esa
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]e-sa
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Qadimgi Turkiy *e(r)moq fe’lining tuslanishlaridan biri.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Bogʻlama vazifasini bajaradi; boʻlsa. ◆ ..burni bir oz beoʻxshovroq esa-da, lekin uning umuman yuz bichimi kelishgan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Shaxs, narsa, hodisalar ketma-ketligida oʻzi birikib kelgan soʻz bildirgan shaxs, narsa yoki hodisani boshqalariga nisbatlab, ajratib qayd etadi. ◆ Men esa uni ovuntirishga, yupatishga urinardim. "Guldasta" ◆ Men esam bir vahshiy qushdurman. Komil Xorazmiy, „Latoif-uz-Zaroif“ ◆ Test yakuni: kim auditoriyaga, kim esa yaylovga. ◆ Qirqinchi yillardan keyin esa umuman geologlar bormagan. S. Karomatov, „Oltin qum“ . ◆ Misrda roʻy bergan mana bu voqea esa hammasidan oshib tushadi. "Fan va turmush" . ◆ ..xodimlarning qaysi biri “qisqartirilishini”, kim esa ishda qolishini hal qilishiga toʻgʻri keladi. ◆ Undan narida esa "ustod" Mirsalimov chala boʻgʻizlangan qoʻydek pixillab xurrak otardi. "Guldasta" . ◆ Agar tongda ikki muchangiz sog’-omon uyg’ongan esangiz, siz bundan buyon ko’zini ocholmaydigan 1 million kishidan baxtiyorroqsiz. „Dunyodagi barcha insonlarni yuz kishiga qisqartirilsa…“
3 shv. Unday boʻlsa, u holda. ◆ Esa, Oqqiz, borib sen ham koʻrib kelchi. "Ravshan" . ◆ Choyxonachi yuziga fotiha tortib nasihat qildi: -Esa, bundayin oʻtirma.. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЭСА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
esa
1 же, а; что касается; ◆ u ishlaydi, men ~ oʻqiyman он работает, а я учусь; ◆ poyezd yarim soatdan keyin joʻnaydi, sen ~ hali tayyor emassan через полчаса отправляется поезд, а ты ещё не готов; ◆ ~-da... хотя и...; ◆ u kelgan ~-da, ishga chiqqani yoʻq он хотя и приехал, но на работу ещё не вышел;
2 обл. тогда, в таком случае; Esa, Oqqiz, borib sen ham koʻrib kel-chi («Равшан») Тогда, Ак-кыз, и ты сходи, посмотри; ◆ yoʻq ~ иначе, а то, в противном случае (см. также yoʻqsa); ◆ tez boʻl, yoʻq ~ kechikib qolasan торопись, иначе опоздаешь.