[go: up one dir, main page]

İçeriğe atla

Uni

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Villa Giulia Ulusal Etrüsk Müzesi'nde sergilenen Uni'nin pişmiş toprak büstü, c. MÖ 380. Omzu üzerinde bir peplum, bir kraliyet tacı ve mücevherler bulunan bir elbise giymiş

Uni, Etrüsk dininde ve mitinde eski evlilik, doğurganlık, aile ve kadın tanrıçasıdır ve Perugia'nın koruyucu tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Juno'nun ve Yunan mitolojisinde Hera'nın Etrüsk eşdeğeri olarak tanımlanır.[1] Etrüsk panteonunun yüce tanrıçası olarak gökyüzü tanrısı kocası Tinia ve bilgelik tanrıçası kızı Menrva'dan oluşan Capitoline Üçlüsü'nün[2] özgün öncüsü olan Etrüsk üçlüsünün bir parçasıdır.

Juno'ya benzer şekilde bir kalkan tutarken genellikle keçi derisi bir pelerin ve sandaletlerle tasvir edilir.[3] Gelin duvağı takar veya tamamen çıplaktır.[4]

Livy (Kitap V, Ab Urbe Condita), Juno'nun, Roma panteonuna törenle kabul edilen Veientes'in Etrüsk tanrıçası olduğunu belirtir. Bu, Uni'ye atıfta bulunuyor gibi görünmektedir. Ayrıca Piacenza'nın Karaciğerinde de yer alır.

Uni adı belirsiz bir etimolojiye sahiptir ancak "genç" anlamına gelen Hint-Avrupa kökü iuni ile ilgili olabilir.[4] Böylece doğurganlık, aşk ve evlilik ile olan ilişkisine bağlanır. Bununla bağlantılı olarak, Latince Iuno'nun (Juno) Etrüsk kökenli olduğu, dişil -i ekinin Etrüsk ekinden değiştirildiği öne sürülmüştür.

Etrüsk edebiyatının çoğu zaman içinde günümüze ulaşamadığından, Etrüsk tanrılarını içeren mitolojik hikâyeler büyük ölçüde bronz aynalara[5] ve diğer karışık sanat eserlerine oyulmuş sahneler aracılığıyla yorumlanmıştır.[4]

Volterra'dan dikkate değer bir ayna, Uni'nin yetişkin bir yarı tanrı Herkül'ü (Yunan Herakles veya Roma Herkül) emzirdiğini tasvir ediyor. Olay yerinde bulunan diğer tanrıların yanı sıra Tinia, olayın önemini belirten yazıtın bulunduğu bir tablete işaret eder: "eca: sren: tva: iχnac hercle:unial klan: θra:sce", yani "bu resim, Hercle'in nasıl Uni'nin oğlu olduğunu gösteriyor."[6] Bu efsanenin diğer tasvirlerinde; Menrva, Turan ve zafer tanrıçası Mean gibi tanrılar evlat edinmeye tanıklık eden bir kalabalığın parçası olarak görülmektedir.[4]

  1. ^ de Grummond, Etruscan Myth, Sacred History and Legend, sayfalar 78-84
  2. ^ Ryberg, Inez Scott (1931). "Was the Capitoline Triad Etruscan or Italic?". The American Journal of Philology. 52 (2): 145-156. doi:10.2307/290109. 
  3. ^ Stoddart, Simon K. F. (2009). Historical dictionary of the Etruscans. Plymouth, UK: The Scarecrow Press. s. 203. ISBN 9780810863040. 
  4. ^ a b c d Nancy Thomson de Grummond, Etruscan Myth, Sacred History, and Legend (University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology, 2006).
  5. ^ Thomson de Grummond, Nancy (1985). "The Etruscan mirror". Source: Notes in the History of Art. 4 (2/3): 26-35. doi:10.1086/sou.4.2_3.23202423. 
  6. ^ Bonftante, L. (2006). Etruscan inscriptions and Etruscan religion. In Thomson de Grummond, N. & Simon, E (Eds.), Religion of the Etruscans(pp. 9-26), Austin, Texas: University of Texas Press.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]