Middelnederlandse Literatuur

Van den vos Reynaerde bewerkt voor groot en klein n.a.v. Koos Meinderts (bewerker), De schelmensteken van Reinaert de Vos Hoorn: Uitgeverij Hoogland en Van Klaveren, 2018. € 17,50. Kleine bijdrage over de verhouding tussen het boek van Meinderts en de oorspronkelijke tekst. Dit is een uitgebreide en herziene versie van het artikel 'Een weerspiegeling van een middeleeuwse bespiegeling' dat 4 december op Neerlandistiek.nl geplaatst is.

Karel (Charlemagne), Elegast, and Eggeric are the three main protagonists of the medieval Dutch epos Karel ende Elegast. Each of them is a knight, but represents different characteristics. The Monarch, the Outlaw, and the Traitor share some chivalric values but present contrasts in their behaviour. This article examines these three characters and their relationships to chivalry. It focuses on the image of chivalry in the epos, and not on the historical aspects of knighthood. As it is one of the fi rst publications in Poland on Middle Dutch texts, it also outlines the chivalric literature in the medieval Low Countries.

In dit artikel wordt de opvatting naar voren gebracht dat de pays aan het slot van 'Van den vos Reynaerde' beschouwd moet worden als een echte verzoening is tussen koning Nobel en zijn baronnen Bruun en Isegrim. De zoen die gemaakt wordt, voorkomt een allesvernietigende vete tussen de koning en zijn machtige baronnen.
P.s Het exemplaar dat gebruikt is afkomstig uit de UB. De aantekeningen zijn niet van mijn hand.

Zoals elke student in Vlaanderen ontmoette ik de lepe vos op de middelbare school. Dit vossenverhaal, dat het midden houdt tussen een morele spiegel en een humoristische satire, is een essentieel deel van het West-Europese collectieve geheugen. De figuur van de vos staat voor het goede én het kwade en Reynaert is zowel elegant én moorddadig; een dier  om te bewonderen én tegelijk te haten, een monster of een schurk, een engel of een duivel?
In de komende pagina’s zal ik het over die ambiguïteit hebben, ik zal nagaan of Reynaert het label held of schurk verdient, of iets wat tussen beide archetypes ligt (deel 1 en 2), ik zal aan de hand van een reeks voorbeelden uit de tekst deze ambiguïteit kaderen (deel 3) en besluiten met de resultaten van een enquête die ik in mei 2019 hield bij een grote groep leerlingen (vijfde jaar secundair onderwijs) om na te gaan hoe zij Reynaert labelen en vooral om te weten te komen hoe zij deze vos en zijn ambiguïteit ervaren in de 21ste eeuw (deel 4).

In dit artikel wordt de opvatting dat het slot van de Reynaert een omkering is van het Jesajaanse vredesvisioen kritisch getoetst. Verdedigd wordt de opvatting dat de ram Belijn als priester handelde tegen de kerkelijk voorschriften door een mis op te dragen voor iemand die in de kerkelijke ban is.

In dit artikel wordt kritisch onderzocht of het woord 'vijte' in de proloog van de Reynaert beschouwd kan worden als een genreaanduiding. Er wordt geconcludeerd dat de dichter het woord 'vijte' gebruikt om te laten merken dat zijn verhaal geen 'boerde' is.
Dit artikel is een tweede keer geüpload na een computerprobleem.
(381v en 20d).

This paper undertakes a spatial reading of the Middle Dutch religious epic poem Beatrijs by focusing on how representations of physical spaces and places in the text interact with instances of prayer and miracles. A vantage-point for this interpretation is Aron Gurevich’s adaptation of Mikhail Bakhtins’ concept of the chronotope. The function of topography in Beatrijs is additionally investigated using the interpretative practice of geopoetics to determine that physical space is not merely a passive backdrop but can be regarded as an actor of the events unfolding in the plot, actively impacting the protagonists’ behaviour and psychological condition.

The morality play Elckerlijc is one of the few texts mentioned in almost all Dutch canon lists. It is no surprise that this is one of the few medieval Dutch texts transferred into different languages and cultures. There are two Polish texts based on it, the fi rst from 1921 by Jarosław Iwaszkiewicz (Kwidam), the second from 1933 by Stanisław Helsztyński (Każdy (Everyman): średniowieczny moralitet angielski). The text was though never directly translated into Polish from Dutch. The main issue is whether these translations have infl uenced the image of Dutch literature in Poland. It appears that secondary literature has seen the plays of Iwaszkiewicz and Helsztyński only as transfer of German or English literature and ideas and that it is rarely known that the original story originates from the Netherlands.

Ter gelegenheid van het afscheid van mijn gewaardeerde collega, Hans Mol, is een rijkelijk gevulde bundel verschenen. Ik had het genoegen om daarin een bijdrage te schrijven waarin ik de opschriften op de stadsklokken van Utrecht (1471) en Haarlem (1473) onderzoek en plaats binnen een ruimere zoektocht naar het functioneren van dergelijke klokken binnen de openbare ruimte.

In de jaren dertig van de twintigste eeuw merkte J.W. Muller op dat tussen de Duitse Reinhart Fuchs en Van den vos Reynaerde overeenkomsten betaan die niet te vinden zijn in de Roman de Renart, die beschouwd wordt als de bron van zowel het Nederlandse als het Duitse gedicht. Deze overeenkomsten doen vermoeden dat de dichters van deze gedichten ook kennis hadden van een oudere, waarschijnlijke orale traditie, en daarvan ook gebruik maakten.

The boundaries of reception: the many paths of medieval Dutch literature to Poland Medieval Dutch literature has not been translated into Polish all that often. There are consequently not many direct receptions to be analysed in the traditional methodology of reception theory. More detailed research reveals, however, additional cultural residues of Middle Dutch literature in Modern Poland (after 1918). This article outlines the possibility of a broader approach in which reception of literature is more comprehensive and draws from the methodological background of biblical studies.

Mijn eerste Reynaertartikel. Na meer dan 20 jaar heeft het een bijzondere relevantie gekregen omdat het vermeld wordt in het wetenschappelijke commentaar op de Nederlandse grondwet. Wel te lezen in samenhang met 'Vrede en pays'. http://www.nederlandrechtsstaat.nl/grondwet/artikel.html?artikel=122##artikel122

Artikel n.a.v. Edouard Léonard, Een studie over het probleem van de Reinaert-proloog (onuitgegeven proefschrift, Luik, 1949), verschenen in: Tiecelijn 29, Jaarboek 9 van het Reynaertgenootschap, 2016.
In 1950 werd het proefschrift van Léonard bekroond door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, maar tot een uitgave kwam het niet. Léonards studie is echter nog steeds van belang voor de studie van de geschiedenis van het vak doordat helder uiteengezet wordt hoe de Reynaertstudie zich bewoog tussen argument en autoriteit. Ook Léonard kon zich niet onttrekken aan de autoriteit van de dominante geleerde van zijn tijd, pater J. Van Mierlo.