺘﺤﺼﺎﻟﻲ از ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه اﻳﻦ ﻓﺎزﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺼﺎرف ﺧﺎﻧﮕﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﭼﻬﺎرم و ﺷﺸﻢ‬

‫ﺳﺮاﺳﺮي ﻛﺸﻮر ﺗﺰرﻳﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﭼﻬﺎرم ﺳﺮاﺳﺮي ﮔﺎز ﻛـﺸﻮر‪ ،‬ﺑـﺎ ﻋﺒـﻮر از ﻣﻴﺎﻧـﻪ‬

‫ﻏﺮﺑﻲ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻻﻣﺮد‪ ،‬ﺧﻴﺮﮔﻮ‪ ،‬ﺧﻨﺞ‪ ،‬ﺟﻬﺮم‪ ،‬ﺧـﺎوران‪ ،‬ارﺳـﻨﺠﺎن و ﺻﻔﺎﺷـﻬﺮ‪ ،‬وارد‬

‫اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﺷﺪه و ﺿﻤﻦ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﮔﺎز ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺼﺎرف ﺧﺎﻧﮕﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎي آﺑﺎده‪ ،‬ﺗﻴﺮان و ﻧﻴﺰار‪ ،‬ﮔـﺎز ﻣـﻮرد‬

‫ﻧﻴﺎز ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻋﻤﺪه و ﺑﺰرگ ﻣﺴﺘﻘﺮ در اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ را ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺼﺪ ﭘﺎﻳـﺎﻧﻲ ﺧـﻂ ﻟﻮﻟـﻪ ﭼﻬـﺎرم‬

‫ﺳﺮاﺳﺮي ﺷﻬﺮ ﺳﺎوه و ﺷﻬﺮك ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺰرگ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آن در اﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰي اﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻂ ﻟﻮﻟـﻪ‬

‫ﺷﺸﻢ ﺳﺮاﺳﺮي ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﮔﺎزرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ و ﺧﻮزﺳﺘﺎن را ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد؛ ﭘﺲ‬

‫‪20‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫از ﻋﺒﻮر از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﻨﮕﺎن‪ ،‬ﺧﻮرﻣﻮج‪ ،‬ﺑﺮازﺟﺎن‪ ،‬اﻫﺮم‪ ،‬ﮔﻨﺎوه‪ ،‬ﺳﺮدﺷﺖ و ﺑﻮﺷـﻬﺮ و ﻃـﻲ ﻣـﺴﻴﺮي ﺑـﻪ ﻃـﻮل‬

‫‪ 498‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ اول ﺳﺮاﺳﺮي اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﻣﺘﺼﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻛـﻪ‬

‫در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﻴﺪﺑﻠﻨﺪ ﻳﻚ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد؛ اﻣﻜﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ﺑﺎﻻﻧﺲ ﮔﺎز در ﺷﺒﻜﻪ ﺳﺮاﺳﺮي و ﻧﻴـﺰ اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﺗﻮان ﺻﺎدراﺗﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺶ درﻳﺎﻳﻲ ﻃﺮح ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 2‬ﺳﻜﻮي درﻳﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺎز‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﻓـﺎز ‪ 9‬و‬

‫دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﻓﺎز ‪ 10‬در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 105‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي از ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 12‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ اﻧﺘﻘﺎل درﻳﺎﻳﻲ ﮔﺎز ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 2‬رﺷﺘﻪ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ‪ 32‬اﻳﻨﭽﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﮔـﺎز ﺗـﺮش‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ و ﻧﻴﺰ ‪ 2‬رﺷﺘﻪ ﺧـﻂ ﻟﻮﻟـﻪ ‪ 4.5‬اﻳﻨﭽـﻲ اﻧﺘﻘـﺎل ﻣﺤﻠـﻮل اﺗـﻴﻠﻦ ﮔﻼﻳﻜـﻮل ﺑـﻪ ﺗﺎﺳﻴـﺴﺎت‬

‫ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (6-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 11‬و ‪:12‬‬

‫اﺟﺮاي اﻳﻦ دو ﻓﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ ‪ 55‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز ﺗﺮش ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺧـﻮراك واﺣـﺪﻫﺎي‬

‫ﺗﺼﻔﻴﻪ و ﻣﺎﻳﻊﺳﺎزي ﮔﺎز )‪ (LNG‬و ‪ 80‬ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﺟﻬﺖ ﺻﺎدرات ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (7-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 13‬و ‪:14‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺎزﻫﺎي ﻓﻮق اﺟﺮاي ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 13‬و ‪14‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻮﻟﻴـﺪ روزاﻧـﻪ ‪ 1400‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻓـﻮت ﻣﻜﻌـﺐ‬

‫‪ LNG‬و ‪ 700‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ ‪ GTL‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (8-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 15‬و ‪:16‬‬

‫اﺟﺮاي ﻣﺮاﺣﻞ ‪ 15‬و ‪ ،16‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺟﻬـﺖ ﺗﺰرﻳـﻖ ﺑـﻪ‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ﺳﺮاﺳﺮي ﮔﺎز ﻛﺸﻮر وﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺣﺪ اﻗﻞ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن وﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺗـﻦ ﮔـﺎز ﻣـﺎﻳﻊ )‪ (LPG‬ﺟﻬـﺖ‬

‫ﺻﺎدرات و ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ ‪ 80‬ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﺟﻬﺖ ﺻﺎدرات و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺣﺪ اﻗﻞ ﻳـﻚ ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬

‫‪21‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺗﻦ ﮔﺎز اﺗﺎن ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺧﻮراك ﭘﺘﺮو ﺷﻴﻤﻲ و اﺳﺘﺤﺼﺎل روزاﻧﻪ ‪ 600‬ﺗﻦ ﮔﻮﮔﺮد ﺟﻬـﺖ ﺻـﺎدرات ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬

‫رﻳﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ (9-2-3‬ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 17‬و ‪:18‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ ﻓﺎز ﺑﻤﻨﻈﻮر اﺳﺘﺤﺼﺎل روزاﻧﻪ ‪ 56.6‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز از ﻣﺨﺰن وﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻧﻪ ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬

‫ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ‪ 80‬ﻫﺰار ﺑﺸﻜﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ‪ 400 ،‬ﺗﻦ ﮔﻮﮔﺮد و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻳﻚ‬

‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ اﺗﺎن و ‪ 1.05‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ)‪ (LPG‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ ( 4‬دوره ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ‪:‬‬

‫ﭘﺲ از ﮔﺬراﻧﺪن ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮن ورودي )ﺷﻬﺮﻳﻮرﻣﺎه ‪ ،(1385‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻓﻨﻲ )ﻣﻬﺮﻣﺎه ‪ (1385‬و ﻃﺐ ﺻـﻨﻌﺘﻲ‬

‫)آذرﻣﺎه ‪ ،(1385‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻋﻼم ﺷﺪ و از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪﮔﺎن‪ ،‬دﻋـﻮت ﺑـﻪ ﻫﻤﻜـﺎري ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬در اﺳـﻔﻨﺪﻣﺎه‬

‫‪ 1385‬از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﻛﻪ در دو ﮔﺮوه ‪ B , A‬ﺟﺬب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑـﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ‪10‬‬

‫روز‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻃﻼﻋﻲ ﻛﻪ در ﺗﻬﺮان در ﻣﺤﻞ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺖ آب و ﺑﺮق )ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺎﺳﭙﻮر(‬

‫ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲ ﺷﺪ؛ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻣﺤﺘﺮم ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﮔﺎز و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﮔـﺎز‬

‫ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺟﻬﺖ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳـﻨﻞ ﺟﺪﻳﺪاﻻﺳـﺘﺨﺪام‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت ﻻزم را اراﺋـﻪ ﻓﺮﻣـﻮده؛‬

‫ﻛﺎرآﻣﻮزان را ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و اﻫﺪاف ﺷﺮﻛﺖ آﺷﻨﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺧﻼﺻـﻪ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات اداري‪ ،‬ﻣـﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎزرﮔـﺎﻧﻲ‪،‬‬

‫آﻣﻮزﺷﻲ و اﻳﻤﻨﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺮده اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻳـﻚ ﻣـﺎه از ﺑﺮﮔـﺰاري اﻳـﻦ دوره‪ ،‬در ‪18‬‬

‫ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪،1386‬دوره ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺪو اﺳﺘﺨﺪام‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ آﻣﻮزش و ﻳـﻚ ﻫﻔﺘـﻪ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ‪،‬‬

‫آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (1-4‬دوره ﻫﺎي ﻓﺸﺮده زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ روز دﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻧـﺎﮔﺰﻳﺮ‪،‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬

‫اوﻟﻴﻦ دوره آﻣﻮزش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه‪ ،‬دوره ﻓﺸﺮده زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﺻـﻨﻌﺖ آب و ﺑـﺮق‬

‫)ﺷﻬﻴﺪ ﻋﺒﺎﺳﭙﻮر( ﺗﻬﺮان ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺗﺪرﻳﺲ آن‪ ،‬از ﺳﺮي ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ‪New Interchange‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﺎ داراي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﻧﻮارﻫـﺎي ﻛﺎﺳـﺖ و‪CD‬ﻫـﺎي ﻓـﻴﻠﻢ ﺟﻬـﺖ ﺗﻘﻮﻳـﺖ‬

‫ﻣﻬﺎرت ‪ Listening‬و ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ‪ Speaking‬و ‪ Writing‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔـﺰاري اﻳـﻦ‬

‫دوره‪ 4 ،‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (2-4‬دوره ﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ)‪:(ICDL‬‬

‫در اﻳــﻦ دوره ﻛــﻪ ﻫﻤﺰﻣــﺎن ﺑــﺎ دوره زﺑــﺎن ﺑﺮﮔــﺰار ﺷــﺪ؛ ﻣﻬﺎرﺗﻬــﺎي ‪Windows, Excel, word,‬‬

‫‪ PowerPoint‬آﻣﻮزش داده ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن دوره ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻲ ﻫـﻢ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ‬

‫ﻣﻲ آﻣﺪ ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻓﺮاد ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ (3-4‬دوره ﻫﺎي آﻣﻮزش ﻓﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ )‪:(Common Course‬‬

‫در ﻃﻮل اﻳﻦ دوره آﻣﻮزﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬اﻳﻦ دوره از ﻣﺮدادﻣﺎه ‪ 1386‬آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺗـﺎ ‪17‬‬

‫آﺑﺎﻧﻤﺎه اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻃﻮل اﻳﻦ دوره‪ ،‬آﻣﻮزﺷﻬﺎي ﻻزم در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي زﻳﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ و ﻓﺸﺮده اراﺋـﻪ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪:‬‬

‫‪General Course (1-3-4‬‬

‫‪ : Hydrocarbon Chemistry‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺤﻮه آﻧﺎﻟﻴﺰ ﮔﺎزﻫﺎ )‪(GC‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪Mechanical Course (2-3-4‬‬

‫ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮردﮔﻲ ‪:‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﺧﻮردﮔﻲ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﻣﺘﺎﻟﻮرژي ‪ :‬ﻧﺤﻮه رﻳﺨﺘﻦ ﻓﻠﺰات‪ ،‬اﻧﻮاع ﻋﻴﻮب ﻓﻠﺰات و ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎد آﻧﻬـﺎ‪ ،‬ﺗـﺴﺖ ﻫـﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﭘﻴﺪاﻛﺮدن ﻋﻴﻮب ﻓﻠﺰات)‪(MT,UT,PT, Radiography‬‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‪ :‬ﻛﺎﺑﺮد اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ و اﻧﻮاع آن‪ ،‬اﺟﺰاي ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر ﺳـﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‪ ،‬اﻧـﻮاع‬ ‫‪-‬‬

‫آب ﺑﻨﺪﻫﺎ‬

‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل ‪ :‬اﻧﻮاع ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاﻗﻲ )درون ﺳﻮز و ﺑـﺮون ﺳـﻮز(‪ ،‬ﺳـﻴﻜﻞ ﻛـﺎري ﻣﻮﺗﻮرﻫـﺎي‬ ‫•‬

‫اﺣﺘﺮاﻗﻲ)ﻫﻮارﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻛﺮدن‪ ،‬اﺣﺘﺮاق‪ ،‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺣﺘﺮاق(‪ ،‬اﻧﻮاع راه اﻧـﺪازﻫﺎي ﻣﻮﺗـﻮر‪،‬‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﻲ از ﻧﻈﺮ ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ)دو زﻣﺎﻧﻪ و ﭼﻬﺎر زﻣﺎﻧﻪ(‪ ،‬ﻧﻮع اﺣﺘﺮاق‪،‬‬

‫ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‪ ،‬ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻴﻠﻨﺪرﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻮارﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻮﭘﺎﭘﻬﺎ‬

‫‪24‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﮔﺎزي ‪ :‬ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﮔﺎزي‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮ ﺗﻮرﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻫﺮ ﻳﻚ از روش ﻫﺎي ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﻫﻮاي ورودي ﺑـﻪ ﺗـﻮرﺑﻴﻦ‬

‫)ﭼﻴﻠﺮ ﺟﺬﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻮﻟﺮ ﺗﺒﺨﻴﺮي ﻣﺪﻳﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺎگ(‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ رواﻧﻜـﺎري ‪ :‬ﭘﻴﺎﻣـﺪﻫﺎي اﺻـﻄﻜﺎك‪ ،‬روﺷـﻬﺎي ﻛـﺎﻫﺶ اﺻـﻄﻜﺎك‪ ،‬اﻧـﻮاع رواﻧﻜﺎرﻫـﺎ و‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت وﻳﮋه آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻓﺰودﻧﻲ ﻫﺎي رواﻧﻜﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي رواﻧﻜﺎري و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﮕﻬﺪاري رواﻧﻜﺎرﻫﺎ‬

‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ ‪ :‬اﻧﻮاع آﻧﻬﺎ و ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن داﺧﻠﻲ اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﺑﺨﺎر ‪ :‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﺑﺨﺎر‬ ‫‪-‬‬

‫‪ : Piping & Valves‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ اﻧﻮاع آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻫﺪاف ﻋﺎﻳﻖ ﻛﺎري‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن داﺧﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﭼﺮﺧﺸﻲ ‪ :‬اﺟﺰاي ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر و ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‬ ‫‪-‬‬

‫‪Process Course (3-3-4‬‬

‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺣﻔﺎري ‪ :‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻛﻞ ﺣﻔﺎري‪ ،‬اﻧﻮاع ﻣﺘﻪ‪ ،‬اﻧﻮاع روﺷﻬﺎي ﺣﻔﺎري‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﻞ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﻔﺎري و وﻇﺎﻳﻒ آن‬

‫ﺑﻮﻳﻠﺮ ‪ :‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﻠﻲ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻣﺸﻌﻠﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫آب زداﻳﻲ از ﮔﺎز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﺟﻬﺎي ﭘﺮﺷﺪه ‪ :‬ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣـﻮاد ﺟﺎﻣـﺪ ﺟـﺎذب آب و ﻣﻼﻛﻬـﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب آﻧﻬﺎ‬

‫آب زداﻳﻲ از ﮔﺎز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻼﻳﻜﻮل ‪ :‬ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮي از ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣـﻮاد ﺟـﺎذب آب و روش‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬دﻻﻳﻞ آﺑﺰداﻳﻲ از ﮔﺎز‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ آﺑﺰداﻳﻲ‬

‫‪25‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ : Flare & Burn Pit‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻛﻮره ‪ :‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻛﻮره در ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻔﺖ‪ ،‬اﻧﻮاع ﻛﻮره ﻫﺎ )ﻋﻤﻮدي‪ ،‬اﻓﻘﻲ(‪ ،‬اﻧﻮاع ﺳﻮﺧﺖ ﻛﻮره ﻫﺎ ) ﻣـﺎﻳﻊ‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﺎز ( وﺧﻮاص آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﻌﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ )ﭘﻴﺶ ﻣﺨﻠﻮط و ﻧﻔﻮذي(‬

‫ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎز ﺗﺮش ‪ :‬دﻻﻳﻞ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ اﺳـﺘﻔﺎده‬ ‫‪-‬‬

‫از ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻛﻠﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ‪ :‬روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑـﺮ ﺿـﺮاﻳﺐ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت‪ ،‬ﺗـﺎﺛﻴﺮ‬ ‫‪-‬‬

‫رﺳﻮﺑﺎت ﺑﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم ‪ :‬روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻣﻌﺎدﻻت راﺋﻮﻟﺖ و آﻧﺘﻮان‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﺬف ﻣﺮﻛﺎﭘﺘـﺎن ﻫـﺎ از ﮔـﺎز ‪ :‬ﺷـﺮح ﻓﺮاﻳﻨـﺪ واﺣـﺪ ‪ Mercaptan Removal‬و واﻛﻨـﺸﻬﺎي آن‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ واﺣﺪ‬

‫‪ : Offshore Production‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ و وﻇﺎﻳﻒ ﻫﺮﻳﻚ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺳﺮدﺳﺎزي)‪ : (Refrigerators‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺮدﺳﺎزي‪ ،‬ﺧﻮاص ﺳﻴﺎل ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ)‪ : (Separators‬اﺳﺎس ﻛﺎر آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺎﻧﻜﻬﺎي ذﺧﻴﺮه ‪ :‬اﻧﻮاع ﺗﺎﻧﻚ ﻫﺎ و اﺑﺰار ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺮ روي آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد ‪ :‬ﺷﺮح ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ‪ SRU‬و واﻛﻨﺸﻬﺎي آن‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ واﺣﺪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ‪ :‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺑﻊ آب‪ ،‬اﻧﻮاع آﻻﻳﻨﺪه ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣـﻮاد ﻣﻌﻠـﻖ و ﻣﺤﻠـﻮل و ﻧﺤـﻮه اﻧـﺪازه‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻔﻴﻪ آب‬

‫‪ : Pipe Line Operation‬اﺟـﺰاي ‪Fittings ,Strainers ,Pig Station ) Pipe Line‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪( Steam Traps‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪Safety Course (4-3-4‬‬

‫ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ :‬ﺣﺎﻻت و اﻧﻮاع ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر‬ ‫‪-‬‬

‫اﻃﻔﺎي ﺣﺮﻳﻖ ‪ :‬اﻧﻮاع آﺗﺶ‪ ،‬روﺷﻬﺎي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠﺎد آﺗﺶ‪ ،‬اﻧﻮاع ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ : General Safety‬وﻇﺎﻳﻒ واﺣﺪ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬اﻧﻮاع ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﮔﺰارش ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز‬ ‫‪-‬‬

‫اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬اﻧﻮاع ‪Zone‬‬

‫‪General Safety + Offshore Safety‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﻴﻠﻨﺪرﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر و ‪ : Color Code‬اﻧﻮاع ﺗـﺴﺖ ﺳـﻴﻠﻨﺪرﻫﺎ‪ ،‬اﺟـﺰاي ﺳـﻴﻠﻨﺪر‪ ،‬ﻣﺸﺨـﺼﺎت‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي درون ﺳﻴﻠﻨﺪرﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻤﻨﻲ در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺳﻴﻠﻨﺪرﻫﺎ‪،‬‬

‫ﻛﻤﻜﻬﺎي اوﻟﻴﻪ ‪ :‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت و وﻇﺎﻳﻒ اﻣﺪادﮔﺮ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﻤﻚ ﺑـﻪ ﻣـﺼﺪوم‪ ،‬ﻧﺤـﻮه اﻧﺘﻘـﺎل ﻣـﺼﺪوم‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺎرﻫﺎ و اﻧﻮاع ﻣﺎرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﻮب‬

‫اﻳﻤﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ :‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺣﺎدﺛﻪ و ﭘﻴﺶ ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬دﻻﻳﻞ ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛـﻪ‪ ،‬ﻧﺤـﻮه ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺿـﺮاﻳﺐ ﺷـﺪت و‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻜﺮار ﺣﺎدﺛﻪ‬

‫اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺮق ‪ :‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در اﻳﺠﺎد ﺷﻮﻛﻬﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـﻲ و روش ﻫـﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از آﻧﻬﺎ‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻓﻪ اي )‪ : (Health‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﻄﺮ و اﻧﻮاع آن)ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ(‪ ،‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﺑﻴﻤـﺎري‪ ،‬ﺣﺎدﺛـﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺎر وﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻫﻢ وﻇﺎﻳﻒ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻓﻨﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻛﺎر‪ ،‬ﻋﻮاﻣـﻞ زﻳـﺎن آور ﻣﺤـﻴﻂ‬

‫ﻛﺎر و ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬راﻫﻬﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي وﻛﻨﺘﺮل ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺎن آور‬

‫ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ) ‪ : ( Environment‬ﺑﺮرﺳﻲ اﻫﺪاف زﻳـﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻳـﻚ ﺷـﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻋﻨـﻮان ﻛـﺮدن‬ ‫‪-‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻋﻨﻮان ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻣﺨـﺎﻃﺮات و ﺣـﻮادث زﻳـﺴﺖ‬

‫ﻣﺤﻴﻄﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده در دﻧﻴﺎ‬

‫‪27‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪Electrical Course (5-3-4‬‬

‫ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺑﺮق ‪ :‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺳﻠﻒ ﻫﺎي ﻣﻌﺎدل‪ ،‬رواﺑﻂ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ اﻟﻤﺎن ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ : UPS & Batteries‬اﻧﻮاع ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ )‪، (AC,DC‬اﺟﺰاي ﺗـﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨـﺪه‬ ‫‪-‬‬

‫ﻳﻚ ‪، (Rectifier, Inverter , Transfer Switch) UPS‬ﻧﺤﻮه ﻛـﺎرﺑﺮد و اﺳـﺘﻔﺎده از ‪UPS‬‬

‫)‪ ،(Off-line , On-line‬ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮق‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻃﺮي ﻫﺎ و ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬـﺎ‪،‬‬

‫اﺛﺮ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻃﺮي‬

‫ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎ ‪ :‬اﻧﻮاع ﻫﺎدﻳﻬﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و ﺷﻜﻞ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﻛﺎﺑﻞ ﻛﺸﻲ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪-‬‬

‫وﻓﺸﺎر ﻗﻮي‪ ،‬ﻣﻌﻨﻲ ﻛﺪﮔﺬاري ﻛﺎﺑﻠﻬﺎ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ زﻣﻴﻦ )‪: (Earthing‬ﺗﻌﺮﻳﻒ زﻣﻴﻦ از دﻳﺪﮔﺎه ﺑﺮق‪ ،‬آﺛـﺎر ﺧﻄـﺮ آﻓـﺮﻳﻦ ﺑـﺮق‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ‬

‫دﻳﺎﮔﺮاﻣﻬﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ‪ :‬ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮﺟﻮد در دﻳﺎﮔﺮاﻣﻬﺎ و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ : Electrical Symbols‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﻤﺒﻞ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ‪ :‬اﻧﻮاع ﺗﺮاﻧﺴﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺎس ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺮاﻧﺲ ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﺎﻋﻘﻪ ‪ :‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺻﺎﻋﻘﻪ و اﻧﻮاع آن‪ ،‬اﺛﺮات ﺻﺎﻋﻘﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي روﺷﻨﺎﻳﻲ ‪ :‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻴﺴﺘﻢ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻮر ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻻﻣﭗ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺎﺗﺪي‪ :‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﻮردﮔﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺎﺗﺪي ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻮردﮔﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ :‬ﺑﻴﺎن ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﻤﻴﺎت اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي دارﻧـﺪ و‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺤﻮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ اﺑﺰار در ﻣﺪار‬

‫‪28‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﮔﺮدان ‪ :‬ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ از ﻟﺤﺎظ ﺳـﺎﻛﻦ و ﮔـﺮدان‪ ،‬ﻧﺤـﻮه‬ ‫‪-‬‬

‫ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬

‫‪ : Switchgear‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪) Switchgear‬ﻛﻠﻴﺪﺧﺎﻧﻪ(‪ ،‬اﻧﻮاع ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺷﺒﻜﻪ ﻗﺪرت ‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﺖ )ﺳﻜﺴﻴﻮﻧﺮ و دژﻧﻜﺘﻮر(‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد‪ ،‬ﺗﻔﺎﺿﻞ ﺟﺮﻳﺎن و ﺳﻨﺠﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪Instrumentation Course (6-3-4‬‬

‫‪ : Basic Computer Component‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺟﺒـﺮ ﻣﻨﻄﻘـﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮕﺮﻫـﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫اﺻﻠﻲ ﺟﺒﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﻧﺤﻮه ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺟﺪاول ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و وﻇﺎﻳﻒ ﻫـﺮ ﻗـﺴﻤﺖ‪،‬‬

‫اﻧﻮاع ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬اﻧﻮاع دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻛﻨﺘـﺮل ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي)‪،Distribution Control System:(PLC,DCS,PDCS‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ ،Programmable Logic Controller‬اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺴﺘﺮده‬

‫‪ : Control Valves‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﻴﺮﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ : Flow‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪) Flow‬ارﻳﻔﻴﺲ‪ ،‬رﺗﺎﻣﺘﺮو‪( ...‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﺻﻮل اﺑﺰار دﻗﻴﻖ ‪ :‬ﻫﺪف از اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬ ‫‪-‬‬

‫‪ : Instrument Symbols‬ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺪﮔﺬاري و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬اﻧﻮاع ﻧﻘﺸﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺎ‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻌﺎت ‪ :‬روش ﻫﺎي ﻛﻠﻲ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ‪ ،‬اﺳﺎس آﻧﻬﺎ و ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪-‬‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎر ‪ :‬روش ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي )اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪ ‪ U‬ﺷﻜﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎﺻﻴﺖ‬ ‫‪-‬‬

‫اﻻﺳﺘﻴﻚ اﺟﺴﺎم(‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي دﻣﺎ ‪ :‬اﻧﻮاع دﻣﺎﺳﻨﺞ ﻫﺎ و ﻣﺒﻨﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (4-4‬آﻣﻮزش ﻛﻠﻲ در ﺳﺎﻳﺖ ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ )‪:(OST: On Site Training‬‬

‫از ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1386/09/17‬آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺗﺎ ‪ 1386/10/27‬اداﻣﻪ داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 5‬ﻫﻔﺘﻪ ﺣﻀﻮر در ﺳﺎﻳﺖ و دو‬

‫ﻫﻔﺘﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﺎﺑﻴﻦ آن‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳـﺘﻪ و ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﺑـﻪ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه ﻫـﺎي‬

‫ﻓﺎز‪ ،1‬ﻓﺎزﻫﺎي‪2‬و‪ 3‬و ﻓﺎزﻫﺎي‪4‬و‪ 5‬ﺑـﺼﻮرت ﻳـﻚ ﻫﻔﺘـﻪ ﺣـﻀﻮر در واﺣـﺪﻫﺎي ﺑـﺮق‪ ،‬ﻳـﻚ ﻫﻔﺘـﻪ ﺣـﻀﻮر در‬

‫واﺣﺪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺣﻀﻮر در واﺣﺪﻫﺎي اﺑﺰار دﻗﻴﻖ‪ ،‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﺣﻀﻮر در واﺣـﺪﻫﺎي ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداري‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي‪4‬و‪ 5‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ از زﻣﺎن ﺣﻀﻮر در ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه‪،‬‬

‫ﺻﺮف ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﺌﻮري ﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻘﻴﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎزدﻳﺪ از ﺳﺎﻳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (5-4‬آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري )‪:(Specific Course‬‬

‫اﻳﻦ دوره از اول ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1386‬ﺗﺎ آﺧﺮ ﻓﺮوردﻳﻦ ﻣﺎه ‪ 1387‬در ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻓﻨﻮن و ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي اﻫـﻮاز‬

‫زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖ ﺧﻴﺰ ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ دروس ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺑـﺎ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﺻـﻨﻌﺖ‬

‫ﻧﻔﺖ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ درس در ﻃﻮل ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﺪ و در آﺧﺮﻳﻦ روز ﻫﻔﺘـﻪ‪ ،‬ﻳـﻚ ﺑﺎزدﻳـﺪ‬

‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎدرس اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﺪرﻳﺲ ﺷﺪه در اﻳﻦ دوره ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻧﻔﺖ‪ :‬از اﺑﺘﺪا ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي دوره ﺑﻪ ﺻـﻮرت ‪ 4‬ﺗـﺎ ‪ 6‬ﺳـﺎﻋﺖ در ﻫﻔﺘـﻪ ﺑﺮﮔـﺰار‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﻛﺘـﺎب ‪ (English For Oil Industry) The Petroleum Programme‬ﺑـﺮاي‬

‫ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫وﺳﺎﻳﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ :‬ﻟﻮﻟﻪ و اﻧﻮاع آن‪ ،‬اﻧﻮاع اﺗﺼﺎﻻت‪ ،‬اﻧﻮاع ﺷﻴﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺮج ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن داﺧﻠﻲ آﻧﻬﺎ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺒﺮﻳﺪ ‪ :‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻴﻜﻞ ﺗﺒﺮﻳﺪ ﭘﺮوﭘﺎن در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪ ، NGL 600‬ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺒﺮﻳﺪ در‬ ‫‪-‬‬

‫ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺎز‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ :‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﻧﻔﺖ‬ ‫‪-‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭼﺎه ﻫﺎي ﮔﺎزي ‪ :‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺳﺮﭼﺎﻫﻲ‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ ﻛﻨﺎر ﭼﺎه‪ ،‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﺗﺰرﻳـﻖ ﻣـﺎده‬ ‫‪-‬‬

‫ﺿﺪﺧﻮردﮔﻲ‬

‫ﮔﺎز و ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ ‪ :‬ﻛﻠﻴﺎت ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﮔﺎز و ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﮔﺎز ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺎرون )آﻏﺎﺟﺮي(‬ ‫‪-‬‬

‫اﺻﻮل دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ و ﻃﺮز ﻛﺎر ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي اﺣﺘﺮاﻗﻲ ﮔﺎزي ‪ :‬ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻮرﺑﻴﻦ اﺣﺘﺮاق ﮔﺎزي و اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ آن‬

‫آب زداﻳﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪ :‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﺟﺎذب آب و ﻣﻼﻛﻬﺎي اﻧﺘﺨﺎب آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺷﺮح‬ ‫‪-‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻮاد ﺟﺎذب آب و روش ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬دﻻﻳﻞ آﺑﺰداﻳﻲ از ﮔﺎز‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز‬

‫ﺟﻬﺖ آﺑﺰداﻳﻲ‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺖ آب ﻫﺎي ﺻـﻨﻌﺘﻲ – آﻟـﻮدﮔﻲ آب و ﭘـﺴ‪Ĥ‬ﺑﻬﺎي ﺻـﻨﻌﺘﻲ ‪ :‬اﻧـﻮاع روش ﻫـﺎي ﺗـﺼﻔﻴﻪ آب و‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺴ‪Ĥ‬ﺑﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‬

‫ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎز و ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد ‪ :‬روش ﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳـﺎزي‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ و ﺷـﺮح ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺷـﻴﺮﻳﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﺎزي ﺑﺎ دي ﻣﺘﻴﻞ آﻣﻴﻦ)‪ -(DMA‬ﻃﺮح آﻣﺎك اﻫﻮاز‬

‫‪ (6-4‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎري‪ ،‬از ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1387/02/9‬ﺗﺎ ‪ ،1387/02/28‬در ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﺷـﻬﻴﺪ ﺑﻬـﺸﺘﻲ ﺟـﻢ‬

‫ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬اﺳﺎﺗﻴﺪي از ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪4‬و‪ ، 5‬ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه‬

‫را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺌﻮري ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ (7-4‬آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري در ﺳﺎﻳﺖ ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ )‪:(OJT: On Job Training‬‬

‫اﻳﻦ دوره ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎري‪ ،‬در اداره آﻣﻮزش ﻓﺎز‪2‬و‪ 3‬ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﺳﺎﺗﻴﺪي از ﺑﺨﺶ ﺑﻬﺮه ﺑـﺮداري‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪2‬و‪، 3‬ﺗﺪرﻳﺲ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬

‫‪31‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﺪن ﺑﺎ ‪ 1Overhaul‬اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه و ﺣﺠﻢ زﻳﺎد ﻛﺎر ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬اداره آﻣﻮزش ﺑـﺎ‬

‫ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺳﺘﺎد روﺑﺮو ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوره ‪ ، OJT‬ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻳﻢ و ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ‪1‬‬

‫ﺗﺎ ‪ 10‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪2‬و‪ 3‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد رﺋـﻴﺲ‬

‫ﻣﺤﺘﺮم ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ 8 ،‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎري ﻛﺎرآﻣﻮزي در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (8-4‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪:‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ روزاﻧﻪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪4‬‬
‫‪Process ، 3 Production ، 2 Utility‬‬

‫‪:Utility‬‬ ‫‪-1‬‬

‫‪ - PH‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(3-8-4‬‬ ‫‪(1.1‬‬

‫‪ - Conductivity‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(3-8-4‬‬ ‫‪(2.1‬‬

‫‪) Turbidity‬ﻛﺪورت(‬ ‫‪(3.1‬‬

‫‪ - (Total Dissolve Solid) TDS‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(3-8-4‬‬ ‫‪(4.1‬‬

‫‪Total Hardness‬‬ ‫‪(5.1‬‬

‫‪SST‬‬ ‫‪(6.1‬‬
‫‪ -1‬واﺣﺪﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬

‫‪Alkali‬‬ ‫‪(7.1‬‬
‫‪Total Fe‬‬ ‫‪(8.1‬‬

‫‪ 1‬ﺗﻌﻤﻴﺮات اﺳﺎﺳﻲ‬
‫‪ 2‬واﺣﺪﻫﺎي آب‪ ،‬ﺑﺮق و ﺑﺨﺎر‬
‫‪ 3‬واﺣﺪﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
‫‪ 4‬واﺣﺪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬

‫‪32‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن ‪ - Fe‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬ ‫‪(9.1‬‬

‫‪ (10.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن ﺳﻴﻠﻴﺲ)‪ - (SiO2‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬

‫‪ (11.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن ﻧﻴﺘﺮﻳﺖ )‪ - (NO2 -‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬

‫‪ (12.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪Cl2‬‬

‫‪ (13.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن –‪ - Cl‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬

‫‪ (14.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن‪Mg 2+‬‬

‫‪ (15.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن‪Ca 2+‬‬

‫‪ (16.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ - Elimin-Ox‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬

‫‪ (17.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻳﻮن ﻓﺴﻔﺎت ) ‪ - ( P ,P2O5,PO4 2-‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(2-8-4‬‬

‫‪ (18.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ‪ - ( Chemical Oxygen Demand ) COD‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(7-8-4‬‬

‫‪ (19.1‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ‪ - ( Biological Oxygen Demand ) BOD‬ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره )‪(5-8-4‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (1-8-4‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ‪Utility‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (3-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪PH Meter‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (2-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪DR/2010‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (5-8-4‬اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ‪BOD‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (4-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪Oxicap‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (7-8-4‬راﻛﺘﻮر ﺗﺴﺖ ‪COD‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (6-8-4‬وﻳﺎل ﺗﺴﺖ ‪COD‬‬

‫‪35‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

:‫ ﺗﺴﺘﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه دراﻳﻦ ﺑﺨﺶ از آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬: Production -2

Cl - in Glycol (1.2

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- H2S in Glycol (2.2

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- % MDEA in Glycol (3.2

(11-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- % MEG (4.2

(14-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- RVP (5.2

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- H2S in Sour Water (6.2

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- H2S in Condensate (7.2

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- RSH in Condensate (8.2

(10-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- Water Content in Condensate (9.2

(11-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- Condensate Density (10.2

:‫ ﺗﺴﺘﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه دراﻳﻦ ﺑﺨﺶ از آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬: Process -3

(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- H2S in MDEA (1.3

MDEA Concentration (2.3

(12-8-4)‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- Water Content in TEG (3.3

(16-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- GC (Gas Chromatography) (4.3

Bubbler (5.3
(9-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- Cl - in MDEA (6.3

:Non Routine Test -4

Scale (1.4
Fe (1.1.4

36
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Silica-Acid in Soluble (2.1.4

( HC Organic ) Loss at 600◦c (3.1.4

Ash (4.1.4
Cl (5.1.4
Na+,NO3,Ca2+,CO32- (6.1.4
(Elementary Sulphur )S2- (7.1.4

(2-8-4) ‫ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬- SO42- (8.1.4

37
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Production/Process ‫ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‬: (8-8-4 ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬

38
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (10-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪Coulometer‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (9-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‪ :(12-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻨﺠﺶ‪Water Content‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :(11-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪Densitometer‬‬

‫‪39‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ : (14-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻨﺠﺶ ‪RVP‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :(13-8-4‬دﺳﺘﮕﺎه ‪PH Meter‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :(15-8-4‬ﻛﭙﺴﻮل ﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي از ﮔﺎز ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺖ ‪GC‬‬

‫‪40‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

GC ‫ دﺳﺘﮕﺎه‬: (16-8-4 ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬

41
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (9-4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ از دوره ﻫﺎ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ دوره ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻗﺒﻞ ذﻛﺮ ﺷﺪ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺴﻴﺎر ﮔـﺴﺘﺮده اي وﺟـﻮد‬

‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ آن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺎ را ﺑﺎ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ آﺷـﻨﺎ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‪ ،‬در دوره‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻏﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ در ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎراﻳﻲ دارﻧﺪ؛ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﻣـﺸﻜﻠﻲ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ؛ زﻳﺎد ﺑﻮدن ﺗﻌﺪاد دوره ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﺮق ﻗﺪرت ﺑﻮد‪ .‬و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ‬

‫ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪه را‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دادﻧﺪ؛ و ﺑﻌﻀﻲ از اﺳﺎﺗﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻠﻲ‪،‬‬

‫وارد ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و راﻧﺪﻣﺎن را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ دروس اﻳـﻦ دوره‪ ،‬زﻣﻴﻨـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ را ﺑـﺮاي‬

‫ورود ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ‪ ،‬و آﻏﺎز دوره ‪ On Site Training‬ﻛﻪ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻳﺖ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه ﺑـﻮد‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺪون ﮔﺬراﻧﺪن آﻧﻬﺎ‪ ،‬دوره ﺳﺎﻳﺖ ﻋﺴﻠﻮﻳﻪ ﺑﻲ اﺛﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣـﺎ دوره‬

‫‪ OST‬ﻃﻲ ‪ 5‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺮاي دوره ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬دوره ﺗﺨﺼﺼﻲ اﻫﻮاز‪،‬‬

‫ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺮاي ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي اﺳـﺘﺎن ﺧﻮزﺳـﺘﺎن ﻓـﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬

‫آﻧﮕﺎه در دوره ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اي ﻣﺠﺘﻤﻊ آﻣﻮزش ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺟﻢ‪ ،‬اﺳﺎﺗﻴﺪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻛﺎرآﻣﺪ ﺷﺎﻏﻞ در ﻓﺎزﻫﺎي‬

‫‪ 4‬و ‪ ، 5‬ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪي در اﺧﺘﻴﺎرﻣﺎن ﻗﺮار دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن آﻧﻬﺎ در ﺣـﻴﻦ ﻛـﺎر‪ ،‬زﻣـﺎن‬

‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪ .‬دوره آﻣﻮزش ‪ OJT‬ﻧﻴﺰ ﻛﻪ در راﺳﺘﺎي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓـﺎز ‪ 2‬و‬

‫‪ ، 3‬ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑـﻮد ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺑﻨـﺪي ﭘﺮﺳـﻨﻞ‪ ،‬و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه ﻣﺤـﻞ ﺧـﺪﻣﺖ‬

‫ﻛﺎرآﻣﻮزان ﻗﺒﻞ از ﺑﺮﮔﺰاري اﻳﻦ دوره ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﺗـﺎ وﻗـﺖ و اﻧـﺮژي ﻛـﺎرآﻣﻮزان در ﺟﻬـﺖ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‬

‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺤﻞ ﺧﺪﻣﺖ اﺻﻠﻲ ﺻﺮف ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ دوره ﺑﺮاي اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮد؛ زﻳﺮا ﻫـﻢ اﻛﻨـﻮن‬

‫در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪ 2‬و ‪، 3‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (10-4‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوره‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ دوره‪ ،‬ﻛﻼس ﻫﺎي ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺌﻮري ﺑﻮده اﻧﺪ؛ ﭘـﺲ از ﭘﺎﻳـﺎن دوره‬

‫ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻠﻲ در ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از ﻛﺎرآﻣﻮزان وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دوره آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻛـﻪ‬

‫ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوره ﻛﺎرآﻣﻮزي و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ رﺋﻴﺲ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ؛ دوره ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪي ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ دوره‪،‬‬

‫ﭘﺲ از ﻳﺎدﮔﻴﺮي روش اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﺗﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪت زﻣﺎن ﺧﺎﺻﻲ‪ ،‬اﻧﺠﺎم آن آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺨﺼﻮص و اراﺋـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬

‫ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوره ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ اي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻣﺎ ﻗﺎدر ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم ﻫﻤـﻪ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﺎت واﺣﺪﻫﺎي‪ Process ، Utility‬و ‪ Production‬ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺑﺨﺶ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎز ‪2‬و‪3‬‬

‫‪44‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ -1‬ﺳﻜﻮﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﻓﺎز ‪ 2‬و‪(Off Shore) 3‬‬

‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ ،3‬داراي ﻳﻚ ﺳﻜﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دو ﻋﺪد ﺳﻜﻮي درﻳﺎﻳﻲ آن ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎي ‪SPD4 ,‬‬

‫‪ ( South Pars Development) SPD3‬ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﺪود ‪ 10 Km‬از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺗﻮﺳﻂ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﺻﺪرا در ﺑﻮﺷﻬﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﺳﻜﻮي درﻳﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺠﻬﻴﺰات زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ 10 -1‬ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه‪ :‬ﻋﻤﻖ اﻳﻦ ﭼﺎﻫﻬﺎ ﺣﺪود ‪ 3000‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﺪود ‪ 500‬ﻣﺘﺮ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻓﺸﺎر اﻳﻦ ﭼﺎﻫﻬﺎ ﺣﺪود ‪ 3000 psi‬اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 2035‬ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﻓﺸﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 1800 psi‬ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺣﻔﺎري آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ‬

‫‪ SAGADRILL‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭼﺎه ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎره ﭼﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﺷﻜﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اي آﻳﻨﺪه ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪SPD3‬‬ ‫‪SPD4‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪12‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪14‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ (1-1‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭼﺎﻫﻬﺎي ﻓﺎز ‪ 2‬و ‪ 3‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬

‫‪45‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ 4 -2‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻪ )‪(Platform‬‬

‫‪ -3‬ﻳﻚ ‪Flare‬‬

‫‪ -4‬دو ﺗﺎ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر‪ :‬ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻫﻮاي اﺑﺰار دﻗﻴﻖ روي ﻫﺮ ﺳﻜﻮ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﻣﺨﺎزن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ :‬ﭼﻮن ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪي از ﭼﺎﻫﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ؛ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ‬

‫‪ Hydrate‬و اﻳﺠﺎد رﺳﻮب و ﺧﻮردﮔﻲ در ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬

‫‪ Anti Scale ,Glycol , Methanol ,Anti Corrosion‬ﺑﺮ روي ﺳﻜﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ‬

‫اﻳﻦ ﻣﻮاد را ﻗﺒﻞ از وارد ﻛﺮدن ﮔﺎز ﺑﻪ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬روي ﺳﻜﻮ ﻳﻚ ‪ Drum‬ﺣﺎوي ‪ Fuel Gas‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ‪ Flare‬را ﻫﻤﻴﺸﻪ روﺷﻦ ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬

‫‪ :Piggy Back line -7‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات در ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ‪ ،‬ﻳﻚ‬

‫ﻻﻳﻦ ﺣﺎوي ‪ MEG‬ﺑﻪ ")‪ (4 1/2‬ﺣﺎوي ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻻﻳﻦ "‪ ،32‬در زﻳﺮ درﻳﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ‬

‫ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺑﻪ ﮔﺎز ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻳﻦ را ‪ Piggy Back line‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن در اﻳﻦ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ‬

‫و ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ "‪ 32‬ﺣﺎوي ﮔﺎز‪ ،‬ﻋﻜﺲ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ﻃﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎز از ﭼﺎه ﺗﺎ اﺑﺘﺪاي‬

‫‪ ،Sea line‬در ﺷﻜﻞ )‪ ،(6-1‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ :Test Separator -8‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻓﺘﺎر ﭼﺎه ﻫﺎ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب و ‪ Condensate‬ﻣﻮﺟﻮد در‬

‫ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت دوره اي ﮔﺎز را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ Test Separator‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ رﻓﺘﺎر ﻳﻚ‬

‫ﭼﺎه‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﭼﺎﻫﻬﺎي اﻃﺮاف را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻄﻮط‬

‫اﻧﺘﻘﺎل "‪ 32‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -9‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻲ )"‪ : (32‬ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪي از ﻫﻤﻪ ﭼﺎﻫﻬﺎي ﻳﻚ ﺳﻜﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ‪Header‬‬

‫وارد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ دو ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ زﻳﺮ درﻳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ارﺳﺎل ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ : Pig Launcher -10‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن رﺳﻮﺑﺎت و راﻧﺪن ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي و رﺳﻮﺑﺎت‬

‫ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ در ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ زﻳﺮ درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬از اﺑﺰاري ﺑﻨﺎم ‪Pig‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ از ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ ، Pig Launcher‬ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه و ﭘﺲ از‬

‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه و در ﺑﺪو ورود‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ Pig Receiver‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻞ )‪ ،(3-1‬درﻳﺎﻓﺖ‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻏﻠﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻋﺎﻣﻞ راﻧﺶ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل اﺳﺖ‪ Pig .‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارد ‪:‬‬

‫‪ : By direction Pig‬ﻳﻚ ﻧﻮع ﺳﺎده ‪ Pig‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي راﻧﺪن ‪ Slug‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪(1.10‬‬

‫‪ :Brush Pig‬رﺳﻮﺑﺎت و ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ را ﻫﻢ ﺧﺮاش داده و ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ راﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪(2.10‬‬

‫‪ :Magnetic Pig‬ﺑﻌـﺪ از ‪ Brush Pig‬ارﺳـﺎل ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺑـﺎ ﭼـﺴﺒﺎﻧﺪن آﻟﻮدﮔﻴﻬـﺎي‬ ‫‪(3.10‬‬

‫ﺟﺪاﺷﺪه از ﻟﻮﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮد آﻧﻬﺎ را ﺧﺎرج ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ )‪(2-1‬‬

‫‪ :Gauging Pig‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺗﺎ دﻳﺴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ 90% ، 100%‬و ‪ 80%‬از ﺧـﻂ‬ ‫‪(4.10‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪ را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﺷﺪن و ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن دﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺧـﻢ ﺷـﺪه و ﺣﺎﻟـﺖ ﺧﻤﻴـﺪﮔﻲ‪،‬‬

‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﭼﻘﺪر از ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ داراي ‪ Slug‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ‪ Slug‬زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻗﺒﻞ از ارﺳﺎل ﻫﺮ ﻧﻮع‬

‫‪ ،Pig‬ﺑﺮاي ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺎري‪ ،‬ﺧﻂ را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺤﻮه اﻧﺠﺎم اﺳﻴﺪﺷﻮﻳﻲ روي ﺳﻜﻮ ‪ :‬ﺷﺸﺘﺸﻮي ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻤﺮ اﻧﺠﺎم ﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ‬

‫ﻣﺪت ﻫﺮ ده دﻗﻴﻘﻪ ﻳﻜﺒﺎر‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي از اﺳﻴﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي و ﺗﺴﺖ ﺷﻮد ﺗـﺎ ﻣﻘـﺪار ‪ Fe3+‬و‬

‫‪ Fe2+‬ﻣﻮﺟﻮد در اﺳﻴﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪ .‬وﺟﻮد ‪ Fe3+‬ﻧﺸﺎﻧﻪ وﺟﻮد اﻛﺴﻴﺪ آﻫﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻘﺪار آن ﻛﻢ ﺷـﺪ‬

‫و ‪ Fe2+‬زﻳﺎد ﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺪاره ﻫﺎي ﺗﺠﻬﻴﺰ در ﺣﺎل ﺧﻮرده ﺷﺪن اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻴﺪﺷـﻮﻳﻲ را ﻣﺘﻮﻗـﻒ ﻛـﺮد‪.‬‬

‫ﻏﻠﻈﺖ و ﻣﻘﺪار اﺳﻴﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﺪت زﻣﺎن اﺳﻴﺪﺷﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧـﻮع و ﻣﻘـﺪار ‪ Scale‬ﺑـﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑـﺮاي‬

‫اﻧﺠﺎم اﺳﻴﺪﺷﻮﻳﻲ روي ﺳﻜﻮ‪ ،‬از ﻛﺸﺘﻲ ﻳﻚ ﻻﻳﻦ اﺳﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑـﻪ ﺳـﻜﻮ ﻣـﻲ رود ﻛـﻪ اﮔـﺮ ﺑـﺮاي‬

‫ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎﺷﺪ؛ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺨﺰن دﻳﮕﺮ روي ﻛﺸﺘﻲ ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدد وﻟﻲ ﺑـﺮاي ﺷﺴﺘـﺸﻮي ﻻﻳـﻦ‪،‬‬

‫‪47‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اﺳﻴﺪ را ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن‪ ،‬دو ﺗﺎ ‪ Pig‬در ﺟﻠﻮ اﺳﻴﺪ و دو ﺗﺎ ‪ Pig‬ﭘﺸﺖ اﺳﻴﺪ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ﺗـﺎ‬

‫اﺳﻴﺪ ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ دو ﺗﺎ ‪ Pig‬ﺟﻠﻮي اﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮل ﺣﺪود ‪ 200‬ﻣﺘـﺮ‪Soda Ash ،‬‬

‫زده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ :Caliper‬داراي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎي ‪ Scale‬ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ دﻳﻮاره ﻟﻮﻟﻪ را ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه‬ ‫‪(5.10‬‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ آن و ﻓﺎﺻﻠﻪ آن از اول ﺧﻂ را ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :Intelligent Pig‬ﭼﻮن ﮔﺮاﻧﻘﻴﻤﺖ اﺳﺖ؛ ﺑﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از آﺳـﻴﺐ دﻳـﺪن‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از ‪Pig‬‬ ‫‪(6.10‬‬

‫ﻫﺎي دﻳﮕﺮ و ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪن ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ‪ ،‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﺎ ﻛـﺸﻴﺪن ﮔـﺮاف‪ ،‬ﻫﻤـﻪ ﻋﻴـﻮب )ﻋﻴـﻮب‬

‫ﺟﻮش‪ ،‬ﺧﻮردﮔﻲ ﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و‪ (...‬داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :SBM‬ﮔﻮي ﺷﻨﺎوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﻛـﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﺑـﺮاي ارﺳـﺎل ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﺑـﻪ‬

‫ﻛﺸﺘﻲ‪ ،‬اﺑﺘﺪا آن را ﺑﻪ ‪ SBM‬ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪Magnetic Pig : (2-1‬‬

‫‪48‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Pig Receiver ‫ در ﻣﺤﻞ‬Pig ‫ درﻳﺎﻓﺖ‬: (3-1‫ﺷﻜﻞ‬

Cleaning Pig: (5-1 ‫ﺷﻜﻞ‬ Scrapper Pig : (4-1 ‫ﺷﻜﻞ‬

49
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Equalising Manifold
Choke
SSV Methanol control BDV PSV
Corrosion inhibitor
(surface safety valve) box
Wing valve
Swab valve TEST MANIFOLD
RELIEF HEADER

To Relief manifold To Relief manifold

Kill line wing valve PV ESDV

PRODUCTION MANIFOLD
SSV Master valve

Manual Lower Master Valve PSV To test Antifoam

FT PV
Casing vent

1st Casing 9-5/8”

2nd Casing 13-5/8”
3rd Casing 20”
Conductor 30”
010-U-101 RO 011-D-101
To 40D101 DHSV Well control BDV SDV
panel Test Separator
RO
Well # 1
Christmas tree RO
BDV
FT LV
To 40-D-101
To 40-D-101
To sea line

FT LDV
22-H-101

To 41-D-101 ESDV

22-D-101
PSVs
Fuel gas
Drum

PV ESDV To 40-D-101

PV
PSV
To 41-D101
RO
LV
PS
Vs

MOV
PS
,B
Pu

40-FL-101
Vs

RO
DV
rg

40-FL-102 MOVs
Se low
eg

Flare ZS
we
Pi

,PC cher

al
as

Flare
gl

ll

ine lines
V
a
f

006-L-101 Pig Launcher

rom

un

tes

de

MOV
ts

pre
N2

ESDVs
ep

ss

40-D-101 To 40-D-101 MOV

gs
. f old

es
l d est m ine

Methanol
sin
in
if

Mezzanine deck
yl

wl

Drains pig launcher

ca
an
M od & pigg

lo

ell Lower deck Test separator Fuel gas alternative

ss

W BDV
Pr om

Drains fuel gas Fuel gas separator

t

FT
re
ep
fr

40-D-101
EG

MEG from shore 2 PSV RO

ua

41-D-101
M

Relief KO drum Relief header Sea Line

an

Piggy back line

Closed drain From MEG Injection Skid
2 m below 40-D-101 (for corrosion) HV to plant
(PH 7) Relief header

LV
Note: with symbol to detail 41-P-103 A/B
41-P-102 A/B 12
TOTAL SOUTH PARS PLATFORM WP 1 August’2K-Carlos Herrera-Rev 1

Sea line ‫ ﻣﺴﻴﺮ ﻃﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎز از ﭼﺎه ﺗﺎ اﺑﺘﺪاي‬: (6-1 ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬

50
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

SPD3 Production Platform & SAGADRIL-2 Drilling RIG : (7-1 ‫ﺷﻜﻞ‬

SPD3
(JACKET)
HELIDECK / UPPER DECK

MEZZANINE DECK

JACKET DECK

51
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Flare

(7-1 ‫ﺷﻜﻞ‬

Bridge

Methanol Injection (8-1 ‫ﺷﻜﻞ‬

System Methanol Drum
(5m³)

52
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ -2‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺸﻜﻲ )‪(On Shore‬‬

‫ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت واﻗﻊ در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺷﺎﻣﻞ واﺣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪Process Units‬‬ ‫‪(1.2‬‬

‫‪ Slug catcher :Unit-100‬واﺣﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﮔﺎز و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي از ﺳﻜﻮ‬ ‫‪(1.1.2‬‬

‫‪ Gas Sweetening :Unit-101‬واﺣﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎز ﺗﻮﺳﻂ ‪MDEA‬‬ ‫‪(2.1.2‬‬

‫‪ Condensate stabilization :Unit-103‬واﺣﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‬ ‫‪(3.1.2‬‬

‫‪ Dehydration :Unit-104‬آب زداﻳﻲ از ﮔﺎز ﺗﻮﺳﻂ ‪TEG‬‬ ‫‪(4.1.2‬‬

‫‪ Dew point :Unit-105‬واﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﮔﺎز‬ ‫‪(5.1.2‬‬

‫‪ Propane Refrigeration :Unit-107‬واﺣﺪ ﺳﺮدﺳﺎزي ﭘﺮوﭘﺎن‬ ‫‪(6.1.2‬‬

‫‪ Sulfur recovery :Unit-108‬واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد از ﮔﺎز ‪H2S‬‬ ‫‪(7.1.2‬‬

‫‪ LPG treatment unit :Unit-114‬واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ‪LPG‬‬ ‫‪(8.1.2‬‬

‫‪Utility Unit‬‬ ‫‪(2.2‬‬

‫‪ Electrical Generation & Distribution :Unit-120‬واﺣـﺪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ و ﺗﻮزﻳـﻊ ﺑـﺮق‬ ‫‪(1.2.2‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎي ﮔﺎزي‬

‫‪ Steam Generation 4 steam boilers :Unit-121‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮﻳﻠﺮ‬ ‫‪(2.2.2‬‬

‫‪ Fuel Gas :Unit-122‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‬ ‫‪(3.2.2‬‬

‫‪ Service Air, instrument Air : Unit-123‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫـﻮاي اﺑـﺰار دﻗﻴـﻖ و ﻫـﻮاي‬ ‫‪(4.2.2‬‬

‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﻴﺮات و ﺳﺮوﻳﺲ‬

‫‪ Nitrogen :Unit-124‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن‬ ‫‪(5.2.2‬‬

‫‪ Sea Water intake : Unit-125‬واﺣﺪ آﺑﮕﻴﺮي از درﻳﺎ‬ ‫‪(6.2.2‬‬

‫‪53‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Sea Water Desalination : Unit-126‬واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺑﺪون اﻣﻼح‬ ‫‪(7.2.2‬‬

‫‪ Polishing Water : Unit-127‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻮﻳﻠﺮ‬ ‫‪(8.2.2‬‬

‫‪ Potable Water : Unit-128‬واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‬ ‫‪(9.2.2‬‬

‫‪ Waste Water Treatment : Unit-129‬واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‬ ‫‪(10.2.2‬‬

‫‪ Fire Water System : Unit-130‬ذﺧﻴﺮه و ﺗﺎﻣﻴﻦ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ‬ ‫‪(11.2.2‬‬

‫‪ Diesel : Unit-131‬ﺗﺎﻧﻚ ﻫﺎي ذﺧﻴﺮه ﮔﺎزوﺋﻴﻞ‬ ‫‪(12.2.2‬‬

‫‪ Cooling Water : Unit-132‬ﺳﺮدﺳﺎزي آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺎري و ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‬ ‫‪(13.2.2‬‬

‫‪: 1 Off Site Units‬‬ ‫‪(3.2‬‬

‫‪ Flares and Blow Down : Unit-140‬ﺳﻮزاﻧﺪن ﮔﺎزﻫﺎي زاﺋﺪ‬ ‫‪(1.3.2‬‬

‫‪ Drains : Unit-141‬ﺟﻤﻊ آوري آﺑﻬﺎ و ﻣﺎﻳﻌﺎت زاﻳﺪ از ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ و ارﺳﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫‪(2.3.2‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬

‫‪ Burn Pit : Unit-142‬ﮔﻮدال ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ دﻓﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫‪(3.3.2‬‬

‫‪ Condensate Storage and Export : Unit-143‬ذﺧﻴـﺮه ﺳـﺎزي ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﮔـﺎزي و‬ ‫‪(4.3.2‬‬

‫ﺻﺎدرات آن‬

‫‪ Liquid Sulphur Storage and Solidification : Unit-144‬ذﺧﻴﺮه ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ و‬ ‫‪(5.3.2‬‬

‫ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﺑﻪ ﮔﺮاﻧﻮل و ذﺧﻴﺮه ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ‬

‫‪ Propane Refrigeration Storage : Unit-145‬ﺳﺮدﺳﺎزي ﭘﺮوﭘﺎن ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده در‬ ‫‪(6.3.2‬‬

‫ﺳﻴﻜﻞ ﻫﺎي ﺳﺮدﺳﺎز‬

‫‪ Chemicals Storage : Unit-146‬ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪(7.3.2‬‬

‫‪1‬‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ‬

‫‪54‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

: 1 Common Facilities (4.2

‫ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻼﻳﻜﻮل و ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺳﻜﻮ‬MEG Regeneration & Injection : Unit-102 (1.4.2

‫ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز‬Export Gas Compression : Unit-106 (2.4.2

‫ اﺣﻴﺎء آب ﺗﺮش‬Sour Water Stripper : Unit-109 (3.4.2

1
‫واﺣﺪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

55
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

FG One phase /
FG
two Gas trains
WP1 101 104 105
Amine TEG Dew point
WP2
H2S 114
Sulfrex unit 106
Gas compres. IGAT
101 104 105
Amine TEG Dew point Network

108 108
Sulphur unit Sulphur unit

HP Sep
Off gas

DSO
C5+ cut storage

Slug-catcher U100
Granulation
Unit
Granulated
Sulphur
C5+ cut

Slug-catcher U100

Condensate

4 * MEG units
10

IGAT ‫ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻋﺒﻮر ﮔﺎز از ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺗﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ‬: (1-2 ‫ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره‬

56
‫‪57‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (2-2‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻛﻠﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ روي ﮔﺎز در واﺣﺪﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (1 -2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي ‪Process‬‬

‫‪) Slug Catcher: Unit-100 (1-1-2‬ﺳﻴﻼب ﮔﻴﺮ( )‪(Reception Facilities‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ : Slug Catcher‬ﻓﺸﺎر ‪ ، 74 barg‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ‪ 109 barg‬و دﻣﺎي ‪25°C‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ‪ : Slug Catcher‬ﻓﺸﺎر ‪ 139 bara‬و دﻣﺎي ‪40/- 29 °C‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻨﺪﻓﺎزي ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي و آب ﺣﺎوي ﮔﻠﻴﻜﻮل از ﺧﻄﻮط‬

‫ﻟﻮﻟﻪ "‪ 32‬زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف آن‪ ،‬ﺟﺪا ﻛﺮدن ﮔﺎز و ﻣﺎﻳﻌﺎت‪ ،‬از ﻫﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎﻻﻧﺲ‬

‫ﻛﺮدن ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺑﺎ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻴﻦ دو ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺮ ورودي ﺑﻪ ﺳﻴﻼب ﮔﻴﺮﻫﺎ‪ MOV 0012 ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ‬

‫دو ﺗﺎ ﻻﻳﻦ را ﺑﺎ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺗﺮش درﻳﺎﻓﺘﻲ از ﺳﻜﻮ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮل‪ Pig Receiver ،‬را‬

‫‪ By pass‬ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﻫﺪر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﻴﻼب ﮔﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻴﻤﻪ ‪ Slug Catcher‬از‬

‫ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﻪ ﻟﻮﻟﻪ " ‪ 46‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آن را اﻧﮕﺸﺘﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : (1-1-1-2‬ﻧﻤﺎي ﺳﻴﻼبﮔﻴﺮﻫﺎي ﻓﺎز ‪2‬و‪ – 3‬واﺣﺪ ‪100‬‬

‫‪58‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻓﺎز ﮔﺎز از ﺑـﺎﻻ و ﻓـﺎز ﻣﺎﻳﻌـﺎت از ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺟـﺪا ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓـﺎز ﮔـﺎزي ﭘـﺲ از ﺟﺪاﺳـﺎزي اوﻟﻴـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﺮف‬

‫‪ HP Separators‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﮔﺎز ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟـﻲ از ﺑـﺎﻻي‬

‫ﺳﻴﻼب ﮔﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ‪ Let Down Station‬ﻣﻲ رود‪ .‬ﻓﺸﺎر ﮔـﺎز‪ ،‬در ﻗـﺴﻤﺖ ‪ ،Let Down Station‬ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻛـﺎﻫﺶ ﻓـﺸﺎر ﮔـﺎز ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﮕﻬﺪاﺷـﺘﻦ ﻓـﺸﺎر ﻻزم در‬

‫ورودي واﺣﺪﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦﺳﺎزي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﮔﺎز ﺑﻪ ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪهﻫـﺎي ﻓـﺸﺎر ﺑـﺎﻻ ﻓﺮﺳـﺘﺎده‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﻳﻚ ‪ Gas Heater‬ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ اﮔﺮ دﻣﺎي ﮔﺎز ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 25°C‬اﺳـﺖ؛ ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺑﺨﺎر ‪ ،LP‬دﻣﺎي ﮔﺎز را ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 25°C‬ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬آب ﺣﺎﺻﻞ ﺷـﺪه از ﺑﺨـﺎرات ‪ LP‬ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در اﻳـﻦ‬

‫ﻣﺒﺪل‪ ،‬در ‪ ،Condensate Pot‬ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗـﺴﺖ آن ﻛـﻪ روزاﻧـﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﻮد‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮد؛ آن را ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ Utility‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺑﺨﺶ آﺑﻬﺎي آﻟﻮده ﻣﻲ رود‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ‬

‫دﻣﺎي ﮔﺎز ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ :‬ﭼﻮن ﮔﺎز ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑـﺎ دﻣـﺎي ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺑـﻪ واﺣـﺪ ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﺳـﺎزي‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد؛ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ‪ HP Separators‬ﺗﺎ ‪ ،U-101‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن و ﻫﻢ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن دﻣﺎي ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ‪ Foaming‬در ﺑﺮﺟﻬﺎي آﻣﻴﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﭘﺲ از‬

‫اﻓـــﺰاﻳﺶ دﻣـــﺎ‪ ،‬ﺑـــﺎ ﻋﺒـــﻮر از ﺑـــﻪ ﺗﺮﺗﻴـــﺐ ‪،ESDV 0038 ،SDV 0036 ،PV 0037 A/B‬‬

‫‪ PT 0036 A/B/C ،PT 0038 ،ESDV 0039‬و ‪ PSV 0039‬ﺑـﻪ واﺣـﺪ ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﺳـﺎزي ارﺳـﺎل‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ PV 0037) .‬ﻓﺸﺎر را از ‪ 78bar‬ﺑﻪ ‪ 72bar‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪ PSV 0039 .‬ﺑـﻪ ‪ Flare‬راه‬

‫دارد‪(.‬‬

‫‪ PT 0036 A/B/C‬را ‪ (2Out Of 3)2OO3‬ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ‪ PT‬ﻫﺎ روي ﻣﻘـﺪار ‪PT 0038 ، 78.2bar‬‬

‫روي ﻣﻘﺪار ‪ 76bar‬و ‪ PSV 0039‬روي ﻣﻘﺪار ‪ 73bar‬ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠـﻲ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر در ﺧـﻂ‬

‫ﺑﺎﻻ رود؛ اﺑﺘﺪا ‪ PSV 0039‬ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد و ﮔﺎز را ﺑﻪ ‪ Flare‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬اﮔﺮ از اﻳـﻦ ﻃﺮﻳـﻖ ﻓـﺸﺎر اﻓـﺖ‬

‫ﻧﻜﺮد؛ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ‪ PT 0038 ،‬در ﻓﺸﺎر ‪ ، 76bar‬آﻻرم ﻣﻲ دﻫﺪ و‪ SDV 0036‬را ﻣﻲ ﺑﻨـﺪد‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﺎز‬

‫‪59‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻫـــﻢ ﻓـــﺸﺎر ﻻﻳـــﻦ ﺗﻨﻈـــﻴﻢ ﻧـــﺸﺪ و ﺑـــﺎﻻﺗﺮ رﻓـــﺖ در ﻓـــﺸﺎر‪ ،78.2 bar‬ﺳﻴـــﺴﺘﻢ ‪HIPS‬‬

‫)‪ (High Integrity Protection System‬ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺎﻇـﺖ واﺣـﺪﻫﺎي‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ دﺳﺘﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ دو ﺗـﺎ‬

‫از ﺳـﻪ ﺗـﺎ ‪ PT 0036‬آﻻرم ﺑﺪﻫـﺪ‪ SDV 0036 ،ESDV 0039 ،ESDV 0038 ،‬و‪PV A/B‬‬

‫‪0037‬را ﻣﻲ ﺑﻨﺪد‪.‬‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ‪ 110 bara‬ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ‬

‫ﻓﺸﺎر در اﺛﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ Packing‬در ‪ Sea Line‬رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﺳﻜﻮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻜﻮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﻴﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ؛‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ واﺣﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﻣـﺸﺨﺺ اﺳـﺖ‪ Sea Line ،‬و‪Slug Catcher‬‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ‪ Packed‬ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﮔﺎزي در ﺟﻬﺖ اﻧﻌﻄـﺎف ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﺑـﻴﻦ ﺳـﻜﻮ و ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺎزي اﻳﻦ واﺣﺪ‪ 991 t/h. ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ واﻗﻌﻲ آن ‪:‬‬

‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 901 t/h :‬ﮔﺎز )ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ (25°C and 74 barg‬و‪Dry condensate 194 t/h‬‬

‫در زﻣﺴﺘﺎن ‪ 880 t/h :‬ﮔﺎز )ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ (25°C and 74 barg‬و‪Dry condensate 214 t/h‬‬

‫در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ Pig‬راﻧﻲ )‪ (Pigging‬در ﻳﻜﻲ از ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ زﻳﺮدرﻳـﺎﻳﻲ در ﺣـﺎل اﻧﺠـﺎم اﺳـﺖ‪،‬‬

‫ﺧﻂ دوم در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ) ‪ (Normal Operation‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺧﻮراك ورودي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫در داﺧﻞ ‪ HP Separators‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﺮﻳﺎن ورودي‪ Diffuser ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻨﻜﻪ ﺟﺮﻳﺎن را‬

‫ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮﺧﻮرد ﮔﺎز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ دﻳﻮاره ﻣﻘﺎﺑﻞ ورودي واﻳﺠﺎد ‪ Erosion‬ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬

‫‪ Diffuser‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻴﺎل ورودي‪ ،‬زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺮ اﺛـﺮ‬

‫وزن ﺧﻮد ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﺧﺮوﺟﻲ ﮔﺎز‪ ،‬ﻣـﺶ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ از ﺧـﺮوج ﻣﺎﻳﻌـﺎت ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨـﺪ‪.‬‬

‫‪60‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻢ‪ Vortex Breaker ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ از ﺧﺮوج ﮔﺎز ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻣـﺎﻳﻊ‬

‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ‪ Erosion‬ﻫﻢ ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎز ﻣﺎﻳﻊ در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻴﻼبﮔﻴﺮ ﻛﻪ ‪ Liquid Bottle‬ﻧﺎم دارد ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و در آﻧﺠﺎ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي و‬

‫‪ ،MEG‬از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو ﻓﺎز ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻣﺠﺪداً ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠـﻮط ﺷـﺪه و ﺑـﻪ‬

‫ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه در ‪ ، HP Separators‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺪاﺳـﺎزي‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي و ﮔﻼﻳﻜﻮل از ﻫﻢ ﻗﺒﻞ از ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ دو ﻓـﺎز ﺑـﺎ ﻫـﻢ اﻣﻮﻟـﺴﻴﻮن‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔـﺎزي‬

‫ورودي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﺟﺪاﺳﺎزي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : (2-1-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ‪ Slug Catcher‬ﻳﺎ ﭘﻨﺞ اﻧﮕﺸﺘﻲ‬

‫‪61‬‬
‫‪62‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : (3-1-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺴﻴﺮﻛﻠﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ‪100‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺗﺰرﻳﻖ ‪ MEG‬ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز در اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺗﺰرﻳﻖ ‪ MEG‬در اﻳﻦ ﻧﻘﺎط‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭙﻬﺎي ‪100-P-103 A/B‬و ‪ 100-P-104 A/B‬و‪100-P-105‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺗﺰرﻳﻖ ‪ MEG‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ‪:100- P- 103A/B‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ‪Slug catcher‬‬

‫‪ -2‬ﻗﺒﻞ از ‪ ،100- PV- 0037 A/B‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات‪) .‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ(‬

‫‪ -3‬ﻗﺒﻞ از ارﻳﻔﻴﺲ ‪ ،100-RO-0011‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات‪) .‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬

‫ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ(‬

‫‪ -4‬ﻗﺒﻞ از ‪ ،100-HV-0013A/B‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات‪) .‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ(‬

‫ﻧﻘﺎط ﺗﺰرﻳﻖ ‪ MEG‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ‪:100- P- 104 A/B‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ ،100-D-101‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻮردﮔﻲ‪) .‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ(‬

‫‪ -2‬ﺑﻪ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ ،100-D-102‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻮردﮔﻲ‪) .‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ(‬

‫ﻧﻘﺎط ﺗﺰرﻳﻖ ‪ MEG‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ‪:100-P- 105‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ ،100- D- 101‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات‬

‫‪ -2‬ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ ،100- D- 102‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ‪ depacking‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻗﺒﻞ از ‪ ،100-PV-0039‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ‪.Flare‬‬

‫‪ -4‬ﺑﻌﺪ از ‪ ،103-PV-0036‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات در ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎدن ‪ off-Gas‬ﺑﻪ‬

‫‪.Flare‬‬

‫‪-5‬ﻗﺒﻞ از ارﻳﻔﻴﺲ ‪ ،100-RO-0040‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻫﻴﺪرات در ﻫﻨﮕﺎم اﻳﺠﺎد اﻓﺖ ﻓﺸﺎر‬

‫در ‪ HP separator‬ﻫﺎ‪.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Sweetening :Unit-101 (2-1-2‬واﺣﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎز ﺗﻮﺳﻂ ‪MDEA‬‬

‫دﻻﻳﻞ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﮔﺎز‪:‬‬

‫‪+‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻮردﮔﻲ‪ :‬ﭼﻮن ﮔﺎز ﺗﺮش ﺣﺎوي ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي ‪ H2S‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻮﻧﻬﺎي آزاد ‪ H‬و ‪ HS-‬در‬

‫‪+‬‬
‫ﻣﺤﻴﻂ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ H .‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در دﻳﻮاره ﻟﻮﻟﻪ ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﺪ‪.‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روي دﻳﻮاره ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺠﻤﻊ ﻛـﺮده و‬

‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﺎوﻟﻬﺎي ﻫﻴﺪروژﻧﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ واﻛﻨﺶ ﺑﻴﻦ ‪ Fe‬و ‪ H2S‬ﺑﺎﻋـﺚ اﻳﺠـﺎد ‪ H2‬و ‪ FeS‬ﻣـﻲ‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﮔﺎز ‪ H2S‬از ﻧﻈﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻀﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 100 ppm‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﻲ را از ﻛﺎر‬

‫ﻣﻲ اﻧﺪازد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‪ :‬ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘـﺎل ﮔـﺎز ﺗـﺮش اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد؛ ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ .‬در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﮔﺎز ﺗﺮش‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ داراي دﻳـﻮاره‬

‫ﺿﺨﻴﻢ ﺗﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ‪ MEG ،Molecular Sieves‬وﻳـﺎ ‪ TEG‬ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در واﺣـﺪﻫﺎي‬

‫آﺑﺰداﻳﻲ از ﮔﺎز‬

‫‪ -5‬اﻓﺰاﻳﺶ ارزش ﺣﺮارﺗﻲ ﮔﺎز‪ :‬ﭼﻮن در ﺻﻮرت ﺗﺮش ﺑﻮدن ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي از اﻧﺮژي آن‪ ،‬ﺻﺮف ﺑـﺎﻻرﻓﺘﻦ‬

‫دﻣﺎي ‪ H2S‬و ‪ CO2‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -6‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺘﺸﺎر آﻻﻳﻨﺪه ﻫﺎ در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ‪ :‬وﺟﻮد ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻـﻞ از ﺳـﻮزاﻧﺪن ‪ H2S‬و ‪ CO2‬در‬

‫ﻫﻮا‪،‬ﺑﺎﻋﺚ آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮا و ﺑﺎرش ﺑﺎراﻧﻬﺎي اﺳﻴﺪي و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬آﻟﻮدﮔﻲ ﺧﺎك ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي )ﺟﺪاﺳﺎزي‪ (H2S‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ‪ 100‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ واﺣـﺪ داراي‬

‫‪64‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 1 Train‬ﻣﺠﺰا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ورودي ﺑـﻪ اﻳـﻦ واﺣـﺪ‪ ،‬در اﺑﺘـﺪا از ﻳـﻚ درام ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪ (101-D-101) Knock out Drum‬ﻋﺒـﻮر‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﺮج وارد ﻧﺸﻮد‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي آن ‪ ،‬از ﻓﻴﻠﺘـﺮ)‪(101-F-101‬‬

‫ﻛﻪ از ﻧﻮع ‪ Coaleser‬اﺳﺖ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج ﻣﻲ رود‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎﻳﻌﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﭘـﺎﻳﻴﻦ آن‬

‫ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ 2 Pre Flash Drum‬واﺣﺪ ‪ 103‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺮج ﺟﺬب‪ ،‬ﮔـﺎز از ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬

‫وارد ﻣﻲ ﺷﻮد و آﻣﻴﻦ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج ﺑﻪ درون ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬آﻣﻴﻦ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده‪ ،‬ﺑـﺎ ﻏﻠﻈـﺖ‬

‫‪ %45‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻣﻴﻦ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﺪف‪ ،‬از روي ﻫﺮ ﻳـﻚ از ‪ 4‬ﺳـﻴﻨﻲ ‪ 25 ،27، 30‬و ﻳـﺎ ‪ ، 23‬ﺑـﻪ‬

‫ﺑﺮج وارد ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ‪ MDEA‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ‪) Selectivity‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ( دارد‪ ،‬اﺑﺘﺪا ‪ H2S‬را ﺟﺬب ﻣﻲ‬

‫ﻛﻨﺪ؛ ﺑﻌﺪ از آن اﮔﺮ ‪ H2S‬ﻧﺒﻮد؛ ‪ CO2‬را ﻫﻢ ﺟﺬب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ‪CO2 ،H2S‬‬

‫را ﻫﻢ ﺟﺬب ﻛﻨﻨﺪ؛ آﻣﻴﻦ را از ﺳﻴﻨﻲ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ وارد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻤـﺎس ﺑـﻴﻦ آﻣـﻴﻦ و ﮔـﺎز‪ ،‬ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬

‫ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج را ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ‪ ، (101-D-104) Reflux Drum‬ﺑـﺮاي ﺟﺪاﺳـﺎزي‪،‬‬

‫ﺑــﻪ واﺣــﺪ ‪ 105‬ﻣــﻲ ﻓﺮﺳــﺘﻨﺪ‪) Rich Amine .‬آﻣــﻴﻦ ﺣــﺎوي ﮔــﺎز‪ (H2S‬ﺧﺮوﺟــﻲ از ﭘــﺎﻳﻴﻦ ﺑــﺮج‪ ،‬ﺑــﻪ‬

‫‪ (101-D-102) Flash‬وارد ﻣــــﻲ ﺷــــﻮد‪ Flash Drum .‬داراي دو ﻗــــﺴﻤﺖ اﺳــــﺖ‬ ‫‪Drum‬‬

‫)‪ 101-D-102‬در ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎره ‪ .(1-2-1-2‬ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ آن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ درام اﻓﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳـﻚ ﺑﺨـﺶ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮج ‪ Packed‬ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ؛ روي آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ آﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮔﺎز ﺧﺎرج ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ؛ از‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪ .(101-D-104) Reflux Drum‬ﺑﻪ ‪ Flash Drum‬ﺳﻤﺖ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در ‪ ، Flash Drum‬ﺑﻪ‬

‫ﻋﻠﺖ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﺎز ﻫﻤـﺮاه آﻣـﻴﻦ در ‪Flash Drum‬؛ ﺟـﺪا ﺷـﺪه و از ﺑﺨـﺶ‬

‫‪ Packed‬ﺑﺎﻻي آن ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﺑﺎﻻي ﺑﺨﺶ ‪ ،Packed‬ﻳﻚ ﻻﻳﻦ آﻣﻴﻦ وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗـﺎ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧـﺪه‬

‫‪1‬‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫دراﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﮔﺎز را از ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﮔﺎز‪ H2S‬را از ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳـﻦ ﺑﺨـﺶ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه ﺗـﺴﺖ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ‪ H2S‬آن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 500 ppm‬ﺑﻮد‪ ،‬آن را ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 122‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﻓﺸﺎر اﻳـﻦ ﮔـﺎز‬

‫‪ 9 bar‬اﺳﺖ؛ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ‪ Fuel Gas‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ )‪ (LP‬اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ‪ ،Gas‬اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ‪H2S‬‬

‫آن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 500 ppm‬ﺑﻮد‪ ،‬آن را ﺑﻪ ‪ Flare ) MP Flare‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ( ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬آﻣﻴﻦ از ﭘﺎﻳﻴﻦ‬

‫‪ Flash Drum‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج دﻓﻊ ﻣﻲ رود‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺟﺬب در ﺑﺮج ﺟﺬب‪ ،‬در ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ و دﻣﺎي ﭘـﺎﻳﻴﻦ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﻋﻤﻞ دﻓﻊ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ و دﻣﺎي ﺑﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ‪ ،‬آﻣﻴﻦ ﺧﺮوﺟـﻲ از ﺑـﺮج‬

‫ﺟﺬب ﺳﺮد اﺳﺖ و آﻣﻴﻦ ﺧﺮوﺟﻲ از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج دﻓﻊ ﮔﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ 1 Rich Amine‬را ﻗﺒـﻞ از ورود‬

‫ﺑﻪ ﺑﺮج دﻓﻊ‪ ،‬در )‪ ،(101-E-101‬ﺑﺎ ‪ Lean Amine‬ﺗﻤﺎس ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ‪ 2 Lean Amine‬ﻗﺒﻞ از ارﺳﺎل‬

‫ﺑﻪ ﺗﺎﻧﻚ‪ ،‬ﺳﺮدﺗﺮ ﺷﻮد و ‪ Rich Amine‬ﻫﻢ ﮔﺮﻣﺘﺮ ﺷﻮد‪ Rich Amine .‬ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﺑﺮج دﻓﻊ‪H2S ،‬‬

‫ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ H2S .‬ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 108‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ Lean Amine .‬ﭘﺲ از ﺗﺒـﺎدل‬

‫ﺣﺮارت ﺑﺎ آب درﻳﺎ در )‪ ، (101-E-103‬ﺑﻪ ﺗﺎﻧﻚ آﻣﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻻﻳﻦ ‪ Fuel Gas‬ﺑﻪ ﺑـﺎﻻي‬

‫‪ Flash Drum‬وارد ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ در اﺑﺘـﺪاي راه اﻧـﺪازي‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻓـﺸﺎرﮔﻴﺮي از آن اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ‪ Flash Drum‬اﻓﺖ ﻛﻨﺪ )ﻛﻤﺘﺮ از‪ ،( 6.5 bar‬از اﻳﻦ ﻻﻳﻦ ﺑـﺮاي ﻛﻨﺘـﺮل ﻓـﺸﺎر‪،‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ورودي ‪ (101-D-101) Knock out Drum‬اﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻻرم ‪Low Low‬‬

‫ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد و ‪ SDV‬ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ را ﻣﻲ ﺑﻨﺪد‪ .‬در ورودي ﺑﻪ ﺑﺮج ﺟـﺬب ﻳـﻚ ﻣﻴﻜﺮوﭘﺮوﺳـﺴﻮر ﻗـﺮار‬

‫دارد ﻛﻪ ﻓﻠﻮي ورودي را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻣﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و ﻓﻠﻮي ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ از ﻓﻴﻠﺘﺮ‪ ،‬ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ‪ton/hr‬‬

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻠﻮي ﮔﺎز ورودي ﺑﻪ ﺑﺮج ﺟﺬب زﻳﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺷـﻴﺮﻳﻦ ﺳـﺎزي ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي آﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﮔﺎز‪ ،‬ﺧـﺎرج ﺷـﻮد و ‪، Flash Drum‬‬

‫‪ Level‬ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ‪ Foaming‬ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫آﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ‪ H2S‬ﺟﺬب ﻛﺮده اﺳﺖ‬
‫‪2‬‬
‫آﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ‪ H2S‬ﻧﺪارد‬

‫‪66‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎد ‪) foam‬ﻛﻒ ﻛﺮدن(‪:‬‬ ‫•‬

‫‪ -1‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن دﻣﺎي ﮔﺎز ورودي‬

‫‪ -2‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن دﻣﺎي ﮔﺎز ورودي‬

‫‪ -3‬ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳﺎد در دﺑﻲ ﮔﺎز ورودي‬

‫‪ -4‬ورود ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺮج‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﺛﺮ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻧﻜﺮدن آﻣﻴﻦ و ﻳﺎ اﺷـﺒﺎع ﺷـﺪن ﻓﻴﻠﺘـﺮ‬

‫رخ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬اﮔﺮ ﺑﺮج دﻓﻊ ﺧﻮب ﻛﺎر ﻧﻜﻨﺪ‪ H2S ،‬ﻣﻮﺟﻮد در آﻣﻴﻦ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫‪ -6‬اﮔﺮ آﻣﻴﻦ ﮔﺮم ﺷﻮد و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -7‬اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ‪ Anti Foam‬ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از‪(4 lit/hr‬‬

‫روﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﻛﻒ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي ﻣـﺎﻳﻊ از روي آﻣـﻴﻦ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﻮد را ‪Skimming‬‬

‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻛﻒ ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺑﻪ ‪ Skimming Pot‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣـﺸﺨﺺ ﻛـﺮدن ﻋﺎﻣـﻞ‬

‫اﻳﺠﺎد ‪ ،Foam‬از ﻣﻮاد درون ‪ Skimming Pot‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ دو ﻓـﺎزي ﺑـﻮد؛ ﻳـﻚ ﻓـﺎز آن‬

‫ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ و ﻓﺎز دﻳﮕﺮ آﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻜﻔﺎز ﺑﺎﺷﺪ؛ آﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﻞ ‪ ،Skimming‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ در دو ﺟـﺎي‬

‫واﺣﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ :‬در ﺑﺮج ﺟﺬب و ‪.Flash Drum‬‬

‫ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ‪ Level‬ﺑﺮج ﺟﺬب را زﻳﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ‪ LV،‬ﺧﺮوﺟﻲ را ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧـﺪ ﺗـﺎ‬

‫‪ Level‬ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﺗﻮان ‪ Skimming‬را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از راه اﻧﺪازي اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي آﻣﻴﻦ را وارد ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪67‬‬
‫‪68‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ ( 1-2-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺴﻴﺮﻛﻠﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ‪101‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (3-2-1-2‬ﺑﺮج ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ آﻣﻴﻦ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (2 -2-1-2‬واﺣﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي ﻓﺎز ‪ 2‬و ‪ – 3‬واﺣﺪ ‪101‬‬

‫‪69‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Condensate Stabilization :Unit-103 (3-1-2‬واﺣﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‬

‫ﻫﺮ ﻛﺪام از ‪ Train‬ﻫﺎ‪ ،‬داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ‪ 1000‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻓـﻮت ﻣﻜﻌـﺐ در روز‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف از آن‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪ 1RVP‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ از واﺣـﺪ ‪ 100‬وارد ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨـﺼﺎت‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳﻦ واﺣﺪ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫‪ RVP‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪10 psi‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ RVP‬در زﻣﺴﺘﺎن ‪12 psi‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ :‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 500 ppm‬ﺣﺠﻤﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪار‪ : H2S‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪20 ppm‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﻧﻤﻚ ‪10 mg/L :‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ 2 Off Spec.‬ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ از ﭼﻬﺎر ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻓﻠﺶ ﻛﺮدن و ﻧﻤﻚزداﻳﻲ از ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺧﺎم ورودي‬

‫‪ -‬ﺑﺮج ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‬

‫‪ -‬ﺑﺨﺶ ﻛﻤﭙﺮس ﻛﺮدن ‪Off Gas‬‬

‫‪ -‬ﺑﺨﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺧﺎم ورودي از ﺳﻴﻼبﮔﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺧﺮوﺟﻲ از اوﻟﻴﻦ و دوﻣـﻴﻦ ‪ HP Sep.‬ﻣﺨﻠـﻮط ﺷـﺪه؛‬

‫ﭘﺲ از ﺧﺮوج از ﻣﺒﺪل ﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ وارد ‪ Pre Flash Drum‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﮔﺎز‪ ،‬آب و ‪ ،MEG‬از آن ﺟـﺪا‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﻪ ‪ Suction Drum‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬آب و ‪ MEG‬را ﺑﻪ واﺣـﺪ‬

‫‪ 102‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺒـﺪل ﻫـﺎي دوﻗﻠـﻮي ورودي ‪ (103-E-101 A/B) 103‬از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ‪Pinch‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Reid Vapor Pressure‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬

‫‪70‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﺧﻮراك ورودي واﺣﺪ از ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج ‪ 1 Stabilizer‬اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ HP Steam‬در ‪ 103-E-105‬ﮔﺮﻣﺘـﺮ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺧﺎرج ﺷﺪن ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت از ‪،103-E-105‬ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي زﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ از واﺣﺪ‪101‬ﻛﻪ از ‪101- D-101‬ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ‪104- F- 101‬‬

‫و ‪ 105-D-101‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻣﻮﻗﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ‪ Off Spec‬از ﻃﺮف ‪ 143-T- 102‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺨﻠﻴﻪ‬

‫ﺗﺎﻧﻚ ‪ ،Off Spec‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ از ‪ 103-P-108‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻌﻲ از ﺳﻤﺖ ﺳﻴﻼبﮔﻴﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮراك‬

‫ﻧﺪارﻳﻢ و واﺣﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ‪ Turn Down ratio‬ﻗﺮار دارد‪ ) .‬ﻳﻌﻨﻲ وﻗﺘﻲ ﺧﻮراك ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ از‬

‫ﺣﺪي ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ واﺣﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ؛ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﻪ‬

‫ﻋﻨﻮان ﺧﻮراك‪ ،‬ﺑﻪ اول واﺣﺪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪ‪(.‬‬

‫ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ Pre Flash Drum‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ درام در ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎي‪ 50°C‬و‬

‫ﻓﺸﺎر ‪ 28 bara‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دﻣـﺎي ورودي ﺑـﻪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ‪ By Pass‬ﻛـﺮدن ‪ 103-A- 101‬ﻛـﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت‬

‫ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه را ﺧﻨﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ Pre Flash Drum‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﺳﻪ ﻓﺎزي ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬آب ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪) 102‬واﺣﺪ اﺣﻴﺎء و ﺗﺰرﻳﻖ ﮔﻼﻳﻜﻮل( ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﻮر ﻣﺎﻳﻌﺎت از ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي ‪ 103-F- 101 A/B‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗﻫﺎي ‪ 103-P-101 A/B‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ Desalter‬ﭘﻤﭗ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪه‬

‫‪71‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣـﺎده ﺷــﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪) Demulsifier‬از ‪ 103-U-101‬و ﺗﻮﺳــﻂ ﭘﻤــﭗ ﻫــﺎي ‪ ،(103-P-106‬ﺑــﻪ ورودي‬

‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ‪ 103-P-101‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑـﻪ ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﮔـﺎزي ﻗﺒـﻞ از ورود ﺑـﻪ ﺑـﺮج و ﺑـﻪ ﮔـﺎز ﺧﺮوﺟـﻲ از ‪ Pre Flash drum‬ﻗﺒـﻞ از ارﺳـﺎل‬

‫ﺑﻪ ‪ Suction Drum‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر‪ ،‬ﺟﻬـﺖ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺧـﻮردﮔﻲ‪Corrosion Inhibitor ،‬‬

‫)از ‪ 103-U-102‬و ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ ،(103-P-107‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺑﻬﺘﺮ آب و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ ،‬دﻣﺎي ‪ Desalter‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪود ‪ 70°C‬ﻧﮕـﻪ داﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﮔﺮمﻛﺮدن ﺟﺮﻳﺎن در ‪ 103-E-102‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺷـﺪه از ﻃـﺮف ‪Stabilizer‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ورود ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ ‪ ،Desalter‬ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻤﻚ‪ Fresh Water ،‬ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از‬

‫آن ﮔﺮم ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ آن ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻓﻠﺶ ﺷﺪن اﺟﺰاء ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻓـﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ در‬

‫‪ Desalter‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 35.1bara‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار در ﺣﺪود ‪ 3bara‬از ﻓﺸﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش در‬

‫دﻣﺎي ‪ 70°C‬ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ‪ Desalter‬از ﺟﺮﻳﺎن اﻟﻜﺘﺮواﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺑﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺷـﻜﻞ‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ Desalter‬ﺑﺎﻳﺪ داراي ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﻴﺰان آب ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪1000 ppm‬‬

‫‪ -‬ﻣﻴﺰان ﻧﻤﻚ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪10 mg/ lit‬‬

‫ﻓﺎز آب ﺟﺪا ﺷﺪه از ‪ Desalter‬ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 102‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ ،‬وارد ‪Stabilizer‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد و در ‪ Stabilizer‬در ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 10.2 bara‬در ﺑﺎﻻي ﺑﺮج‪ ،‬ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﺟـﺰاء ﺳـﺒﻚ‬

‫ﻣﺎﻳﻌﺎت در ‪ Stabilizer‬از آن ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ Off Gas .‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر ﺷﺪه و ﺑـﻪ ﮔـﺎز‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ HP Sep.‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷـﺪه ﺧﺮوﺟـﻲ از ﺑـﺮج ‪ Stabilizer‬ﭘـﺲ از‬

‫ﺧﺮوج از ﻣﺒﺪلﻫﺎ و ﺧﻨﻚﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺎ ‪ C5+‬از واﺣﺪ ‪ 105‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺨﺎزن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪72‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺮج ‪ ،Stabilizer‬داراي ﺗﺠﻬﻴﺰات زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ -‬رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ‪ 103-E- 103‬ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج را ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺎر ‪ HP‬ﮔﺮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ (103-E-104) 1Side Reboiler -‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻛﻤﺮ ﺑﺮج اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻳﻊ از ﺳـﻴﻨﻲ ﻧﻬـﻢ ﺑـﻪ آن‬

‫وارد ﺷﺪه و ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺑـﺎ ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺷـﺪه ﺧﺮوﺟـﻲ از ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺑـﺮج‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻴﻨﻲ ﻫـﺸﺘﻢ‬

‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ‪ 103-A-104‬ﻛﻪ در آن ﺑﺨﺎر ﺧﺮوﺟـﻲ از ﺑـﺎﻻي ﺑـﺮج ﺗـﺎ دﻣـﺎي ‪ 55 °C‬ﺧﻨـﻚ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ (103-D-107) Reflux Drum -‬ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮدن راﻧـﺪﻣﺎن و ﺟﺪاﺳـﺎزي ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﻣـﻮاد‬

‫ﺿﺪﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻪ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از آن ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﭘﻤﭗ ‪ (103-P-102A/B) Reflux‬ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺧﺮوﺟﻲ از ﭘـﺎﻳﻴﻦ ‪ Reflux Drum‬ﺑـﻪ‬

‫ﺑﺮج‬

‫دﻣﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن در ﺣﺪود ‪ 189°C‬و در زﻣﺴﺘﺎن در ﺣﺪود ‪ 177°C‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫رﻳﺒﻮﻳﻠﺮ ﻛﻨﺎري‬

‫‪73‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1-3-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي – واﺣﺪ ‪103‬‬

‫‪74‬‬
‫‪75‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : (2-3-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﺗﺠﻬﻴﺰات واﺣﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي– واﺣﺪ ‪103‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ : Dehydration :Unit-104 (4-1-2‬آب زداﻳﻲ از ﮔﺎز ﺗﻮﺳﻂ ‪TEG‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻫﺪف از اﻳـﻦ واﺣـﺪ آﺑﺰداﻳـﻲ از ﮔـﺎز ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺗﻮﺳـﻂ ‪ TEG‬اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪Wet Gas .‬‬

‫‪ ،‬ﺑﻌــﺪ از واﺣــﺪ ‪ ،101‬ﺑــﻪ واﺣــﺪ ‪ 105‬ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﺷــﺪه؛ ﺗﻮﺳــﻂ ﭘﺮوﭘــﺎن‪ ،‬ﺧﻨــﻚ ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﺗــﺎ ﺑﺘــﻮان‬

‫ﻣﻘــﺪاري از آب ﻣﻮﺟــﻮد در ﮔــﺎز را ﺑــﺎ ﺳــﺮد ﻛــﺮدن ﺟــﺪاﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌــﺪ از آن در ‪Knock out Drum‬‬

‫واﺣــﺪ ‪ ،105‬آب ﻛﻨــﺪاﻧﺲ ﺷــﺪه را ﺟــﺪا ﻣــﻲ ﻛﻨﻨــﺪ؛ آﻧﮕــﺎه ﮔــﺎز را ﺑــﻪ واﺣــﺪ ‪ 104‬ﻣــﻲ ﻓﺮﺳــﺘﻨﺪ‪ .‬در‬

‫اﺑﺘــﺪاي ورود‪ ،‬ﮔــﺎز را از ﻓﻴﻠﺘــﺮ ‪ 104-F-101‬ﻛــﻪ از ﻧــﻮع ‪ Coalescer‬اﺳــﺖ؛ ﻋﺒــﻮر ﻣــﻲ دﻫﻨــﺪ‪ .‬در‬

‫داﺧــﻞ ﻓﻴﻠﺘــﺮ در ﻣــﺴﻴﺮ ورود ﮔــﺎز‪ ،‬ﻳــﻚ ‪ Deflector‬ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺗــﺎ ﺑﺎﻋــﺚ اﻳﺠــﺎد اﻧﺤــﺮاف در ﻣــﺴﻴﺮ‬

‫ﮔﺎز ورودي ﺷـﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓـﻲ‪ ،‬ﮔـﺎز در ﺑﺮﺧـﻮرد ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺻـﻔﺤﺎت ﺑﺨـﺶ اﻋﻈـﻢ ﻣﺎﻳﻌـﺎت ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ‬

‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،Deflector .‬از ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔـﺎز ﺑـﻪ دﻳـﻮاره ﺑـﺎ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﺎﻻ ﻛـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ آﺳـﻴﺐ زدن ﻣـﻲ‬

‫ﺷــﻮد‪ ،‬ﺟﻠــﻮﮔﻴﺮي ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ‪ .‬اﮔــﺮ ﺳــﻄﺢ ﻣــﺎﻳﻊ درون آن ﻛــﻢ ﺷــﻮد‪ SDV ،‬ﺧﺮوﺟــﻲ را ﻣــﻲ ﺑﻨــﺪد ﺗــﺎ از‬

‫ﺧــﺮوج ﮔــﺎز ﺑــﻪ ﺟــﺎي ﻣــﺎﻳﻊ ﺟﻠــﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨــﺪ‪ .‬اﮔــﺮ ﻓــﺸﺎر در ﻓﻴﻠﺘــﺮ ﺑــﺎﻻﺗﺮ از ‪ 82 bar‬ﺷ ـﻮد؛ ﺗﻮﺳــﻂ‬

‫‪ PSV 0006‬ﻻﻳﻦ ارﺳﺎل ﺑﻪ ‪ Flare‬ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻓﺸﺎر ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﮔــﺎز ﭘــﺲ از ﺧــﺮوج از ﺑــﺎﻻي ﻓﻴﻠﺘــﺮ‪ ،‬از ﭘــﺎﻳﻴﻦ ﺑــﺮج ‪ 3 Contactor‬ﺑــﻪ آن وارد ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬از ﺑــﺎﻻ‬

‫‪ Lean TEG‬ﻛــﻪ ﺑــﺮاي ﺑــﺎﻻ ﺑــﺮدن راﻧــﺪﻣﺎن و ﻗــﺪرت ﺟــﺬب آب‪ ،‬در ﻣﺒــﺪل ‪ 104-E-101‬ﺳــﺮد‬

‫ﺷﺪه اﺳـﺖ ﺑـﻪ روي ﮔـﺎز اﺳـﭙﺮي ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺑـﺮج ‪ Packed‬اﺳـﺖ‪ .‬از ﺑﺮﺧـﻮرد ‪ TEG‬ﺑـﺎ ﮔـﺎز‪ ،‬آب‬

‫ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺎز ﺟـﺬب ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﮔـﺎز ﺧـﺸﻚ از ﺑـﺎﻻي ﺑـﺮج ﺧـﺎرج ﻣـﻲ ﺷـﻮدو ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﻳـﻚ ﻓﻴﻠﺘـﺮ‬

‫‪ Coaleser‬ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﺗــﺎ ‪ TEG‬ﻣــﺎﻳﻊ را ﻛــﻪ اﺣﺘﻤــﺎﻻ ﺑــﻪ ﻫﻤــﺮاه ﮔــﺎز ﺧــﺎرج ﺷــﺪه اﺳــﺖ را‬

‫ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺨﺶ اﺣﻴـﺎ ﮔﻼﻳﻜـﻮل ﺑﻔﺮﺳـﺘﺪ‪ .‬ﮔـﺎز ﺧـﺸﻚ از ﺑـﺎﻻي ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﺧـﺎرج ﺷـﺪه و ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬

‫‪1‬‬
‫‪Three Ethylene Glycol‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮔﺎز ﻣﺮﻃﻮب ﻗﺒﻞ از آﺑﮕﻴﺮي‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد دﻫﻨﺪه ﮔﺎز ﺑﺎ ‪TEG‬‬

‫‪76‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﺒــﺪل ‪ 104-E-101‬ﻣــﻲ رود ﺗــﺎ ﺑــﺎ ‪ Lean TEG‬اﻧﺘﻘــﺎل ﺣــﺮارت ﻛﻨــﺪ و ﮔﺮﻣﺘــﺮ ﺷــﺪه و ﺑــﻪ ﺳــﻤﺖ‬

‫‪ 1Mercury Guard‬ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﺷــﻮد ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﻳــﻚ راﻛﺘــﻮر وارد ﺷــﺪه و ﺟﻴــﻮه آن ﺟــﺪا ﮔــﺮدد‪ .‬ﺳــﭙﺲ‬

‫ﮔــﺎز ﺧــﺸﻚ ﻋــﺎري از ﺟﻴــﻮه‪ ،‬از ﻓﻴﻠﺘــﺮ ﻛــﺎرﺗﺮﻳﺞ ‪ 104-F-105‬ﻋﺒــﻮر ﻛــﺮده و ﺑــﻪ واﺣــﺪ ‪ 105‬ارﺳــﺎل‬

‫ﻣـــﻲ ﮔـــﺮدد‪ .‬در ﻣﺒـــﺪل ‪ ،104-E-101‬دﻣـــﺎي ‪ TEG‬از ‪ 69°C‬ﺑـــﻪ‪ 34°C‬ﻛـــﺎﻫﺶ ﻣـــﻲ ﻳﺎﺑـــﺪ‪.‬‬

‫‪ Reach TEG‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج ‪ Contactor‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺨﺶ اﺣﻴﺎ ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﺴﻴﺮ ورود ﺑﻪ ﺑﺮج ‪ Contactor‬ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫اﮔــﺮ ﻣﻘــﺪار ‪ Level‬ﮔﻼﻳﻜــﻮل در ‪ Surge Drum‬ﻛــﻢ ﺷــﻮد؛ ‪ SD206‬ﻋﻤــﻞ ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ و‬ ‫‪-1‬‬

‫‪ SD201‬را ﻣــﻲ زﻧــﺪ ﻛــﻪ ﻣﻨﺠــﺮ ﺑــﻪ ﺑــﺴﺘﻪ ﺷــﺪن ورودي ﮔﻼﻳﻜــﻮل ﺑــﻪ ﺑــﺮج ‪Contactor‬‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻓـــﺰاﻳﺶ ‪ Level‬در ﻓﻴﻠﺘـــﺮ ‪ ، 104-F-104‬ﺑﺎﻋـــﺚ ﻓﻌـــﺎل ﺷـــﺪن ‪ SD204‬ﺷـــﺪه ﻛـــﻪ‬ ‫‪-2‬‬

‫‪ SD207‬را ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ورودي ‪ TEG‬ﺑﻪ ﺑﺮج ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ اﺣﻴﺎي ﮔﻼﻳﻜﻮل ‪:‬‬

‫‪ Rich TEG‬ﺧﺮوﺟـــﻲ از ﻓﻴﻠﺘـــﺮ ‪ 104-F-102‬ﭘـــﺲ از ﺟﺪاﺷـــﺪن ﻫﻴـــﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻫـــﺎي آن ﺑـــﻪ‬

‫‪ (104-D-101) Flash Drum‬ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬وﻟــﻲ ‪ Rich TEG‬ﺧﺮوﺟــﻲ از ﭘــﺎﻳﻴﻦ ﺑــﺮج‬

‫‪ Contactor‬وارد ﺑﺨــﺶ ﺑــﺎﻻﻳﻲ ‪ Reboiler‬ﻳﻌﻨــﻲ ‪ 104-E-102‬ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﻛــﻪ ﺗﻮﺳــﻂ ‪Steam‬‬

‫و ‪ 2FG‬ﺧﺮوﺟــﻲ از ‪ ،104-C-102‬ﮔــﺮم ﺷــﻮد‪ .‬ﺑﻌــﺪ وارد ‪ Flash Drum‬ﺷــﻮد‪ .‬اﻳــﻦ ﺟﺮﻳــﺎن از‬

‫ﻫﺪر رﻓـﺘﻦ ‪ TEG‬از ﺑـﺎﻻي ‪ 104-C-102‬ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬و ﮔﻼﻳﻜـﻮل ﻫـﺎﻳﻲ را ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻ ﺑـﻪ‬

‫ﻫﻤــﺮاه ‪ ،3HP Steam‬ﺧــﺎرج ﺷــﺪه اﺳــﺖ را ﺑــﻪ ‪ 104-C-102‬ﺑﺮﻣــﻲ ﮔﺮداﻧــﺪ‪ Rich TEG .‬ﮔــﺮم‬

‫‪1‬‬
‫واﺣﺪ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺟﻴﻮه از ﮔﺎز‬
‫‪2‬‬
‫‪Fuel Gas‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺨﺎر ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‬

‫‪77‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﺪه ﺑـﻪ ‪ Flash Drum‬وارد ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ اﻓـﺖ ﻓـﺸﺎر و ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ در دﻣـﺎي ‪ 37.5°C‬و‬

‫ﻓــﺸﺎر ‪ ،5 bara‬ﮔﺎزﻫــﺎي ﺳــﺒﻚ ﻣﻮﺟــﻮد در آن ﺧــﺎرج ﺷــﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎزﻫــﺎي ﺧــﺎرج ﺷــﺪه از ﺑــﺎﻻي‬

‫‪ Flash Drum‬ﺑﻪ ‪ Flare‬ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫از روي ﻳــــﻚ ‪ Weir‬ﻣﻮﺟــــﻮد در ﻗــــﺴﻤﺖ ﭘــــﺎﻳﻴﻦ ﺑــــﺮج ‪ Contactor‬ﻳــــﻚ ﺟﺮﻳــــﺎن ﺑــــﻪ‬

‫‪ Skimming Pot‬ﻣــﻲ رود ﺗــﺎ ﻫﻴــﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي اﺣﺘﻤــﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟــﻮد ﺑــﺮ روي ﮔﻼﻳﻜــﻮل را ﺧــﺎرج ﻛﻨــﺪ‪.‬‬

‫وﻟﻲ اﮔﺮ ﻣﻮاد ﺧـﺎرج ﺷـﺪه‪ ،‬ﮔﻼﻳﻜـﻮل ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﺮﻳـﺎن ارﺳـﺎﻟﻲ از ﺑـﺮج ‪ Contactor‬ﻣـﻲ ﭘﻴﻮﻧـﺪد و ﺑـﺎ‬

‫آن وارد ‪ 104-E-102‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﮔﺮم ﺷﺪن ﺑﻪ ‪ Flash Drum‬ﺑﺮﻳﺰد‪.‬‬

‫‪ TEG‬ﺧﺮوﺟــﻲ از ﭘــﺎﻳﻴﻦ ‪ Flash Drum‬ﺑــﻪ ﻓﻴﻠﺘــﺮ ‪ 104-F-103‬وارد ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﺗــﺎ ذرات ﺟﺎﻣــﺪ‬

‫اﺣﺘﻤــﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟــﻮد در آن ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺷــﻮد و ﺑــﺮاي ﮔــﺮم ﺷــﺪن ﺑــﻪ ‪ 104-E-103‬ﺑــﺮود‪ .‬در اﻳــﻦ ﻣﺒــﺪل‪،‬‬

‫‪ Rich TEG‬ﺗﻮﺳــــﻂ ‪ Lean TEG‬ﮔــــﺮم ﺷــــﺪه؛ وارد ﺳــــﺘﻮن ‪ 104-C-102‬ﺑــــﺎﻻي رﻳﺒــــﻮﻳﻠﺮ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺳـﺘﻮن‪ TEG ،‬اﺣﻴـﺎ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﺧﻠـﻮص آن ﺑـﻪ ‪ 95%‬ﻣـﻲ رﺳـﺪ‪ FG .‬ﺑـﻪ رﻳﺒـﻮﻳﻠﺮ‪،‬‬

‫وارد ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﺗــﺎ ﺑــﻪ دﻣــﺎي ‪ 150°C‬ﺑﺮﺳــﺪ و وارد ‪ 104-C-103‬ﺷــﺪه؛ ‪ TEG‬را اﺣﻴــﺎ ﻛﻨــﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻠﻮص ﮔﻼﻳﻜـﻮل در اﻳـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﻪ ‪ 99.9%‬ﻣـﻲ رﺳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﮔﻼﻳﻜـﻮل ﻛـﻪ ﮔـﺮم اﺳـﺖ و آب ﺧـﻮد را‬

‫از دﺳــﺖ داده اﺳــﺖ؛ وارد ‪ 104-E-103‬ﻣــﻲ ﺷــﻮد ﺗــﺎ ﭘــﺲ از ﺳــﺮد ﺷــﺪن ﺑــﻪ ‪Surge Drum‬‬

‫ﻓﺮﺳــﺘﺎده ﺷــﻮد‪ .‬در اﻳــﻦ درام‪ ،‬ﺟﺮﻳــﺎن ﮔﻼﻳﻜــﻮل ورودي آرام ﻣــﻲ ﺷــﻮد و ﭘــﺲ از اﻓــﺰاﻳﺶ ﻓــﺸﺎر آن ﺗــﺎ‬

‫‪ 70 bara‬و ﺳــﺮد ﺷــﺪن در ﻣﺒــﺪل ﺗــﺎ دﻣــﺎي ‪ 34°C‬ﺑــﻪ ﺑــﺮج ﻣــﻲ رود‪ .‬درﺻــﺪي از ﮔﻼﻳﻜــﻮل در‬

‫ﻣــﺴﻴﺮ ارﺳــﺎل ﺑــﻪ ﺑــﺮج‪ ،‬از ﻓﻴﻠﺘــﺮ ‪ 104-F-104‬ﻋﺒــﻮر ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ ﺗــﺎ ذرات ﺟﺎﻣــﺪ اﺣﺘﻤــﺎﻟﻲ آن ﮔﺮﻓﺘــﻪ‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪78‬‬
‫‪79‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : (1.4.1.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﺗﺠﻬﻴﺰات واﺣﺪ آب زداﻳﻲ از ﮔﺎز – واﺣﺪ ‪104‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Dew point :Unit-105 (5-1-2‬و اﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﮔﺎز‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﮔﺎز اﺳﺖ‪ .‬ورودي آن‪ ،‬ﮔﺎز ﺧﺸﻚ ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪ 104‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪن ﺑﺎ ﺑﻮﺗﺎن واﺣﺪ ‪ 114‬ﺑﺎﻳﺪ داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ در ﻓﺸﺎر‪ ،55bara‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ -10°C‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ‪+/-5 °C‬‬

‫‪ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴﺰان ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻧﺎﻧﻮ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ‬

‫ﮔﺎز ﭘﺲ ازﺧﺮوج از واﺣﺪ ‪ ،104‬ﺑﻪ دوﻣﻴﻦ ﻗﺴﻤﺖ از واﺣﺪ ‪ 105‬وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔـﺎزي ﻛـﻪ ﺧـﻮراك ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬

‫دوم واﺣﺪ ‪ 105‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬از واﺣﺪ ‪ ،104‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﺑﺰداﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛـﻪ در‬

‫ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ واﺣﺪ ‪ 105‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﭘﺲ از ﺧﺮوج از واﺣﺪ ‪ ،105‬ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ ،106‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺎز ﻓـﺸﺮده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ارﺳـﺎل ﻣـﻲﮔـﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ در واﺣﺪ ‪ 105‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺑﺮاي ﺗﺜﺒﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺻﺪور ﮔﺎز ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن آن‪ ،‬ﺣﺬف ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎنﻫﺎي ﺳﺒﻚ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺘﻴﻞ و اﺗﻴﻞ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺮوﭘﺎن و ﺑﻮﺗﺎن ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ در ﺣـﺎﻟﻲ‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮوﭘﻴﻞ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ C5+‬ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺒﻨــﺎي ﻛــﺎر اﻳــﻦ واﺣــﺪ‪ ،‬رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ ﻣﻴــﺰان ﻣﺮﻛﺎﭘﺘــﺎن ﻻزم در ﮔــﺎز ﺧﺮوﺟــﻲ ﺑﻮﺳــﻴﻠﻪ ﺣــﺬف ﺑﻮﺗــﺎن و‬

‫ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫـﺎي ﺳـﻨﮕﻴﻦﺗـﺮ ﻣﻮﺟـﻮد در ﮔـﺎز اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ در ‪ ،Cold Oil Contactor‬ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬

‫ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎنﻫﺎي ﺳﺒﻚ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ‪ C7+‬ﺟﺬب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻫﻴــﺪروﻛﺮﺑﻦﻫــﺎي ﻣــﺎﻳﻊ‪ ،‬از ﭘــﺎﻳﻴﻦ ‪ ،Cold Oil Contactor‬ﺑــﻪ ﺑــﺮج ﻫــﺎي ‪،1Depropanizer‬‬

‫‪ 2Debutanizer‬و ‪ 3Dehexanizer‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت زﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺑﻮﺗﺎن ﻣﺎﻳﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎنﻫﺎي ﺳﺒﻚ‬

‫‪ -‬ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺘﺎن و ﻣﻮاد ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ از آن ﻣﻲﺷﻮد‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در واﺣﺪ را ﺳﻪ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﮔﺎزي ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻓﺮوش ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﻮد‬

‫‪ -2‬ﺑﻮﺗﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 114‬ﻳﺎ ‪ LPG Treatment‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‬

‫‪ -3‬ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ‪ C5+‬ﻛﻪ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪ 105‬ﻃﻮري ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺨﻠـﻮط ﺷـﺪن ﺑـﺎ ﺑﻮﺗـﺎن از واﺣـﺪ‬

‫‪ ،114‬داراي اﺟﺰاء زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺘﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 82‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬اﺗﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 12‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬ﭘﺮوﭘﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 4‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬ﺑﻮﺗﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ - C5+ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 0.4‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬ﻧﻴﺘﺮوژن‪ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 5.5‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -CO2 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 2‬درﺻﺪ ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -H2S -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ‪ 4.8‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ‬

‫‪1‬‬
‫ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﭘﺮوﭘﺎن‬
‫‪2‬‬
‫ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮﺗﺎن‬
‫‪3‬‬
‫ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻫﮕﺰان‬

‫‪81‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ – COS -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 8 ppm‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن‪ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪15 mg/ Nm3‬‬

‫‪ -‬ﮔﻮﮔﺮد – ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪141 mg/ Nm3‬‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار روزاﻧﻪ ﮔﻮﮔﺮد‪ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﻫﻢ در ﻓﺸﺎر ‪ -10°C ،55 bara‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ‪ +/-5°C‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ C5+‬ﺑﻪ واﺣﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ارﺳﺎل ﻣﻲﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ در دﻣﺎي ‪ 37.8°C‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10 psia‬و در زﻣـﺴﺘﺎن‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 12psia‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ورودي ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اول واﺣﺪ ‪ ،105‬در اﺑﺘﺪا در ﻣﺒﺪل ﮔﺎز ‪ /‬ﮔﺎز ‪ 105- E -101‬ﺳـﺮد ﺷـﺪه و‬

‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي در ‪ Wet Gas Chiller‬ﺑﺎ ﭘﺮوﭘﺎن ﺗﺒـﺎدل ﺣـﺮارت ﻛـﺮده و دﻣـﺎي آن ﺗـﺎ ‪ 27°C‬ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬

‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﺎز وارد ‪ Dryer inlet K.O‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﺳﻪ ﻓﺎزي اﺳﺖ؛ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آب ﺟﺪا ﺷـﺪه از‬

‫ﮔﺎز ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 109‬ﻳﺎ واﺣﺪ ‪ 129‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﺑـﻪ واﺣـﺪ ﺗﺜﺒﻴـﺖ‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻓﺎز ﮔﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 104‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺑﺨـﺶ‬

‫دوم واﺣﺪ ‪ 105‬وارد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎز ورودي ﺑﻪ ﺑﺨﺶ دوم ‪ 105‬در دﻣﺎي ‪ 29 °C‬ﺑﻪ دو ﺷﺎﺧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﺷﺎﺧﻪ اول ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ‬

‫ﮔﺎز ﺣﺴﺎب ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ‪ Cold Box‬وارد ﺷﺪه و دﻣﺎي آن ﺗﺎ ‪ -30°C‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ دﻣـﺎ‪ ،‬ﻗـﺴﻤﺖ‬

‫اﻋﻈﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ﭘﺮوﭘﺎن و ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ از آن ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺷﺪه ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻌﺎت داراي ﻣﻘﺪاري ﻣﺘـﺎن و‬

‫اﺗﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ دﻓﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن دو ﻓﺎز ﺳﭙﺲ وارد ‪ Cold Oil Contactor‬ﺷﺪه ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺑﺮج ﺟﺬب‪-‬دﻓﻊ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از‬

‫ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﺑﺮج‪ ،‬ﮔﺎز و از ﭘﺎﻳﻴﻦ آن‪ ،‬ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ رﺳـﺎﻧﺪن ﻣﻘـﺪار اﺟـﺰاء ﺳـﺒﻚ در ﻓـﺎز ﻣـﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺑﺨـﺶ دوم ﮔـﺎز ورودي‪ ،‬ﭘـﺲ از دور زدن‬

‫‪ Cold Box‬وارد ‪ Cold Oil‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﺟﺰاء ﺳﺒﻚ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮﻳﻦ ﺳـﻴﻨﻲ و ﺳـﻴﻨﻲ‬

‫ﺧﻮراك از ﻓﺎز ﻣﺎﻳﻊ دﻓﻊ و ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬و اﺟﺰاء ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﻴﺰ در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬از ﻓﺎز ﮔﺎزي ﺟﺬب ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺨﻠــﻮﻃﻲ از ﻣﺤــﺼﻮل ﺑــﺎﻻﻳﻲ ‪ Depropansier‬و ﻣﺤــﺼﻮل ﭘــﺎﻳﻴﻨﻲ ‪ Dehexaniser‬ﭘــﺲ از ﻋﺒــﻮر‬

‫از‪ Recycle Gas Cooler‬و ‪ ،Cold Box‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ Reflux‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﺑﺮج وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬

‫ﻣﺘﻴﻞ و اﺗﻴﻞ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن در اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬب ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎنﻫﺎ از ﮔﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫در ﻛﻞ در ‪ Cold Box‬دو ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻨﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﮔﺎز ﮔﺮم ﺧﺸﻚ ﺷﺪه از ‪ 29 °C‬ﺑﻪ ‪ -30 °C‬ﺳﺮد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻳﻚ ﻣﺨﻠـﻮط ﮔـﺮم از ﺑـﺎﻻي ‪ Depropaniser‬و ﭘـﺎﻳﻴﻦ ‪ Dehexaniser‬ﻛـﻪ از‬

‫‪ 55°C‬ﺑﻪ ‪ -30°C‬ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن دو ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺮ‪ ،‬ﮔﺮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺤـﺼﻮل ﭘـﺎﻳﻴﻨﻲ از ‪ Cold Oil Contactor‬ﻛـﻪ دﻣـﺎي آن از ‪ 6°C‬ﺑـﻪ ‪24°C‬‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻪ دﻣﺎي آن از ‪ -28°C‬ﺑﻪ ‪ 24°C‬ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ از ‪ ، Cold Oil Contactor‬ﺑﻪ ‪ Depropanizer‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑـﺮج ﻛـﻪ‬

‫در ﻓﺸﺎر ‪ 26 bara‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎن و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎي ﺳﺒﻚﺗﺮ از آن را از ﻣﺎﻳﻊ ورودي ﺑﻪ ﺑـﺮج‪ ،‬ﺣـﺬف‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻻﻳﻲ اﻳﻦ ﺑـﺮج‪ ،‬ﭘـﺲ از ﻋﺒـﻮر از ﻳـﻚ ﻛﻨﺪاﻧـﺴﻮر و در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﭘﺮوﭘـﺎن‪ ،‬ﺑـﻪ ﺻـﻮرت دو ﻓـﺎز وارد‬

‫‪ Reflux Drum‬ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳﻦ درام دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺑﺮج ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺨـﺎرات‬

‫و ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي اﻳﻦ درام ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ‪ 105-K-101‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر‬

‫‪83‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻛﻪ از ﻧﻮع رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﮔﺎز را ﺑﻪ ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 66 bara‬ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﺳـﭙﺲ اﻳـﻦ ﮔـﺎز ﺑـﻪ درون‬

‫‪ Lean Oil‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ‪ Cold Oil Contactor‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج ‪ ،Depropaniser‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج ‪ Debutaniser‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬

‫ﺑﺮج در ﻓﺸﺎر ‪ 8 bara‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﺑﺮج‪ ،‬ﺑﻮﺗﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺮﻛﺎﭘﺘـﺎنﻫـﺎي اﺗﻴـﻞ و ﻣﺘﻴـﻞ ﺧـﺎرج‬

‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻓﺎز ﺷﺪن و ﺳﺮد ﺷﺪن در ﻳﻚ ﻓﻦ ﻛـﻮﻟﺮ ﺑـﻪ ‪ ،Reflux Drum‬ارﺳـﺎل ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﺑﺮج ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪه و ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ آن ﭘـﺲ از ﻋﺒـﻮر از ‪ Butan Cooler‬و ﺗﺒـﺎدل‬

‫ﺣﺮارت و ﺳﺮد ﺷﺪن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺮوﭘﺎن‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 114‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج ‪ Debutanaiser‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج ‪ Dehex.‬ﻛﻪ در ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 4 bara‬ﻛـﺎر‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺨـﺸﻲ از ﻣـﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟـﻲ از ‪ Reflux Drum‬ﺑـﻪ ﺑـﺮج ﺑﺮﮔﺮداﻧـﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد و‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ از ‪ Dehexaniser‬ﻗﺒﻞ از ﭘﻤﭗ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ ﻳـﻚ ﭘﻤـﭗ ﺗﻘﻮﻳـﺖﻛﻨﻨـﺪه‬

‫‪ Booster Pump‬ﺗﺎ ‪ 10 bara‬و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 78 bara‬ﻓﺸﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از اﻳﻦ‬

‫ﻣﺎﻳﻌﺎت از ﻓﻴﻠﺘﺮ ‪ 105-F-101‬ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ذرات ﺟﺎﻣﺪ آن ﺣﺬف ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر ﻣﺎﻳﻌﺎت از ‪ ،Air Cooler‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه و ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ آن‬

‫ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ وارد ﺷﺪه و ﭘﺲ از آن ﺑﻪ ‪ ،Suction‬ﭘﻤﭗ ‪ 105-P-105‬وارد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺨﻠـﻮط ﺷـﺪن‬

‫ﺑﺎ ‪ Recycle Gas‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ Cold Oil Contactor‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ Lean Oil .‬ﻣﺎﻳﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ‪ Dehexaniser‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﺟﺬب ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪84‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1-5-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ‪ -‬واﺣﺪ ‪105‬‬

‫‪85‬‬
‫‪86‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (2-5-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﺗﺠﻬﻴﺰات واﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﮔﺎز‪ -‬واﺣﺪ ‪105‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Gas from dehydration

105 E103 to C101 29 °C
from top of C101 cold oil contactor
to Unit 106
Cold Box 24°C

24°C from Bottom C101

to de- propaniser
-3°C

from top of C101 cold oil contactor

Cold oil from to Unit 106 -28 °C
dehexaniser
to C101
55°C

Gas from dehydration

Propane Pr2 to C101 -30 °C

Cold oil from

dehexaniser
to C101
-30°C
46
Propane Pr2

‫ و ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ آن‬Cold Box ‫( ﻧﻤﺎﻳﻲ از‬3-5-1-2 ‫ﺷﻜﻞ‬

87
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Propane Refrigeration :Unit-107 (6-1-2‬واﺣﺪ ﺳﺮدﺳﺎزي ﭘﺮوﭘﺎن‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي واﺣﺪ ‪ 105‬اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻘـﺪﻣﺎت ﺳـﺮﻣﺎﻳﺶ‬

‫ﺑﺮاي واﺣﺪ ‪ ،105‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﭘﺮوﭘﺎن ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮد ﺷﺪن در ﺳـﻪ ﺳـﻄﺢ دﻣـﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬دﻣﺎي ‪ 22 °C‬ﺑﺮاي ‪105-E- 102, Wet Gas Chiller‬‬

‫‪ -2‬دﻣﺎي ‪ 5 °C‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ‪ ،(105-E-105) Depropaniser‬و ﻛﻮﻟﺮ‪105-E-108‬‬

‫‪ -3‬دﻣﺎي ‪ -35°C‬ﺑﺮاي ‪ Cold Box‬و ‪105-E-103‬‬

‫ﭘﺮوﭘﺎن ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﺪه در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﻓﺸﺮده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﭘﺮوﭘﺎن‪ ،‬از ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺮﻣﺎزا‪ ،‬ﺑﺎ ‪ Level‬ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‪،‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴـﺮوي وزن ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ واﺣـﺪ ‪ 105‬ﻓﺮﺳـﺘﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﻴﻜﻞ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻣـﺼﺮف‬

‫‪ 444‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮوﭘﺎن ﻣﺎﻳﻊ در ﺷﺮاﻳﻂ ‪ 60 °C‬و ‪ 21bara‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ در واﺣﺪ ‪ 107‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ %110‬از ﺟﺮﻳﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﺳـﺮﻣﺎﻳﺶ در‬

‫واﺣﺪ ‪ 105‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ‪ 40‬درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻧﺮﻣـﺎل ﺧﻮدﻛـﺎر ﻛﻨـﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ −‬اﺗﺎن ‪ %1.5‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ −‬ﭘﺮوﭘﺎن ‪ %98‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ −‬اﻳﺰوﺑﻮﺗﺎن ‪ % 0.25‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ −‬ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮﺗﺎن ‪ % 0.25‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪88‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎﻻ در ﺳﻄﻮح دﻣﺎﻳﻲ ‪ 5°C ،-35°C‬و ‪ 22°C‬در واﺣﺪ ‪ 105‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﻳـﻚ‬

‫ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻮﻗﺘﻲ از واﺣﺪ ‪ 145‬و از ﻣﺨﺎزن ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 107‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺷـﺮاﻳﻂ در ورودي واﺣـﺪ‬

‫‪ 107‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ :‬ﻓﺸﺎر ‪ ، 21 bara‬دﻣﺎ ‪ 10°C‬ﺗﺎ ‪45°C‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ‪ :‬ﻓﺸﺎر ‪ ، 44 bara‬دﻣﺎ ‪ -46°C‬ﺗﺎ ‪85°C‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ در اﻳﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴـﻪ واﺣـﺪ ‪107‬‬

‫ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎن را ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﭘﺮوﭘﺎن در واﺣﺪ ‪ 145‬اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﭘﺮوﭘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم‪ ،‬در ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﭘﺮوﭘـﺎن‪ ،107 -A -101‬در دﻣـﺎي‬

‫‪ 60°C‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ‪ Surge Drum‬ﻣﻲرﻳـﺰد‪ .‬اﻳـﻦ درام در ﻓـﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ‬

‫‪ 21bara‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﺧﻂ ‪ Make up‬ﭘﺮوﭘﺎن از واﺣﺪ ‪ ،145‬ﻣﺨﺎزن ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﻪ ‪ Surge Drum‬وارد ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬از‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻂ در ﻣﻮاﻗﻊ اﺿﻄﺮاري ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 145‬ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در اوﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎن در ‪ Wet Gas Chiller, 107-E-102‬و در ﺳﻤﺖ ﭘﻮﺳـﺘﻪ اﻳـﻦ ﻣﺒـﺪل ﺗﺒـﺎدل‬

‫ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﮔﺎز ﻓﻠﺶ ﺷﺪه و ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ ﺳﺮدﻛﺮدن ﭘﺲ از ﻃـﻲﻛـﺮدن ﺳـﻮﻣﻴﻦ‬

‫‪ Suction‬درام ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر راه ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫در دﻣﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ ،22°C‬ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 8 bara ،107-E-102‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠـﻪ دوم‪ ،‬ﭘﺮوﭘـﺎن وارد‬

‫دو ﻣﺒﺪل ﻣﻮازي ‪ 107-E-105‬و ‪ 107-E-108‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در اﻳﻦ دو ﻣﺒﺪل ﻧﻴﺰ ﭘـﺲ از‬

‫ﻃﻲ ﻛﺮدن دوﻣﻴﻦ ‪ ،Suction Drum‬ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر راه ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺒﺨﻴـﺮ در ‪107-‬‬

‫‪ ،E-108‬ﺻﺪدرﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ در ‪ 107-E-105‬و ‪ ،107-E-108‬در دﻣﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪،5°C‬‬

‫‪ 5.6 bara‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪89‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺎن ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻳﻚ ‪ ،Flash Drum‬ﺗﺤﺖ ﻧﻴﺮوي وزن ﺧﻮد وارد ‪،Cold Box‬‬

‫‪ 107-E-103‬ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ‪ ،Cold Box‬ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺴﺒﻲ‪ ،‬ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﺪه و دوﺑـﺎره ﺑـﻪ ‪Flash Drum‬‬

‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺎز ﻓﻠﺶ ﺷﺪه در ‪ Flash Drum‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اوﻟﻴﻦ ‪ Suction Drum‬از ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر رﻓﺘﻪ و ﭘﺲ‬

‫از آن وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬در دﻣـﺎي ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ‪، -35°C‬ﻓـﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ‪،Flash Drum‬‬

‫‪ 0.3 bara‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﭘﺮوﭘﺎن‪ ،107-K-101 ،‬ﻳﻚ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫـﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ از ﻛﻤﭙﺮﺳـﻮر‪ ،‬ﻳـﻚ‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪه ‪ Anti Surge‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ روي آن‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮل وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮔﺎز ‪Anti Surge‬‬

‫ﻳﻚ ﮔﺎز ﮔﺮم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﻣﺎي ﻫﺮ ‪ Suction Drum‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺮوﭘﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ‪ ،Surge Drum‬ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺴﺮ ﺑﻪ درون ﮔﺎز ﮔﺮم ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺨﺎر ﺗﻚ ﻓﺎز ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪.‬‬

‫‪90‬‬
‫‪91‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1-6-1-2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در واﺣﺪ ﺳﺮﻣﺎﺳﺎزي ‪ -‬واﺣﺪ‪107‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Sulphur Recovery :Unit-108 (7.1.2‬واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد از ﮔﺎز ‪H2S‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﮔﻮﮔﺮد ﺧﺮوﺟﻲ از اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺎﻳﺪ داراي ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫درﺟﻪ ﺧﻠﻮص ‪ 99.8 % :‬وزﻧﻲ‬

‫رﻧﮓ ﮔﻮﮔﺮد ﺟﺎﻣﺪ ‪ :‬زرد‬

‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 500 ppm‬وزﻧﻲ‬

‫ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ‪ : H2S‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10 ppm‬وزﻧﻲ‬

‫داراي ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ Train‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ‪ 2 ،‬ﺗﺎ ‪ Train‬ﺷﻴﺮﻳﻦﺳﺎزي ﮔﺎز را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف از‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ از ﮔﺎز اﺳﻴﺪي ﺣﺎﺻﻞ از واﺣﺪ ﺷﻴﺮﻳﻦﺳﺎزي ﮔﺎز و رﺳﺎﻧﺪن ﻏﻠﻈﺖ آن ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ‬

‫از ‪ 10 ppm‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫واﺣﺪ ‪ 108‬ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺑﺨﺶ ‪ : Claus‬ﻗﺴﻤﺘﻲ ﻛﻪ در آن‪ ،‬از ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي‪ ،‬ﮔﻮﮔﺮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .2‬ﺑﺨﺶ ‪ : Incineration‬ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎﻣﻞ ‪ H2S‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در ﮔﺎز ﺑﻪ ‪ ،SO2‬ﻗﺒﻞ از آزاد‬

‫ﺷﺪن ﺑﻪ اﺗﻤﺴﻔﺮ‬

‫‪ .3‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب و ﺑﺨﺎر ‪ : LP‬ﺑﺨﺎر را از ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮرﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﺧﻮد واﺣﺪ ﺑﺮاي‬

‫ﮔﺮمﻛﺮدن و ﺳﺮدﻛﺮدن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫‪ .4‬ﺑﺨﺶ ‪ Sulphur Degassing‬و ﻣﺨﺰن ﮔﻮﮔﺮد ‪ :‬ﺑﺮاي زدودن ﮔﺎزﻫﺎي ‪ H2S‬اﺿﺎﻓﻲ از ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ‬

‫ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10 ppm‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎز ‪ H2S‬در اﺑﺘﺪاي واﺣﺪ ‪ 108‬وارد ﻳﻚ ‪ (108-D-101) Knock Out Drum‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت‬

‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺟﺪا ﺷﻮد و ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 101‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد ﺗﺎ در آﻧﺠﺎ آﻣﻴﻦ آن ﺟﺪا ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ‪Drum‬‬

‫ﺑﻴﻦ ﻫﺮ دو ‪ Train‬ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ‪ ،Reaction Furnace‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ‬

‫‪92‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Air Blower‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دوﻣﻴﻦ ‪ Air Blower‬ﺑﻴﻦ ﻫﺮ دو ‪ Train‬ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫از ﺑﺎﻻي ‪ K.O. Drum‬و ﻫﻮا‪ ،‬ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ 35°C‬ﺑﻪ ‪ (108-H-101) Acid Gas Preheater‬وارد ﻣﻲ‬

‫ﺷﻮد و ﭘﺲ از ﮔﺮم ﺷﺪن ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ‪ ،HP‬ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ 220°C‬ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎز داغ ﺧﺮوﺟﻲ از ﻫﻴﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ‬

‫ﺷﺎﺧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ آن ﺑﻪ ‪ Auxiliary‬ﻣﻲ رود‪ .‬ﺷﺎﺧﻪ دوم ‪ Reaction Furnace‬را دور‬

‫ﻣﻲ زﻧﺪ و ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﻣﻴﺮود‪ .‬ﺷﺎﺧﻪ ﺳﻮم ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪ اﺻﻠﻲ اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ‪ Reaction Furnace‬وارد‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻫﺎ و ﻣﻮاد ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺎز ‪ H2S‬ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫در داﺧﻞ ‪ K.O. Drum‬در ﺑﺎﻻي آن‪ ،‬ﻣﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ از ﺧﺮوج ﻣﺎﻳﻊ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮔﺎز ﺑﻪ ‪ Burner‬وارد ﺷﻮد؛ ﭼﻮن آﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﺳﻮزد؛ ‪ 1Tip‬آن را ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫در واﺣﺪ ‪ 108‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮد از ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي از ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ‪ Claus‬ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺻﻮﻻً‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻮزاﻧﺪان ﻳﻚ ﺳﻮم از ﮔﺎز ‪ H2S‬و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﻛﻨﺶﻫﺎي زﻳﺮ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪3‬‬
‫‪H2S +‬‬ ‫‪O2 ↔ SO2 + H 2 O‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2 H 2 S + SO2 ↔ 3 S n + 2 H 2 O‬‬
‫‪n‬‬
‫واﻛﻨﺶ اول در ‪ (108-H-101), Reaction Furnace‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در آن ﻳﻚ ﺳﻮم از ﻛﻞ‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي را ﺑﺎ ﻫﻮا ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ‪ .‬واﻛﻨﺶ دوم ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ‪ H2S‬و ‪ SO2‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬از ﻧﺎﺣﻴﻪ اﺣﺘﺮاق‬

‫‪ 108-H-101‬ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد؛ اﻣﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺎزﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ واﻛﻨﺶ در راﻛﺘﻮرﻫﺎي‬

‫‪ ،108-R-101/102/103‬ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔﻮﮔﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺨﺎر و از واﻛﻨﺶ دوم در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از‬

‫اﻧﺠﺎم واﻛﻨﺶ‪ ،‬ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻧﻮك ﺷﻌﻠﻪ‬

‫‪93‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي در ﺣﺪود )‪ ،(10-15%‬ﺑﺪون ﻋﺒﻮر از‪ ،108-H-101‬وارد ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر اول‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻧﺴﺒﺖ ﻫﻮا ﺑﻪ ﮔﺎز و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺷﻌﻠﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎﻳﺪاري‬

‫ﺧﻮب ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎز ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬در ﺿﻤﻦ ﮔﺬﺷﺘﻦ از ‪ Blower‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ 108-H-101‬ﻳﻌﻨﻲ ‪108-‬‬

‫‪ ،B-101‬ﺧﻨﻚ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺎر ‪ LP‬ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﺎز در اوﻟﻴﻦ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ‪108-E-‬‬

‫‪ 101‬ﺳﺮد ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﻮﮔﺮد ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻮﮔﺮد ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺷﺪه ﺑﻪ ‪،Degassing Pit‬‬

‫‪ 108-T-101‬ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﻗﺒﻞ از ورود ﮔﺎز ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ راﻛﺘﻮر‪ ،‬از ‪(108-H-102) Auxiliary Burner‬‬

‫ﻣﻲﮔﺬرد و ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 235°C‬ﮔﺮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ‪ ،Burner‬ﮔﺎز اﺳﻴﺪي در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﻮﻛﻴﻮﻣﺘﺮي‬

‫ﻣﻲﺳﻮزد ﺗﺎ ﺗﻤﺎم اﻛﺴﻴﮋن ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﻮد و وارد ﺑﺴﺘﺮﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ ﻧﺸﻮد‪ .‬دﻣﺎي ورودي ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ راﻛﺘﻮر ﺑﺎﻳﺪ‬

‫ﻃﻮري ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد ﺗﺎ دﻣﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از آن‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 30°C‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در اوﻟﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﮔﺮد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬واﻛﻨﺸﻬﺎي ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ‪ COS‬و ‪ CS2‬ﻧﻴﺰ اﻧﺠﺎم‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه از اوﻟﻴﻦ راﻛﺘﻮر‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر دوم ‪ 108-E-102‬ﺳﺮد ﺷﺪه و اﻳﻦ ﻛﺎر‬

‫ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪن ﺑﺨﺎر ‪ LP‬ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر دوم ‪ ،108-E-102‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ 108-E-105‬ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 215 °C‬ﮔﺮم‬

‫ﻣﻲﺷﻮد ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم ﺧﺮوﺟﻲ از راﻛﺘﻮر دوم‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺳﻮم ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و از ﮔﺮﻣﺎي آن‪ ،‬ﺑﺨﺎر‬

‫‪ LP‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺳﻮم و راﻛﺘﻮر ﺳﻮم ﺑﻪ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر آﺧﺮ رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ‬

‫‪(108-D-105) Separator‬وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻗﻄﺮات ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫درﻧﻬﺎﻳﺖ ﮔﺎزي ﻛﻪ ﺑﻪ ‪ Incinerator‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10 ppm‬ﺣﺠﻤﻲ ‪ H2S‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ ،Degassing Pit‬ﺑﻪ ‪ Incinerator‬ﻣﻲرود ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﮔﻮﮔﺮدي‬

‫‪94‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺗﺤﺖ دﻣﺎي ‪ 540°C‬ﺑﻪ ﮔﺎز ‪ SO2‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ‪ H2S‬و ‪ SO2‬ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺎز‪ ،‬ﺟﻬﺖ‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﺖ ‪ H2S / SO2‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ‪ Valve‬در ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در راﻛﺘﻮرﻫﺎي اول و دوم‪ ،‬از ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ ﻓﻌﺎل ﺷﺪه ‪ Alumina CR3 S‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در‬

‫راﻛﺘﻮر ﺳﻮم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ T102 CRS 31‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ در ﮔﺎز اﺳﻴﺪي ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ‪ ،‬ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﻣﺴﻤﻮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫ﻛﻪ اﻳﻦ در ﻧﺘﻴﺠﻪ واﻛﻨﺶ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻮع ﺧﺎص ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ ،AM‬در راﻛﺘﻮر اول ﺑﻜﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﺮ اﻳﻦ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﺣﺪود ﺳﻪ‬

‫ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻮﮔﺮد اوﻟﻴﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ روش ﻛﻼوس ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪاري ﮔﺎز ‪ H2S‬ﺣﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺻﻮرت ‪ H2S‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه؛ )ﻳﻌﻨﻲ ‪ (H2Sx‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﮔﺎززداﻳﻲ در ‪ Degassing Pit‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ‬

‫‪H 2 Sx ↔ H 2 S + ( X − 1) S‬‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪:‬‬

‫ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه؛ در ﺗﺎﻧﻚ ﺟﻤﻊآوري ﮔﻮﮔﺮد ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﭙﺲ در واﺣﺪ ‪ 144‬ﺑﻪ‬

‫ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬دﻣﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ در ﺗﺎﻧﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﺨﺎر‬

‫آب ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺗﺎ ﮔﻮﮔﺮد ﺟﺎﻣﺪ ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر داراي ﺣﺠﻤﻲ زﻳﺎدﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮرﻫﺎﺳﺖ ﺗﺎ زﻣﺎن اﻗﺎﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ و‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﺪاﺳﺎزي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪95‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1.7.1.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد ‪ -‬واﺣﺪ ‪108‬‬

‫‪96‬‬
‫‪97‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.7.1.2‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﮔﻮﮔﺮد ‪ -‬واﺣﺪ ‪108‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ LPG Treatment :Unit-114 (8.1.2‬واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ‪LPG‬‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺣﺬف ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن از ‪ LPG‬ﻳﺎ ﺑﻮﺗﺎن در ‪ Debutaniser‬اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺗﺎن را ﭘﺲ از‬

‫ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻪ ‪ IGAT‬ﮔﺎز ﺻﺎدراﺗﻲ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪ داراي دو ‪ Train‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي از ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ )‪ (NaOH‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن و‬

‫ﺟﺪاﺳﺎزي ‪ LPG‬از ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ در ‪ LPG ،Settler‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ Sand Filter‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ آب ﻳﺎ‬

‫ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺟﺪا ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ Export Gas‬ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻮا‪ ،‬اﺣﻴﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ‪ ،‬در ﺣﻀﻮر ﻳﻚ ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺖ ﺣﻞ‬

‫ﺷﺪه ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ دي ﺳﻮﻟﻔﺎﻳﺪ و آب ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ DSO‬از ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ‪ ،‬ﺟﺪا ﺷﺪه و ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ‪ DSO‬در ‪ U -146‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد؛ از ﻳﻚ‬

‫‪ Sand Filter‬ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪار ‪ LPG‬در ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻴﺰاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ‪Train‬ﻫﺎي واﺣﺪ ‪ 114‬ﺑﺮاي دو ﺗﺎ ‪Train‬ﻫﺎي‬

‫ﮔﺎزي ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﺎز‪ ،‬ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ Air Compression Package‬ﺑﺮاي ﻛﻞ واﺣﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ و ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز واﺣﺪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 7.5bar‬را‬

‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬از دو ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻫﻮاي ‪ %100‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ از ﻧﻮع ‪ Screw‬و ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ‪ Atlas Copco‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از‬

‫ﻫﻮاي ﺗﻮﻟﻴﺪي در واﺣﺪ ‪ 123‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ در ﻣﺮز ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ‪10 barg :‬‬

‫‪ -‬دﻣﺎ ‪ 20 °C :‬ﺗﺎ ‪.40 °C‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺟﺮﻳﺎن ‪ LPG‬ﺧﺎم ورودي ﻃﺒﻖ ﻃﺮاﺣﻲ‪ 55 ،‬ﺗﻦ ﺑﺮﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎ ‪ 950‬ﻛﻴﻠﻮﻣﻮل ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪98‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫درﺻﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ‪ LPG‬ورودي ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﮔﺎز ‪ : H2S‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺮوﭘﺎن ‪ :‬ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ‪ 2.92%‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 2.23%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫اﻳﺰوﺑﻮﺗﺎن ‪ 35.52% :‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 35.68%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮﺗﺎن ‪ 59.27 % :‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 59.52%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺘﻴﻞ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ‪ 0.199 % :‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 0.165%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫اﺗﻴﻞ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ‪ 1.085% :‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 1.165%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ C3+‬ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ‬ ‫‪-‬‬

‫اﻳﺰوﭘﻨﺘﺎن ‪ 0.76% :‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 0.95%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺮﻣﺎل ﭘﻨﺘﺎن ‪ 0.24%:‬ﻣﻮﻟﻲ ﻳﺎ ‪ 0.35%‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ C6+‬و ‪ :COS‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﻲ ﻛﻪ ‪ LPG‬ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻳﺪ دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ‪ :‬ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ‪ 2 ppm‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺮزي ‪64 barg :‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﻛﻞ آب )آب ﻣﺤﻠﻮل و آب آزاد( ‪ 1000 ppm :‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻴﺰان ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎﻧﻬﺎ ‪ 15 ppm :‬وزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﻮﮔﺮد‪200 ppm :‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪99‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Unit 114
FV
114 D101 F101
114 C101 PV

LPG Caustic settler LDV

extractor drum

FV 129 T 101
Water make-up FV
FV

C102 PV vent gasses

oxidiser

F102
LV e
HIC
LDV

E102 D103 disulfides

Fresh caustic
Lean caustic
Disulfides
TV E101 separator
SL
FV

e e D102
air
butanes 67
from 105-E-108

114 ‫ واﺣﺪ‬-LPG Treatment ‫( ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در واﺣﺪ‬1.8.1.2 ‫ﺷﻜﻞ‬

100
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ (2 -2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي ‪Utility‬‬

‫‪ Electrical Generation & Distribution :Unit-120‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ‬ ‫‪(1.2.2‬‬

‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺮق‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻧﺮژي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي واﺣﺪﻫﺎي ﻓﺎز ‪2‬و‪ 3‬و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت‬

‫ﺳﺎﺣﻠﻲ اﻳﻦ ﻓﺎزﻫﺎ‪ ،‬از وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑﺎﻻ )‪ 33‬ﻛﻴﻠﻮوﻟﺖ( ﺗﺎ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦ )‪ 48‬وﻟﺖ(‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 4‬ﺗﺎ ژﻧﺮاﺗﻮر ‪ 120-GT-101A/B/C/D‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ژﻧﺮاﺗﻮر داراي ﻳﻚ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﮔﺎزي‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ‪ A‬و ‪ B‬ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ‬

‫ﮔﺎزوﺋﻴﻞ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺎزوﺋﻴﻞ‪ ،‬از روي آﻧﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ‪ C‬و ‪D‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﻛﺪام از ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 30‬ﻣﮕﺎوات ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮرﺑﻴﻦ‬

‫ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﺰا ﻳﺎ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﺑﺨﺎر ﻫﻢ در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 19‬ﻣﮕﺎوات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ورودي آن‪HP Steam ،‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ژﻧﺮاﺗﻮر‪ ،‬از اﻧﺮژي ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪ HP Steam‬ﺑﻪ ‪ ،LP Steam‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ‪ 1GTG‬ﻫﺎ ‪ 17‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اي اﺳﺖ و ﺗﻮرﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ دارد‪.‬‬

‫ورودي اﻳﻦ ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻮا و ﮔﺎز اﺳﺖ‪ .‬دور ﺗﻮرﺑﻴﻦ ‪ 5170 rpm‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﻴﺮﺑﻜﺲ ﺑﻪ ‪3000 rpm‬‬

‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ‪ Rotor‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 50 HZ‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻮان ﻫﺮ ژﻧﺮاﺗﻮر‪ 35 MW ،‬اﺳﺖ و وﻟﺘﺎژ ﺗﻮﻟﻴﺪي آﻧﻬﺎ‪ 11KV ،‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺗﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ژﻧﺮاﺗﻮر ‪ 2 STG‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ‪ 22 MW‬اﺳﺖ ﻛﻪ وﻟﺘﺎژ ‪ 11 V‬و ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 50 HZ‬اﻳﺠﺎد‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Gas Turbine Generator‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Steam Turbine Generator‬‬

‫‪101‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺮق ‪ 11 KV‬ﺗﻮﻟﻴﺪي از ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﮔﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر ﺑﻪ ‪ 33 KV‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﻟﺘﺎژ ﺳﭙﺲ‬

‫ﺑﻪ ‪ 125 V ،220 V ،400 V ،6 KV‬و ‪ 48 V‬ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف داﺧﻠﻲ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ ،(Power Distribution Control System) PDCS‬وﻇﻴﻔﻪ ﻛﻨﺘﺮل ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف و‬

‫ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺮق و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺎرت دﻳﺰل ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي دﻳﺰل را درﺻﻮرت ‪ Shut Down‬ژﻧﺮاﺗﻮراﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ درﻣﺤﻞ ‪ 1SS1‬در واﺣﺪ ‪ Electrical Generation & Distribution‬ﻧﺼﺐ‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮق )‪:(PDCS‬‬

‫‪(1‬اﻣﻜﺎن ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮزﻳﻊ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ (2‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ آﺷﻜﺎر و ﺻﺤﻴﺤﻲ از ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬

‫‪ (3‬ﺑﺮ ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺮق در واﺣﺪﻫﺎ‪ ،‬از وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑﺎﻻ )‪ (33 kv‬ﺗﺎ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دارد‪.‬‬

‫‪ (4‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﻨﺘﺮل از راه دور ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﺣﺪ را دارﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮق ازﻃﺮﻳﻖ ‪ SS1‬در واﺣﺪ ‪ Electrical Generation & Distribution‬ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ‪ SS‬ﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف واﺣﺪﻫﺎ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫ﺑﺎر ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮق ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺮق ﻧﺮﻣﺎل‬

‫‪ -2‬ﺑﺮق ﺿﺮوري و ﻻزم‪ :‬در ﺻﻮرت ‪ ،Shut Down‬اﻳﻦ وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺠﺪداً اﺳﺘﺎرت و ﺗﻮﺳﻂ دﻳﺰل ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي‬

‫اﺿﻄﺮاري ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺑﺮق ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ ‪ : UPS‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ‪ ،DC‬آژﻳﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﭼﺮاغﻫﺎي ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﻨﻄﻘﻪ‪.‬‬

‫اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻐﺬﻳﻪ آن دﺳﺘﻪ از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ و وﺳﺎﻳﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ‬

‫‪1‬‬
‫‪Sub Station‬‬

‫‪102‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در اﻳﻤﻨﻲ و ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ و اﻓﺮاد ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ‪ Shut Down‬اﻳﻦ وﺳﺎﻳﻞ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﻣﺠﺪدا ‪ Start‬ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ دﻳﺰل ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي اﺿﻄﺮاري ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.1.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﮔﺎزي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ‪ -‬واﺣﺪ ‪120‬‬

‫‪103‬‬
‫‪104‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.1.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮق ﺑﺎ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Steam Generation :Unit-121 (2.2.2‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮﻳﻠﺮ‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺨﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه در دﻣﺎ و ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑﺨـﺎر‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ‪ 4‬ﺗﺎ ﺑﻮﻳﻠﺮ )‪ (121-B-101A/B/C/D‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫـﺎ ﺳـﺎﺧﺖ ﺷـﺮﻛﺖ ‪ HYUNDAI‬ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﺑـﻮﻳﻠﺮ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‪ 170 ton/hr ،‬ﺑﺨـﺎر ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ آﻧﻬﺎ‪ 385°C ،‬و ‪ 44 barg‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎي ‪ A‬و ‪ B‬دو ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﮔﺎزوﻳﻴﻞ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻫـﻢ ﺑـﺎ ﮔـﺎز‪ .‬وﻟـﻲ ﻫـﻢ اﻛﻨـﻮن‪ ،‬ﻓﻘـﻂ از ﺳـﻮﺧﺖ ﮔـﺎز اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪن ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ ،Blower‬از ﻣﺤﻴﻂ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻮﻳﻠﺮﻫــﺎ از ﻧــﻮع ‪ 1Water Tube‬ﻫــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫــﻮاي ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز ﺷــﻌﻠﻪ ﻫــﺎ ﺗﻮﺳــﻂ ‪F.D. Fan‬‬

‫)‪ (Force Draft Fan‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ورودي ﻫﺎي اﻳﻦ واﺣﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از )ﺷﻜﻞ‪: (3.2.2.2‬‬

‫آﺑﻬﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺨﺎر ‪(Flashed HP Condensate) HP‬‬ ‫‪-1‬‬

‫آﺑﻬﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺨﺎر ‪(Suspect LP Condensate) LP‬‬ ‫‪-2‬‬

‫آﺑﻬﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺨﺎر ‪ LP‬ﺗﻤﻴﺰ)‪(Clean LP Condensate‬‬ ‫‪-3‬‬

‫آﺑﻬﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺨﺎر ‪ LP‬آﻣﻴﻨﻲ)‪(MDEA LP Condensate‬‬ ‫‪-4‬‬

‫آﺑﻬﺎي آﻟﻮده )‪(Polluted Condensate‬‬ ‫‪-5‬‬

‫آب ﺑﺪون اﻣﻼح )‪(Polished Water‬‬ ‫‪-6‬‬

‫اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﻳﻚ ﺑﻮﻳﻠﺮ و وﻇﺎﻳﻒ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻛﻮره ‪ : Furnace‬ﻫﺪف آن ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ اﺣﺘﺮاق ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬روي ﻳـﻚ‬

‫دﻳﻮاره آن ‪ Burner‬ﻫﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻛﻪ از آﺟﺮ ﻧﺴﻮز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ و ﺑﻘﻴـﻪ دﻳﻮارﻫـﺎي اﻳـﻦ ﻓـﻀﺎي‬

‫‪1‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن آب از داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﺬرد‬

‫‪105‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﻜﻌﺒﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻻي آﻧﻬﺎ‪ Steam Drum ،‬و ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻧﻬـﺎ‪ Water Drum ،‬ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ و ﻫﻤﺮﻓﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪: Steam Drum & Water Drum -2‬‬

‫‪ :Steam Drum -‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد آن‪ ،‬ﺟﺪاﻛﺮدن ﺑﺨـﺎر از ﻣﺨﻠـﻮط آب و ﺑﺨـﺎر اﺳـﺖ ﻛـﻪ از داﺧـﻞ‬

‫‪ Riser‬ﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ درام آﻣﺪه اﻧﺪ‪ .‬آب از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Down Comer‬ﻫﺎ ﺑﻪ ‪ Water Drum‬ﺑﺮﻣﻲ ﮔـﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري آب در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻧﻮﺳﺎن ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف ﺑﺨﺎر ﻫﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار‬

‫‪ Level‬در ‪ Steam Drum‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ 40 – 50 %‬ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آب ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﻛﻨﻨﺪه اي ﺑﺮاي ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ )ﻓﺴﻔﺎت( اﺳﺖ و ﻓﻀﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳـﺖ؛ ﻛـﻪ از روي ﺳـﻄﺢ آب‬

‫داﺧﻞ آن‪ CBD ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ :Water Drum -‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آب رزرو ﺑﺮاي ‪ Steam Drum‬اﺳﺖ‪ IBD .‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ آن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪) High & Low Super heaters -3‬ﺑـﺎ ‪ : (1Integral Attemporator‬ﺑﺨـﺎر اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه در‬

‫‪ Steam Drum‬ﺑﺨﺎر اﺷﺒﺎع و ﻣﺮﻃﻮب اﺳـﺖ؛ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳـﺪ در اﻳـﻦ ‪ Superheater‬ﻫـﺎ‪ ،‬از ﺣﺎﻟـﺖ‬

‫اﺷﺒﺎع ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺮﻣﺎﺳﺎزي در آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻤﺮﻓﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ‪ Burner‬ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ : Economizer -4‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﻴﺸﮕﺮﻣﻜﻦ اﺳـﺖ‪ .‬آب ورودي ﺑـﻪ ‪ Water Drum‬را ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬

‫ﮔﺮﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﻛﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوج آﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺮم ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ و‬

‫دﻣﺎي آب را ﺑﻪ ‪ 175°C -200°C‬ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬دو ﺗــﺎ ‪ 2IBD Drum‬و دو ﺗــﺎ ‪ : 3CBD Drum‬ﻣــﻮاد ﺣﺎﺻــﻞ از ﺗﺨﻠﻴــﻪ ﻣﻘﻄﻌــﻲ از ﭘــﺎﻳﻴﻦ‬

‫‪ Water Drum‬را ﺑﻪ ‪ (121-D-109A/B) IBD Drum‬و ﻣﻮاد ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ از ﺑﺎﻻي‬

‫‪1‬‬
‫ﻳﻚ ‪ TV‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل دﻣﺎﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ دﻣﺎ ﺑﺎﻻ رود دﻣﺎ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‬
‫‪2‬‬
‫‪: Intermediate Blow Down‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ‬
‫‪3‬‬
‫‪ : Continues Blow Down‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ‬

‫‪106‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Steam Drum‬را ﺑﻪ ‪ CBD Drum‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺑﺨﺎر داﺧﻞ ‪ IBD Drum‬ﻛﻢ اﺳـﺖ و‬

‫ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ‪ Vent‬ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻓـﺸﺎر در ‪ 1.9 bar ،CBD Drum‬اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﻮن دﻣـﺎي ورودي ﺑـﻪ آن‬

‫ﺑﺎﻻﺳــــﺖ و ﺑــــﺎ ﻣﻘــــﺪار زﻳــــﺎدي ﺑﺨــــﺎر ﻫﻤــــﺮاه اﺳــــﺖ؛ ﺑﺨــــﺎر آن را ﺑــــﻪ ‪Dearator‬‬

‫)‪ (121-D-106A/B‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ‪ Level‬ﺑﮕﻴﺮد ﻫﻢ ﻧﻤـﻲ ﺗـﻮان آن‬

‫را ‪ Drain‬ﻛﺮد؛ ﻟﺬا در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ داﺧﻞ ‪ IBD Drum‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ : (Force Draft Fan) F.D. Fan -6‬ﺑﺎ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ 6KV‬ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻮا را از ﻳـﻚ ﻓﻴﻠﺘـﺮ ﻋﺒـﻮر‬

‫داده و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ‪ Burner‬ﻫﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬

‫‪ : Sealing & Cooling Fan -7‬ﺟﺮﻳــﺎن ﻫــﻮاي ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز ﺑــﺮاي اﻳﺠــﺎد ﻓــﺸﺎرﻣﺜﺒﺖ روي‬

‫‪ Sight Glass‬ﻫﺎي ‪ Burner‬و ﺳﺮد ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : Sampling Cooler -8‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ را ﺗﻮﺳﻂ آب واﺣﺪ ‪ 132‬ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ 1HP Superheated Steam ،‬اﺳﺖ ﻛﻪ در ‪ STG‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺑﺨـﺎر‬

‫داراي دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر ‪ 385°C‬و ‪ 44 barg‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ Conductivity‬ﺑﺨﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳـﻚ آﻧـﺎﻻﻳﺰر اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮي ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪارش ﺑﺎﻳـﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از‬

‫‪ 0.3µs/cm‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دو ﻧﻮع ﺑﺨﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﻪ از ‪ HP Superheated Steam‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫‪HP Saturated Steam: 285°C, 40 barg‬‬
‫‪3‬‬
‫‪LP Saturated Steam: 175°C, 5.5 barg‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺑﺨﺎر ﺧﺸﻚ ﺑﺎ دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺨﺎر اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺨﺎر اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ‬

‫‪107‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻧﺤﻮه ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪: (5.5 barg , 175°C) LP Saturated Steam‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ LP Saturated Steam‬در اﻳﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ STG ،‬اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬

‫اﻧﺮژي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ‪ ،LP Saturated Steam‬ﺑﺮق ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫روش دﻳﮕﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ ،LP Saturated Steam‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺎزل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳـﻖ ﻛـﻪ ﺑـﺮ روي ﺑﺨـﺎر‪ ،‬آب‬

‫‪ 1BFW‬ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ‪ 130°C‬و ‪ 70 bar‬ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ دﻣﺎي آن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ؛ ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺳـﺎﻳﺰ‬

‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ از "‪ 16‬ﺑﻪ "‪ ،24‬ﻓﺸﺎر آن ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﺤﻮه ﺗﻮﻟﻴﺪ‪:(40 barg , 285°C) HP Saturated Steam‬‬

‫از ‪ (121-M-102A/B/C) Mixing Valve‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ‪ HP Superheated Steam‬آب‬

‫‪ BFW‬ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ‪ 130°C‬و ‪ 70 bar‬ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ دﻣﺎي آن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ : (121-D-106A/B) Dearator‬آب ﺧﺮوﺟـﻲ از واﺣـﺪ ‪ 127‬ﻋـﺎري از ﻳـﻮن ﻫـﺎي آﻧﻴـﻮن و ﻛـﺎﺗﻴﻮن‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ داراي‪ Conductivity‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0.2µs/cm‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻘـﺪاري ﮔـﺎز ﻣﺜـﻞ ‪ CO2‬و‬

‫‪ O2‬ﻣﺤﻠﻮل در آب وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﻮردﮔﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬وﺟﻮد اﻳﻦ دو ﮔﺎز ﺑـﺎ‬

‫ﻫﻢ در آب‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺧﻮردﮔﻲ را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 40%‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﻳﻜـﻲ از آﻧﻬـﺎ را داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻢ؛‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ آب را ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ؛ ﮔﺎزﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل آن ﺣﺬف ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪: Boiler Feed Water‬آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‬

‫‪108‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1.2.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر‪ -‬واﺣﺪ ‪121‬‬

‫‪109‬‬
‫‪110‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.2.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺨﺎر‪ -‬واﺣﺪ‪121‬‬

‫‪111‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (3.2.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﺑﺨﺎر و ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎدآﺑﻬﺎي ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ‪121‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Fuel Gas :Unit-122 (3.2.2‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ‪ LP‬و ‪ HP‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ Train‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺮﻣﺎل‪ ،‬ﮔﺎز ورودي اﻳﻦ واﺣﺪ از ‪ Suction‬ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي واﺣﺪ ‪ ،106‬ﻛﻪ داراي ﻓﺸﺎر ‪56-61 bar‬‬

‫و دﻣﺎي ‪ 36-38°C‬اﺳﺖ؛ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺎز ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ‪ ،‬داراي ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر‬

‫اﻳﻦ ﮔﺎز‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﺗﺎ ‪ HP Fuel Gas‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺪاري از ‪HP Fuel Gas‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ‪ LP Fuel Gas‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺎزﻫﺎي ﺗﺨﻠﻴﻪ‬

‫ﺷﺪه و آزاد ﺷﺪه از ‪ Flash Drum‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ ،101‬ﻣﻨﺒﻊ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪LP Fuel Gas‬‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎز ورودي ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻳﻚ ‪ PCV‬ﻓﺸﺎرش ﺑﻪ ‪ 23 bar‬و دﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ‪ 18-24°C‬ﻛﺎﺳﺘﻪ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﮔﺎز ﺑﻪ ‪ HP Fuel Gas Drum‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻫﻤﺮاه ﮔﺎز ﺟﺪا‬

‫ﺷﺪه و ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 109‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ورودي اﻳﻦ واﺣﺪ در زﻣﺎن ﻛﺎر ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬از ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪي ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ در زﻣـﺎن ‪ Shut Down‬و‬

‫ﺑﺮاي ‪ Start Up‬واﺣﺪ‪ ،‬ﮔﺎز ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬از ‪ 1 IGAT‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻳﻦ واﺣﺪ ‪:‬‬

‫‪LP Fuel Gas : 5.5 barg‬‬ ‫و‬ ‫‪HP Fuel Gas : 24.5 barg‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ‪: HP Fuel Gas‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ : LP Fuel Gas‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ان ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺗﺎ ‪ 7barg‬و ﮔﺮم ﺷﺪن ﺗﺎ دﻣﺎي‬

‫‪ 40°C‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ LP Fuel Gas‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫‪ : Flare Stack Sweep Gas -2‬ﻗﺴﻤﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﭘﺲ از ﮔﺮم ﺷﺪن ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 40°C‬وﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﭘﺲ‬

‫از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ‪ ، Super heat‬ﺑﺮاي ‪ Flare Stacks Sweeping‬ﺑﻜﺎر ﺑﺮده ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﻮرﺑﻴﻦﻫﺎي ﮔﺎزي‬

‫‪1‬‬
‫ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﺳﺮاﺳﺮي اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز‬

‫‪112‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ‪: LP Fuel Gas‬‬

‫‪ -1‬ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‬

‫‪ -2‬ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي روﺷﻦ ﻛﺮدن ‪ Burner‬ﻫﺎي ‪Burn Pit‬‬

‫‪ -3‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ Stripping Gas‬ﺑﺮاي اﺣﻴﺎي ‪ TEG‬در واﺣﺪ ‪104‬‬

‫‪ -4‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ در واﺣﺪ ‪108‬‬

‫‪ -5‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ Flare Header Sweep Gas‬در واﺣﺪ ‪140‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1.3.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ -‬واﺣﺪ‪ 122‬و واﺣﺪ اﺣﻴﺎء آب ﺗﺮش در‬

‫ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ -‬واﺣﺪ ‪109‬‬

‫‪113‬‬
‫‪114‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.3.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎزي ‪ -‬واﺣﺪ ‪122‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫واﺣﺪﻫﺎي ‪) 123‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻮاي اﺑﺰار دﻗﻴﻖ و ﻫـﻮاي ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺮاي ﺗﻌﻤﻴـﺮات و ﺳـﺮوﻳﺲ( و ‪) 124‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫ﻧﻴﺘﺮوژن(‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﮔﺰارش‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺣﺪﻫﺎي ﻛﺎري اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ Sea Water Intake : Unit-125 (4.2.2‬واﺣﺪ آﺑﮕﻴﺮي از درﻳﺎ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ آب ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت آﺑﮕﻴﺮ واﺣﺪ ‪ 125‬در ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ داراي ﺣﻮﺿﭽﻪ ورودي‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻠﺮ و ﭘﻤﭙﻬﺎي اﻧﺘﻘﺎل آب درﻳﺎ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬

‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ‪ 10‬ﻓﺎز در ﻃﺮح ﻓﺎز ﻳﻚ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ و اﺣﺪاث ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ 4 -1‬ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ "‪ 56‬در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 800‬ﻣﺘﺮي ﺳﺎﺣﻞ‪ ،‬آب درﻳﺎ را ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﻤﭗﻫﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺣﻮﺿﭽﻪ آﺑﮕﻴﺮ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ و ﻇﺮﻓﻴﺖ آﺑﺪﻫﻲ ‪ 35000‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻪ ﻣﺨـﺰن‬

‫ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ‬

‫‪ -3‬دو دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻫﻮا ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻮاي ﺧﺸﻚ و ﻣﺮﻃﻮب ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 280‬ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ در ﺳﺎﻋﺖ‬

‫‪ -4‬دو ﺟﺮﺛﻘﻴﻞ دروازه اي ﺑﺎ دﻫﺎﻧﻪ ‪ 22‬ﻣﺘﺮ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 10‬ﺗﻦ‬

‫‪ -5‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 110‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آب درﻳﺎ‬

‫‪ -6‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺑﺮق‪ 6KV‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻓﺎزﻫﺎي ‪2،1‬و‪ ، 3‬ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي ﺑﺮق ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﻫـﺎ و‬

‫ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ‬

‫آب درﻳﺎ از ‪ 2+1‬ﭘﻤﭗ ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻤﻮدي ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ‪ 1800 m3/h‬ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﻓﻴﻠﺘﺮﻫـﺎ ﭘﻤﭙـﺎژ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آب ﭘﺲ از ﮔﺬر از اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪي ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪي زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آب درﻳﺎ و اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺰ آن‪ ،‬ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻳﺖ ﺳﺪﻳﻢ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺟﻬـﺖ‬

‫ﺣﺬف ﺟﻠﺒﻚﻫﺎ و ﻣﻮاد آﻟﻲ از ﻣﺴﻴﺮ‪ ،‬در دو ﺑﺨﺶ )در ‪ 800‬ﻣﺘـﺮي ﺗﺄﺳﻴـﺴﺎت درون درﻳـﺎ( ﺑـﻪ ورودي آب‬

‫درﻳﺎ و ورودي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪115‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫آب درﻳﺎ‪ ،‬در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 13 barg‬و دﻣﺎي ‪ ،25°C‬ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي‬

‫ﻣﺼﺎرف زﻳﺮ‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪1- Process & Utility Cooling Water‬‬

‫‪2- Quench Water‬‬
‫)‪3- Feed to SeaWater Desalination (U-126‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.4.2.2‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت آﺑﮕﻴﺮي از درﻳﺎ ‪ -‬واﺣﺪ ‪125‬‬

‫‪116‬‬
‫‪117‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.4.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ آﺑﮕﻴﺮي از درﻳﺎ‪ -‬واﺣﺪ ‪125‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Sea Water Desalination : Unit-126 (5.2.2‬واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺑﺪون اﻣﻼح‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ آب ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺧﺸﻜﻲ ﻓﺎزﻫﺎي ‪2‬و‪ 3‬را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪ آب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪه از واﺣـﺪ‬

‫‪ ،125‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ واﺣﺪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻚزداﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ‪ 3‬زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻛـﻪ ﻫﺮﻛـﺪام‬

‫را ‪ Seadem‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬و ﻫﺮﻳﻚ داراي ﻇﺮﻓﻴﺘﻲ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪ 1300 t/d‬ﺑـﻮده ودر ‪ 50%‬ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻧـﺎﻣﻲ ﻛـﺎر‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻤﻚزداﻳﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻤﻚ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻋﻤﻞ ﺗﻘﻄﻴﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬آب ﭘﺲ‬

‫از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه و ﻣﺼﺮف ﭘﻤﭗ ﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬اﺻـﻮل اﻳـﻦ ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ روش‬

‫‪ Thermo Compression‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ Conductivity .‬آب ﻣﻘﻄﺮ ﺧﺮوﺟـﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪25µs/cm‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﺮ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي واﺣﺪ ‪ 127‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﻮراك ورودي واﺣﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از واﺣﺪ ‪ 125‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ ،126-P-106A/B‬در ﺑـﺪو‬

‫ورود‪ (Sodium Bisulfite) Dechlorination ،‬زده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﻤﭗ ﻫـﺎ در ﺳـﺮوﻳﺲ‬

‫اﺳﺖ و دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺷﻮك روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺸﺎر ورودي از واﺣﺪ ‪ 125‬ﺣﺪود ‪ 13 barg‬اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر‬

‫ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ ﺑﺎﻳﺪ‪ 4barg-7barg ،‬ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻓـﺸﺎر آن را ﺗﻮﺳـﻂ ﻳـﻚ ‪Butterfly Valve‬‬

‫ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﻣﻘﺪار دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن ورودي ﺑﺎﻳﺪ ‪ 120-190m3/hr‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ آب درﻳﺎ‪ ،‬در ‪ 126-E-101‬ﺑـﺎ‬

‫آب ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺒﺎدل ﺣﺮارت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺸﮕﺮم ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن آب وارد ﻳﻚ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آن ﻣﻮاد ‪ 1Anti Scale‬و ‪ 2Anti Foam‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﻓﻴﻠﺘﺮ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬

‫ﭘﺎﺷﺸﻲ روي ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲ رﻳﺰد‪ .‬ﺑﺨﺎر وارد ﺳﻞ اول ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﺑﺎ آب ﺗﺒﺎدل ﺣﺮارت ﻛﺮده؛ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺨﺎرات ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Vent‬ﺑﺎﻻي ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ درون ‪ Shell‬راه ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺨﺎرات ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه از‬

‫آب درﻳﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﻣﺎده اي ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺸﻜﻴﻞ رﺳﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺎده اي ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﻳﺠﺎد ﻛﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪118‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺨﺎر درون ﺳﻞ اول ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﺶ و ﺟﺪا ﺷﺪن آب آن‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻞ دوم وارد ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬آب‬

‫ﻛﻨﺪاﻧﺲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺳﻞ ﺑﻪ درون ﻣﺨﺰن دوم ﻣﻲ رﻳﺰد و ﺑﺨﺎرات آن از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Vent‬ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑـﻪ‬

‫ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺎرات اﻳﺠﺎد ﺷﺪه از آب درﻳﺎ ﻧﻴﺰ وارد ‪ Ejector‬ﺑﺰرگ ﻣﻲ ﺷـﻮد و ﺑـﻪ ﺳـﻞ‬

‫اول ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻳﻚ ﻻﻳﻦ از ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﺑـﻪ ﺧﺮوﺟـﻲ ﭘﻤـﭗ ‪ Brine‬زده‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ روي اﻳﻦ ﻻﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ‪ TV‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ‪ TV‬زﻳﺎد ﺑﺎز ﻛﻨـﺪ؛ آب رﻳﺨﺘـﻪ ﺷـﺪه روي‬

‫ﺳﻞ ﻫﺎ ﺳﺮدﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺨﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﮔـﺮ ﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﻮد؛ دﻣـﺎي آب ﭘﺎﺷـﻴﺪه ﺷـﺪه ﺑـﺎﻻ‬

‫ﻣﻲ رود و ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺨﺎرات ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻨﺪاﻧﺴﻮر ﻣﺎﻳﻊ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺎر‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و اﺿﺎﻓﻲ آن ﺗﻮﺳﻂ ‪Vacuum Hydro Ejector‬ﺑﻪ درون ﺗﺎﻧـﻚ ‪ 126-T-102‬ﻛـﺸﻴﺪه‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﺎﻧﻚ ﺳﺮرﻳﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫آب ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در ﻣﺨﺎزن درون ‪ ، Package‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ‪ 126-P-104 Product‬ﺧﺎرج ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬آب‬

‫ﻧﻤﻚ ﻏﻠﻴﻆ ﺷﺪه از ﺗﻪ دو ﺗﺎ ﺳﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آب ‪ Brine‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷـﻮد و ﺑـﻪ ﻃـﺮف ﺣﻮﺿـﭽﻪ‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﺑﻪ آب درﻳﺎ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.5.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺑﺪون اﻣﻼح ‪ -‬واﺣﺪ ‪126‬‬

‫‪119‬‬
‫‪120‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.5.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺑﺪون اﻣﻼح ‪ -‬واﺣﺪ ‪126‬‬
‫‪121‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (3.5.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺑﺪون اﻣﻼح ‪ -‬واﺣﺪ‪126‬و واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺷﺮب ‪ -‬واﺣﺪ ‪128‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Polishing Water : Unit-127 (6.2.2‬واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻮﻳﻠﺮ‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ آب ﻋﺎري از ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﺸﻮي ﭘﺮه ﻫﺎي ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ واﺣﺪ ‪ 95 m3/hr‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ورودي ﻫﺎي اﻳﻦ واﺣﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -1‬آب ﻣﻘﻄﺮ ﻛﻪ از واﺣﺪ ‪ 126‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ 126-P-101A/B‬وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﺑﺮاي اﺣﻴﺎء ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي آﻧﻴﻮﻧﻲ – ﻛﺎﺗﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ از واﺣﺪ ‪ 146‬آورده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ ﺑﺮاي اﺣﻴﺎء ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي آﻧﻴﻮﻧﻲ‪ -‬ﻛﺎﺗﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬از ﺑﻴﺮون ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺧﺮﻳﺪاري ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ Sodume Bisulfite -4‬ﺑﺮاي ﻛﻠﺮزداﻳﻲ از آب ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪:‬‬

‫‪ : Conductivity -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.2µs/cm‬‬

‫‪ : Na -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.05 mg/l‬‬

‫‪ : Fe -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.02 mg/l‬‬

‫‪ : Ca -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.03 mg/l‬‬

‫‪ : SiO2 -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪0.02 mg/l‬‬

‫‪ : PH -‬ﺑﻴﻦ ‪ 6.5‬و ‪7.5‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ از ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ 13bar ،126‬اﺳﺖ و ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ‪،‬‬

‫‪ 7.5bar‬اﺳﺖ؛ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ‪ Butterfly Valve‬ﻓﺸﺎر ورودي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﻣﺎي آب ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪود ‪ 45°C‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ‪ 50°C‬ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬اﺟﺎزه ورود ﺑﻪ واﺣﺪ را ﻧﺪارد ﭼﻮن‬

‫ﺑﻪ آﻧﻴﻮن ﻫﺎ و ﻛﺎﺗﻴﻮن ﻫﺎ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻲ زﻧﺪ‪.‬‬

‫‪122‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ : (127-X-101A/B) Mixed Bed‬در اﻳﻦ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻮن ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻮﺟﻮد در آب‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬

‫آﻧﻴﻮن ﻫﺎ و ﻛﺎﺗﻴﻮن ﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬رزﻳﻦ ﻫﺎي ﻛﺎﺗﻴﻮﻧﻲ و آﻧﻴﻮﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺧﺘﻼف داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در‬

‫ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺎﻻي ﺑﺴﺘﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﺳﺎس روش ﻳﻮنزداﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻳﻮن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ .‬آب‬

‫ورودي در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ اﻳﻦ رزﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬اﻳﻦ دو ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬

‫ﺻﻮرت ﻣﻮازي و ﻳﺎ ﺳﺮي ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﺘﺮ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان دﺑﻲ ﻣﻮرد‬

‫ﻧﻴﺎز ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 95 m3/hr‬ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮازي ﻣﻘﺪار ﺗﻮﻟﻴﺪ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬

‫‪ 190 m3/hr‬اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮي در ﺣﺎل ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي رزﻳﻨﻲ‬

‫اﺷﺒﺎع ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﺣﻴﺎي آنﻫﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ‪ 96%‬و ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ‪ ،40%‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ‪ ،‬آب ﻧﻤﻚزداﻳﻲ ﺷﺪه از ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ؛ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺪﻳﻢ دي ﺳﻮﻟﻔﺎﻳﺪ آﻧﺮا ﻛﻠﺮزداﻳﻲ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Potable Water : Unit-128 (7.2.2‬واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ و آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻣﺼﺎرف ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آب‬

‫‪ Utility‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ واﺣﺪ‪ 25 m3/hr ،‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ آب ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻳﻮنﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن‪ ،‬ﺑﺮاي آﺷﺎﻣﻴﺪن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ؛‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻳﻮﻧﻬﺎي ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﺳﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻠﺮﻳﺪ ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﺑﻲﻛﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﻳﻢ‬

‫ﺑﻪ آب ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل‪ ،‬ورودي اﻳﻦ واﺣﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ 126-P-104‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 4.5barg‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﺮدن آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻠﺮزﻧﻲ آب ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻳﺖ ﺳﺪﻳﻢ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ و ﻣﻮاد آﻟﻲ در آب ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه در ﻣﺨﺰن اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬آب آن ﺑﻪ ﻃﻮر داﺋﻢ‬

‫وارد ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﻛﺮده و از آﻧﺠﺎ ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪124‬‬
‫‪125‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (1.7.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﻬﻴﻪ آب ﺷﺮب ‪ -‬واﺣﺪ ‪ 128‬و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ واﺣﺪ ‪126‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Waste Water Treatment : Unit-129 (8.2.2‬واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ ﺟﻤﻊآوري و ﺗﺼﻔﻴﻪ اﻧﻮاع ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ‬

‫ﻓﺎﺿﻼب ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه در ‪ 3‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺠﺰا‪ ،‬ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻮﺿﭽﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ درﻳﺎ ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ‪ 3‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 500‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در روز )‪(Sanitary‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ را از ﻫﻤﻪ ﺟﺎي ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬آب ﭘﺲ از ﺗﺼﻔﻴﻪ‬

‫ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﻮﺿﭽﻪ آﺑﻴﺎري ﻣﻲ رود و از آﻧﺠﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺎﻧﻜﺮ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف‬

‫آﺑﻴﺎري ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﺿﺎﻓﻪ آب ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﺮف درﻳﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬واﺣﺪ ﺧﻨﺜﻲﺳﺎزي ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 4.5‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در روز )‪(Chemical‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن و ﻗﺎﺑﻞ دﻓﻊ ﻛﺮدن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه در واﺣﺪﻫﺎ و آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪،‬‬

‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در واﺣﺪ ‪ 114‬را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰودن اﺳﻴﺪ ﻳﺎ ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ در ﻳﻚ ﺗﺎﻧﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬ﺧﻨﺜﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪) .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬

‫‪ ،(PH‬ﺳﭙﺲ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﺧﻨﺜﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ‪ Oily Water Inlet Sump‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﺗﺎ ذرات‬

‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ روﻏﻦ از آن ﺟﺪا ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 80‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ )‪(Oily‬‬

‫ﺳﻪ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ‪ API‬و ‪ 2‬ﺷﻨﺎورﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﺧﻮد را از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻧﻔﺘﻲ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ‬

‫‪ -‬ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺿﻼب آﺑﻬﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ‬

‫‪ -‬ﭘﺴ‪Ĥ‬بﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻛﻪ از واﺣﺪﻫﺎي ‪ 121،146 ،109 ،108‬ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪126‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﭘﺲ از ﺗﺰرﻳﻖ دو ﻣﺎده ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ Demolsifier‬و ‪ Floatation Agent‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن‬

‫ﺳﺮﻋﺖ دوﻓﺎزي ﺷﺪن و ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪن ﺷﻨﺎوري‪ ،‬ﺑﻪ آب اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﻳﻚ‬

‫‪ ،1Static Mixer‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﻧﺎل ‪ API‬وارد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ‪ API‬ﻫﺎ‪ ،‬روﻏﻦ ﻫﺎ از روي ﺳﻄﺢ آن ﺟﺪاﺷﺪه‬

‫و ﺧﺎرج ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ و ﺟﺪا ﺷﺪن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﻮاد ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ از آب‪ ،‬ﭘﺴ‪Ĥ‬ب وارد ﺣﻮﺿﭽﻪ‬

‫ﺷﻨﺎورﺳﺎزي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺣﻮﺿﭽﻪ دﻳﮕﺮي‪ 2‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮرﻳﺰ ﺷﺪن از آن ﺑﻪ‬

‫ﺣﻮﺿﭽﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ آب درﻳﺎ‪ 3‬ﺑﺮﻳﺰد و از آﻧﺠﺎ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً وارد درﻳﺎ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻮاد ﻧﻔﺘﻲ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه از روي‬

‫ﺳﻄﺢ آب‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﻣﻮاد ﻫﻴﺮوﻛﺮﺑﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺨﺰن ‪ Off Spec.‬و ﻳﺎ ‪،Burn Pit‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﺪن‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﺣﻮﺿﭽﻪ ‪ Observation Basin‬آبﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه دﻳﮕﺮي را ﻧﻴﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﻪ ‪ Out fall Basin‬و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ درﻳﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -‬آبﻫﺎي ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه از واﺣﺪ ‪109‬‬

‫‪ Blow Down -‬از واﺣﺪ ‪108‬‬

‫‪ -‬ﭼﻨﺪ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺑﺨﺎر از واﺣﺪﻫﺎي ‪121‬و ‪146‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﻛﺮدن ﻛﺎﻣﻞ آب و ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﻓﺰوده ﺷﺪه‬
‫‪2‬‬
‫‪Observation Basin‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Out full Basin‬‬

‫‪127‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.8.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ‪ -‬واﺣﺪ ‪129‬‬

‫‪128‬‬
‫‪129‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.8.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ واﺣﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ب ‪ -‬واﺣﺪ ‪129‬‬
‫‪130‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (3.8.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﭘﺴ‪Ĥ‬ﺑﻬﺎي ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ‪ -‬واﺣﺪ ‪129‬‬
‫‪131‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (4.8.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب ‪ -‬واﺣﺪ ‪129‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Fire Water System : Unit-130 (9.2.2‬ذﺧﻴﺮه وﺗﺎﻣﻴﻦ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ آب آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ‪ .‬دﺑﻲ و ﻓﺸﺎر اﻳﻦ‬

‫آب‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ واﺣﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬آب آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪،130-P-101A/B‬‬

‫‪) 130-P-102A‬اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ( و ‪) 130-P-102B/C‬دﻳﺰل( ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪1000 m3/hr‬‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ‪ 50%‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﺎﻣﻲ ﺧﻮد ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻚ زداﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا از ﺧﺮوﺟﻲ واﺣﺪ ‪ 126‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎزن‬

‫ذﺧﻴﺮه آب آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ در زﻣﺎن داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺗﺎﻣﻴﻦ‬

‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﭘﻤﭗﻫﺎي آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮراﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ دو ﭘﻤﭗ دﻳﮕﺮ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر‬

‫دﻳﺰل ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﭘﻤﭙﺎژ آب‪ ،‬از ﻣﺨﺰن ﺑﻪ درون ﭼﺮﺧﻪ آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ و آب را‬

‫ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ آب ورودي ﻣﺨﺎزن اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ورود‪ ،‬ﻣﺎده ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬

‫‪ Bioside‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ از رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﻠﺒﻚ‪ ،‬درون ﻣﺨﺰن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آب آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ‪ Deluge System‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺮجﻫﺎ و درامﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ از ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ و آﺗﺶﮔﻴﺮ در آنﻫﺎ ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ ،‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ‬

‫آپﭘﺎشﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ دﻣﺎ‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬و آب را ﺑﺎ‬

‫ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.9.2.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ ﺗﺎﻣﻴﻦ آب آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ‪ -‬واﺣﺪ ‪130‬‬

‫‪133‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Diesel : Unit-131 (10.2.2‬ﺗﺎﻧﻚ ﻫﺎي ذﺧﻴﺮه ﮔﺎزوﺋﻴﻞ‬

‫در ﺻﻮرت از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدن ﺗﻮرﺑﻮژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﮔﺎزي واﺣﺪ ‪ ،120‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮق ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬دﻳﺰل ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي‬

‫اﺿﻄﺮاري ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮق اﺿﻄﺮاري ﺗﻮﺳﻂ ‪ 2‬ﺗﺎ ژﻧﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑـﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ‬

‫‪ 2‬ﻣﮕﺎوات ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ژﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 600‬ﻣﺘﺮي از ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻣﺨﺰن دﻳﺰل ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺎﻧﻜﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه؛ و در آنﺟﺎ ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺨـﺎزن ﻧﻴـﺰ‪،‬‬

‫ﻣﺎده ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ Bioside‬ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ از رﺷﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺟﻠﺒـﻚ‪ ،‬درون ﻣﺨـﺰن ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬

‫ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎزوﻳﻴﻞ دﻳﺰل ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ‪ 2‬ﭘﻤﭗ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از آنﻫﺎ داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻌـﺎدل ‪ 10 m3/d‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬

‫ﭘﺲ از ﮔﺬر از ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺳـﻮﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺗـﻮر دﻳﺰﻟـﻲ‬

‫ﭘﻤﭗ آﺗﺶﻧﺸﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪134‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

ESDV 06
SDV 07 A

8 m3/h @ 3.5 barg

30 m3
ESDV 12
each pump FIRE WATER PUMPS
SDV 07 B (2 pumps 6 Hr autonomy with daily tank)
52 Hr one EDG

motor

motor
Daily Tank
2.5 m3
Diesel Consummation:
ESDV 08
131 P 101 A/B 2” 0.42 m3/h each motor

3” 3”

TURBO GENERATOR A/B

Diesel Consummation:
DIESEL
SDV 13 A
12 m3/h 100% each turbine GENERATOR A
(15 Hr autonomy
Diesel Consummation: 3” with daily tank)
17 m3/h 100% each boiler
DIESEL SDV 13 B
Note: the burners
will be used only
GENERATOR B
2”
BOILER A in commissioning 3”
activities
4” Diesel Consummation:
0.8 m3/h 100% each motor
BOILER B 2”

TEMPORARY CONECTION 80 m3
(ONLY FOR COMMISSIONING) TEMPORARY STATION
11,000 m3 (ONLY FOR COMMISSIONING) 92 Unit 131
TOTAL SOUTH PARS DIESEL OIL August’01 / C.Herrera / Rev 1

131 ‫ واﺣﺪ‬- ‫( ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻓﺮاﻳﻨﺪ واﺣﺪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺳﻮﺧﺖ دﻳﺰل ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‬1.10.2.2 ‫ﺷﻜﻞ‬

135
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Cooling Water :Unit-132 (11.2.2‬ﺳﺮدﺳﺎزي آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪه آب ﺧﻨﻚﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑـﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬آب ﺧﻨـﻚ‬

‫ﻛﻨﻨﺪه در ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺴﺘﻪ از واﺣﺪ ‪ 132‬ﺑﻪ ﺗﻤﺎم واﺣﺪﻫﺎي دﻳﮕﺮ ارﺳﺎل ﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﺧﻨـﻚﻛﻨﻨـﺪه‬

‫آب‪ ،‬در اﻳـــﻦ واﺣـــﺪ ﺷـــﺎﻣﻞ ﻳـــﻚ درام اﻧﺒـــﺴﺎط ﺗﺤـــﺖ ﻓـــﺸﺎر )‪ ،(132-D-101‬دو ﻋـــﺪد ﭘﻤـــﭗ‬

‫)‪ (132-P-101A/B‬و دو ﺗﺎ ‪ Package‬ﺳﺮد ﻛﻨﻨﺪه آب )‪ ،(132-U-101A/B‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻫـﺮ‬

‫ﻛﺪام از دو واﺣﺪ ﺳﺮد ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 140 m3/hr‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ اﻳﻦ آب‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ درون ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺼﺮف ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﭘﻤﭗ ﺷﺪه و ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ اﻳـﻦ واﺣـﺪ ﺑـﺎز‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬دﻣﺎي آب ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ در ﺣﺪود ‪ 40°C‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﻣﺒﺪل ‪ 132-E-101 A/B‬ﺗﺎ دﻣـﺎي‬

‫‪ 30°C‬ﺳﺮد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺒﺎدل ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮدﻛﻨﻨﺪه ‪ R134‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬اﻳﻦ آب ﺧﻨﻚﻛﻨﻨـﺪه‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮزﻳﻊ و ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻛﻤﺒﻮد آب در اﻳـﻦ واﺣـﺪ‪ ،‬واﺣـﺪ‬

‫‪ ،126‬آب ﻛﺎﻓﻲ را ﺑﻪ اﻳﻦ واﺣﺪ ارﺳﺎل ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮدﻛﻨﻨﺪه ‪ R-134‬ﭘﺲ از ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﺪن در ‪ ،132-G-101A/B‬در ﻳﻚ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻓﺸﺮده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﭼﻨﺪ ﻛﻮﻟﺮ ﻫﻮاﻳﻲ ﺧﻨﻚ ﺷﺪه و در ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﻛﻮﭼﻚ ﺟﻤﻊآوري و ﻣﺠﺪدا وارد‬

‫ﺳﻴﻜﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫‪ -‬ﺧﻨﻚﻛﺮدن ‪Seal‬ﻫﺎي ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﺸﻲ و ﻳﺎ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ‪ ،‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻨﻚﻛﻨﻨـﺪه ﻫـﺎي ﻫـﻮاﻳﻲ‬

‫)ﻓﻦﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ( ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺧﻨﻚﻛﺮدن ﻣﺤﻠﻮل ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﺳﻮدا در ﺿﻤﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ رﻗﻴﻖﺳﺎزي‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي و ﺧﻨﻚﻛﺮدن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪.‬‬

‫‪136‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي‪Off Site‬‬ ‫‪(3.2‬‬

‫‪ Flares and Blow Down : Unit-140‬ﺳﻮزاﻧﺪن ﮔﺎزﻫﺎي زاﺋﺪ‬ ‫‪(1.3.2‬‬

‫واﺣﺪ ‪ 140‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﻌﻞﻫﺎي ﻓﺎزﻫﺎي ‪2‬و‪ 3‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﻌﻞﻫﺎي دو ﻓﺎز از ﻫﻢ ﻣﺠﺰا ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻌﻞﻫﺎ‬

‫ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬

‫‪1. Sonic HP Flare‬‬

‫)‪2. Subsonic MP Flare, (Also Flaring Acid Gas‬‬
‫‪3. LP Flare‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وروديﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﻌﻞﻫﺎي ﻫﺮ ﻓﺎز ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر و ﺧﻮاص ﮔﺎز ﺑﻪ ‪ 5‬دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫)‪4. HP Flare (Wet Gas) FA (Header‬‬

‫)‪5. HP Flare (Dry Gas) FC (Header‬‬
‫)‪6. Acid Mp Flare (Wet Gas) FS (Header‬‬
‫)‪7. Acid Mp Flare (Dry Gas) FT (Header‬‬
‫)‪8. LP Flare (Flare Gas) FB (Header‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺸﻌﻞ از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪1) Flare Knockout Dram‬‬

‫‪2) Flare Stack‬‬
‫‪3) Flare Ignition Unit‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺸﻌﻞﻫﺎ ﻫﻤﻮاره روﺷﻦ ﺑﻮده و در ﻫﻨﮕﺎم ‪ ،Shut Down‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﮔﺎز ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮج ﻫﺎي ‪ HP Flare‬در ﺷﻤﺎل ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ‬

‫‪ 1300 MMSCFD‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻳﻚ ‪ Train‬در ﺣﺎﻟﺖ اﺿﻄﺮاري اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي‬

‫‪137‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫اﺿﺎﻓﻲ و زاﺋﺪ ﭘﺮﻓﺸﺎر ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮﻓﺸﺎر ﻳﺎ از ﺷﻴﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ‪ 1‬و ﺷﻴﺮﻫﺎي‬

‫ﺗﺨﻠﻴﻪﻛﻨﻨﺪه اﺿﻄﺮاري‪ 2‬ﻳﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺎز از ﻇﺮوف ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬آزاد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎ و ﺑﺨﺎرات ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮ ﺟﻤﻊآوري ﮔﺮدد‪:‬‬

‫در ﺿﻤﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﺿﻄﺮاري واﺣﺪﻫﺎ و ﮔﺎز اﺳﻴﺪي در ﺻﻮرت از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﺷﺪن واﺣﺪ ‪.108‬‬

‫اﮔﺮ ﮔﺎز اﺳﻴﺪي ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺤﺘﺮق ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﺎﻓﻲ از ‪ Fuel Gas‬ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮجﻫﺎي ‪ Acid Gas Flare‬در ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻤﺎل ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه و در ﻣﺠﺎورت ‪ HP Flare‬ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮي‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 182.40 MMSCFD‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺨﺎرات و ﮔﺎزﻫﺎي زاﺋﺪ ﻛﻢ ﻓﺸﺎر از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮ ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﺷﻮد ‪:‬‬

‫ﮔﺎز از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻳﻚ ‪ .Flash Drum‬ﮔﺎزﻫﺎي زاﺋﺪ از دﻳﮕﺮ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ‪،LP‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي آزاد ﺷﺪه از ﺷﻴﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ و ‪ Bypass‬آنﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎزﻫﺎي ﭘﻮﺷﺶدﻫﻨﺪه‪ .3‬ﺑﺮجﻫﺎي ‪ LP Flare‬در‬

‫ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﻲ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه واﻗﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬و ﺟﺮﻳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺎز از‬

‫واﺣﺪﻫﺎي ‪ 104 ،102‬و ‪ 2445 MMSCFD ،109‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.1.3.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ‪ Flare‬ﻫﺎي‬

‫ﻓﺎز ‪ 2‬و ‪ – 3‬واﺣﺪ ‪140‬‬

‫‪1‬‬
‫)‪PSV (Process Safety Valve‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪BDV (Blow Down Valve‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Blanketing‬‬

‫‪138‬‬
‫‪139‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.1.3.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ارﺳﺎل ﮔﺎز ﺑﻪ ‪ - Flare‬واﺣﺪ ‪140‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Drains : Unit-141‬ﺟﻤﻊ آوري آﺑﻬﺎ و ﻣﺎﻳﻌﺎت زاﻳﺪ از ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ و ارﺳـﺎل‬ ‫‪(2.3.2‬‬

‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺟﻤﻊآوري ﺗﻤﺎم ﻓﺎﺿﻼبﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺎزﻫﺎي ‪2‬و‪ 3‬را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد و از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي زﻳﺮ‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪1. HP Flare KO Drum‬‬

‫‪2. MP Flare KO Drum‬‬
‫‪3. LP Flare KO Drum‬‬
‫‪4. Burn Pit Surge Drum‬‬
‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري ‪ Drain‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﭘﻤﭙﻬﺎ‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ اﺑﺰاردﻗﻴﻖ و اﺑﺰار اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ‪ 140‬و ‪ 142‬و اﻧﺘﻘﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ‪ Burn Pit‬و ﻳﺎ ﺗﺎﻧﻚ ‪Off Spec‬‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺿﻤﻨﺎ ﮔﺎزﻫﺎ و ﺑﺨﺎرات ﺧﻄﺮﻧﺎك آزادﺷﺪه از ‪ Drain Drum‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ MP Flare‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ Drain‬ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺪر زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫از ﺑﺨﺎر اﺷﺒﺎع ﻛﻢ ﻓﺸﺎر و از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Coil‬ﺑﺨﺎر ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن و ﻛﺎﻫﺶ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت در ﻫﻨﮕﺎم‬

‫ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن )ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ Drain Drum‬داراي اﺑﻌﺎد ‪ 4300 × 1800‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ وﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ‪ 3.5barg‬و ﻓﺸﺎرﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬

‫‪ 0barg‬و دﻣﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ‪ 150°C‬و دﻣﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻤﭗ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﻧﻮع ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ وداراي ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ‪ 5barg‬و دﺑﻲ ﺣﺠﻤﻲ ‪ 5‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ درﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪140‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Burn Pit : Unit-142‬ﮔﻮدال ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ دﻓﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫‪(3.3.2‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ زاﺋﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺠﺪد آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد؛‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﻓﻠﻮي ﻃﺮاﺣﻲ آن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت‪،‬‬

‫‪ 30m3/hr‬اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻌﺎت در ‪ Feed Drum‬ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ‪،Feed Pump‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﺪن ﺑﻪ ‪ Burn Pit‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺳﻮزاﻧﺪن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻗﻄﺮات ﺧﻴﻠﻲ‬

‫رﻳﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ .1‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬از ‪ Hp Fuel Gas‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻮﺧﺖ دو ﻣﺸﻌﻞ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ‪Burn‬‬

‫‪ Pit‬ﻧﻴﺰ‪ Hp Fuel Gas ،‬اﺳﺖ‪ .‬از ‪ LP Fuel Gas‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺎز اﺣﺘﺮاق در ‪ 2Pilot‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ دود ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻣﺎﻳﻌﺎت‪ ،‬از آب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻪ از ﻗﺴﻤﺖ ﻧﺎزل اﻃﺮاف ﻣﺸﻌﻞ‬

‫ﺑﺎﻻﻳﻲ ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪: HC Liquid Burner Feed Drum‬‬

‫از ﺟﻨﺲ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ‪ +‬اﺳﺘﺎﻳﻨﻠﺲ اﺳﺘﻴﻞ و اﻓﻘﻲ اﺳﺖ و ﻇﺮﻓﻴﺖ آن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ 50m3 ،‬ﺑﻮده و‬

‫در ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮﻳﻚ و دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ‪ ،Drum‬از ﻳﻚ ‪ ،Electrical Heater‬ﺑﺮاي‬

‫ﻛﺎﻫﺶ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت )ﺑﺨﺼﻮص ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ( ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪: HC Liquid Burner Feed Pump‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﻤﭗ از ﻧﻮع ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪ ،‬ﺑﺎ دﺑﻲ ﺣﺠﻤﻲ ‪ ،30m3/hr‬ﻓﺸﺎرﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 12.5barg‬و دﻣﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻂ‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪: HC Liquid Burner Feed Drum Water Pump‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻧﻴﺰ از ﻧﻮع ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪ ،‬ﺑﺎ دﺑﻲ ﺣﺠﻤﻲ ‪ ،5m3/hr‬ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ‪ 1.9barg‬و دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﮔﺎز ‪ Flash‬ﺷﺪه از ﻣﺎﻳﻌﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ‪ Acid Mp Flare‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Atomising‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺷﻌﻠﻪ ﺷﻤﻌﻚ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ‬

‫‪141‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Condensate Storage and Export : Unit-143‬ذﺧﻴﺮه ﺳـﺎزي ﻣﻴﻌﺎﻧـﺎت‬ ‫‪(4.3.2‬‬

‫ﮔﺎزي و ﺻﺎدرات آن‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ ،‬از زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺻﺪور و ﺑﺎرﮔﻴﺮي در ﻛﺸﺘﻲ‪ ،‬در ﻣﺨﺎزن اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 68500 m3‬و ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه‬

‫‪ Off Spec‬ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 6300 m3‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﻪ ﺗﺎﻧﻚ‪ ،‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﻘﻒ ﺷﻨﺎور ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﻣﺨﺰن در ﺣﺎل درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ ،‬ﻳﻚ‬

‫ﻣﺨﺰن آﻣﺎده ﺻﺪور و ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ Standby‬ﺟﻬﺖ ﭘﺮﻛﺮدن آﻣﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﮔﺎزي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬از ﻣﺨﺎزن ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ اﺟﺎزه‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﻛﺎﻣﻼ ﭘﺮ در ﻣﺪت زﻣﺎن ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻴﻌﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﻲ‪ ،‬داراي ﻣﻘﺪار ‪ RVP‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ‪ Off Spec‬ﺑﺎ‬

‫ﺳﻘﻒ ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ارﺳﺎل ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪ 103‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬

‫ﻣﺠﺪداً ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺧﻮد را ﺑﺎزﻳﺎﺑﺪ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه‪ ،‬ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ واﺣﺪ‬

‫‪ 103‬ﭘﻤﭙﺎژ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮارﻛﺮدن ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮج و ﻣﻴﻌﺎﻧﺎت‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ ‪) Gas Train‬واﺣﺪ ‪ ،(105‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﮔﺎزي ﺑﻪ ﻃﺮف اﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ واﺣﺪ ‪ 103‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﭘﺎﺋﻴﻦ اﺳﺖ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ Gas Train‬در‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪142‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Liquid Sulphur Storage and Solidification : Unit-144‬ذﺧﻴـﺮه‬ ‫‪(5.3.2‬‬

‫ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ و ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﺑﻪ ﮔﺮاﻧﻮل و ذﺧﻴﺮه ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ واﺣﺪ‪ 400 ،‬ﺗﻦ ﮔﻮﮔﺮد ﮔﺮاﻧﻮل در روز اﺳﺖ و دو ﺳﻴﻠﻮ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ دارد‪.‬‬

‫ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ درﻳﺎﻓﺘﻲ از دو واﺣﺪ ‪ ،108‬در ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ‬

‫ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه‪ 1800 ،‬ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ 8‬روز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﮔﺮد( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ‪ LP‬ﺟﻬﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ دﻣﺎي ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬در ﺣﺪود ‪ 135 °C‬ﺗﺎ ‪ 150°C‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫دراﻃﺮاف ﺗﺎﻧﻚ و ﺗﻪ آن‪ ،‬ﻛﻮﻳﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺨﺎر ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ دﻣﺎ اﻓﺖ ﻛﻨﺪ؛‬

‫ﻛﻠﻮﺧﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬درﺗﻤﺎم ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ دﻣﺎي ﻻزم‪ ،‬از اﻳﻦ‬

‫ﺑﺨﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫واﺣﺪ ﮔﺮاﻧﻮلﺳﺎزي ﮔﻮﮔﺮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ‪ Enersul/Procor GXTm‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ‬

‫از ﺗﺎﻧﻚ ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از دو ﺗﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻳﻚ ‪ Sump‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ‪ 2‬ﺗﺎ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫داﺧﻞ ‪ Granulator‬ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در ‪ Granulator‬ﻛﻪ ﻣﺨﺰن اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺷﻴﺐ دار در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ اﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﭘﺎﺷﺶ ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ از ﻣﻴﺎن‬

‫ﻧﺎزلﻫﺎ و ﺑﺮﺧﻮرد آن ﺑﺎ ﻗﻄﺮات آب‪ ،‬داﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ ﮔﻮﮔﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻧﻮل‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎي‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮار ﻧﻘﺎﻟﻪ روي ﻣﺶ‪ 1‬ﻣﻲ رﻳﺰد‪ .‬ﺑﻌﺪ از داﻧﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬داﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ ‪ 2mm‬و ‪ 4mm‬ﺑﺎ‬

‫ﻧﻮارﻧﻘﺎﻟﻪ ﻋﻤﻮدي ﺑﻪ درون ﺳﻴﻠﻮﻫﺎ ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ و داﻧﻪ ﻫﺎي رﻳﺰ و ﻛﻮﭼﻚ و ﭘﻮدرﻫﺎ )ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪،(2mm‬‬

‫ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ‪ Granulator‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻴﻠﻮﻫﺎي ذﺧﻴﺮه داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 210‬ﺗﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﮔﻮﮔﺮد ﮔﺮاﻧﻮل ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ‪ .‬ﺻﺎدرات ﮔﻮﮔﺮد ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﻴﻮن و از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺎده ﻧﻴﺰ اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ‪ ،‬در زﻳﺮ اﻳﻦ ﺳﻴﻠﻮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﻴﺮي ﻛﺎﻣﻴﻮن ﺟﺎﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺗﻮري‬

‫‪143‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪ 108‬و ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ ‪:144‬‬

‫‪ -‬درﺟﻪ ﺧﻠﻮص ‪ :‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 99.8%‬وزﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ‪ H2S‬ﻣﻮﺟﻮد در آن ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10 ppm‬وزﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد آﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در آن ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 500 ppm‬وزﻧﻲ‬

‫‪ -‬درﺻﺪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ )ﻣﻮادي ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ( ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 200 ppm‬وزﻧﻲ‬

‫‪ -‬رﻧﮓ آن وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎﻣﺪ در آﻳﺪ ‪ :‬زرد روﺷﻦ‬

‫‪ -‬دﻣﺎ ‪ 135 °C :‬ﺗﺎ ‪150°C‬‬

‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ‪5mbarg :‬‬

‫‪ -‬وزن ﻣﺨﺼﻮص )‪1.788 : (SG‬‬

‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ‪0.002bara :‬‬

‫‪ -‬وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ‪10 cp :‬‬

‫ﺳﺎﻳﺰ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﻣﺎﻧﺪه روي ﻫﺮ اﻟﻚ ‪:‬‬

‫‪ -‬اﻟﻚ ‪ : 4.75 mm‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪1%‬‬

‫‪ -‬اﻟﻚ ‪ : 2.4 – 4.4 mm‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪95%‬‬

‫‪ -‬اﻟﻚ‪ :2 mm‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪0.5%‬‬

‫‪ -‬اﻟﻚ‪ :1.19 mm‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ‪0.3%‬‬

‫‪ -‬اﻟﻚ ‪ : 300 micron‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪0.1%‬‬

‫‪144‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Propane Refrigeration & Storage : Unit-145‬ﺳﺮدﺳﺎزي و ذﺧﻴـﺮه‬ ‫‪(6.3.2‬‬

‫ﭘﺮوﭘﺎن ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻴﻜﻞ ﻫﺎي ﺳﺮدﺳﺎز‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه ﻣﻮﻗﺖ ﭘﺮوﭘﺎن ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ واﺣﺪ ‪ 107‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫داراي ﻳﻚ ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﭘﺮوﭘﺎن)‪ (145-D-101‬ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 200m3‬و ﻓﺸﺎر ‪ ،10bar‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺮوﭘﺎن‬

‫وارد ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮاك ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﺗﺮاك ﺑﻪ ﻣﺨﺰن‪ ،‬دو ﻻﻳﻦ ﻛﺸﻴﺪه‬

‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻﻧﺲ ﻛﺮدن ﮔﺎزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻣﺨﺰن و ﺗﺮاك‪ ،‬و دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺮوﭘﺎن ﺗﺮاك ﺑﻪ‬

‫ﻣﺨﺰن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮوﭘﺎن ﻣﺎﻳﻊ از ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ‪ ،145-P-101‬ﺑﻪ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ Train‬ﻫﺎي واﺣﺪ ‪107‬‬

‫ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﺧﺸﻚ ﻛﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ؛ ﺗﺎ رﻃﻮﺑﺖ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺮوﭘﺎن را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ‪ ،145-P-102‬ﭘﺮوﭘﺎن را از ﺗﺎﻧﻜﺮ ﺑﻪ ﺧﺸﻚ ﻛﻦ ﻋﻤﻮدي ‪ 145-U-101‬ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از‬

‫ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻻﻳﻦ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮداﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﺸﻚ ﻛﻦ‪ ،‬از ﻳﻚ‬

‫ﺑﺴﺘﺮ دوﺗﺎﻳﻲ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﻴﻠﻴﻜﺎژل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺮ دو ﺗﺎ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي اﻳﻦ واﺣﺪ‪ 8 m3/h ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬

‫اﻳﻦ ﭘﺮوﭘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺮدﻛﻨﻨﺪه )‪ (Refrigerant‬دﻣﺎي ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز را درواﺣﺪ ‪ 105‬ﺗﺎ ‪-30°C‬‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ و ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺰن ذﺧﻴﺮه ﭘﺮوﭘﺎن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ دﻣﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ )‪ (L.T.C.S‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ دﻣﺎي ‪) -45°C‬ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش ﭘﺮوﭘﺎن در ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺨﺰن ﭘﺮوﭘﺎن داراي‬

‫دو ﻋﺪد ‪ 1PSV‬اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺸﺎر ‪ 24bar‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﻲ را ﺑﻪ ‪ ،Acid Flare‬ﺗﺨﻠﻴﻪ‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Pressure Safety Valve‬‬

‫‪145‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Chemicals storage : Unit-146‬ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪(7.3.2‬‬

‫ﻫﺪف از ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزي ﻣﻮﻗﺖ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎي ﻓﺮاﻳﻨﺪي‪ ،‬ﻣﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در اﻳﻦ واﺣﺪ‪ 6 ،‬ﻣﺨﺰن ﻣﺠﺰا ﺑﺮاي ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﻣﺨﺎزن‪ ،‬ﺟﺰ ﻣﺨﺰن ﻣﺘﺎﻧﻮل روﺑﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺰن اﻓﻘﻲ ﻣﺘﺎﻧﻮل زﻳﺮ ﺳﻘﻒ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻣﻌﺮض‬

‫ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﮔﺮﻣﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﻮد‪ .‬دﻣﺎي ﻣﺨﺰن ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪30°C‬‬

‫ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻫﻴﺘﺮ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در ﺗﻪ ﻣﺨﺰن ﻋﻤﻮدي آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻳﻚ‬

‫ﻛﻮﻟﺮ ﻫﻢ در ﻛﻨﺎر آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در زﻣﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﻗﻴﻖ ﻛﺮدن ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛‬

‫از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ درون ﺗﺮاك‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﻣﺨﺰن‪ ،‬ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻻﻳﻦ ﻫﺎي‬

‫ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﺎﺳﺘﻴﻚ داراي ‪ 1Steam Tracing‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ دﻣﺎﻳﺶ اﻓﺖ ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ داراي ﻳﻚ ‪ (146-D-103) Storage Sump Drum‬اﺳﺖ ﻛﻪ داراي ‪ 5‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﻮاره اي از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺨﺎزن ‪، TEG ، MEG ، MDEA‬‬

‫‪ Methanol‬و ‪ DSO‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﻠﻴﻪ‬

‫اﻳﻦ درام ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺨﺎزن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺘﺮوژن ﮔﺎزي‪ ،‬ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫در ﺟﺪول ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺨﺎزن اﻳﻦ واﺣﺪ و ﻣﺤﺘﻮاي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫اﻃﺮاف ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺨﺎر ﻋﺒﻮر داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪146‬‬
 South Pars Gas Complex
(S.P.G.C.)

Storage Capacity(m3) Chemical

146-T-101 80 MDEA

146- T-102 63 MEG

146-T-103 128 TEG

146-D-101 43 Methanol

146-D-102 43 Caustic soda

146-T-104 636 DiSulphide Oil (DSO)

3 ‫ و‬2 ‫( ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻓﺎز‬1.7.3.2 ‫ﺷﻜﻞ‬

147
‫‪148‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.7.3.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺨﺎزن ذﺧﻴﺮه ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ -‬واﺣﺪ ‪146‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي ‪Common Facilities‬‬ ‫‪(4.2‬‬

‫‪ MEG Regeneration & Injection : Unit-102‬ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﮔﻼﻳﻜـﻮل و‬ ‫‪(1.4.2‬‬

‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺠﺪد آن ﺑﻪ ﺳﻜﻮ‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬اﺣﻴﺎء ﮔﻼﻳﻜﻮل و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎه و ﺳـﻜﻮﻫﺎي درﻳـﺎﻳﻲ ﻣـﻲ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 160 – 170 bar‬ﺑﻪ ﺳﻜﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ واﺣﺪ ﺑﺮاي اﺣﻴﺎي ﮔﻼﻳﻜﻮل‪ ،‬از ﻣﺤﻠﻮل آﺑﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﻛﻪ از واﺣﺪ ‪ ،103‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از‬

‫اﺣﻴﺎي ﮔﻼﻳﻜﻮل‪ ،‬ﻓﺸﺎر آن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻄﻮط درﻳﺎﻳﻲ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ Train‬اﺣﻴﺎي ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮع ‪ 2‬ﻓﺎز ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ‪ 3‬ﺗﺎي آن در ﺣﺎل ﻛﺎر و ﻳﻜﻲ‬

‫ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 1Stand By‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻠﻮل ﮔﻼﻳﻜﻮل در ﺳﻜﻮﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻄﻮط درﻳﺎﻳﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ از ﺗﺸﻜﻴﻞ‬

‫ﻫﻴﺪرات در ﻃﻮل ﺧﻂ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ از ‪ MEG‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي‬

‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﻴﻦ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ‪ PH‬و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮردﮔﻲ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در ﺿﻤﻦ اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل ﮔﻼﻳﻜﻮل رﻗﻴﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ در ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﻳﻌﺎت‬

‫ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي و ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 103‬ﻣﻲ رﺳﺪ و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 102‬اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬ﮔﻼﻳﻜﻮل ‪ Rich‬وارد ‪ 102-D-101‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻓﺎز ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎ از ﻓﺎز‬

‫آب و ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺟﺪا ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻘﺪاري ﮔﺎز‪ ،‬از ﺑﺎﻻي درام ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﮔﻼﻳﻜﻮل و آب از‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦ درام وارد ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﺠﺪد )‪ (102-D-102‬ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ آب اﺿﺎﻓﻲ‪،‬‬

‫ﻣﺤﻠﻮل ﮔﻼﻳﻜﻮل ﻏﻠﻴﻆ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ‪ Lean Glycol‬ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻼﻳﻜﻮل رﻗﻴﻖ ﺷﺪه‬

‫‪1‬‬
‫آﻣﺎده ﺑﺎش‬

‫‪149‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و وارد ﻣﺨﺎزن ﮔﻼﻳﻜﻮل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺘﻮاي اﻳﻦ ﺗﺎﻧﻚﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪ‬

‫ﭘﻤﭗ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ "‪ 4 1/2‬ﺑﻪ ﺳﻜﻮﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫آب ﺗﺮش )‪ (Sour Water‬ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻳﻚ ﺗﻠﻪ ﺑﺨﺎر و ﻓﻴﻠﺘﺮ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗـﺼﻔﻴﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫واﺣﺪ ‪ 109‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪150‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.1.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ اﺣﻴﺎء و ﺗﺰرﻳﻖ ﮔﻼﻳﻜﻮل ﺑﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ درﻳﺎﻳﻲ – واﺣﺪ ‪102‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (2.1.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﺗﺎﻧﻚﻫﺎي ذﺧﻴﺮه ﮔﻼﻳﻜﻮل ﻏﻨﻲ و رﻗﻴﻖ و ﭘﻤﭗﻫﺎي ﺗﺰرﻳﻖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ – واﺣﺪ‬

‫‪102‬‬

‫‪151‬‬
‫‪152‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (3.1.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ واﺣﺪ اﺣﻴﺎي ﮔﻼﻳﻜﻮل ‪ -‬واﺣﺪ ‪102‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Export Gas Compression : Unit-106‬ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز‬ ‫‪(2.4.2‬‬

‫ﻫﺪف از اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎز ﺑﺮاي ﺗﺰرﻳﻖ ﺑﻪ ‪ IGAT‬اﺳﺖ‪ .‬واﺣﺪ ‪ 106‬ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫واﺣﺪ ‪ 105‬و ﺑﻮﺗﺎن را ﺑﺮاي ﺻﺎدرات‪ ،‬ﺗﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 89 barg‬ﻓﺸﺮده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬از ﺳﻪ ﺗﺎ‬

‫ﺗﻮرﺑﻮﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﮔﺎزي )‪ ،(106-K-101/102/103‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ‬

‫داراي ‪ 17‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮروي ﻳﻚ ﺷﻔﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻣﺤﺮك آﻧﻬﺎ‪ 3 ،‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ داراي ‪ 10‬ﻣﺤﻔﻈﻪ‬

‫اﺣﺘﺮاق و دوري ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 5100 rpm‬اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮﺧﺖ ﺗﻮرﺑﻴﻦﻫﺎ از واﺣﺪ ‪ 122‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Anti Surge‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻋﻤﻠﻜﺮد‬

‫ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ‪ ،1Surge‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬از آﺳﻴﺐ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎز‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ از ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻮﻟﺮﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ‪ ،106-A-101/201/301‬ﺳﺮد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر ﮔﺎز در ﺧﺮوﺟﻲ واﺣﺪﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺳﺎزي‪ 60 bar ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﮔﺎز‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ‪ 2Header‬ﻓﺮﺳﺘﺎده‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﺗﺎ از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 106‬ارﺳﺎل ﮔﺮدد و ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ‪ 90 bar‬ﺑﻪ ‪ IGAT3‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.2.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ﺗﻮرﺑﻮﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎي واﺣﺪ ‪106‬‬

‫‪1‬‬
‫ﭘﺪﻳﺪه اﻳﺴﺖ ﻛﻪ در ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ و اﻓﺖ ﺷﺪﻳﺪ دﺑﻲ ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد‬
‫‪2‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ اﺻﻠﻲ ﺗﻮزﻳﻊ‬

‫‪153‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از واﺣﺪ ‪: 106‬‬

‫‪ : C1 -‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 82%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : C2 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 12%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : C3 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 4%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : C4 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 1%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : C5+ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 0.4%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : N2 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 5.5%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : CO2 -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 2%‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ : H2S -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪4.8 mg/Nm3‬‬

‫‪ : COS -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 8 ppm‬ﻣﻮﻟﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﺎن ﻫﺎ ‪ :‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪15 mg/Nm3‬‬

‫‪ : Total Sulphur -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪141 mg/Nm3‬‬

‫‪ -‬ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ آب در ﻓﺸﺎر ‪-10°C : 44 barg‬‬

‫‪154‬‬
‫‪155‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.2.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي واﺣﺪ ‪106‬‬

 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫‪ Sour Water Stripping : Unit-109‬اﺣﻴﺎء آب ﺗﺮش‬ ‫‪(3.4.2‬‬

‫وﻇﻴﻔﻪ اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬اﺣﻴﺎء آب ﺗﺮش )آب ﺣﺎوي ‪ H2S ،CO2‬و ﻳﻮﻧﻬﺎي آﻣﻮﻧﻴﻮم( اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮاد را در ﻳﻚ‬

‫ﺑﺮج‪ ،Stripper‬از آب ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮراك ورودي اﻳﻦ واﺣﺪ‪ ،‬از واﺣﺪ ‪ 102‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ورودي ﻫﺎي اﻳﻦ واﺣﺪ از واﺣﺪﻫﺎي ‪ 122 ،121 ،108 ،105 ،103 ،102‬و ‪ 129‬اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺮوﺟﻲ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ‪ 143 ،142‬و ﻳﺎ ‪ 129‬ارﺳﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ آن ﺧﻴﻠﻲ‬

‫زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ (Off Spec) 143‬ﻣﻲ رود‪ .‬اﮔﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 129‬ﻣﻲ رود ﺗﺎ‬

‫ﺑﻪ درﻳﺎ دﻓﻊ ﺷﻮد و اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ آن ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ واﺣﺪ ‪ 142‬ﻣﻲ رود ﺗﺎ ﺳﻮزاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫آب ﻫﺎي ورودي ﺑﻪ واﺣﺪ‪ ،‬در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺑﻪ دراﻣﻬﺎي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه )‪ (Feed.Drum‬وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ‬

‫درام ﻫﺎ ﻣﻘﺪاري از ﮔﺎزﻫﺎي ﺗﺮش از ﻣﺎﻳﻊ ﺟﺪا ﮔﺸﺘﻪ و از ﺑﺎﻻي درام ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ LP.Flare‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ درام ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﻘﺪاري از ﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺳﺮرﻳﺰ ﺷﺪن از‬

‫روي ﻳﻚ ‪ ،Weir‬از آب ﺗﺮش ﺟﺪا ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬

‫ﺗﺎﻧﻚ ‪ Off Spec‬ﻳﺎ ‪ ،Burn Pit‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬آب ﺗﺮش‪ ،‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ درام ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج‬

‫اﺣﻴﺎ ﻳﺎ )‪ (Stripper‬ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮج داراي ‪ 23‬ﻋﺪد ﺳﻴﻨﻲ از ﻧﻮع ‪ Perforated‬اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ‬

‫ﺑﺮج‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮارت ﺗﻮﻟﻴﺪي از ﺑﺨﺎر ﻛﻢ ﻓﺸﺎر‪ ،‬آب را ﮔﺮم ﻛﺮده وﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي را از آن ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺎرات ﺧﺮوﺟﻲ از ﺑﺎﻻي ﺑﺮج‪ ،‬ﭘﺲ از ﺧﻨﻚ ﺷﺪن در درام ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه وﮔﺎزﻫﺎي اﺳﻴﺪي آن‬

‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ LP Flare‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺟﻤﻊ ﺷﺪه در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج وارد ‪ Reboiler‬ﺷﺪه و ﻣﻘﺪاري از آن ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮج وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ آن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ )‪ ،(Reboiler‬ﭘﺲ از ﭘﻤﭗ ﺷﺪن و ﺧﻨﻚ ﺷﺪن در ﻛﻮﻟﺮﻫﺎي ﻫﻮاﺋﻲ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫واﺣﺪ ‪ 129‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در واﺣﺪ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬از ﺳﻮد ﺳﻮزآور ﻧﻴﺰ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻮاﻗﻊ ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل ‪PH‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪156‬‬
 ‫‪South Pars Gas Complex‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ (1.3.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از واﺣﺪ اﺣﻴﺎء آب ﺗﺮش ‪ -‬واﺣﺪ ‪109‬‬

‫‪157‬‬
‫‪158‬‬
‫)‪(S.P.G.C.‬‬
‫‪South Pars Gas Complex‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ (2.3.4.2‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ واﺣﺪ اﺣﻴﺎي آب ﺗﺮش ‪ -‬واﺣﺪ ‪109‬‬