Maloya
Maloya, Réunion'un iki ana müzik türünden biridir, genellikle Réunion Creole dilinde söylenir ve geleneksel olarak perküsyon ve bir müzik yayı eşliğinde söylenir.[1] Maloya, Réunion'un diğer halk müziği olan séga'da olduğu gibi, Afrikalı ve Madagaskarlı kölelerin ve adadaki Hint işçilerin müziğine dayanarak oluşturduğu yeni bir form olarak nitelendirilebilir. Bazı müzik muhabirleri, müzikseverler ve uzman olmayan akademisyenler bazen maloya'yı Amerikan müziklerinden biri olan blues ile karşılaştırabilirler, ancak bu iki müzik türünün çok az ortak yönü vardır.[2] Maloya, Fransız devleti için bir tehdit olarak görüldüğü için 1970'lerde yasaklandı.[3]
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Çok sayıda yaylı ve üflemeli Avrupa enstrümanı kullanan séga ile karşılaştırıldığında, geleneksel Maloya sadece perküsyon ve müzik yayını kullanır. Ayrıca Maloya şarkıları bir çağrı-yanıt yapısı kullanır.[4]
Enstrümanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Geleneksel enstrümanlar şunları içerir:[5]
- roulér - ellerle çalınan düşük akortlu bir varil davul
- kayamb - şeker kamışı tüplerinden ve tohumlarından yapılmış düz bir çıngırak
- pikér - sopalarla oynanan bir bambu idiyofon
- sati - sopalarla çalınan düz metal bir idiyofon
- bob - destekli, vurulmuş bir müzik yayı
Temalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Maloya şarkıları genellikle politik odaklıdır ve lirik temaları genellikle kölelik ve yoksulluktur.[6]
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Maloya'nın yerli müzik ve dans formu genellikle tamamen Afrika kökenli bir stile sahiptir, Afrika'dan bağlantılı atalardan kalma ritüellere dayanır ve bu nedenle erken dönem köle nüfusunun müzikal mirası olarak kabul edilmiştir.[7]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Maloya, Creole kültürüyle güçlü ilişkisi nedeniyle altmışlı yıllara kadar yasaklı halde kalmıştır. Bazı maloya gruplarının performansları, özerk düşüncelerle ve Réunion Komünist Partisi ile ilişkileri nedeniyle seksenlere kadar yasaklanmıştır.
Günümüzde en ünlü maloya müzisyenlerinden biri Danyèl Waro'dur. Akıl hocası Firmin Viry'nin maloya'yı yok olmaktan kurtardığı kabul edilmiştir. Françoise Vergès'e göre, maloya'nın ilk halka açık performansı, 1959'da Komünist Parti'nin[8] kuruluşunda Firmin Viry tarafından yapılmıştır. Maloya, Waro gibi Creole şairleri ve daha sonra Ziskakan gibi gruplar tarafından siyasi ve sosyal protesto aracı olarak benimsendi. 1980'lerin başından beri Ziskakan, Baster, Firmin Viry, Granmoun Baba, Rwa Kaff ve Ti Fock gibi maloya grupları, maloya'yı séga, zouk, reggae, samba, afrobeat, caz ve rock gibi diğer türlerle karıştırarak Maloya müziğinin adanın dışına yayılmasına olanak sağlamıştır.[9]
Kültürel önem
[değiştir | kaynağı değiştir]Maloya, 2009 yılında UNESCO'nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne dahil edilmiştir.[10]
Ayrıca bu müzik formu, Jean Paul Roig'in, Maloya Dousman adlı 1994 tarihli bir belgesel filmine konu olmuştur.[11]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Réunion'un diğer geleneksel müziği olan Sega müziği
- Reunion Müziği
- Réunionnais listesi
- Blues türleri
- ^ Alex Hughes; Keith Reader (2001). Encyclopedia of contemporary French culture. Taylor & Francis. s. 225. ISBN 978-0-415-26354-2. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2010.
- ^ Nidel, Richard (2005). World music: the basics
. Routledge. s. 30. ISBN 978-0-415-96800-3. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009. maloya music.
- ^ Denselow, Robin (5 Ekim 2013). "Maloya: The protest music banned as a threat to France". BBC News. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2013.
- ^ Hawkins, Peter (2007). The other hybrid archipelago: introduction to the literatures and cultures of the francophone Indian Ocean. Lexington Books. s. 135. ISBN 978-0-7391-1676-0. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ James Porter; Timothy Rice; Chris Goertzen (1999). The Garland encyclopedia of world music. Indiana University: Taylor & Francis. s. 30. ISBN 978-0-8240-4946-1. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ Tom Masters; Jan Dodd; Jean-Bernard Carillet (2007). Mauritius, Réunion & Seychelles. Lonely Planet. s. 45. ISBN 978-1-74104-727-1. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
origin sega music.
- ^ Hawkins, Peter (2003). "How Appropriate is the Term "Post-colonial" to the Cultural Production of Reunion?". Salhi, Kamal (Ed.). Francophone Post-Colonial Cultures: Critical Essays. Lexington Books. ss. 311-320. ISBN 978-0-7391-0568-9.
- ^ Francoise Verges, Monsters and Revolutionaries, pp.309–10, n.3
- ^ Frank Tenaille (2002). Music is the weapon of the future: fifty years of African popular music. Chicago Review Press. s. 92. ISBN 1-55652-450-1.
- ^ "Intangible Heritage Home - intangible heritage - Culture Sector - UNESCO". www.unesco.org (İngilizce). 7 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2018.
- ^ "Maloya Dousman". Festival listing. African Film Festival of Cordoba. 27 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2012.