Aday İmajı

Seçimlerde oy verme bir seçmen davranışıdır. Dünyada seçmen davranışının hangi motivasyon unsurlarıyla gerçekleştirildiği birçok siyasi partinin de ilgisini çekmektedir. Demokrasinin en nihayetinde rekabetçi bir piyasa ekonomisinde olduğu gibi şirketler yerine siyasi partiler tarafından kullanılan piyasa argümanlarıyla konsolide edildiği dikkate alındığında, bahsi geçen ilginin seçmen davranışlarını etkilemeye yöneldiği görülebilmektedir. İmaj kavramı bu bağlamda tercih belirleyici faktör olarak okunmaktadır. Bu araştırmanın konusu, seçmenlerin gerek genelde gerekse yerelde siyasi tercihlerini yansıtırken belirleyici olduğunu düşündükleri imaja bağlı faktörlerin ağırlıklarının tespit edilmesidir. Çalışmada imaj teorisi tanımlanarak; çalışmanın konu ve amacı özelinde imaj kategorileri oluşturulmuştur. a) Parti imajı; seçmenlerin tercihlerinde parti liderinin ve yereldeki siyasi aktörlerin önüne geçen ideolojik düzeyde karar alma motivasyonuyla ilişkilendirilen ilk kategoridir. b) Lider imajı; siyasi partinin önüne geçen ideolojik karar alma motivasyonuyla ilişkilendirilen bir diğer kategoridir. Son kategori c) yerelde siyasi aktörlerin imajı (belediye başkanı ve/veya milletvekili imajı) ise pragmatik karar alma motivasyonuyla ilişkilendirilen üçüncü bir kategoridir. Bu çalışmanın amacı; belirlenen kategoriler arasında kurulan ilişki bulgularıyla iki temel soruya cevap verebilmektir. S1: Seçmenlerin yerel seçim tercihlerinde pragmatik karar alma motivasyonu, ideoloji düzeyinde geçişkenliğe neden olmakta mıdır? S2: Seçmenlerin genel seçim tercihlerinde ideolojik karar alma motivasyonu, pragmatik karar alma motivasyonunun önüne geçmekte midir? Araştırmanın veri edinme aşamasında 400 kişi üzeri hedef kitlenin Karaman il merkezinde bulunan 63 mahalle içerisinden tesadüfî örneklem ile belirlenmesi ve kitleye yönelik veri edinme tekniği olarak anket tekniğinin uygulanması planlanmıştır. İlaveten edinilen verilerin analizinde SPSS programında varyans analizi (Anova) ve t-testinin uygulanması uygun görülmüştür. Anket formu, demografik verilere ulaşabilme imkânını tanımakla beraber siyasal görüşü ve değişkenlik arz eden faktörlerin neler olduğunu/ olabileceğini anlamayı kolaylaştıran sorulardan oluşturulacaktır. Anket sorularının ulaştırılacağı ilk adresler mahallelerin muhtarlıkları olarak hedeflenmiştir. Bu sayede mahallelerin siyasi topografyası betimlenebilecek, ön varsayım olarak sosyo-ekonomik durumlar ile ilişkilendirilebilecektir.

Siyasal iletişim, siyasetin tüm açmazlarından kurtulmak, iktidar yolunda kendilerine oy veren seçmenlerin parti ile olan diyaloglarını sağlamanın yanı sıra seçmenlerin partiye olan bağlılıklarını devam ettirmek, yeni seçmenler elde etmek hatta devlet yönetimini kolaylaştırmak gibi çeşitli amaçlar için sıklıkla zikredilen bir kavram olarak değerlendirilmektedir. Özellikle 1950'li yıllara kadar propaganda ağırlıklı olarak yürütülen seçim stratejilerin, hızlı bir değişme uğradığı ve siyasal kampanyalara dönüştüğü bilinmektedir. Siyasal kampanyalar da, özellikle seçmenlerin oy verme davranışlarını belirli bir partiye veyahut belirli bir aday lehine yöneltmek ya da bu davranışı güçlendirecek tüm faaliyetler olarak ortaya çıkan bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Siyasal kampanyalar süresince çeşitli konuşmalar, programlar, müzikler ve görseller hazırlanmaktadır. Hazırlanan her materyal, seçmen davranışını etkilemek için oluşturulmaya çalışılan imajın pekiştirilmesi amacını gütmektedir. İmajların seçmenlerin zihinlerindeki oluşumunda en fazla etkisi olduğu düşünülen materyallerin başında görseller gelmektedir. Seçim için oluşturulan görsellerin tasarımında; kampanya süreci, parti imajı, tasarım ilkeleri gibi çeşitli unsurlar gözetilirken aynı zamanda gizli mesajlar da yerleştirilmektedir. Afişlerdeki gizli mesajların ortaya çıkarılmasında temel olarak göstergebilimden faydalanılmaktadır. Bu neden doğrultusunda 1 Kasım 2015 Erken Genel Seçimleri sonucunda meclise girmeye hak kazanan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) ve Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) seçim afişleri göstergebilimsel açısından yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada incelenen fotoğraflar adı geçen siyasi partilerin sosyal medya hesaplarından, haber sitelerinden ya da partilerin kendi internet sitelerinden alınmıştır. Ayrıca
1 Kasım 2015 Erken Genel Seçimlerinde kullanılan fotoğraflar analiz
edilirken seçmenlere verilmek istenen mesajların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Yapılan inceleme sonucunda adı geçen partilerin seçim kampanyalarında kullandıkları afişlerde örtülü mesajların varlığı belirlenmiştir.