[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Jennifer Doudna

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jennifer Doudna
2023'te Doudna
Doğum19 Şubat 1964 (60 yaşında)
Washington, DC, Birleşik Devletler
MilliyetAmerikalı
Mezun olduğu okul(lar)Pomona College (BA)
Harvard Üniversitesi (PhD)
Tanınma nedeni
EvlilikJamie Cate
Ödüller
Resmî siterna.berkeley.edu
Kariyeri
Dalı
Çalıştığı kurum
TezTowards the design of an RNA replicase (1989) (1989)
Akademik danışmanlarıThomas Cech Nobel Kimya Ödülü
EtkiledikleriRachel Haurwitz

Jennifer Doudna (doğum 19 Şubat 1964),[1] CRISPR gen düzenleme alanındaki öncü çalışmaları nedeniyle Emmanuelle Charpentier ile birlikte 2020 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen Amerikalı biyokimyager.[2][3][4] Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Kimya ve Moleküler ve Hücre Biyolojisi Bölümü'nde Li Ka Shing Şansölye Başkanı Profesördür. 1997'den beri Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalışmaktadır.[5]

2012'de Doudna ile Emmanuelle Charpentier, bakterilerin dış etmenlere bağışıklığında rol oynayan enzimler olan CRISPR/Cas9'un programlanabilir bir şekilde genomun değiştirilip düzenlenmesinde kullanılabileceğini öneren ilk bilim insanları oldular.[6] Doudna ile Charpentier'in çalışmaları daha sonra çeşitli araştırma ekipleri tarafından geliştirildi ve temel biyoloji ve protein araştırmalarından, orak hücreli anemi, kistik fibrozis gibi hastalıkların tedavisine yönelik araştırmalara uzanan bir yelpazede araştırmacılar tarafından kullanılmaya başlandı.[7]

Doudna, Hilo, Hawaii'de büyüdü. 1985'te Pomona College'den mezun oldu ve doktora derecesi aldı. UC Berkeley'deki profesörlüğünün yanı sıra, Yenilikçi Genomik Enstitüsü'nün başkanı ve yönetim kurulu başkanı, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda fakülte bilimcisi, Gladstone Enstitüleri'nde kıdemli araştırmacı ve yardımcı ve UC San Francisco'da hücresel ve moleküler farmakoloji profesörüdür.[8][9][10][11][12][13]

Doudna, biyokimya ve genetiğe katkıları nedeniyle ödüller kazanmış ve akademi üyeliklerine kabul edilmiştir. 2000 yılında X ışını kristalografisi aracılığıyla ribozimin yapısını keşfettiği için Alan T. Waterman Ödülü'nü aldı.[14] 2015'te CRISPR/Cas9 teknolojisini geliştirmeleri nedeniyle Charpentier ile birlikte Breakthrough Prize in Life Sciences'a layık görüldü. Aldığı diğer ödüller arasında Gruber Genetik Ödülü (2015),[15] Gairdner Vakfı Uluslararası Ödülü (2016)[16] ve Japonya Ödülü (2017) bulunmaktadır. 2002'de Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisine seçildi.[11] 2015'te Charpentier ile birlikte Time dergisinin dünyadaki en fazla etki sahibi insanları listelediği Time 100 listesinde yer aldı.[17]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Jennifer Doudna – American biochemist". Encyclopædia Britannica Online. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2015. 
  2. ^ Wu, Katherine J.; Zimmer, Carl; Peltier, Elian (7 Ekim 2020). "Nobel Prize in Chemistry Awarded to 2 Scientists for Work on Genome Editing". The New York Times. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  3. ^ "Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2020". nobelprize.org. Nobel Foundation. 7 Ekim 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  4. ^ "2020 Nobel Kimya Ödülü iki kadının". Bianet, 7 Ekim 2020. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. 
  5. ^ "Curriculum Vitae (Jennifer A. Doudna)" (PDF). Lawrence Berkeley National Laboratory. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017. 
  6. ^ Jinek, M.; Chilynksi, K.; Fonfara, I.,; Hauer, M.,; Doudna, J.,; Charpentier, E., (17 Ağustos 2012). "A programmable dual-RNA-guided DNA endonuclease in adaptive bacterial immunity". Science. 337 (6069). ss. 816-821. Bibcode:2012Sci...337..816J. doi:10.1126/science.1225829. PMID 22745249. 
  7. ^ Barrangou, R.; Doudna, J., (8 Eylül 2016). "Applications of CRISPR technologies in research and beyond". Nature Biotechnology. 34 (9). ss. 933-941. doi:10.1038/nbt.3659. PMID 27606440. 
  8. ^ "UC Berkeley's Jennifer Doudna wins 2020 Nobel Prize in Chemistry". University of California, Berkeley. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  9. ^ Langelier, Julie (5 Eylül 2018). "Jennifer Doudna Opens Laboratory at the Gladstone Institutes". Gladstone Institutes (İngilizce). 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. 
  10. ^ "Interview with Jennifer Doudna (recorded in 2004)". National Academy of Sciences. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2017. 
  11. ^ a b Marino, M. (2004). "Biography of Jennifer A. Doudna". Proceedings of the National Academy of Sciences. 101 (49): 16987-9. Bibcode:2004PNAS..10116987M. doi:10.1073/pnas.0408147101. PMC 535403 $2. PMID 15574498. 
  12. ^ Jennifer Doudna yayımları Scopus bibliyografik veritabanı tarafından indekslenmiştir (abonelik gereklidir)
  13. ^ Jennifer Doudna, Google Akademik tarafından dizinlenen yayınlar Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  14. ^ "Alan T. Waterman Award Recipients, 1976 – present". National Science Foundation. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017. 
  15. ^ "2015 Genetics Prize: Jennifer Doudna". The Gruber Foundation. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017. 
  16. ^ "Jennifer Doudna". Canada Gairdner Foundation. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017. 
  17. ^ King, Mary-Claire. "Time 100 Most Influential People: Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna 9 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Time. April 16. 2015. Web. 25 Dec. 2016.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jennifer_Doudna&oldid=34011253" sayfasından alınmıştır