Nabi

Öz
Edebî metinlere uygulanan farklı analiz metotları metinlerdeki edebî değeri ortaya koyma hususunda önemli bir yere sahiptir. Bu durumun bir sonucu olarak, son zamanlarda, edebiyat metinlerinde sanatsal değeri bulma ve metni çözümleme konusunda analiz metotları önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Farklı disiplinlerden gelen ve farklı kuramsal arka planlara sahip araştırmacılar, edebî metinlere farklı yönlerden yaklaşarak, okuyucunun konuya ilişkin farklı bakış açıları geliştirmesi yolunda önemli yaklaşımlar getirmişlerdir. Edebî metinlerde, metnin anlam katmanlarını inceleyen ve metnin büyüsünü araştıran yaklaşımlardan bir tanesi de ontolojik analiz yöntemidir.
Bu çalışmada, edebî metinleri varlığın katmanlarının temelinde inceleyen ontolojik analiz metodu hakkında özetleyici mahiyette bilgi verildikten sonra, Nâbî’nin “gelür gider” redifli gazeli ifade, anlam, obje ve kader basamakları dikkate alınarak ontolojik analiz yöntemiyle yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Divan Şiiri, Nâbî, Gazel, Ontolojik Analiz Metodu.

Abstract
The different analysis methods applied to literary text has an important place about reveal the value of literary texts. As a result of this condition, recently, analysis methods has begun toplay an important role on the literary texts about the analyzing of the text and finding artistic value of text. Researchers who coming from different disciplines and having different theoretical backgrounds, have brought different perspectives in the manner of improve the different perspectives of reader on the issue there by approach literary texts in different ways. In the literary texts,  one of the approaches to examining in sememic stratum of text and the investigating on the magic of the text, is ontological analysis method, too.
In this study, after giving summariser information about the ontological analysis method which investigates on the basis of these memic stratum of literary texts, Nâbî’s ghazal rhyme with “gelür gider” was interpreted with Ontological Analysis Method taking account of expression, meaning, object and fate layers.
Keywords: Divan Poetry, Nâbî, Ghazal, Ontological Analysis Method.

Öz Nâbî'nin nesir alanındaki eserlerinden biri olan Münşe'ât, dâhil olduğu edebî türün en önemli birkaç eseri arasında yer alır. Eser, Nâbî'nin özel ve edebî yaşamı hakkında gün yüzüne çıkma-mış pek çok konuya ışık tutar. Münşe'ât-ı Nâbî, bir aydın ve sanatkâr olarak Nâbî'nin devlet ve sanat adamları başta olmak üzere, devrin pek çok önemli şahsiyetiyle kurduğu ilişkilerin seyrini tespit etmek bağlamında aydınlatıcı bilgiler içerir.Bugüne kadar Münşe'ât-ı Nâbî'nin tamamı üzerine derinlikli çalışmaların neredeyse hiç yapılmamış olması, Nâbî ve Münşe'ât'ıyla ilgili bir takım eksik veya yanlış bilgilerin iyice yerleşmesine neden olmuştur. Münşe'ât-ı Nâbî'nin isim-lendirilmesi, kimin tarafından tertip edildiği ve metin başlıklarının kimin tarafından konulduğu gibi hususlar çözülmesi gereken meselelerdendir. Bu meselelerin açıklığa kavuşturulması, esere ait bütün nüshaların bütüncül bir yaklaşımla ele alınmasıyla mümkün olabilir. Anahtar kelimeler: Nâbî, Münşe'ât-ı Nâbî, Mürettip, Nüsha, Müstensih.  Bu makale, " Münşe'ât-ı Nâbî (İnceleme, Tenkitli Metin) ve Münşe'ât-ı Nâbî'de XVII. Yüzyıl Yansımaları " adlı doktora tezimizin bir bölümünden üretilmiştir.