[go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

Ansett Avstraliya aviakompaniyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ansett Australia Avstraliyaning Viktoriya shtatining Melburn shahrida joylashgan yirik aviakompaniya. Aviakompaniya Avstraliya hududida joylashgan va 1990-yillardan boshlab Osiyodagi parvozlarni amalga oshirdi[1]. 65 yil faoliyat yuritgandan so‘ng, aviakompaniya 2001-yilda moliyaviy inqirozga uchrab, 2002-yilda kompaniya kelishuv hujjati asosida tugatilganidan so‘ng ma’muriyatga topshiriladi. Oxirgi parvoz 2002-yil 5-martda amalga oshirilgan.

Kompaniya 1935-yilda Reginald Ansett tomonidan Ansett Airways nomi bilan tashkil etilgan. Bu Ansettning muvaffaqiyatli bo‘lgan avtomobil transporti biznesining bir tarmog‘i edi, aviakompaniya Viktoriya temir yo‘llarining yuk va yo‘lovchi daromadlariga tahdid solmoqda edi. Aviakompaniya tashkil etilishi shtat hukumatining xususiy avtomobil transporti korxonalarini biznesdan chiqarishga olib keldi[2].

Ansettning Hamilton va Melburn o‘rtasidagi birinchi yo‘nalishi Fokker Universal monoplanida 1936-yil 17-fevralda boshlangan. Ansett aviakompaniyaning tez muvaffaqiyati sababli 1937-yilda o‘z biznesini yo‘lga qo‘ydi. Yo‘nalishlar tarmog‘i kengayganligi sababli, Ansett Airways Lockheed Electra samolyotlarini import qildi. Ikkinchi Jahon urushi paytida Ansett Amerika Qo‘shma Shtatlari Armiyasi Harbiy-havo kuchlari uchun Hamilton xizmatidan tashqari barcha rejalashtirilgan xizmatlarni to‘xtatdi. Urushdan keyin Ansett C-47, qayta o‘zgartirilgan Lockheed Electrasdan va urushdan qolgan Duglas DC-3 samolyotlaridan foydalangan holda ichki yo‘nalishlarini tiklash uchun kurashdi[2].

Avstraliyaning ichki aviakompaniyalari sayohat sektorida 1936-yilda Britaniya tomonidan moliyalashtirilgan, avstraliyalik kemasozlar konsorsiumi tomonidan tashkil etilgan Australian National Airways (ANA) ustunlik qilgan. Chifley federal hukumati barcha ichki va xalqaro xizmatlarni boshqarish uchun davlatga tegishli aviakompaniyani tashkil etishga qaror qildi. Oxir-oqibat, Avstraliya Oliy sudi Chifley federal hukumatining maqsadiga to‘sqinlik qildi, shuning uchun Chifley federal hukumati ANA bilan raqobatda ishlash uchun Trans-Avstraliya havo yo‘llarini (TAA) tashkil etdi[2].

Ansett Airways 1940 va 1950-yillarda katta aviakompaniya bo‘lib qoldi. Ansett Airways DC-3 va keyinchalik Qo‘shma Shtatlardagi Braniff International Airways tomonidan boshqariladigan Convair CV-340 samolyotlari bilan byudjetli davlatlararo operatsiyalarni qo‘llab-quvvatlagan holda ikkita katta samolyotlarda reyslarni amalga oshirgan. Aviakompaniya keng ko‘lamli avtomobil transporti kompaniyalari, jumladan Ansett Freight Express va Ansett Pioneer Coaches, shuningdek, Ansair avtobus qurish kompaniyalari tomonidan qo‘llab-quvvatlandi.

Douglas Aircraft kompaniyasi ham ANAning inqirozga uchrashidan xavotirda edi, chunki TAA o‘z samolyotlarining buyurtmachisi bo‘lishni to‘xtatdi. ANA direktorlari dastlab bunga qattiq qarshilik ko‘rsatishdi, ammo 1957-yil oktyabr oyida Ansettning aviakompaniya uchun 3,3 million funt sterlinglik taklifiga rozi bo‘lishdi.Yangi korxona Ansett-ANA deb nomlandi, bu nom 1968-yil 1-noyabrgacha saqlanib qoldi, u Avstraliyaning Ansett Airlines kompaniyasiga aylandi[2].

Birinchi marta Sidney va Pert o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozlarga qodir bo‘lgan Boeing 727-200 ning yangi,uzoq masofali versiyasilari paydo bo‘ldi. Ansettning yangi egalari 1980-yillarda yangi samolyotlarga bir nechta buyurtma berdilar, bu yildan-yilga kuchli biznes va 1981-yildagi Aviatsiyalar kelishuvi to‘g‘risidagi qonunning qabul qilinishi bilan mustahkamlandi, bu Avstraliyada qattiq tartibga solinadigan ichki aviakompaniya tizimini saqlab qoldi va shu bilan Ansett Transport Sanoatining yaqin kelajakdagi foydasini ta’minladi. Yangi Boeing 737 va yangi taqdim etilgan beshta Boeing 767 sotib olindi. Boeing 737 ning mavjud operatori bo‘lishiga qaramay (va umuman uzoq yillik Boeing mijozi), Ansett 1985-yilda 1 milliard dollardan ortiq pulga Airbus A320 samalyotlariga buyurtma berdi, u asta-sekin 1980-yillarning oxiri,1990-yillarning boshlarida 727 modelidagi samolyotlarni almashtirdi. Ikki yil o‘tgach, Ansett eski 727 modellarini bosqichma-bosqich yo‘q qilish uchun 21 ta yangi Boeing 737 samolyotlariga (300 va -500 ko‘rinishlarida) buyurtma berdi[3].

Flotni yangilash uchun ushbu katta xarajatlardan tashqari, bir qator sezilarli investitsiyalar yaxshi amalga oshmadi. 1984-yilda Ansett Aviakompaniyasi o‘z xodimlarini himoya qilish uchun OIVga chalingan shaxslarga o‘z samolyotlarida sayohat qilishni taqiqlaganidan keyin bahs-munozaralarga aralashib qoldi[4]. Yangi tartibga solinadigan sanoatga tayyorgarlik ko‘rish uchun Ansett aviakompaniyasi 1990-yillarning o‘rtalarida o‘zini qayta brendladi va Ansett Avstraliya nomini oldi va orqa tomonida Avstraliya bayrog‘i bo‘lgan yangi libosni qabul qildi. Ilgari Ansett NSW va East-West tomonidan boshqariladigan Yangi Janubiy Uelsdagi qisqa masofali va shaharlararo xizmat qilgan „Sharq-G‘arb“ nomi o‘zgaradi va „Ansett Express“ deb nomlanadi[5].


  1. Cook, Terry.. „Australia's second biggest airline collapses“. World Socialist Web Site (2001-yil 15-sentyabr). 2007-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 16-oktyabr.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Carroll, Brian. Australian Aviators An Illustrated History. North Ryde: Cassell Australia, 1980. ISBN 0-726913-99-5. 
  3. „Los Angeles Times – October 9 1987“. Los Angeles Times. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.
  4. „Eureka Street – October 2003“. 2016-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 1-aprel.
  5. „Financial Review – June 1993“. Qaraldi: 2024-yil 21-yanvar.