Fransız Eylem Hareketi
Action Française | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | AF |
| Genel başkan | Oliver Perceval |
| Kurucu | Maurice Pujo, Charles Maurras ve Henri Vaugeois |
| Slogan(lar) | "Ulusal olan her şey bizim" |
| Kuruluş tarihi | 20 Haziran 1899 |
| Önceli | Fransız Anavatanı Ligi |
| Merkez | 10 rue Croix-des-Petits-Champs, 75001 Paris, Fransa |
| Gazete(ler) | Insurrection |
| Üyelik | 3000[1] |
| İdeoloji | Monarşizm Fransız milliyetçiliği Ulusal muhafazakârlık |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sağ |
| Uluslararası üyelik | Uluslararası Monarşist Konferansı |
| Resmî renkler | Mavi Sarı |
| İnternet sitesi | |
Fransız Eylem Hareketi (Fransızca: Action française [aksjɔ fʁɑsɛːz]), Fransız aşırı sağ monarşist siyasi hareketidir.
Hareket ve dergi, Alfred Dreyfus ve onun gibi sol görüşlü entelektüellerin mücadelesine karşı milliyetçi bir tepki olarak 1899'da Maurice Pujo ve Henri Vaugeois tarafından oluşturuldu.[2] Charles Maurras hızla Action française'ye katıldı ve hareketin baş ideoloğu oldu. Maurras etkisi altında, Action française, kralcılık, karşı-devrimcilik (Fransız Devrimi'ne karşı), anti-parlamentarizm ve adem-i merkeziyetçilik, korporatizm, integralizm ve Katoliklik düşünceleri üzerine oturmuştur.
Action française, oluşturulduktan kısa bir süre sonra dergisini günlük bir gazeteye çevirerek ve çeşitli organizasyonlar kurarak kamuoyunu etkilemeye çalıştı. 1899–1914 yılları arasında hareket en etkin dönemini yaşamıştır. Savaşlar arası dönemde hareket, muhafazakar seçkinlerin desteğini almasına rağmen faşizmin yükselişi ve Katolik Kilisesi ile ilişkilerdeki kopmanın bir sonucu olarak popülaritesi giderek azaldı. İkinci Dünya Savaşı sırasında, Action française, Vichy Rejimi ve Mareşal Philippe Pétain'i destekledi. Vichy Rejimi yıkıldıktan sonra gazete yasaklandı ve Charles Maurras ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Her ne kadar monarşizm popüler bir gündem olmaktan çıktıkça ve Fransız aşırı sağ hareketleri Katolik değerlere ve klasik Avrupa Fransız kültürünü benimsemesine rağmen yeni yayınlar ve siyasi hareketler nedeniyle hareket yine de var olmaya devam etti.
İdeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransız Eylem Hareketinin ideolojisi, hareketin kurucuları kraliyetçiliğe yönelik yayın yapmasına müteakiben Charles Maurras'ın etkisine girmiştir. Hareket, Bourbon Hanedanı restorasyonunu ve 1905'te Kilise ile Devletin ayrılmasına ilişkin yasadan sonra kiliseye gücün iadesini savunmuştur. Charles Maurras'ın kendisi agnostik olmasına rağmen, Roma Katolikliğinin devlet dini olarak restorasyonunu destekledi. Çünkü o Katolikliğin sosyal uyum ve istikrarın bir faktörü olduğuna ve Fransız tarihinde çok önemli bir yeri olduğunu düşünüyordu. Krallığın formatı ademi merkeziyetçi (bir federal monarşi) olması planlanıyordu. Krallığı darbe yoluyla getirmeyi hedefliyorlardı.
Fransız Eylem Hareketi, dört grubu iç düşman olarak kabul ediyordu. Bunlar Fransız aşırı sağının da düşman olarak kabul ettiği Huguenotlar, Yahudiler, Masonlar ve Charles Maurras'ın eklemesiyle Metic'di. 1917'da meydana gelen Ekim Devrimi ile birlikte bu gruplara komünistler de eklendi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuruluş ve yükseliş (1898–1914)
[değiştir | kaynağı değiştir]1899'da Maurice Pujo ve Henri Vaugeois, milliyetçi mouliance Ligue de la Patrie française dergisinden ayrıldılar ve Revue de l'Action française adlı dergi kurarak Action française adlı yeni bir hareketi ortaya çıkardılar. Hareket, sol görüşlü entelektüelle karşı milliyetçi tepkiydi.
Action française, ilk yıllarında kamuoyunu etkilemeye ve fikirlerini yaymaya çalıştı. Örneğin, öğrenci grupları gibi ilgili organizasyonları kurdular. Hareketin siyasi örgütü Ligue d'Action Française ve Lucien Moreau'nun yönettiği Action Française Öğrenciler Federasyonu 1905 baharında kuruldu. L'Institut d'Action française, yüksek öğrenim için alternatif bir enstitü olarak 1906'da kuruldu. 1908'de hareketin aylık yayını, Action française adlı günlük bir gazeteye çevrildi. Aynı yıl gazeteyi sokaklarda satmak için hareketin Camelots du Roi adlı gençlik kanadı oluşturuldu. Bu gençlik kadanın üyeleri ayrıca, toplantılar için güvenlik sağlayan ve siyasi muhaliflerle sokak şiddetine karışan paramiliter bir kanat görevi gördü. Gazetenin edebi kalitesi ve polemik gücü okuyucuları cezbetti ve Charles Maurras ile hareket Fransız siyasetinde önemli figür oldu. 1914 yılına gelindiğinde Action française, Fransa'daki enörgütlü milliyetçi hareketti.
Birinci Dünya Savaşı ve sonrası (1914–1926)
[değiştir | kaynağı değiştir]
Fransız aşırılık yanlıları gibi Action française hareketi de Birinci Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın kazanması için başbakan Georges Clemenceau'ya destek verdi. Savaş sırasında istedikleri yeni Avrupa'da Almanya eskisi gibi çok parçalı olacaktı, Fransa doğuda toprak kazanacaktı ve İsviçre batı Avusturya'yı alacaktı.
Fransız Eylem Hareketi, 1924'te sol koalisyonun (Cartel des gauches) zaferi ve oluşturulan komünizm dehşeti algısı ile sağda uyandırılan huzursuzluğu kullanarak yaklaşık Fransız parlamentosunda 30 sandalye kaznadı. Tanınmış milliyetçi yazarlar, kendileri gibi düşündüğünü ifade eden Fransız Eylem Hareketini desteklediler. Örneğin Revue universelle, Action française'in mesajını yaydı. Liderlere yönelik kişisel saldırılar ve krizleri sistematik olarak sömürmesi, bazı entelektüellerin cumhuriyete ve demokrasiye olan bağlılıklarını koparmasına yardımcı oldu. Bu durum 6 Şubat 1934 kriziyle sonuçlandı.
Başarılar, Action française ideolojisini şekillendirdi. Monarşizmi eskisi gibi vurgulamadan ana akım muhafazakarlığın sahip çıktığı vatanseverlik ve Katolikliği vurgulayarak daha çok başarı kazandı.
Papalığın hareketi kınaması
[değiştir | kaynağı değiştir]Hareket Roma Katolikliğinin devlet dini olması gerektiğini sürekli vurguluyordu. Ancak hareket önemli sayıda din adamı dahil etmesine rağmen, bazı Katolikler buna güvensizlikle baktılar. Bunun temel nedeni, bir agnostik olan Charles Maurras'ın din hakkındaki düşüncelerini faydacı görüş olarak kabul etmeleridir. Bunun yanında genç Katolikler üzerindeki etkisi de sorunlu görülüyordu. Böylece, 29 Aralık 1926'da, Papa XI. Pius, hareketi kınadı.
Action française, Roma Katolik Kilisesi'nin yasaklı kitaplar listesine konulan ilk gazete oldu. Bu, hareket için yıkıcı bir darbeydi. 8 Mart 1927'de Action française üyelerinin kutsal törenleri almaları yasaklandı. Üyelerinin çoğu hareketten ayrıldı (François Mauriac ve Georges Bernanos gibi isimler de dahil) ve hareket düşüş dönemine girdi.
1939'da, İspanya İç Savaşı'nın ve Katolik Kilisesi'nde anti-komünizmin yeniden canlanmasının ardından, Papa Pius XII kınamayı kaldırdı. Daha sonra Action française, kınamanın siyasi amaçlarla ilan edildiğini iddia etti.
Savaşlar arası canlanma
[değiştir | kaynağı değiştir]1926 Papalığın kınamasına rağmen Action française, Croix-de-Feu ve diğerleriyle birlikte savaş arası dönemde en önemli aşırı sağ akımlardan biri olarak popülerliğini korudu. Fransa'da (diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi) artan sayıda insan otoriter siyasi hareketlere yöneldikçe, birçoğu Action française'i benimsedi (en ünlüleri Louis-Ferdinand Céline). Böylelikle, Robert Brasillach, Pierre Benoist, Thierry Maulnier, Lucien Rebatet gibi yeni nesil entelektüellerden üyeler topladı.
Bununla birlikte, 1926 Papalığın bu hareketi kınaması ve faşizmin yükselişite olması bu harekete benzer başka örgütlerin ortaya çıkmasına neden oldu: Georges Valois faşist Faisceau hareketini oluşturacak, Louis Dimier ayrılacak, diğer üyeler ise (Eugène Deloncle, Gabriel Jeantet, vb) terörist La Cagoule grubunu oluşturdu.
Emekli Amiral Antoine Schwerer, Bernard de Vésins'in yerini alarak 1930'da hareketin başkanı oldu. Yetenekli bir hatipti. Antoine Schwerer, hastalığından dolayı 1935'te Brittany'de emekli olmaya zorlandı. François de Lassus hareketin başına geçti.
John Gunther, Paris'teki 100'den fazla günlük gazeteden yalnızca L'Humanité ve Action Française'nin dürüst olduğunu yazdı. Édouard Daladier liderliğinde kurulan Radikal-Sosyalist hükûmetin kurulmasıyla Action française 6 Şubat 1934 krizinde hükûmetin devrilmesinde aktif rol oynadı. Dış politikada, Maurras ve Bainville desteklenen Pierre Laval 'ile çifte ittifak Benito Mussolini'nin s' Faşist İtalya'da ve İngiltere ile Stresa Cephesi(1935) bir tarafta, diğer tarafta Sovyetler Birliği ile ortak düşman Nazi Almanya'sına karşı. Action française Franco'nun darbesiyle başlayan İspanyol İç Savaşını monarşinin İspanya'da tekrar tesis edileceğinden dolayı memnuniyetle karşıladı. Ancak Action française dahil olmak üzere çeşitli aşırı sağ gruplara bağlı olan paramiliter grupların yasa dışı ilan edilmesiyle Action française dağıldı
Mareşal Philippe Pétain'in Fransa Muharebesi'ndeki başarısızlığından sonra Vichy rejimini ve Ulusal Devrimi ilan etmesi, Charles Maurras tarafından "ilahi bir sürpriz" olarak karşılandı ve işbirlikçi rejimi harekete geçirdi. Kraliyetçi üyeler, Philippe Pétain'in monarşiyi yeniden kuracağını umuyorlardı ve hareketin merkezi Paris'ten Vichy'ye taşındı. Ancak Action française üyeleri, karşı devrimci rejimi desteklemekle milliyetçilikleri arasında ikiye ayrıldılar: 1942'den sonra ve özellikle 1943'te, Henri d'Astier de la Vigerie, Pierre Guillain de Bénouville ve Honoré d'Estienne d'Orves, Fransız Direnişi'ne veya katıldı Özgür Fransız Kuvvetlerine katılmak için kaçtı. Diğerleri aktif olarak işbirliği yaparken, Charles Maurras Vichy hükümetini destekledi, ancak teorik olarak Philippe Pétain'in Almanlarla işbirliğine karşı çıktı. Kurtuluştan sonra, 1944'te ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı, ancak 1952'de cezası ertelendi. Action française 1944'te feshedildi.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra
[değiştir | kaynağı değiştir]Action française, 1947'de Aspects de la France (AF) gazetesini ve karşı devrimci hareket olan la Restauration Nationale'u (Ulusal Restorasyon) oluşturan Maurice Pujo'nun etkisi altında kendini yeniden biçimlendirdi. 1952 yılında Charles Maurras'ın ölümünden sonra örgüt birkaç kez dönüşüme uğradı. Hareket, Jacques Chirac'ın "neo-Gaullist" hareketini desteklemek yerine, 1981 başkanlık seçimlerinde François Mitterrand'nı destelediğini açıkladı. istedi. René Rémond tarafından Bonapartistler olarak sınıflandırılmıştır) veya Valéry Giscard d'Estaing'in " Orleanist " hareketi (ekonomik liberalizmi desteklediği için).
1980'li yılların başında, önemli sayıda Action française üyesi, Philippe Colombani üyeleri ve Georges-Paul Wagner Jean-Marie Le Pen'in Ulusal Cephesi'nin saflarına katıldı.
1990'larda hareketin lideri 10 Kasım 2007'de Paris'te ölen Pierre Pujo'ydu (Maurice Pujo'nun oğlu). Action française étudiante adlı öğrenci hareketinin (Paris gibi yerlerde) yaklaşık 15 yerel delegasyonu var. Insurrection adlı gazeteleri vardır. Başkanı Oliver Perceval'dir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Action française 2000 ne paraîtra plus 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Rémond, René (2006). "Action française". Lawrence D. Kritzman (Ed.). The Columbia History of Twentieth-Century French Thought. New York: Columbia University Press. s. 8. ISBN 978-0-231-10790-7.
