qiynamoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qiy-na-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QIYNA- 'ozor ber-', 'azobla-'. Komila ohsab holdi, uni baland poshnali, hoshihday ixcham tuflisi h i y n a r edi (Oybek). Bu feʼl eski oʻzbek tilida qadimgi turkiy tildagi ' jazo',' qiynoq' maʼnosini anglatgan qïyïn soʻzidan (ДС, 441) -a qoʻshimchasi bilan. ^*t
www.21uoig.sot
yasalgan; koʻshimcha qoʻshilganidan keyin ikkinchi boʻgʻin-dagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: qïyïn + a = qïyïna— > qïyna— > qiynä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Jisman yoki ruhan ozor bermoq, aziyat yetkazmoq, azob-uqubatga, qiyin ahvolga solmoq. ◆ Tish ogʻrigʻi meni qiynayapti. Uni tashnalik qiynayapti. m ◆ Anvar qiynamay, ozor bermay, zaxasiz kapalak tutib kelganlarga sabogʻini oʻqitib qoʻyish bilan mukofot berar edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Komila oqsab qoldi, uni baland poshnali, qoshiqday ixcham tuflisi qiynar edi. Oybek, „O“ .v. shabadalar. ◆ Nimaga indamaysiz, Hayotxon? Gapiring, yo meni qiynagani chiqqanmidingiz? M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Qudam ikkovimiz basma-basiga orzu-havas deb, bolalarni qiynab qoʻyibmiz. "Mushtum" .
2 s. t. Biror jihatdan cheklamoq, qismoq, muhtoj qilmoq, zoriqtirmoq. ◆ Ovqatdan qiynamoq. Puldan qiynamoq.
3 Maxsus usullar bilan azob bermoq, azoblamoq, qiynoqqa solmoq. ◆ Qiynab soʻroq qilmoq. shsh Bosqinchilar unga sira tinim bermay urmoqda va qiynamoqda edilar. Gazetadan . ◆ Fashistlar Hasanovdan oʻzlari uchun kerak boʻlgan maʼlumotlarni soʻrab, qiynay boshladilar. T. Rustamov, „Mangu jasorat“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚИЙНАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qiynamoq
1 мучить, изводить; tashnalik meni qiynayapti меня мучит жажда; vijdon azobi qiynayotir совесть мучит; bola injiqlik qila berib, hammani qiynab yubordi ребёнок всех извёл своими капризами;
2 пытать, подвергать пыткам, истязать;
3 стеснять, притеснять;
4 затруднять, ставить в затруднительное положение.