Yaklaşık son yarım asırlık süreçte, yeni küresel ekonomik ortamın getirmiş olduğu yenilikler ülkeleri bu sürece uygun politikalar geliştirmeye yönlendirmiştir. Bu süreç günümüzde ülkeler için iktisadi refahın öncül bir davetçisi ve sosyal...
moreYaklaşık son yarım asırlık süreçte, yeni küresel ekonomik ortamın getirmiş olduğu yenilikler ülkeleri bu sürece uygun politikalar geliştirmeye yönlendirmiştir. Bu süreç günümüzde ülkeler için iktisadi refahın öncül bir davetçisi ve sosyal gelişmişliğin ise temel bir göstergesi haline dönüşen eğitim ve sağlığa atfedilen önemi daha da artırmıştır. Beşerî sermaye olarak adlandırılan insan gücü kaynağının oluşmasına doğrudan etki eden eğitim ve sağlık, bireylere ve bu bireylerden oluşan topluma iktisadi, sosyal, siyasal vb. açıdan fayda sağlamaktadır. Eğitim harcamaları, eğitim hizmetinin gerçekleştirilmesi için sarf edilen tüm harcamalar olarak ifade edilirken sağlık harcamaları ise; sağlığın muhafaza edilmesi ve geliştirilmesi maksadıyla yapılan tüm harcamalardır. Her iki harcama türünde meydana gelecek bir artış bireylerin mevcut ve ileriki yaşamları üzerinde (gelir artışı, yaşam süresinin uzaması gibi) pozitif etkiler yaratmaktadır. Aynı zamanda eğitim ve sağlığa yapılacak fiziki yatırımların pozitif getirileri ile ekonomik kalkınmanın sağlanması arasında da bir ilişki söz konusudur. Pozitif dışsallığı ve sosyal faydası sosyal maliyetinden büyük olan, sosyal devlet anlayışının hâkim olduğu ülkelerde yüksek düzeyde kamu tarafından sunulan eğitim ve sağlığa dair literatürde ayrı ayrı yapılmış çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalarda her iki harcama türü; kamu harcamaları, ekonomik büyüme gibi olgularla nedensellik ilişkisine tabi tutulmuştur. Ancak birbirini destekleyen ve ortak paydada değerlendirilen her iki olguyu birlikte ele alıp uzun dönemde analizini yapan çalışma sayısı oldukça azdır. Bu çalışmanın amacı eğitim ve sağlığa kamu tarafından ayrılan kaynakların uzun dönemde gelişimini ortaya koymaktır. Bu bağlamda eğitim ve sağlık harcamalarına dair uluslararası alanda paylaşılan ilk veriden günümüzde paylaşılan son veriye kadar geçen sürede harcamaların gelişimi analiz edilmeye çalışılmıştır. Oluşturulan veri setinde ikincil değişken olarak ise GSYH kullanılmış, eğitim ve sağlık harcamalarının toplam ülke çıktı miktarı içerisinden aldığı pay değerlendirilmiştir.
