Spin
Spin (inglizçä spin - äylänü) - elementar kisäkçeklärneñ üz impuls momentı. Spin kvant täbiğätenä iä, böten kisäkçek küçerüe belän bäylänmägän.
Spin - şulay uq atom yä atom töşe üz impuls momentı, elementar kisäkçeklärneñ spinnarı vektor summasına tigez.
Spin ħ berämlege (üzgärtelgän Plank daimie yä Dirak daimie ) tigez, J - böten yä yarım böten san, spin kvant sanı dip yörtelä. Ğädättä J - spin dip atala.
Şulay itep böten häm yarım böten spin dip äytelä.
Spin buluı - almaşu tä'sir iteşü - çista kvant tä'sireneñ säbäbe bulıp tora.
Nigezlär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Tulı impuls momentı (poçmaqça moment):
berençe äğzası - sistema orbital' impuls momentı
spin vektorı zurlığı häm orbital' impuls momentı vektorı zurlığı kvant mexanikasında kvantlanalar:
s -spin kvant sanı, böten yä yarım böten
Böten spinlı kisäkçeklär - bozonnar, böten yarım spinlı kisäkçeklär - fermionnar.
Misallar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]spin | kisäkçeklär ğomumi iseme | misallar |
---|---|---|
0 | skalär kisäkçeklär | π-mezon, K-mezon, Higgs bozonı, 4He |
1/2 | spinor kisäkçekläre | elektron, kvark, muon proton, neytron |
1 | vektor kisäkçekläre | foton, gluon, W- , Z-bozonnar |
3/2 | spin-vektor kisäkçekläre | Ω-giperon, Δ-rezonans |
2 | tenzor kisäkçekläre | graviton |
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Физическая энциклопедия. Под ред. А. М. Прохорова. — М.: «Большая российская энциклопедия», 1994. — ISBN 5-85270-087-8.
- Richard G. Milner A Short History of Spin (англ.) // Contribution to the XVth International Workshop on Polarized Sources, Targets, and Polarimetry. — Charlottesville, Virginia, USA, September 9-13, 2013. — arΧiv:1311.5016