[go: up one dir, main page]
Aller au contenu

hossî

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje * « hottisô » adon parint avou l' neyerlandès «hotsen», «hutsen» et l' francès «hocher», «hochet»; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

Viebe

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) hosse
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) hossîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) hossans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) hosnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) hosrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) hossive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) hosse
pårt. erirece (dj’ a, vos av) hossî
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

hossî

  1. (v. sins coplemint) bodjî d' on costé et d' l' ôte.
    • Dj' a on dint ki hosse.
  2. (v. sins coplemint) (po ene usteye avou on mantche) bodjî ey esse presse a s' dismantchî.
  3. (v. sins coplemint) (imådjreçmint) esse presse a mori.
  4. (v. sins coplemint) bouter (ovrer), puvite dins des fråzes di noyaedje.
    • On a bråmint des djins toumetnant ki divnèt vayants cwand s' adjixh di s' diner do plaijhi; pol resse vos n' les såriz fé hossî. — René Painblanc.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

II. [v.c.]

  1. bercî (berlondjî douçmint).
    • Alez hossî vosse pitite sour.
    • Nos n'avans nén maryî totes les cenes ki ns avans hossî.
    • Vî walon, hossîz mes orayes disk' å dierin djoû di m' veye — Nicolas Defrecheux (fråze rifondowe)..
    • A poenne ashiowe, li grand-mere s’ essoctêye,
      L’ vint hosse li crole moussant foû di s’ madou— Martin Lejeune, "L’orake dèl magriyète" (fråze rifondowe).
    • C' est vos ki hosse e mi åme li tchanson del Hesbaye
      Ki s' sitåre lumcinante so nos beas prés floris,
      Nos dveres et nos cortis— Louis Lagauche, "L' inmant", Tchanson po l’ Mouhagne, (1947), p. 141 (fråze rifondowe).
    • Coûtchî so m' vinte, a l' ombe d' ene melêye, dji leye hossî m' sondje. — Marcel Hicter (fråze rifondowe).
    • Volà deûs grossès-eûres d’ôrlodje
      Qu’èle vis hosse so s’ brès´ tot tchantant
      Èl’ plèce qui vos dwèrmîz-st-è hotche
      Come on brave pitit coûr d’èfant.
      — Ernest Brassinne.
    F. bercer.
    hossî les orayes esse plaijhant a-z ôre, tot cåzant d' on lingaedje, d' ene muzike.
  2. fé berlondjî.
    • Ni hossîz nén tant l' termosse; vos l' sipiyroz.
    • Po-z etinde leus badjawes,
      Et lzî vey hossî leus cous,
      Pus d’ on vijhén vineut a s’ finiesse. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.121, “Nos Bottresses” (fråze rifondowe).
    cwand ti l' årès, tel hosrès dijhêye a onk ki s' rafeye d' ene sacwè k' i n' a nén co. On dit ossu : "Ni vind l' oû k' est co å cou del poye."
    F. Ne te réjouis pas trop vite.

Ratourneures

  1. aveur li cour ki hosse : esse presse a rnåder.
  2. hossî e mantche
  3. i n' hosse nén co : il est co bén po on vî ome.

Parintaedje

Sinonimeye

Ortografeyes

Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : C65

Ratournaedjes

bodjî d' on costé et d' l' ôte

Pårticipe erirece

singulî pluriyal
omrin catchî catchîs
femrin catcheye catcheyes

hossî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "hossî".

Addjectif

singulî pluriyal
omrin hossî hossîs
femrin padrî hosseye hosseyes
femrin padvant hosseye hosseyès

hossî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. k' est hossî.
    • I fåt briber l' crossete k' on vs dene come a ene viye biesse,
      Et kxhiyî s' some a l' ouxh avou ene pire dizo l' tiesse,
      Hossî des côps d' rahia d' ene volêye di coirbås— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.43 (1929), "Li walon’rèye" (1916) (fråze rifondowe).

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

hossî
Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=hossî&oldid=401100»