Shimoliy Rodeziya
Shimoliy Rodeziya inglizcha: Northern Rhodesia
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Madhiya: God Save the King (1911–1952) God Save the Queen (1952–1964) | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Poytaxt |
Livingston (1935-yilgacha) Lusaka (1935-yildan) | ||||||||||||
| Boshqa tillar | Inglizcha (rasmiy), Bemba, Nyanja, Tonga va Lozi keng tarqalgan | ||||||||||||
| Hukumat | Protektorat | ||||||||||||
| Monarx | |||||||||||||
• 1911–1936 |
George V | ||||||||||||
• 1936 |
Edvard VIII | ||||||||||||
• 1936–1952 |
George VI | ||||||||||||
• 1952–1964 |
Yelizaveta II | ||||||||||||
| Gubernator | |||||||||||||
• 1911–1921 (birinchi) |
Lourens Obri Uolles | ||||||||||||
• 1959–1964 (oxirgi) |
Evelin Hon | ||||||||||||
| Qonun chiqaruvchi hokimiyat | Qonunchilik kengashi | ||||||||||||
| Tarixiy era | Urushlararo davr • Sovuq urush | ||||||||||||
• Kompaniya hukmronligi |
1911-yil | ||||||||||||
• Britaniya protektorati |
1924-yil 1-aprel | ||||||||||||
• Sh. Rodeziya va Nyasalend bilan federatsiyaga birlashishi |
1953—1963 | ||||||||||||
• Mustaqillik |
1964-yil 24-oktyabr | ||||||||||||
| Maydon | |||||||||||||
• Butun |
751,925 km2 | ||||||||||||
| Pul birligi | Shimoliy Rodeziya funti | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Hozirda hududida quyidagilar mavjud | Zambiya | ||||||||||||
Shimoliy Rodeziya (inglizcha: Northern Rhodesia) — 1924-yildan 1953-yilgacha Janubiy Afrikadagi Britaniya mustamlakasining nomi. U 1911-yilda Britaniyaning Janubiy Afrika kompaniyasi tomonidan boshqariladigan Shimoliy-Gʻarbiy Rodeziya va Shimoliy-Sharqiy Rodeziya koloniyalari birlashganda yagona protektorat sifatida paydo boʻldi. Ilgari tuzilgan shartnomalarga zid bo'lishiga qaramay, kompaniyaning protektorati maqomi berilgan. 1924-yilda davlatga rasman protektorat deb eʼlon qilindi. 1953-yilda Rodeziya va Nyasalend federatsiyasi tarkibiga kirdi va 1963-yilda oʻzini oʻzi boshqarish huquqiga ega boʻlib, federatsiya tarkibidan chiqdi. 1964-yilda Shimoliy Rodeziya mustaqillikka erishdi. 1964-yil 24-oktyabrdan boshlab mamlakat Zambiya deb ataldi.
Boshqaruvi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy Rodeziya davlat boshqaruviga oʻtkazilgandan soʻng, Britaniya monarxi Britaniya hukumatidan koʻrsatma olib, oʻzining vakilligi va uning nomidan davlat boshligʻi sifatida ish yuritish uchun gubernator tayinladi.
1964-yil 21-yanvarda Shimoliy Rodeziya Britaniya protektorati oʻzini oʻzi boshqarish huquqini qoʻlga kiritgach, protektorat hukumati rahbari sifatida Bosh vazir lavozimi joriy etildi. Yagona bosh vazir milliy mustaqillik harakati rahbari Kennet Kaunda edi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- The Great North Road, Northern Rhodesians worldwide
- Northern Rhodesia and Zambia, photographs and information from the 1950s and 1960s
- A Brief Guide to Northern Rhodesia