Mahmut Yesari
Mahmut Yesari (5 Mayıs 1895 - 16 Ağustos 1945) Türk roman, hikâye ve oyun yazarı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahmut Yesâri, 5 Mayıs 1895 tarihinde İstanbul'da doğdu. Miralay Fahrettin Bey’in oğlu, Osmanlı milli marşı Hamidiye'nin bestecisi Ahmet Necip Paşa'nın torunu, öykücü Afif Yesari’nin babasıdır. Soyadını, sol eliyle yazdığı için Yesari lakabı ile anılan Yesârî Mehmet Esad ile oğlu hattat Yesârizâde Mustafa İzzet dedelerinden almıştır. Yesârî Mehmet Esad'ın büyük dedesi ise döneminin ünlü müderrislerinden, Mekke kadılığı da yapmış olan Kazâbâdî Ahmet Efendi'dir.
Lise öğrenimini İstanbul Lisesi’nde tamamladı. Öğrencilik yıllarında Münir Süleyman Çapanoğlu ile arkadaşlık kurdu.[1] Resim öğrenimi için Avrupa'ya gideceği sırada I. Dünya Savaşı patlak verince Güzel Sanatlar Okulu’nda girdi; okulu bitirmeden askere alındı ve Anafartalar Cephesi’nde görev yaptı.
Savaştan döndükten sonra sanat hayatına karikatürle başladı. 1918-1919 yıllarında çizgileri Diken ve Gıdık dergilerinde yer aldı. 1920’lerde oyun yazarlığına yöneldi. Bu alandaki ilk ürünü Fidan Zehra adlı uyarlama oyunudur. Oyunlarının çoğu Darülbedayi tarafından sahnelendi. Oyun yazarlığından sonra roman yazarlığına yöneldi. İlk romanının adı Namus'tur.
Reşat Nuri Güntekin ile birlikte çıkardığı “Kelebek (77 sayı, 1923-24)” olmak üzere “Resimli Her şey”, “Yedigün” ve “Yarımay” gibi dergilerde öyküler yayımladı, gazetelerde romanlar tefrika etti, telif ve uyarlama oyunlar yazdı. 1925 yılında yayımlanan Çoban Yıldızı adlı romanıyla üne kavuştu, 1927’de yayımlanan Çulluk adlı romanıyla ünü yaygınlaştı. Bu roman, kimilerince Türk edebiyatının ilk işçi romanı kabul edilir. Hikâye ve romanları Yarın, Her şey, Yedigün, Yarımay dergilerinde dizi halinde yayımlandı. Hikâyelerinin çoğu kitap olarak yayımlanmadı. Konularını yakın çevresinden, halkın günlük yaşamından aldı. Günlük gazetelerde edebiyat ve tiyatro alanında kısa tanıtım ve eleştirileri çıktı. Tiyatro uyarlamaları yaptı. Film senaryoları yazdı. Romanları dışında Yakacık Mektupları adıyla bir anılar-hikayeler kitabı ve Sürtük adlı oyunu en bilinen eserleridir. Yapıtlarından Bağrı Yanık Ömer de edebiyatımızın ilk çocuk romanı olarak bilinmektedir.
Ömrünün son yıllarında kendinden 20 yaş küçük olan Cahit Uçuk ile evlendi. Mahmut Yesari, 16 Ağustos 1945 günü Yakacık Sanatoryumu’nda veremden öldü. Çamlıca’da Çakaldağı’ndaki aile mezarlığı’nda toprağa verildi.
Eserlerinden bazıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çoban Yıldızı (1925)
- Çulluk (1927)
- Pervin Abla (1927)
- Ak Saçlı Genç Kız (1928)
- Su Sinekleri (1932)
- Ölünün Gözleri (1933)
- Tipi Dindi! (1933)
- Dağ Rüzgarları (1939)
- Gece Yürüyüşü (1944)
- Yakacık Mektupları (1938)
- Bay-Bayan
- Akşam Gariplği
- Telli Turna
- Bağrı yanık Ömer
- Nasıl Mason Oldum? (Mizah)
- Sürtük (Tiyatro Eseri)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Alpman, Hafi Kadri. "Basın tarihimizin ve güvercin'in büyük kaybı:Münir Süleyman Çapanoğlu" (PDF). Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ben Mahmut Yesari- http://blog.milliyet.com.tr/ben-mahmut-yesari/Blog/?BlogNo=550251
- Türk Tiyatrosu Yükselirken: Mahmut Yesari içeri girer. [1]
- Tipi Dindi romanı-https://nukheteren.wordpress.com/2012/06/13/tipi-dindi/7 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mahmut Yesari'den acı tatlı hikâyeler- http://www.aksam.com.tr/kitap/mahmut-yesariden-aci-tatli-hikayeler--132073h/haber-1320736 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çulluk- https://yazarlikatolyesi.wordpress.com/culluk/30 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mahmut Yesari'nin tiyatroları-https://web.archive.org/web/20191019213454/http://www.mimesis-dergi.org/2013/02/mahmut-yesari%E2%80%99nin-tiyatrolari/
- http://www.birgun.net/haber-detay/mahmut-yesari-bey-i-kim-arar-kim-sorar-100611.html7 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.