Sutli laylak
| Sutli laylak | |
|---|---|
 | |
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Eukariotlar |
| Tip: | Xordalilar |
| Sinf: | Qushlar |
| Turkum: | Laylakdoshlar |
| Oila: | Laylaklar |
| Urugʻ: | Amerika tumshuqlilari (Mycteria) |
| Turlari: | Sutli laylak (Kulrang tumshugʻi) |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Mycteria cinerea (Raffles, 1822) | |
Sutli laylak yoki Kulrang tumshugʻi (lotincha: Mycteria cinerea) — asli janubi-sharqiy Osiyodan boʻlgan laylaklar oilasiga mansub qush. Ular bir vaqtlar Ibis jinsining bir qismi boʻlgan, ammo hozirda bu turning boshqa laylaklari bilan oʻxshashligi sababli Mycteria jinsiga kiritilgan.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sutli laylak oq qush boʻlib, tumshugʻi sariq, yuzi qizil, qanotidagi uchish patlari qora. Uzunligi 90 dan 100 sm gacha, vazni 2 dan 2,5 kg gacha.
Tarqalish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sutli laylak Kambodjada, Malayziya yarim orolida va Sumatra, Yava, Bali, Sumbava, Sulavesi va Buton orollarida tarqalgan. U tekis koʻllarda, daryolarda, zich oʻsgan chakalakzorlar va qirgʻoqlardayashaydi.
Sutli laylak koʻpayish davridan tashqari qisqa muddatli migratsiyani amalga oshirishi mumkin, ammo bunday harakatlarning vaqti va yoʻli haqida juda kam narsa ma'lum. Sutli laylaklarning (va boshqa bir qancha turlarining) mahalliy migratsiyasiga quruq mavsumda qurgʻoqchilikning boshlanishi sabab boʻlishi mumkin[1]. Kambodjada esa u nam mavsumda Tonle Sap koʻlidan qirgʻoqqa tarqaladi[2]. Sutli laylaklar sentabr va oktabr oylarida Sumatradan Yavaga va Sunda boʻgʻozi orqali koʻchib oʻtishgan[3]. Garchi bu koʻzga koʻringan migratsiyalar keng xaritada koʻrsatilmagan boʻlsa-da, sutli laylak galalari bir kunda 200 km dan ortiq masofani bosib oʻtishlari aytib oʻtilgan[3].
Yavanning Pulau Rambut orolida koʻpayadigan katta laylaklar ham Yavan materikidagi baliq hovuzlari va sholi dalalarida oziqlanish uchun har kuni orolda va undan tashqarida qatnab kelishlari qayd etilgan. Pulau Rambutdagi naslchilik koloniyasiga yil davomida turli xil miqdordagi qushlar tashrif buyurishi kuzatilgan.
Koʻpayish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sutli laylak qirgʻoq boʻyidagi daraxtlarga va aholi punktlari yaqiniga uya quradi. Hindistonda iyuldan avgustgacha, janubiy hududlarda esa uya qurish vaqti noyabrdan martgacha mussonlarning kelishi bilan bogʻliq. Uya koloniyasi 100 ta uyadan iborat.
Oziqlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ular asosan baliq, amfibiyalar, sudraluvchilar, qisqichbaqasimonlar va hasharotlar bilan oziqlanadi.
Soni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ushbu tur xavf ostida boʻlganlar qatoriga kiradi. Xavf - qirgʻoq boʻyidagi yashash joylari, ovchilik va savdo-sotiqning yoʻq qilinishi. Hozirgi vaqtdagi soni 5500-6100 boshga yetadi.
Fotosurat
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Bir juft sutli laylak uchmoqda (Singapur) -
Borneodagi sutli laylak -
Qamishzorlar orasidan ozuqa izlamoqda (Singapur)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Verheugt WJ, Skov H, Danielsen F (1993). "Notes on the birds of the tidal lowlands and floodplains of South Sumatra Province, Indonesia". Kukila. 6 (2): 53–84.
- ↑ Elliot A. (1992). "Family Ciconiidae (storks)", pp. 436–465 in del Hoyo J, Elliot A, Sargatal J. (eds.) Handbook of the birds of the world. Vol. I. Lynx Edicions, Barcelona.
- ↑ 3,0 3,1 Allport GA, Wilson S-A. (1984). Results of a census of the milky stork Mycteria cinerea in West Java: report of the Indonesian Waterbird Survey Expedition, July–October 1984. Cambridge, UK: International Council for Bird Preservation (Study Report 14), University of East Anglia.