Mušḫuššu
 Gudea vazosu üzerinde görülen Mušḫuššu, bir kapı direği tutmakta, y. MÖ 2100, Louvre Müzesi, Paris.[1] | |
| Grup | Mitolojik melez |
|---|---|
| Diğer ad(lar)ı | Şirruş |
| Bölge | Mezopotamya |
Muşuşu veya mušḫuššu (Sümerce: 𒈲𒄭𒄊; eskiden sirrušu, sirruş diye okunurdu), antik Mezopotamya mitolojisinde yer alan bir yaratıktır. Bir kartalın pençelerine benzeyen arka ayakları, kedi gibi ince ön bacakları, uzun boynu ve kuyruğu, boynuzlu bir kafası, yılan benzeri bir dili ve bir tepesi olan pullu bir ejderhadır. En bilinen Mušḫuššu, MÖ 6. yüzyıla ait Babil şehrinin yeniden inşa edilmiş İştar Kapısı'nda bulunmaktadır. “Mušḫuššu” biçimi, Sümercedeki 𒈲𒄭𒄊 MUŠ.ḪUS ("kızılımsı yılan" anlamına gelir ve bazen "ateşli/kızgın yılan" olarak da çevrilir) kelimesinin Akadcadaki yalın hâlidir.[2]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mušḫuššu, Yeni Babil İmparatorluğu döneminde Marduk ve oğlu Nabu'nun kutsal hayvanıdır. Marduk tarafından Eşnunna'nın yerel tanrısı Tişpak'tan alınmıştır.[3] Hydra takımyıldızı, Babil astronomik metinlerinde Bašmu yani "Yılan" olarak biliniyordu ve bir balığın gövdesi, bir yılan kuyruğu, bir aslanın ön pençeleri, bir kartalın arka ayakları, kanatlı ve mušḫušuu ejderhasıyla karşılaştırılabilir bir kafaya sahip olarak tasvir edilmiştir.[4][5]
Gerçek bir hayvanı betimlemesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Willy Ley gibi bazıları, Mušḫuššu'nun Sivatherium gibi gerçek bir hayvanın mitolojik bir temsili olduğuna inanıyordu. Robert Koldewey gibi diğer kriptozoologlar, Mušḫuššu'nun gerçek bir hayvanı temsil ettiğine inanıyordu.[6][7][8]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Marduk Heykeli'nde Marduk, ayaklarının dibinde hizmetkâr ejderhası Mušḫušu ile birlikte tasvir edilmiştir, MÖ 9. yüzyıl. Bu, Marduk'un Babil'deki ana tapınma temsilidir. -
MÖ 8. yüzyıldan kalma Geç Asur mühründe Nabu ile hizmetkâr ejderhası Mušḫuššu'nun üzerinde duran Marduk arasında bir inanan tasvir edilmiştir. -
Louvre Müzesi koleksiyonundan Yeni-Babil İmparatorluğu'ndan (MÖ 626 - MÖ 539) kalma ejderha başı. -
Bergama Müzesi'ndeki Sirruş kabartması.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Wiggermann, F. A. M. (1992). Mesopotamian Protective Spirits: The Ritual Texts (İngilizce). Brill Publishers. s. 156. ISBN 978-90-72371-52-2.
- ^ "The Electronic Text Corpus of Sumerian Literature". Etcsl.orinst.ox.ac.uk. 19 Aralık 2006. 15 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2014.
- ^ Bienkowski, Piotr; Millard, Alan Ralph (2000). Dictionary of the Ancient Near East. University of Pennsylvania Press. s. 189. ISBN 978-0-8122-3557-9. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2019.
- ^ Wiggerman, F.A.M. (1 Ocak 1997). "Transtigridian Snake Gods". Finkel, I. L.; Geller, M. J. (Ed.). Sumerian Gods and their Representations. Cuneiform Monographs. 7. Gronigen, Netherlands: Styx Publications. ss. 34-35. ISBN 978-90-56-93005-9.
- ^ E. Weidner, Gestirn-Darstellungen auf Babylonischen Tontafeln (1967) Plates IX-X
- ^ The Excavations at Babylon
- ^ Mysterious creatures: a guide to cryptozoology, Volume 1, George M. Eberhart, ABC-CLIO, 2002, p. 2003
- ^ Costello, Peter (1974). In Search of Lake Monsters.
| İlkel varlıklar |  | |
|---|---|---|
| Birincil tanrılar | ||
| Diğer büyük tanrılar | ||
| Küçük tanrılar | ||
| Demonlar, ruhlar ve canavarlar | ||
| Ölümlü kahramanlar | ||