[go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

Transheya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shahar gazquvurini taʼmirlash chogʻidagi transheya

Transheya ( inglizcha: trench — ariq) — tuproqda, odatda, trapetsiyasimon kesim boʻyicha va kerakli uzunlikda (oʻn metrdan ming kilometrgacha, gaz-neft quvurlari oʻtkazishda) qazilgan ochiq chuqurlik.

Qadim va oʻrta asrlarda transheya (xandaq) — shahar, qalʼa, qoʻrgʻon va mudofaa istehkomlarini dushman hujumidan ehtiyot qilish maqsadida ularning tashqi devori yonidan gir aylanasiga qazilgan oʻra, chuqurlik[1].

Transheyalar koʻpchilik davlatlarda harbiy ishda azaldan qoʻllanilib kelingan, nomi esa fransuz tilidan kirib kelgan. Oʻzbek tilida boshqa nomlarga ega boʻlgan — oʻr, chuqur, xandaq, zovur.

Transheyalar maxsus texnikalar yordamida (har xil turdagi ekskavator va boshqa texnikalar), shuningdek mumkin boʻlgan joyda qoʻlda ham qaziladi. Transheyalar quvurlar (suv va gaz, kuchli tok kabellari va aloqa kabellari) oʻtkazishda kovlanadi.

  1. "Xandaq" OʻzME. X-harfi Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil