Elefant
| Panzerjäger Tiger (P) Ferdinand/Elefant | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Tank imha edici |
| Uyruğu |  Nazi Almanyası
|
| Hizmet geçmişi | |
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | Ferdinand Porsche |
| Üretici | Porsche |
| Üretildiği tarih | 1943 |
| Üretim adedi | 91 |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 70 ton |
| Uzunluk | 8.14 m namlu dahil |
| Genişlik | 3.28 m |
| Yükseklik | 2.97 m |
| Mürettebat | 6 (sürücü, radyo operatörü, komutan, silahçı, (2X) yükleyici) |
| Zırhı | 200 mm |
| Ana silahı | 8.8 cm PaK 43/2 L/71, (StuK 43/1 modelinde kullanılan) |
| Diğer silahları | 7.92 mm MG 34 Makineli tüfek |
| Motor | 2×Maybach HL 120 benzinli (2X) 300 hp ( kW) |
| Kaldırma kapasitesi | 9 beygir/ton |
| Süspansiyon donanımı | uzunlamasına yaylı bar |
| Boş ağırlık | 65 ton |
| Harekat menzili | 150 km (karayolu), 90 km (arazi) |
| Azami hızı | 30 km/h |
Elefant (Almanca: fil) (resmi adıyla Panzerjäger Tiger (P), envanter no Sd.Kfz. 184, Mayıs 1944 öncesinde Ferdinand), Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir Panzerjäger serisi tank imha edici araçtı. Ferdinand adını aracı çizen Ferdinand Porsche'den almıştır.
Geliştirilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Zarafet ve incelikten yoksun olarak geliştirilen araç, hala kusurluydu. 90 adet araç Porsche yapımı Tiger I' e ait ancak yeni palet ve çelik tekerlekli şase ile imal edildi. Motor aracın gövdesinin orta kısmana kondu. Şasenin üzerine basit bir kutu şeklindeki üst yapı yerleştirildi. Sürücü ve radyo operatörünün aracın ön kısmında iki ayrı kompartımanı bulunuyordu. Araca 8.8 cm KwK 43 top takıldı. Bu silah meşhur 88 mm lik top değildi. Bu top Krupp tarafından geliştirilen fakat FlaK serisi olarak servise girmeye yeni bir modeldi. Yeni topun çok daha uzun bir namlusu (bu mermiye daha fazla namlu çıkış hızı sağlıyordu) bulunuyordu. Bu sayede Flak 18 veya 36 topun kullandığı mermilerden daha uzunlarını atmaya olanak sağlıyordu. Bu sayede 88mm L/71 topuna çok daha iyi zırh delme özelliği sağlıyordu. Topun sadece 25° yanal ve aynı derecede yükselme açısı sağlıyordu.
Üretimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Porsche firmasına ait Nibelungenwerke fabrikasında (St. Valentin, Avusturya) Ferdinand aracında kullanılmak üzere yüz adet Tiger tankına ait şasesi üretildi. Henschel tarafından geliştirilen Tiger modelinin seçilmesinde ötürü Porsche modelli Tiger şasesine zaten ihtiyaçta duyulmuyordu. Bu sebepten yeni yapılacak tank imha edici araçta Porsche ait şasenin kullanılmasına karar verildi. Silah olarak da Krupp tarafından yeni geliştirilen 8.8 cm KwK 43 tanksavar topu seçildi. Bu kusursuz top sayesinde Ferdinand düşman tankının menziline girmeden onu imha edebilecekti. 91 adet araç üretildi. (şase numaraları 150010 ile 150100 arası).
Porsche yapımı hava soğutmalı iki motorun yerine yine iki adet ama 300 hplik Maybach HL 120 TRM motor kullanıldı. Bu motora bağlı iki elektrik jeneratörü aracın zincir dişlilerine hareket veriyordu. Ayrıca bu elektrikli motorlar aracın direksiyon sistemine yardımcı oluyordu. Ancak bu benzin-elektrikli sistem araca korkunç yakıt harcatıyordu. Buna rağmen hareket kabiliyeti çok zayıf olan araç hareketini sağlayan dişlilerin her 480 km değiştirilmesi gerekiyordu.
Aracın normalde 100 mm lik olan ön zırhı üzerine cıvata ile takılan 100 mmlik en zırh araca fazladan 5 ton ağırlık getirdi. Silahın büyüklüğü nedeniyle mürettebat aracın arka kısmında oturuyordu. Motor aracın orta kısmındaydı. Sürücü ve radyo operatörü mürettebattan ayrı, ön tarafta oturuyordu. Araç üzerindeki çalışmalar Mart ayından Mayıs 1943 arasında çok kısa sürede tamamlandı.
Eylül 1943'te Kursk Savaşı'ndan kurtulan tüm Ferdinand araçları, savaştan elde edilen deneyimler ışığında tekrar fabrikalarına geri döndüler. Ekim ile Kasım 1943 arasında 50 adet araca düşman piyadesine karşı kullanılmak üzere gövdesinin ön tarafına MG 34 Makineli tüfek, komutanın daha iyi görebilmesi için küçük bir kubbe (StuG III modelindeki gibi) eklendi ve Zimmerit ile kaplandı. Bu gibi ufak tefek değişikliklerle aracın ağırlığı 65 tondan 70 tona çıktı. Aracın adı 1 Mayıs 1944 te Hitlerin emri ile Elefant oldu.
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Üretilen araçlar bölükler içerisinde müfrezelere bölünerek servise alındı. Ancak bu araçları koruyacak piyade ve tank birlikleri de onlara eşlik etti. Atak durumlarında Jagdpanzer ilk olarak düşmana tanklarına saldırıyordu. Defans durumunda ise sadece görünemeyen düşman tanklarına ani baskın vermek üzere geride bekliyordu.
Görev geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]
91 adet hazır durumdaki Ferdinand ilk olarak Kursk Savaşı sırasında kullanıldı. Neredeyse her türlü Sovyet tankını yok ettiler ancak bu onlardan beklenenin altındaydı. Neredeyse araçların yarısı ilk 4 gün içerisinde kullanılamaz hale geldi. Bunu nedeni Sovyet ateşi değil mekanik problemler veya mayınlar yüzünden hasar gören palet ve süspansiyon sistemiydi. Çatışma sırasında Sovyet ateşine maruz kalarak yok edilen araç sayısı çok düşüktür. Bunun nedeni aracın Sovyet yapımı her türlü tanksavar mühimmatına dayanacak zırha sahip olmasıydı. Ancak araç her ne kadar düşman tanksavar silahlarına karşı kalın zırha sahip olsa da aracın ikincil silahı sadece 1 adet 7.62 mmlik Makineli tüfekti. Bu silah araca saldıran düşman piyadesini durdurmaya yetmiyordu. Bir adet Ferdinand Sovyet yapımı yeni SU-152 taarruz topu tarafından yan zırhından vurularak imha edildi. (kaynak: The Combat History of schwere Panzer Abteilung 653, Karlheinz Munch, sayfa 67-69). En fazla kayıpla Kursk Savaşı sırasında Kızıl Ordu karşı taarruzu sırasında yaşandı. Hasar gören birçok Ferdinand mürettebatı tarafından terk edildi. Bunun sebebi aracın çekilmek için çok ağır olması ve tamir edilmesinin çok zor olmasıydı. Bu çatışmadan kurtulan az sayıda araç 1943 yılında Dniepr cephesinde kullanıldı.
Avusturya tarafından tekrar elden geçirilen ve geliştirilen bu araçlara Elefant adı verildi. Yenilemenin ardından araç biraz gelişmiş olsa da bazı sorunlar hiçbir zaman çözülemedi. 1944 yılında Elefant aracın İtalya cephesinde göreve gönderildi. Ancak 70 tona yaklaşan ağırlığı sebebiyle İtalya sınırları içerisindeki köprü ve yollarda ilerleyemediğinden kullanılamadı. Sürekli yedek parçaya ihtiyacı olan araçların çoğu imha edilmekten çok kendi mürettebatı tarafından havaya uçurulup terk edilmiştir. Ferdinand birliği en son Ocak 1945'te Sovyetlerin karşı saldırısı sırasında Vistül-Oder savunmasında görev yapmıştır. Geriye kalan birkaç araç Berlin Savunması sırasında kullanıldı.
Günümüze kadar ulaşan araçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Günümüze sadece 2 adet araç kalmıştır. Bunlardan ilki Kursk Savaşı sırasında Sovyetlerin eline geçen ve şu an Kubinka Tank Müzesi Moskovada sergilenen araçtır. İkincisi ise Amerikalılar tarafından Anzio'da ele geçirilen ve şu an United States Army Ordnance Müzesinde saklanan araçtır.
Önemsiz detay
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde Alman Ordusu Bundeswehr "Elefant" adından tank taşıyıcı bir araç kullanmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- II. Dünya Savaşı Zırhlı Araç Listesi
- Şablon:IIDSAlman tank topların fiziksel özellikleri
- II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi#Toplam Üretim
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Alman tanklarının renkli çizim ve özellikleri
- Panzerjäger Tiger(P) "Ferdinand/Elefant" ait bilgi12 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- WWII Vehicles
- Photogallery26 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
