… τῇ μὲν ἡλικίᾳ πρότερος … τοῖς δ' ἔργοις ὕστερος…: relacja między Anaksagorasem i Empedoklesem według Arystotelesa, kilku zapomnianych komentatorów antycznych i niektórych słynnych uczonych współczesnych Ze słynnego passusu w...
more… τῇ μὲν ἡλικίᾳ πρότερος … τοῖς δ' ἔργοις ὕστερος…: relacja między Anaksagorasem i Empedoklesem według Arystotelesa, kilku zapomnianych komentatorów antycznych i niektórych słynnych uczonych współczesnych
Ze słynnego passusu w Metafizyce Arystotelesa (984 a8-16) wynika jasno, że Anaksagoras urodził się wprawdzie wcześniej niż Empedokles, lecz to myśliciel z Akragas opublikował dzieła swe szybciej. Zaskakuje to, iż niemal jednogłośnie się przyjmuje, że fakt ów decyduje o hierarchii między Anaksagorasem i Empedoklesem: niemal wszyscy badacze zakładają, że starszy myśliciel był mocno zależny od młodszego.
W artykule swoim staram się pokazać, iż aby utrzymać taki obraz historii filozofii starożytnej niektórzy słynni uczeni współcześni czynią zły użytek ze świadectw i wyrządzają krzywdę nie tylko Stagirycie i Klazomeńczykowi, lecz również owej przyzwoitej mniejszości badaczy, którzy nie czują się zdolni przeoczyć faktu, że – według Alkidamasa – to Empedokles wysłuchał wykładów Anaksagorasa i mu zazdrościł, a nie – vice versa.
***
… τῇ μὲν ἡλικίᾳ πρότερος … τοῖς δ' ἔργοις ὕστερος…: the Relation Between Anaxagoras and Empedocles According to Aristotle, Several Forgotten Ancient Commentators and Some Famous Modern Scholars
ABSTRACT: A famous passage in Aristotle’s Metaphysics (984 a8-16) clearly implies that although the Clazomenian sage was born earlier than the philosopher from Acragas, it was Empedocles who was faster in publishing his own works. Surprisingly, it is almost unanimously assumed that this fact is decisive in establishing the hierarchy between Anaxagoras and Empedocles: almost all scholars presume that the older thinker depended heavily upon the younger.
In my article I try to show that in order to maintain such image of the history of ancient philosophy some famous modern scholars misuse the testimonia and abuse not only Aristotle and Anaxagoras, but also that decent minority of researchers who feel unable to overlook the fact that – according to Alcidamas – it was Empedocles who had heard Anaxagoras and was jealous of him, not vice versa.
