risker
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « risk- » (« risse ») avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀis.ˈke/ /ʀis.ˈkɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀis.ˈke/
- Ricepeures : ris·ker
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | riskêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | riskez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | riscans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | riskêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | riskêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | riskéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | riskêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | riské |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
risker
- (viebe å coplemint) fé ene sacwè sins sawè si ça serè bén por vos u nén.
- I s' dispaitchèt tot doûçmint
Po nén toumer sol flaxhård
Et s' i voeyèt k' l' afwaire va roed
Divant do risker leu veye
I leyèt fé les bordjeus
— Li camrade dè l'joie, Chanchet Barillié, 1852 (fråze rifondowe). - Les dmeys djonnes omesdi måle goviene,
Si dnént radjoû, zels, el minme coine
Po risker leus çanses ås cwårdjeus
Ou wadjî les tiesses ou les peyes. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.42, “Li Plèce Grétry” (fråze rifondowe).
- I s' dispaitchèt tot doûçmint
- (viebe å coplemint) ataker ou emantchî ene sacwè d' noû.
- Vos ki rtrovez todi l' minme note
Ezès scrijhaedjes ki dj' a riské
Ni m' traitîz nén d' pôve ou d' nanote
Et leyîz m' dabôrd espliker— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
- Vos ki rtrovez todi l' minme note
- (v. sins coplemint) esse probåbe k' ene sacwè si fwaiye.
- Et si, a l’ plaece d’ aroufler a l’ etermint come on tchén dvins on djeu d’ beyes, la k’ riskêye co di s’ fé atouwer et d’ aveur des rujhes, i rawådreut on djoû u deus en èn oté ? — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- Metchant gamén d' aler risker d' atraper macsigrogne — Firmin Callaert (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) prinde des risses.
- Li bêté s’ risquêye
Foûs dèl’ neûristé,
Tapant sès bwèrgnêyes
So lès tchamps d’seûlés
— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.165.
- Li bêté s’ risquêye
- (viebe å prono) (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») aler ene sawice nén foû dandjî, fé ene sawè d' dandjreus.
- Tot li binde di moxhons a vlou a vlou dårer sol hoûlote pol distrure, mins l’ laide biesse s’ a stî catchî come ene volresse, et ci n’ est ki cwand il a fwait spès k’ ele s’ a co bén oizou risker a l’ ouxh — Anatole Marchal, Li Dérène Chîje, p. 155 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- risker gros .
- On riskêye gros, a ç' djeu d' tirlibibi la.
- risker èn iy: taper èn ouy
- risker l' paket
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Contråve
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]ataker ou emantchî ene sacwè d' noû
- Francès : entreprendre (fr), composer (fr)