[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Magda Goebbels

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Magda Goebbels
1933'te Magda Goebbels
Kişisel bilgiler
Doğum Johanna Maria Magdalena Ritschel
11 Kasım 1901(1901-11-11)
Berlin, Alman İmparatorluğu
Ölüm 01 Mayıs 1945 (43 yaşında)
Führerbunker, Berlin, Nazi Almanyası
Partisi Nazi Partisi (NSDAP)
Evlilik(ler) Joseph Goebbels
Çocuk(lar) Harald, Helga, Hildegard, Helmut, Holdine, Hedwig, Heidrun
Bitirdiği okul Ursuline Manastırı
Ödülleri Altın Parti Rozeti
Alman Anne Onur Haçı

Johanna Maria Magdalena Goebbels (doğum adı: Johanna Maria Magdalena Behrend; 11 Kasım 1901, Berlin - 1 Mayıs 1945, Berlin), Nazi Almanyası'nda Propaganda Bakanı olarak görev yapan Joseph Goebbels'in eşi. Magda Goebbels Adolf Hitler'e olan hayranlığıyla da bilinir.

II. Dünya Savaşı'nın sonlarında 23 Nisan 1945'te Reich Şansölyelik binası'nın altındaki Führerbunker'e taşındı. 1 Mayıs 1945'te Sovyet kuşatması altındaki Berlin'in Führerbunker'de Adolf Hitler'e hayranlığından ötürü çocuklarına onun baş harflerini taşıyan isimler vermiş ve Hitler'i Tanrı olarak[1] kabul etmiştir. Almanya'nın yenilgisi ve Hitler'in intiharının arından önce Helga (d. 1 Eylül 1932), Hildegard (d. 13 Nisan 1934), Helmut (d. 2 Ekim 1935), Holdine (d. 19 Şubat 1937), Hedwig (d. 5 Mayıs 1938), Heidrun (d. 20 Ekim 1940) olmak üzere altı çocuğunu Dr. Ludwig Stumpfegger yardımıyla potasyum siyanür ile öldürmüş, kendisi ise eşi Joseph Goebbels tarafından vurularak öldürülmüştür. İntihar ayrıntıları belirsizdir. İntihardan sonra kocası ile beraber vücutları kısmen yanmış ve gömülü değildi. Kömürleşmiş cesetleri Rus birlikleri tarafından 2 Mayıs 1945'te öğleden sonra bulunmuş, Joseph Goebbels'in yanmış yüzünün fotoğrafları yayınlanmıştır.

Çocukluk ve gençlik yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Magda, 1901'de Berlin'de, Babası inşaat müteahhidi ve mühendis Oskar Ritschel ile Katolik hizmetçi Auguste Behrend'in kızı olarak doğdu. Anne ve babası o yıl evlendi ve 1904 ya da 1905'te boşandı. Magda beş yaşındayken annesi onu eski kocasının yanında kalması için Köln'e gönderdi. Annesi, 1908'de Brüksel'de çalışan Yahudi asıllı Alman tüccar Richard Friedländer ile evlenince ismi Magda Friedländer oldu. Magda orta sınıf bir atmosferde büyüdü. Belçika'da, Brüksel yakınlarındaki Vilvoorde'deki Katolik manastır okullarına gitti ve burada "aktif ve zeki küçük bir kız" olarak hatırlandı.

1908'den I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesine kadar aile ile beraber Brüksel'de kaldı. 1914'te, Alman işgalinden sonra Belçika halkının tepkilerinden kaçınmak için tüm Almanlar mülteci olarak Belçika'yı terk etmek zorunda kaldılar. Aile, Magda'nın Kolmorgen Lisesi'ne gittiği Berlin'e taşındı. Üvey babası daha sonra onlara katıldı. Babası Ritschel'in desteği sayesinde, Magda bir kız yatılı okuluna devam edebildi. Annesi 1914'te Friedländer'den boşandı ve 1919'da Magda, Goslar yakınlarındaki prestijli 'Töchternheim Holzhausen'e kaydoldu.

Magda, Berlin'deyken, okul günlerinde Yahudi sınıf arkadaşı Lisa Arlosoroff ile arkadaş oldu ve daha sonra ateşli bir Siyonist olan kardeşi Haim ile duygusal olarak yakınlaştı.[2] Arlosoroff sayesinde Musevi inancıyla tanıştı. Haim'in kendisine verdiği Davud'un Yıldızını kısa bir süre boynuna taktı ve onunla Yahudi gençlik kulübü toplantılarına eşlik etti. İlişki uzun sürmedi, ancak ikisi 1920'lerde Haim'in daha sonra Yahudi Ajansı'nın Siyasi Departmanına başkanlık edeceği Filistin'e (İngiliz yönetimindeki) göç edene kadar ilişkisini sürdürdü.[3] Haim daha sonra Haziran 1933'te kendisine düzenlenen suikastle öldürüldü.[4]

Sanayici Günther Quandt ile evliliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şubat 1920'de Goslar'daki okuluna kalabalık bir trenle dönerken, birinci sınıfa ayrılmış bir kompartımanda oturan, kendisinden iki katı yaşındaki zengin sanayici Günther Quandt ile tanıştı. Magda ondan ve evlilik yoluyla üst sınıfa yükselme ihtimalinden hoşlanıyordu. Quandt'a nezaket ve büyük jestlerle ona kur yaptı.[5] 28 Temmuz 1920'de 39. doğum gününde nişanlandılar ve 4 Ocak 1921'de evlendiler. Magda, Musevi gibi görünen adıyla (Friedlander) kendi görüşüne göre Protestan ailesine dahil oldu. Protestan inancına geçti.

Magda Quandt, annesi 1918'de ölen Günther Quandt'ın ilk evliliğinden iki çocuğunu büyütmekten de sorumluydu. Evlilikten on ay sonra, oğulları Harald Quandt 1 Kasım 1921'de doğdu. Magda kısa süre sonra evliliğinde hüsrana uğradı; Quandt onunla çok az zaman geçiriyordu, çünkü asıl ilgi alanı iş imparatorluğunu genişletmekti.[6] Ayrıca cömert partilerle kültürel ve sosyal yaşama olan ihtiyaçları, daha yaşlı olan kocası Günther Quandt'ın yaşam tarzına uymuyordu.

Ekim 1927'de çift, Philadelphia'daki Lloyd Electric Storage Battery Co. ile iş yapmak için iki aylık bir ABD ziyaretine gitti.[7]

Günther ve Magda Quandt birbirlerinden giderek uzaklaştılar. Mayıs 1928'de Magda'nın kendisini bir öğrencisiyle aldattığını öğrenince onu evinden kovdu. Bir sevgiliyle "skandal" ilişkinin boşanmaya neden olması muhtemeldi.

Magda'nın Quandt'ın "daha düşük seviyeli kadınlardan" aldığı mektupları kamuya ifşa etme tehdidi sayesinde, boşanma için cömert bir anlaşma yapmayı başardı: yeni bir daire için 50.000 RM, hastalık için 20.000 RM, aylık 4.000 RM ödeme ve Severin'deki 1880'lerden kalma Neo-Rönesans tarzı konak ile Quandt mülkünden ücretsiz yararlanmaya devam etti. Ayrıca oğlu Harald'ın velayetini aldı. 1929 yazında boşandılar. Aldığı ödemeler sayesinde, Westend, Berlin'deki Reichskanzlerplatz'da satın aldığı bir dairenin yanı sıra bir dadı ve bir aşçıyı işe aldı.

Evlilikler arasında

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aynı adı taşıyan ABD Başkanı'nın yeğeni olan Amerikalı multimilyoner Herbert Hoover, boşandığını öğrenince, ABD'den seyahat ederek evlenme teklifi etti fakat Magda reddetti. Boşandığı kocası Günter Quandt, Hitler ile 1931 yılının ortalarında Kaiserhof Oteli'nde buluşan ve bir sol darbe durumunda NSDAP'e 25 milyon Reichsmark bağış yapma sözü veren bir grup büyük iş adamlarından biri oldu. Magda, ırkçı Nasyonal Sosyalist ideolojiyle ilk kez "Nordischer Ring" (daha sonra "Bogenclub München" olarak yeniden adlandırıldı) adlı bir siyasi kulüpte temasa geçti.[8] Viktoria von Dirksen ve Prenses Reuss gibi aristokratlar bu ırksal tartışma ortamına çokça katıldılar. Burada, 1930 yazının sonlarında, tahttan çekilen Kaiser II. Wilhelm'in oğlu olan Hohenzollern Hanedanından Prens "Auwi", Magda'ya, can sıkıntısı ve depresyona karşı bir çare olarak gönüllü parti çalışması için yerel bir Nazi Partisine (NSDAP) kaydolmasını tavsiye etti.[9] İlk olarak, 30 Ağustos 1930'da Berlin Sportpalast'ta Joseph Goebbels'in konuştuğu bir NSDAP etkinliğine katıldı. Ertesi gün, 1 Eylül 1930'da partiye üye oldu (üyelik numarası 297.442) ve siyasi olarak aktif olarak nitelendirilmese de bazı gönüllü çalışmalar yaptı. Kısa bir süre sonra Nasyonal Sosyalist Kadınlar Birliği'nin lideri oldu ve Alfred Rosenberg'in Yirminci Yüzyılın Efsanesi kitabını okumaya başladı. Goebbels'den oldukça etkilenerek, Berlin'deki parti genel merkezine taşındı ve kısa bir süre için Goebbels'in vekili Hans Meinshausen'in sekreteri oldu, ardından Goebbels'in kendi özel gazetelerinin sorumluluğunu alma teklifi aldı. O zamanlar Goebbels, NSDAP'nin Berlin Gauleiter'ıydı ve propaganda ve partinin haydutları aracılığıyla NSDAP adına Berlin'i kazanmak için çalışıyordu. Goebbels, Magda'yı özel arşivinin amiri yaptı. Magda'nın Goebbels ile ilgili yerli ve yabancı basında çıkan gazete yazıları, dil becerileri işe yaradı.

Goebbels'in 7 Kasım 1930 tarihli günlüğü, müstakbel eşinden ilk kez söz ettiği ve bunu takip eden haftalarda yakın ilişkilerin başlangıcına ilişkin kısa notları içerir. 1931'in başlarında Magda, Goebbels ile bir parti etkinliğine gitti. Orada Goebbels'in siyasi ortamıyla tanıştı. O ve Goebbels, Şubat 1931'de arkadaşlarıyla Weimar'a yaptıkları kısa bir gezi sırasında romantik bir ilişkiye girdiler.[6] Bir ilişki başladı ve Nisan ayına kadar birlikte gelecekleri için planlar yapmaya başladılar.[10] Goebbels günlüğüne şöyle yazdı: "Birbirimize ciddi bir yemin ettik: Reich'ı fethettiğimizde karı koca olacağız. Çok mutluyum."[10] Theodor-Heuss-Platz'daki (daha sonra Reichskanzlerplatz olarak adlandırıldı) dairesi kısa sürede Adolf Hitler ve diğer NSDAP yetkilileri için favori bir buluşma yeri haline geldi.[11] Eylül ayına kadar Goebbels ilişkisinde sorunlar yaşıyordu. O zamanlar Goebbels, daha sonraki Nazi ırk mevzuatına göre “yarı Yahudi” olan bir çocukluk aşkıyla hala mutsuz bir ilişki içindeydi. Magda'nın ayrıca, Quandt'la evlendiği andan itibaren sevgilisi olan bir öğrenciyle halen yakın bir ilişkisi vardı. Goebbels'in günlüklerine göre, bu defalarca baştan beri ateşli tartışmalara sebep oldu. Goebbels genellikle kıskançtı ve Hitler'in Magda'ya düşkün olduğu gerçeğiyle ilgili bazı endişeleri vardı.

1931 sonbaharında Magda, Berlin'deki Hotel Kaiserhof'ta çay içerken Adolf Hitler ile şahsen tanıştı. Aynı akşam Hitler, ekonomi danışmanı ve SA genelkurmay başkanı Otto Wagener'e şunları söyledi: "Bu kadın, onunla evli olmasam bile hayatımda önemli bir rol oynayabilir. Çalışmamda, tek taraflı erkek içgüdülerime karşı kadın kontrpuanını oynayabilir... Evli olmaması çok yazık."[12]

Joseph Goebbels ile evliliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Joseph ve Magda Goebbels'in kiliseye giderken Parchim (Mecklenburg) yakınlarındaki Gut Severin'deki düğünü. Arkalarında sağdıç Hitler var.

Magda ve Joseph Goebbels arasındaki yukarıda bahsedilen gerilimler asla çözülmemesine rağmen, düğünleri 19 Aralık 1931'de Mecklenburg'daki Parchim yakınlarındaki Gut Severin'de Hitler'in tanıklığıyla gerçekleşti. Bu mülk, eski kocası Quandt'a aitti. Goebbels, bir Protestanla (ki kendisi de boşanmıştı) evliliği nedeniyle Katolik Kilisesi'nden aforoz edildi.[13] O zamanlar on yaşındaki oğlu Harald törene Deutsches Jungvolk üniformasıyla katıldı. Adolf Hitler sağdıcıydı. Otto Wagener, Magda'nın Goebbels ile evliliğinin bir şekilde ayarlandığını iddia etmiştir; Hitler bekar kalmayı amaçladığından, önde gelen ve oldukça görünür bir Nazi yetkilisinin karısı olarak, sonunda "Üçüncü Reich'ın first lady'si" olarak hareket edebileceğini öne sürdü. Magda, Goebbels'in kendi coşkusunu etkilemiş olabilecek, sosyal bağlantıları ve üst sınıf tavrı olan hırslı bir kadındı.[14] Goebbels biyografisini yazan Peter Longerich de bu "makul" sonuca katılmaktadır.[15] Meissner, Hitler'in (şüphesiz Magda'dan etkilenmiş olsa da) ilk günlerde çiftin son derece yakın bir arkadaşı olduğunu iddia etmektedir. Hitler, Goebbels'in çocuklarına çok düşkündü[15] ve Berlin'deki dairelerinde kalmaktan keyif aldı, burada rahatlar[16] ve sık sık evlerine gece geç saatlerde gelir, Goebbels'le oturur ve bebekleri Helga (1932 doğumlu) ile kucağında konuşurdu.[17]

Düğünden önce bile Hitler, çok sevdiği Magda ile dostane bir ilişki geliştirmişti. Ayrıca, olası bir evlilik hakkındaki kararı, gelecekteki her iki eş için de belirleyici olan Hitler'di. Goebbels, Hitler'in Magda ile bir ilişkiye ilgi gösterdiği söylense de eski yoldaşının mutluluğunun önünde durmak istemediğini açıkladı. Hitler kendi hırslarının önüne geçti ve neredeyse babacan bir arkadaş olarak, sevgi dolu çifti kutsadı.

Öte yandan, Hitler'in danışmanı Otto Wagener'in açıklamalarına ve diğer belirtilere dayanarak, Goebbels'in biyografisini yazan Peter Longerich gibi tarihçilere göre, bu kadar halka açık ve sadık olan iki Nasyonal Sosyalistten propaganda amaçlı yararlar sağlamak ve aynı zamanda kendisine tamamen bağlı olan Goebbels ile olan yakın teması sayesinde Magda ile temas halinde kalabileceğini düşünüyordu.

Magda böylece Hitler'le yakın bir ilişki kurdu ve onun küçük kız arkadaş zümresinin bir üyesi oldu.[ Rejimin resmi olmayan bir temsilcisi olarak hareket etti ve Almanya'nın her yerinden kadınlardan ev içi meseleler veya çocuk velayeti konularında soruları olan mektuplar aldı. 1933'ten sonra Goebbels ailesi, yüksek sosyal konumlarıyla birlikte gelen lüks yaşam tarzına alıştı.

Goebbels ailesi de sık sık Hitler'in Obersalzberg'deki özel konutuna davet edildi. Magda ve Hitler, Joseph Goebbels olmadan, bazen günlerce birlikte vakit geçirdiler. İkisi arasındaki ilişkinin de samimi bir doğaya sahip olup olmadığı bilinmiyor. Longerich, bu durumu "üçgen bir ilişki" olarak tanımlamaktadır.[18]

Nazi propagandasıyla bir süper anne olarak stilize edilen Magda Goebbels, Nasyonal Sosyalist dönemde “Alman kadını” için bir rol modeldi. Hitler, Nisan 1945'teki intiharından kısa bir süre öncesine kadar evli olmadığı için, Magda Goebbels "First Lady" konumunu üstlendi; resepsiyonlarda, balolarda ve devlet ziyaretlerinde Üçüncü Reich'ı temsil etti.

Çiftin Berlin'deki, Göringstrasse'deki evleri Albert Speer tarafından yeniden düzenlendi ve ilkbahar ve yazları Kladow'da geçirdiler.[19] 1936'da Schwanenwerder adasında bir villa ve daha sonra Brandenburg'da Wandlitz yakınlarındaki Bogensee'de bir villa satın aldılar.[20] Joseph ve Magda Goebbels'in altı çocuğu oldu: Helga Susanne (1932), Hildegard "Hilde" Traudel (1934), Helmut Christian (1935), Holdine "Holde" Kathrin (1937), Hedwig "Hedda" Johanna (1938) ve Heidrun " Heide" Elisabeth (1940).

Magda Goebbels sadece bir kez kamuoyunun karşısına konuşmacı olarak çıktı: 14 Mayıs 1933'te Alman Anne konusunda bir radyo konferansı verdi. Daha sonra aynı konuda İngiliz Daily Mail gazetesine bir röportaj verdi. Magda Goebbels'e Alman kadınlarının kamusal hayattan kovulması sorulduğunda, İngiltere'de dolaşan söylentilerin son derece abartılı olduğunu söyledi.

Aslında o zamanlar moda ofisinin başına geçmeyi çok istiyordu. Ancak kocası buna kesinlikle karşıydı ve bu da 20 Temmuz 1933'te bir anlaşmazlığa yol açtı. Völkischer Beobachter gazetesi, 25 Temmuz 1933'te Magda'nın onursal başkanlıktan (başkan Sigmund von Weech ile birlikte) istifa ettiğini bildirdi.

Magda Goebbels, çocuklarını Nazi propagandasının hizmetine verdi. 1938'de çocuklarının hayatlarını filme aldı: Çocukları "tamamen Aryan" çocuklar olarak tasvir edildi. Buna karşılık, engelli ve dolayısıyla Nazi ideolojisi anlamında “değersiz” çocukların resimleri vardı. 1942'de Goebbels çocukları yaklaşık otuz kez haber filmlerinde yer alarak, aile propagandası zirveye ulaştı. Goebbels ailesi bu nedenle Üçüncü Reich'ın model ailesiydi. Ancak gösterilenin aksine, Magda Goebbels çocuklarıyla çok az ilgilendi. Bu görev genellikle dadılar ve eğitimciler tarafından üstlenilirken, Magda genellikle haftalarca evden uzaktaydı.

Evlilik krizleri ve II. Dünya Savaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Magda Goebbels 1935'te kocasının, özellikle radyo ve sinema alanındaki genç sanatçı kadınlarla olan çeşitli geçici ilişkilerini öğrendi. İlk başta buna tahammül etmeye çalıştı, ancak bazen aşırı içki içerek üzüntüsünü bastırdı. Joseph Goebbels'in evlilik sırasında birçok ilişkisi oldu. 1936'da kocası Goebbels, Çek aktris Lída Baarová ile tanıştı ve 1937 kışında onunla yoğun bir ilişkiye başladı.[21] Magda, 15 Ağustos 1938'de Hitler ile durum hakkında uzun bir görüşme yaptı.[22] Hitler her ikisini de Berghof'a çağırdı. Üst düzey bakanlarından birinin karıştığı bir skandala katlanmak istemeyen Hitler, Goebbels'in ilişkiyi kesmesini talep etti.[23] Hermann ve Emmy Göring'in de yer aldığı görüşmelerin başında Joseph Goebbels, Baarová ile ilişkisini sürdürmeye kararlıyken, Hitler, Goebbels'in Hermann Göring tarafından denetlenen bir telefon görüşmesinde Baarová'dan ayrılması gerektiğine karar verdi. Evlilik, Hitler'in emriyle tekrar deneme süresiyle devam etti ve evliliğin kalıcı olarak devam edip etmeyeceğine karar vermek için Magda Goebbels'i yalnız bıraktı. Goebbels'te bu karara uydu. Çift bir kez daha kavga etti ve Hitler bir kez daha çiftin birlikte kalması için ısrar ederek olaya dahil oldu.[24] Hitler, Ekim 1938'de uzlaşan çiftle kendi fotoğraflarının çekilmesini sağladı.[25] Magda'nın 1933'te Kurt Ludecke[26] ve 1938'de kendisinden iki yaş küçük Reich Kamuyu Aydınlatma Bakanlığı'nda Devlet Sekreteri Karl Hanke ile ilişkileri vardı.[27]

Savaş yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Naziler II. Dünya Savaşı'nı başlattığında, Magda Goebbels ve çocukları bir kez daha propaganda hizmetine girdiler. Magda'nın ilk evliliğinden olan oğlu Harald Quandt, bir Luftwaffe pilotu oldu ve cephede savaştı. Magda, Alman Kızıl Haç hemşiresi olarak eğitim aldı ve propagandayı desteklemek için haftada iki kez yaralılara baktı. Bunun yanında Elektronik şirketi Telefunken ile çalıştı ve meslektaşları gibi bir otobüste işe gitti. Ayrıca yabancı devlet başkanlarının eşlerini eğlendirmek, askerleri desteklemek ve savaş dullarını rahatlatmakla da ilgilendi.

Evlilikleri yeniden uyumlu görünse de, Joseph Goebbels giderek ailesinden uzaklaştı. Magda ile ilişkisi sadece arada sırada yaptığı ziyaretlerden oluşuyordu. Berlin'e yapılan hava saldırıları nedeniyle, Magda, Ağustos 1943'te Schwanenwerder'deki çocuklarla birlikte Lanke yakınlarındaki Bogensee'deki bir kır evine taşındı. Bu da, kendisine bağımlı aktrisler de dahil olmak üzere, hala farklı ilişkileri olan kocasının, eğilimlerini Berlin'deki evlerinde yaşamasını kolaylaştırdı. Çocuklar Lanke yakınlarındaki Wandlitz'de okula gittiler.

Hem Goebbels hem de Magda, Hitler ile yakın ilişkilerinden kişisel çıkarlar ve sosyal statü elde ettiler ve çift, Hitler'e sadık kaldı ve onu kamuoyunda destekledi. Ancak özel olarak, Magda, özellikle savaş Doğu Cephesinde kötü gitmeye başladıktan sonra şüphelerini dile getirdi. 9 Kasım 1942'de arkadaşlarıyla bir araya geldiğinde Hitler'in konuşmasını dinlerken radyoyu kapattı ve "Aman Tanrım, ne kadar saçmalık"[28] diye haykırdı. 1944'te Hitler hakkında, "Artık aklın sesini dinlemiyor. Ona ne olduğunu söyleyenlere sadece inanmak istediğini duymak istiyor" dediği bildirildi.[29] Magda'nın Yahudi üvey babasını Holokost'tan kurtarmak için müdahale etmeye çalıştığına dair hiçbir kanıt yoktur. Akıbeti belirlenmemiş olsa da, kamplarda öldüğü yaygın olarak kabul ediliyor. Kocasının antisemitizmi sorulduğunda, şöyle yanıtladı: "Führer bunu böyle istiyor ve Joseph itaat etmeli."[30]

Zayıf bir kalbe ve "hassas bir sağlığa" sahip olan Magda'nın uzun hastalık dönemleri olurdu.[31] Savaşın sonuna doğru, şiddetli depresyon ve trigeminal nevraljiden muzdarip olduğu da bilinmektedir.[32] Bu durum yüzdeki bir siniri etkiler ve genellikle zararsız olmasına rağmen yoğun ağrıya neden olduğu düşünülür ve tedavisi zor olabilir.[33] Bu genellikle onu yatalak bırakır ve Ağustos 1944 gibi geç bir tarihte hastaneye yatış nöbetlerine yol açardı.[34]

Savaş durumu giderek umutsuzlaştıkça, Magda Goebbels üzüntüsünden sık sık hastalandı ve 1944'ün başında birkaç günlüğüne bir sanatoryuma yatırıldı. Magda Goebbels'in, 20 Temmuz 1944'te Hitler'e yönelik suikast girişimini öğrendiğinde, sinir krizi geçirdiği söylenmektedir. Telefonda ona "ebedi" bağlılığına yemin etti ve "Ruslar Berlin'de olsaydı" onun için ölmeye hazır olduğunu ilan etti. Artık "yapması gerekeni" yapmaya kararlıydı.

Çocukların öldürülmesi ve intiharı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 1945'in sonlarında, Sovyet Kızıl Ordusu Berlin'e girdi. 22 Nisan 1945 öğleden sonra Magda Goebbels çocuklarıyla birlikte Reich Şansölyelik binasının altındaki Führerbunker'e taşındı.[35] 28 Nisan 1945'te Magda Goebbels, Kuzey Afrika'da, Bingazi'de esir kampında bulunan 23 yaşındaki oğlu Harald Quandt'a bir veda mektubu yazdı.[36] Bu mektup, Magda Goebbels'in tek yazılı mirasıdır.

"Sevgili oğlum! Babacığın, altı küçük kardeşin ve ben, Nasyonal Sosyalist yaşamımıza mümkün olan tek onurlu son vermek için 6 gündür Führerbunker'de buradayız... Bu mektubu alır mısın bilmiyorum, belki de alırsın. Sonuçta insan ruhu bu da son selamlarımı göndermeme izin veriyor. Geçen Pazar Führer'in buradan çıkmama yardım etmek istediği, babacığının isteği dışında onunla kaldığımı bilmelisin. Anneni biliyorsun, aynı kana sahibiz, bu benim için hiç dikkate alınmaz. Şanlı fikrimiz ve onunla birlikte hayatımda bildiğim güzel, takdire şayan, asil ve iyi olan her şey yok oluyor. Führer ve Nasyonal Sosyalizm'den sonra gelen dünya artık yaşamaya değmez ve bu yüzden çocukları buraya getirdim. Onlar gelecek yaşam için fazla iyiler ve eğer ben onlara kurtuluş verirsem, merhametli bir Tanrı beni anlayacaktır. Sen yaşayacaksın ve senden bir ricam var: Alman olduğunu asla unutma, asla namusuna aykırı bir şey yapma ve hayatının, ölümlerimizin boşuna olmadığı anlamına gelmediğinden emin ol. Çocuklar harika... Ne bir şikayet ne de bir ağlama. Darbeler sığınağı sallar. Büyükler küçükleri korur ve onların varlığı başlı başına bir lütuftur ve ara sıra liderin gülümsemesini kazanır. Tanrım, bana son ve en zor şeyi yapacak güce sahip olduğumu bahşet. Tek bir amacımız var: Führer'e ölümüne kadar sadakat. Harald, sevgili oğlum - sana hayatın bana öğrettiklerini vereceğim: Sadık ol! Kendine karşı dürüst ol, insanlara karşı dürüst ol ve ülkene sadık ol... Bizimle gurur duy ve bizi sevgiyle anmaya çalış..."[37]

Kendini kurtarmak için olmasa da, en azından sığınaktaki çocuklar için birçok talebe olumsuz cevap verdi. Tanıklara göre, Magda Goebbels çocuklarını gördüğünde defalarca gözyaşlarına boğuldu.

Hitler, vasiyetinde Goebbels'den ailesiyle birlikte Berlin'i terk etmesini istemişti. Buna rağmen Goebbels "insanlık ve kişisel sadakat" (Führer'e sadakat) nedeniyle ailesiyle birlikte Berlin'de kaldı. Ayrıca, Magda ve çocuklarının onun Berlin'den ayrılmayı reddetmesini ve sığınakta ölme kararını desteklediğini belirtti.

Magda, 30 Nisan öğleden sonra intihar etmeden önce hem Hitler'i hem de Eva Braun'u en son görenler arasındaydı.[38]

Magda, Albert Speer'in çocukların Berlin'den kaçırılması için yaptığı gibi birçok teklifi reddetti ve ailenin kocasının yanında kalma konusunda ısrar etti. Führerbunker'de Hitler'in sekreteri Traudl Junge'a, "Utanç içinde yaşayıp alay edilmektense çocuklarımın ölmesini tercih ederim. Savaştan sonra Almanya'da çocuklarımın hiç şansı yok" dedi.[39] Hitler'in sığınağından sağ kurtulan son kişi Rochus Misch, BBC'ye olaylarla ilgili şu açıklamayı yaptı:

Hitler'in ölümünden hemen sonra Bayan Goebbels çocuklarıyla birlikte sığınağa indi. Onları öldürmeye hazırlanmaya başladı. Bunu yerin üstünde yapamazdı - orada onu durdurabilecek başka insanlar da vardı. Bu yüzden aşağı indi - çünkü sığınağa başka kimsenin girmesine izin verilmedi. Onları öldürmek için bilerek indi.[40]

1 Mayıs 1945'te Goebbels çiftinin altı çocuğu zehirlenerek öldürüldü. Çocukların nasıl ve kimler tarafından öldürüldüğü ise netlik kazanmadı. Rochus Misch'e göre, Magda Goebbels çocuklarına daha önce içinde bir uyku hapı erittiği kakao verdi. Magda, kızların uzun beyaz gecelikler giymelerine yardım etti. Ardından saçlarını nazikçe taradı. Bunu yaparken, çocuklarına birkaç gün içinde Schwanenwerder'deki evlerine döneceklerine dair söz verdi. Sonra çocuklar ve doktorlardan biri olan Ludwig Stumpfegger ile birlikte çocuk odasına gitti. Misch işine konsantre olmaya çalıştı ama ne olacağını biliyordu

7 Mayıs 1945'te Sovyetler tarafından sorgulanan SS diş hekimi Helmut Kunz (1910-1976), Magda Goebbels'in çocukları zehirlediğini ve kendisinin sadece buna tanık olduğunu söyledi. Nisan ayının sonunda, Magda Goebbels ondan dört ila on iki yaşındaki altı çocuğu Helga, Hilde, Holde, Hedda, Heide ve Helmut'u öldürmesine yardım etmesini istedi. Helmut Kunz reddetti, ancak Magda Goebbels tarafından o kadar baskı altına alındı ki, sonunda anneleri onlara siyanür kapsülleri (hidrosiyanik asit) verebilsin diye çocukları morfin enjeksiyonlarıyla sakinleştirmeyi kabul etti. 1 Mayıs 1945 akşamı - Adolf Hitler'in intiharından sonraki gün - çocuklara morfin enjekte etti, ancak Magda Goebbels çocuklarını öldüremedi. Kunz daha sonra, Magda Goebbels ile çocuk odasına giren Hitler'in ikinci özel doktoru Ludwig Stumpfegger'i getirmek zorunda kaldı. Magda Goebbels çocukların odasından çıkarken "her şeyin bittiğini" söyledi. 19 Mayıs 1945'te Helmut Kunz, Stumpfegger'in çocukların öldürülmesine katıldığı yönünde ifadesini düzeltti (Ludwig Stumpfegger, 2 Mayıs 1945'te Martin Bormann ile birlikte bir hidrojen siyanür zehir kapsülü ile intihar etti ve nu yüzden sorgulanamadı). Kunz, Federal Cumhuriyet'teki daha sonraki duruşmasında bu ikinci versiyonu tekrarladı. Çocuklara morfin enjekte ettiğini inkâr etmedi.[41][42][43]

Misch'e göre Magda çocukların odasından çıktıktan sonra, çok solgun görünüyordu, gözleri kıpkırmızıydı ve yüzü "donmuştu". Magda'nın çocukları öldürüldükten sonra bir masaya oturup sessizce iskambil oynadığını ifade etti.[44] Kocası Goebbels daha sonra onun yanına geldi ama o sırada tek kelime etmedi.[45]

Çocukları öldükten sonra Magda ve Joseph Goebbels, akşam 9 civarında, Başbakanlık'ın bahçesine kadar yürüdüler ve burada intihar ettiler.[46] Bu olayın birkaç farklı görüşü bulunmaktadır. Bir rivayete göre, her biri Hitler'in gömüldüğü yerin yakınında bir siyanür kapsülü ısırdı. Misch'e göre Joseph Goebbels kendini Magda ile beraber öldürmedi, ancak intiharından sonraki sabah intihar etti.[47] Ancak Goebbels'in SS komutanı Günther Schwägermann 1948'de, onun önünden merdivenlerden yukarı çıktıklarını ve Başbakanlık bahçesine çıktıklarını söyledi. Merdiven boşluğunda bekledi ve silah seslerini duydu. Schwägermann daha sonra merdivenleri çıktı ve dışarı çıktıklarında cansız bedenlerini gördü. Goebbels'in önceki emrini takiben, Schwägermann bir SS askerine Goebbels'in vücuduna birkaç el ateş ettirdi, ancak hareket etmedi.[46] Cesetleri aynı gece sığınak üyeleri tarafından yakıldı.

Ertesi gün saat 17.00 sıralarında Sovyet askerleri Goebbels çiftinin kömürleşmiş cesetlerini Reich Şansölyesi'nin acil çıkışından sadece birkaç metre ötede buldular.[48] Magda'nın yüzü, kocasının yüzüne kıyasla tanınmaz haldeydi.[48] Vücudunun sözde Sovyet otopsisine göre, çene kemikleri ve diş kalıntıları "ağız boşluğunda ayrılmış" bulundu.[49] Çocukların cesetleri gece kıyafetleri içinde, kızların saçlarına kurdeleler bağlanmış olarak Vorbunker'deki bir odada bulundu.[50] Kanıt olarak, Sovyet haber filmi için filme alınmak üzere Goebbels çiftinin yanmış cesetlerinin yanına yerleştirildiler.

Popüler kültürde

[değiştir | kaynağı değiştir]

2004 tarihli Alman yapımı Çöküş (Der Untergang) filminde Corinna Harfouch tarafından canlandırıldı.[51]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Tarihin en çarpıcı hikâyelerinden; Adolf ve Eva 15 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hürriyet Blog.
  2. ^ Shindler 2017, ss. 46-47.
  3. ^ Shindler 2017, s. 47.
  4. ^ "Haim Arlosoroff Killed". Center For Israel Education. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021. 
  5. ^ Meissner 1980, s. 29.
  6. ^ a b Longerich 2015, s. 152.
  7. ^ List or Manifest of Alien Passengers For the United States Immigration Officer At the Port of Arrival (Form 500 U.S. Department of Labor, Immigration Service), pp. 7-8, number on list 3 & 4, dated 22 & 28 October 1927.
  8. ^ Rüdiger Jungbluth: Die Quandts. Ihr leiser Aufstieg zur mächtigsten Wirtschaftsdynastie Deutschlands. 21 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Campus, Frankfurt am Main 2002.
  9. ^ Şablon:Der Spiegel
  10. ^ a b Longerich 2015, s. 153.
  11. ^ Manvell & Fraenkel 2010, s. 94.
  12. ^ "abendblatt.de". 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  13. ^ Die Tagebücher von Joseph Goebbels: Aufzeichnungen 1923–1941. Juni 1931 – September 1932, Teil 1, S. 189. 22 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  14. ^ Wagener, Otto, Hitler: Memoirs of a Confidant
  15. ^ a b Longerich 2015, ss. 159, 160.
  16. ^ Longerich 2015, s. 160.
  17. ^ Meissner 1980, ss. 91, 97–99.
  18. ^ Peter Longerich: Goebbels, 2010, S. 167 ff.
  19. ^ Longerich 2015, ss. 231, 290-291.
  20. ^ Longerich 2015, ss. 315, 316.
  21. ^ Longerich 2015, ss. 317, 318.
  22. ^ Longerich 2015, s. 392.
  23. ^ Manvell & Fraenkel 2010, s. 170.
  24. ^ Longerich 2015, ss. 392-395.
  25. ^ Longerich 2015, ss. 391, 395.
  26. ^ Longerich 2015, s. 317.
  27. ^ Thacker 2010, s. 204.
  28. ^ Meissner 1980, s. 219.
  29. ^ Meissner 1980, s. 222.
  30. ^ Meissner 1980, s. 127.
  31. ^ Longerich 2015, ss. 197, 361, 362, 706.
  32. ^ Klabunde, Anja, Magda Goebbels, p. 302.
  33. ^ What is Trigeminal Neuralgia? 16 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TNA Website
  34. ^ Meissner 1980, ss. 141, 228, 234.
  35. ^ Thacker 2010, s. 298.
  36. ^ "Die Erben der Magda Goebbels". Cicero Online (Almanca).  21 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  37. ^ "Filmaufnahmen des Originalbriefes (teils auch vorgelesen) von 6:00 bis 7:59 min in der Dokumentation „Hitlers Tod"". 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  38. ^ Kershaw 2001, ss. 827-828.
  39. ^ Junge, Traudl, Until the Final Hour
  40. ^ "I was in Hitler's suicide bunker". BBC News. 3 Eylül 2009. 3 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010. 
  41. ^ Dominik Groß, Mathias Schmidt, Alexander Heit, Helmut Kunz und die Ermordung der Goebbels-Kinder 10 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zahnärztliche Mitteilungen, Heft 8/2020, S. 72-74, 16. April 2020. Abgerufen am 22. April 2020.
  42. ^ Landesarchiv Nordrhein-Westfalen, Q225 PPOM Nr. 316, Band 1.
  43. ^ Alexander Heit, Jens Westemeier, Dominik Gross, Mathias Schmidt: ‘It’s all over now.’ The dentist Helmut Kunz and the killing of Reich Propaganda Minister Joseph Goebbels’ children at the end of the Third Reich. In: British Dental Journal 227 (2019), S. 997-1000. DOI:10.1038/s41415-019-0992-1
  44. ^ "Adolf Hitlers letzte Tage im Führerbunker – Der Augenzeuge Rochus Misch im Interview". YouTube (Almanca). 2020-09-03. 
  45. ^ Misch 2014, s. 177.
  46. ^ a b Joachimsthaler 1999, s. 52.
  47. ^ "Adolf Hitlers letzte Tage im Führerbunker – Der Augenzeuge Rochus Misch im Interview". YouTube (Almanca). 2020-09-03. 
  48. ^ a b Ryan 1994, s. 366.
  49. ^ Bezymenski, Lev (1968). The Death of Adolf Hitler (1. bas.). New York: Harcourt, Brace & World. s. 100. 
  50. ^ Beevor 2002, s. 398.
  51. ^ "Back in the Bunker". The New Yorker. 14 Şubat 2005. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Magda Goebbels ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Magda_Goebbels&oldid=33432357" sayfasından alınmıştır