[go: up one dir, main page]

İçeriğe atla

Distorsiyon

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Distorsiyon,eklemin fizyolojik sınırlarını aşan, ani bükülme ve gerilme sonucu eklem yüzlerinin ani olarak birbirinden ayrılmasıdır.Bunun sonucilu kapsül ve bağlardan bir kısmı gerilir veya yırtlır.Genellikle bilek ve diz eklemlerinde görülür.Kemik uçları birbirinden tamamen ayrılmadığı için uygulanan güç kalkınca eklem yine eski haline dönebilir.Eklem bütünlüğününün bozulmaması burkulmayı çıkıktan ayıran en önemli özelliktir.

Müzik terimi olarak distorsiyon

[değiştir | kaynağı değiştir]
Boss DS-1 modeli bir distorsiyon pedalı

Distorsiyon bir müzik aletinin doğal sesinin değiştirilme, çarpıtılma işlemine denir. Yaygın olarak gitar ve elektrogitar için kullanılır. Diğer müzik aletleri ve insan sesi için de çeşitli distorsiyon gereçleri kullanılabilmektedir. Distorsiyonlu gitar sesi rock, heavy metal, blues, pop vb. birçok müzik türünde vazgeçilmez bir unsurdur.

Bir müzik aletinin sesini distorsiyona uğratmak için; genel olarak ayakla kumanda edilen pedal biçiminde yapılmış elektronik aletler, dahilî distorsiyon işlevi gören elektronik devreleri de olan gitar yükselticileri ya da bilgisayar programları kullanılır.

Yapılan müzik tarzına göre sonuçları farklı birçok distorsiyon pedalı bulunmaktadır. Örneğin blues için genellikle yumuşak distorsiyon (veya overdrive) pedalları kullanılırken, metal için çok sert ve sivri ses veren pedallar kullanılır.

Bazı tek gövdeli gitar yükselteçleri dahili distorsiyon efektlerine sahip olabilmektedir. Giriş seviyesinde gitaristler için çoğu zaman yeterli olan bu türler, sınırlı seçenekler sunmaları nedeniyle sahne çalışmaları için yeterli olmayabilirler.

Görüntü bozunumu (distorsiyonu)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Optik sapınç
Defokus

Eğim sapması (Tilt)
Küresel sapınç
Astigmatizm
Koma
Distorsiyon
Petzval alan eğriliği
Renkser sapınç

Dışbükey bozulma
İçbükey bozulma

Fotoğraf makinesi objektiflerinde,katot tüplü ekranlarda ve optik elemanlar içeren herhangi görüntüleme sistemlerinde sistem elemanlarının fiziksel hatalarından ve yetersizliklerinden kaynaklanan görüntü bozulmalarıdır.

Fotoğraf makineleri ve video kameralarda kullanılan çok sayıda mercekten oluşan objektiflerde; boyut, ağırlık, malzeme kalitesi vb. fiziksel sınırlamaların bir sonucu olarak ortaya çıkarlar. Bunlar: Dışbükey bozulma (İng: Barrel Distortion-Fıçı Bükülmesi) ve içbükey bozulma (İng: Pincushion Distortion-Yastık Bükülmesi) olarak tanımlanırlar ve açısal bozulmalar olarak adlandırılırlar.

Mercek sistemindeki elemanların görüntü eksenlerinin çakışmamasından kaynaklanan bozulmaya da teğetsel bozulma (İng: Tangent distortion) adı verilir. Teğetsel bozulma da görüntüde geometrik hatalara yol açar.

Arzu edilmeyen durumlarda bu tür bozulmalardan kaçınmak için perspektif düzeltme olanağı veren objektifler kullanılır. Gelişen sayısal görüntüleme teknikleri sayesinde optik bozulmalar bilgisayar programları yardımı ile kolaylıkla düzeltilebilmektedir.

Katot tüplü ekranlardaki görüntü bozulması, düzlem görüntünün sistemin yapısı gereği eğrisel yüzeye yansıtılmasından kaynaklanır. Kaliteli ekranlarda bu bozulmaları engelleyen elektronik devreler bulunur.

Fotoğrafçılıkta çoğu zaman sorun yaratmayan hatta bazen özellikle kullanılan görüntü bozulmaları, haritacılıkta küresel yeryüzü görüntüsünün düzlem üzerine düşürülmesinde ve fotogrametri çalışmalarında denetim altında tutulması gereken önemli bir sorundur.