[go: up one dir, main page]
Jump to content

Севан Нисанян

From Vikipediya
Севан Нисанян
Таваллуди 21-декабр 1956
Ижод қилган тиллари Турк тили[1] ва Арман тили
Фуқаролиги Туркия

Севан Ниşанян ( Սեւան Նշանեան  ; Севан Бедрос Ниşанян, 1956йил 21-декабрда туғилган), туркий арман ёзувчиси, этимология соҳасидаги фаолияти билан танилган. Ўтмишда у “Агос ве Тараф” ' шарҳловчи бўлишдан ташқари, бир нечта саёҳат китобларини ёзган. 2004 йилда Айшенур Зараколу Эркин фикр мукофотини олди. Ниşанян 2017-йилда қамоқдан қочганидан кейин тўрт йил Грециянинг Самос оролида яшаган.[2] У 2021-йил октябр ойида Белград орқали Самос оролига қайтаётганида Греция ҳукумати томонидан персона нон грата деб э’лон қилинган ва депортация қилинган. Ниşанян 2,5 ойдан кейин Грецияга .[3] Арманистоннинг Грециядаги элчихонаси, Ниşаняннинг суд қарорига ко'ра 15 кун ичида о'з ихтиёри билан Грецияни тарк этиши кераклигини ма'лум қилди ва Арманистон фуқароси бо'лгани учун " Арманистонга бориши мумкин" деб билдирди.[4]

Ҳаёт

[edit | edit source]

Севан Бедрос Ниşанян 1956йил 21декабрда турк-арман оиласида туғилган. Бошланг'ич ма'лумотни Пангалти Миҳитарян мактабида олган ва 1968 йилда "Миллиет" газетаси томонидан уюштирилган Бошланг'ичлар о'ртасидаги ахборот ва маданият танловида учинчи о'ринни эгаллаган. О'рта та'лимни Ишик Лисейида ва Роберт Лисейида тугатган. У Роберт Ҳигҳни "мен борган ва севган биринчи ва эҳтимол охирги муассаса" деб атаган.[5] У 1974-йилда университетда таълим олиш учун АҚШга борган, Ел университетида фалсафа бўйича таҳсил олган ва Колумбия университетида сиёсацҳунослик фанлари номзоди илмий даражасига қабул қилинган. Лотин Америкасидаги сиёсий партиялар бўйича докторлик диссертациясини тугатмай Туркияга қайтди.

Турк тилига таржима қилинган Грундриссе 1979 йилда, у атиги 23 ёшида, юз саҳифалик со'збоши билан нашр этилган. Унинг мақолалари Бириким журнали ва Тҳе Неw Ёрк Тимес да чоп этилган.

У 1984-1985 йилларда Cоммодоре 64 шахсий Туркияга олиб келган компаниянинг асосчиси ва бошқарувчиси бўлди. У компютер дастурлашига қизиқиб, турли ма’руза ва конференсияларда қатнашган. У Туркиянинг биринчи машҳур компютер журнали Cоммодоре га асос солган ва Байтан Битирмез тахаллуси остида мақолалар ёзган.[6]

У 1986-йилда чиққан ва кўмир конларида бўлган севги ҳикоясини акс эттирувчи Арча ғознинг парвози ” ссенарийси бўйича маслаҳатчи бўлган.

У Британия ва Узоқ Шарқнинг турли нашриётлари учун саёҳат китобларини ёзган. Кичик меҳмонхоналар китоби биринчи марта 1998 йилда нашр этилган. Оммавий туризмдан ташқари турк туризмига янги ё’налиш олиб киришга ҳаракат сифатида ко’риш мумкин бо’лган бу китоб тез орада ма’лумотномага айланди.

Қамоқда бўлганида “ Сўзларнинг насл-насаби: замонавий турк тилининг этимологик луғати ” асарини тамомлаган; Унинг о'ша луг'атнинг машҳур қисқача мазмуни бо'лган " Элиф Öкüзü ёки ажабланиб китоби " китоби нашр этилди.[7]

У 2004 йилда Инсон ҳуқуқлари жамияти томонидан берилган Айшенур Зараколу Эркин фикр мукофоти билан тақдирланган.[8] 2006 йилда Туркиянинг шарқий ва жануби-шарқий минтақалари ҳақидаги расмий фикр ма'лумотларини шубҳа остига қо'ювчи " Анқаранинг шарқида Туркия " номли саёҳат қо'лланмаси нашр этилган.

Ниşаняннинг Туркия Республикасининг ташкил топган даврига оид танқидий фикрларни о'з ичига олган " Сохта республика: Отатурк ва камализмга оид 51 савол " китоби 2008 йилда нашр этилган. " Со'зларнинг насабномаси "нинг кенг ко'ламли қайта ко'риб чиқилган ва кенгайтирилган янги версияси ҳам худди шу санада чиқди.

У Агос газетасида шарҳловчи бўлишдан ташқари, 2008-йил 29-октабрдан 2009-йил 14-декабргача “ Тараф ” газетасида “ Келимибаз ” номи билан тилга оид рукн ёзган. Бу мақолалар иккита алоҳида китоб ҳолида тўпланиб, “ Келимабаз – 1 ” ва “ Келимабаз – 2 ” номи билан нашр этилган.

2009 йилдан бошлаб у Анадолу жой номлари бо'йича кенг қамровли тадқиқотни бошлади. Тадқиқотнинг биринчи маҳсулотлари 2010-йилда чоп этилган " Унутилган исм: Туркиядаги қайта номланган жойлар луг'ати " китобида ва 7 Ҳазиран 2016 тариҳинде Индех Анатолиcусда веб-сайтида э'лон қилинган.

Йигирма йил о'тгач, 2012 йилда у Ширинcе шаҳрида Ликия ҳақида китоб ёзиш устида ишлаганда хаёлига келган қоятош қабрини қуриш г'оясини амалга оширди.

Унинг "Арслон билан ё'л " автобиографияси, шунингдек, Агоснинг асарлари ҳам 2012 йилда нашр этилган.

Сиринcе

[edit | edit source]

Ниşанян 1995 йилда о'ша йиллардаги турмуш о'ртог'и Мужде Тöнбекиcи билан Измирнинг Селчук туманидаги Ширинcе қишлог'ига жойлашди ва бу қишлоқдаги ан'анавий ме'морий то'қималарни сақлаб қолиш ва қайта тиклаш ишлари билан танилди. Эски қишлоқ уйларини ан'анавий тарзда та'мирлаш ё'ли билан қурилган "Ниşанян уйлари" номли меҳмонхона 1999 йилда фойдаланишга топширилган.

  1. ↑ (унспеcифиэд титле)
  2. ↑ „Арşивленмиş копя“. 5 аğустос 2020да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 20 майıс 2020.
  3. ↑ „ВİДЕО ҲАБЕР | Севан Ниşанян Самос'а дöндü: Дöнüп долаşıп гелдиğимиз кüркçü дüкканıндайıз“ (Тüркçэ). сербестиет.cом (14 аралıк 2021). 14 аралıк 2021да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 15 аралıк 2021.
  4. ↑ „Севан Нисанян то бе релеасед: Cоурт ордерс Истанбул-Армениан счолар то леаве Греэcе волунтарилй“ (İнгилизcе). арменпресс.ам. 8 оcак 2022да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 9 оcак 2022.
  5. ↑ Асланлı Ёл, отобиёграфи
  6. ↑ „Эски ҳаятлар“. 28 майıс 2016да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 10 нисан.
  7. ↑ „Севан Ниşанян/Агос язıларı“. 13 ҳазиран 2010да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19 нисан 2009.
  8. ↑ „Айşэнур Зараколу Анıлдı“. бианет. 17 касıм 2015да асл нусхадан архивланган. Қаралди: 31 оcак 2005.
Retrieved from "https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sevan_Nisanyan&oldid=3757823"