nuqta
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]nuq-ta
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. "ikZz — nuqta; punkt, post; tomchi; tinish belgisi
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Makon yoki fa-zodagi maʼlum bir oʻrin; punkt. ◆ Bir nuqta-ga tikilib qolmoq. m ◆ Har vaqtdagidan koʻrkamroq, tiniqroq koʻringan toʻlin oy samoning bir nuqtasida qotgan kabi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Darak ran va tinch ohang bilan ayti-ladigan undov ran oxirida, shuningdek, shartli qisqartmalarda qoʻllanadigan tinish belgisi (.).
- Gapga nuqta qoʻymoq Gapni tugatmoq, borayotgan bahs-munozarani toʻxtatmoq, yakunlamoq. Ikki (yoki qoʻsh^ nuqta Uyushiq boʻlaklar umumlashtiruvchi soʻzdan keyin, shuningdek, koʻchirma gaplar muallif gapi-dan soʻng kelganda qoʻyiladigan tinish belgisi (:). Koʻp nuqta Matnda tushirib qol-dirilgan parcha oʻrniga, mazmuni tugamagan gaplar oxiriga qoʻyiladigan uch nuqta (...).
3 Nota yozuvi, geografik xarita, plan kabilarda biror narsaning shartli ifo-dasi boʻlgan belgi(.). ◆ Shaharning planini keltirib berdi va dorilfununga boradigan tramvay yoʻlini qizil siyoh bilan chizib, tushiladigan yerlarga qizil nuqtalar qoʻydi. A. Qahhor, „Sarob“ .
4 Maʼlum bir tarmoqli tizimda biror tarmoq, narsa oʻrnashgan joy, punkt. ◆ Pulemyot nuqtasi. Savdo tarmoqlarining nuq-talari. m Artilleriya xuddi roʻparadan ot-ganday dushman okoplarini, oʻt ochish nuq-tamrini birin-ketin tor-mor qilmoqda edi. A. Qahhor, Oltin yulduz.
5 Matematikada, mexanikada, fizikada oʻlchovi yoʻq punkt, oʻrin, kesmalar chegarasi. ◆ A nuqta bilan B nuqta orasi. Toʻgʻri chiziq-larning kesishgan nuqtasi.
- Tayanch nuqtasi fiz. Richag tayangan joy. Urinish nuqtasi mat. Bir chiziqning ikkinchi chiziqqa urinib oʻtgan yeri.
6 fiz. Moddaning bir holatdan ikkinchi holatga oʻtish payti, chegarasi (harorat bilan bogʻliq). ◆ Qaynash nuqtasi, Muzlash nuq-tasi. Erish nuqtasi.
7 Voqea, hodisa, ijtimoiy taraqqiyot va sh.k. jarayonlarda maʼlum bir payt, chegara.
- Nuqtai nazar q. nazar.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]НУҚТА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
nuqta
1 точка; ◆ qoʻsh nuqta грам. двоеточие; ◆ koʻp nuqta грам. многоточие; ◆ nuqtai nazar точка зрения, концепция; ◆ davlat nuqtai nazaridan с государственной точки зрения; ◆ nuqta qoʻymoq ставить точку; ◆ nuqtagacha oʻqib qoʻymoq дочитать до точки;◆ bir nuqtaga tikilmoq или ◆ koʻzni bir nuqtaga tikmoq уставиться в одну точку;
2 физ., мат. точка; ◆ qaynash nuqtasi точка кипения; ◆ tayanch nuqtasi точка опоры; ◆ urinish nuqtasi точка касания;
3 пункт, точка (как часть системы); ◆ savdo tarmoqlarining nuqtalari торговые точки (магазины, ларьки, палатки); ◆ oʻt ochish nuqtalari воен. огневые точки; ◆ pulemyot nuqtasi воен. пулемётное гнездо.