Yunan diasporası

Önemli Yunan nüfusuna sahip ülkeler.
  Yunanistan
  + 1,000,000
  + 100,000
  + 10,000
  + 1,000

Omogenia olarak da bilinen Yunan diasporası (Yunanca: Ομογένεια, latin: Omogéneia),^[1]^[2] Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi dışında yaşayan Rum topluluklarıdır. Bu yerler Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Balkanlar'ın bazı bölümleri, güney Rusya, Ukrayna, Anadolu, Doğu Karadeniz bölgesi, Doğu Anadolu, Gürcistan, Güney Kafkasya, Mısır, güney İtalya ve Korsika'daki Cargèse'dir. Terim aynı zamanda bu geleneksel alanların dışında Yunan göçüyle Avustralya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan topluluklara da atıfta bulunur.

Genel bakış

Yunan diasporası, Homeros döneminden günümüze kadar varlığını sürdürmüş, dünyanın en eski diasporalarından biridir. Etkisinin örnekleri, Rönesans'ın ortaya çıkmasında Yunan gurbetçilerin oynadığı rolden, Anadolu'da bulunan İsyancılara kadar uzanmaktadır.^[3]

Yunan diasporası ve Türkler

Melbourne'da bulunan bir Yunan Ortodoks Kilisesi.

Orange Greek Orthodox church on a city street — Viyana'nın iki Rum Ortodoks kilisesinden biri

Yunanlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun birçok eyaletine yayıldılar ve özellikle Fenerli Rumlar (16. yüzyılın ikinci yarısında asil Bizans soyundan geldiğini iddia eden zengin Yunan tüccarlar) olmak üzere ekonomik yaşamında önemli roller üstlendiler. Fenerliler 18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan topraklarının yönetimine yardımcı oldular. bazıları günümüz Romanya'sına yerleşerek oradaki siyasi ve kültürel yaşamı etkiledi. Diğer Yunanlar, Osmanlı yönetimine karşı Yunan isyanları veya Rus-Türk savaşlarında Yunanistan'ın Rusya ile işbirliğinden şüphelenilmesi sonrasında Osmanlılar tarafından yapılan göçlerin bir sonucu olarak 1878 yılında güney Balkanlar'ın dışına yerleştiler. Yunan Makedonyası, yerli Türk nüfusunun Yunan Hristiyan Ortodoks nüfusa karşı yerel milisler oluşturabileceği düşüncesinden korkarak; genellikle kırsal bölgelerin sakinleri olan Türkleri evlerinden zorla tahliye etti.

Osmanlı döneminde Rumca konuşan halkların daha geniş çaplı bir diğer kitlesi ise Pontus Rumları idi. Bu halk, kuzeydoğu Anadolu'dan Gürcistan'a ve güney Rusya'nın bazı bölgelerine, özellikle de Rusya'nın Erzurum'u ve çevresini kısa süreli işgalinden sonra Güney Kafkasya'daki Kars Oblastı eyaletine kadar uzanmaktaydı. Pontus Rumlarının tahminen beşte biri, Rus topraklarına geri çekilen Çarlık ordusunun ardından 1829'da kuzeydoğu Anadolu'nun dağlarındaki anavatanlarını mülteci olarak terk etti (çünkü pek çoğu Rus ordusuyla Müslümanlara karşı işbirliği yaptı). Gürcistan'a ve Güney Kafkasya'ya yerleşen Pontus Rum mültecileri, önceden var olan Kafkas Rum topluluklarına asimile oldular. Ukrayna ve güney Rusya'ya yerleşenler, Mariupol gibi şehirlerde önemli bir nüfus oluşturdular, ancak çoğu Hristiyan Ortodoks Ruslara asimile oldu ve Çarlık ordusunda hizmet etmeye devam etti.

Kaynakça

^ Contours of white ethnicity popular ethnography and the making of usable pasts in Greek America. Athens, Ohio: Ohio University Press. 2009. s. 174. ISBN 978-0-8214-4361-3. ...providing an alternative to ascription omogenia (of the same race)—a term widely used by state representatives as well sectors of the ethnic media—to refer to Greek populations outside Greece. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ Greek diaspora and migration since 1700 society, politics and culture. Farnham, England: Ashgate Pub. 2009. s. 125. ISBN 978-0-7546-9374-1. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ Homelands and Diasporas: Greeks, Jews and Their Migrations (International Library of Migration Studies). London, England: I. B. Tauris. 2008. ISBN 978-1-84511-642-2. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[1] Contours of white ethnicity popular ethnography and the making of usable pasts in Greek America. Athens, Ohio: Ohio University Press. 2009. s. 174. ISBN 978-0-8214-4361-3. ...providing an alternative to ascription omogenia (of the same race)—a term widely used by state representatives as well sectors of the ethnic media—to refer to Greek populations outside Greece. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[2] Greek diaspora and migration since 1700 society, politics and culture. Farnham, England: Ashgate Pub. 2009. s. 125. ISBN 978-0-7546-9374-1. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[3] Homelands and Diasporas: Greeks, Jews and Their Migrations (International Library of Migration Studies). London, England: I. B. Tauris. 2008. ISBN 978-1-84511-642-2. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

[1]

[2]

[3]