Comala
| Comala | |
|---|---|
Kasaba ve Belediye | |
 | |
 Arma | |
  Comala | |
Koordinatlar: 19°19′15″K 103°45′37″B / 19.32083°K 103.76028°B | |
| Ülke |  Meksika |
| Kuruluş | 1550'ler |
| Belediye Statüsü | 1856 |
| İdare | |
| • Tür | Belediye |
| • Belediye başkanı | Sergio Agustín Morales Anguiano |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 254 km² |
| Rakım | 600 m |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 20.888 |
| • Konut | 9,442 |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
| Posta Kodu | 28450 |
Comala (İspanyolca: [koˈmala]), Meksika'nın Colima eyaletinde, eyalet başkenti Colima yakınlarında bulunan bir kasaba ve belediyedir. Kasabadaki binaların cepheleri 1960'lardan beri beyaza boyandığı için “Amerika'nın Beyaz Köyü” lakabı kullanılmaktadır. Kasabanın tarihi merkezi "Tarihi Anıt Bölgesi" ilan edilmiş ve kasaba 2002 yılında Pueblo Mágico (Büyülü Şehir) olmuştur. Eski sanatçı Alejandro Rangel Hidalgo'nun evi Nogueras Çiftliği ve eski Nogueras dahil olmak üzere 400'den fazla topluluğun yerel yönetim otoritesi olan Comala Belediyesi'nin belediye merkezidir.
Comala kasabası
[değiştir | kaynağı değiştir]Comala kasabası, 254 km2'lik bir alanı kapsayan dört yüzün üzerinde başka topluluk için yerel yönetim otoritesi olan Comala Belediyesi'nin belediye merkezidir.[1][2] Bölge ilk olarak yerel halk zamanında Ajuchitlán veya "Çiçekler Vadisi" olarak adlandırılmaktaydı ve yerli yerleşimler Colima Yanardağı'ndan akan akarsuyun yakınında bulunmaktaydı.[3] Belediye yönetiminin yanı sıra, belediyenin ana merkezleri Suchitlán, Zacualpan ve Cofradía de Suchitlán'dır. Belediye yönetimi ise bir belediye başkanı, bir genel sekreter, "síndico" adlı bir görevli ve "regidores" adlı dokuz görevliden oluşur. Kasaba Cuauhtémoc, Minatitlán ve Villa de Álvarez kasabaları ile kuzeyde Jalisco eyaleti ile komşudur.[1]
2005 yılı itibarıyla kasabada yerli dili konuşan sadece 68 kişi bulunmaktadır. Çoğu, Suchitlán ve Zacualpan halkında bulunan Nahuatl konuşanlarla Nahuatl veya Maya dilinde konuşmaktadır. 1980'den 2005'e kadar, kasabanın nüfusu ortalama %3,5'in üzerinde bir büyüme oranıyla 15.823'ten 19.485'e yükselmiştir. Nüfusun %97'sinden fazlası Katolik'tir. Ayrıca küçük bir Evangelist Hristiyan topluluğu da bulunmaktadır.[1]
2005 itibarıyla, belediyenin neredeyse tamamı halkın olan 4.776 konut mevcuttur. Şebeke suyu, sokak aydınlatması, kanalizasyon ve çöp toplama gibi temel altyapı, nüfusun %90'ından fazlasına ulaşmaktadır fakat nüfusun sadece %75'i polis hizmetlerine ve %80'i asfalt yollara sahiptir. Belediye sınırları içerisinde on yedi anaokulu, otuz ilköğretim okulu, yedi ortaokul, üç lise ve bir meslek okulu bulunmaktadır. 15 yaş üstü nüfusun yüzde onundan azı okuma yazma bilmemektedir.[1]
Kasabanın içinden geçen ana yol, Villa de Alvarez'den kasabaya kadar uzanan 6,5 km uzunluğunda dört şeritli bir bulvardır. Bir başka önemli yol ise kasaba merkezinde, kuzeye Jalisco'ya gitmeden önce Suchitlán, Cofradía de Suchitlán, La Nogalera kasabalarıyla ile birlikte San Antonio çiftliğine bağlar. Devlet Carrizalillos-Quesería karayolu da Zacualpan'a bağlı olarak geçer. Çoğunlukla La Caja, El Remudadero, Los Colomos, El Remate ve Cofradía de Suchitlán kasabalarında bulunan yaklaşık yirmi kilometrelik toprak yol vardır.[1]
Nogueras Kültür Merkezi, Colima Üniversitesine aittir. Hispanik öncesi seramiklere ayrılmış bir alan bu kültür merkezinde bulunmaktadır.[1]
Tarihi anıtlar olarak adlandırılan diğer binalar arasında ise 18. yüzyıldan kalma Nogueras Kilisesi, 19. yüzyıldan kalma eski Nogueras çiftliği, 19. yüzyıldan kalma eski San Antonio çiftliği ve su kemeri, 20. yüzyılın başından kalma bölge kilisesi sayılabilir. 20. yüzyıldan kalma Los Aguajes Köprüsü, belediye sarayı, Máquinas Evi, El Fortín ve 19. yüzyıldan kalma eski Los Colonos çiftliği bulunmaktadır.[1]
Zacualpan Kültür Merkezi, 1996 yılında eyalet hükûmeti tarafından Instituto Colimense de Cultura aracılığıyla inşa edilmiştir. Topluluk tarihine ve yerli kimliğine ithaf edilen, tarım aletleri ve belgeleri, Meksika Devrimi'nden silahlar, eski demiryolu parçaları ve Cristero Savaşı'ndan kalıntılar içermektedir. Ayrıca Comala'da suikaste uğrayan Indio Alonso ile ilgili belgeler ve bölgedeki şifalı bitkiler ile alakalı fotoğraflar da ayrıca görülebilmektedir.[1]
Suchitlán Halk Müzesi, kasaba meydanının yanındaki kemerlerde bulunan yerel halk ve belediye yönetimi tarafından kurulmuştur. Kasabanın duvar resimleri, ahşap maskeler, geleneksel aletler, müzik aletleri ve geleneksel dansları temsil eden bebeklerin bulunduğu tek bir salondan oluşmaktadır. Müze ayrıca Suchitlán ejido'nun kurulmasıyla ilgili belgeleri de içermektedir.[1]
Yerel dini bayramlar arasında 2 Şubat'ta Suchitlán'da Candelaria Bakiresi, 25 Ocak'ta Aziz James ve 15 Mayıs'ta Zacualpan'da İşçi Isidor ziyafeti yer almaktadır. Suchitlán, “morenos”, “gallitas”, “negros”, “sonjaeros” ve “del rebozo” gibi geleneksel danslarıyla tanınan bir bölgedir. Zacualpan'ın dikkat çeken dansı Danza de Conquista denilebilir. Suchitlán, nijayote, pinole ve ekşi portakal gibi yiyecek ve içeceklerle kutlanan ve her yıl yapılan bir karnaval vardır. Açılış töreninde ise ekmek, çiçek ve kolyelerden yapılmış taç ve asalarla ciddi ve duygusal konuşmalar yapan kişiler yer almaktadır. Comala'daki festivaller sırasında kadınların yerel kıyafetleri taklit etme amaçlı olarak kostümler giymeleri, jaripeos adı verilen rodeoları ve Día de los Hijos Ausentes adlı bir olayı duyurmak için bir tören alayı oluşturmaları geleneksel bir etkinliktir. La Caja festivalinde atlar müzik eşliğinde dans ederek gösteri yaparlar. Bölgenin çeşitli yerlerinde Bağımsızlık Günü her yaştan insan tarafından at ve yaya yarışları ile kutlanmaktadır. Zacualpan'daki Aziz John Bayramı sırasında kazananlar domuz, tavuk ve hindi gibi ödüller alırlar.[1]
Çoğunlukla modern pop ve norteño müziği kasabada popüler müzik türüdür. Üflemeli çalgılar üzerinde geleneksel müzik çalan dokuz tanınmış gruba sahiptir. Boğa güreşleri esnasında yaygın olarak bu müzik türleri çalınmaktadır [1]
Kasaba
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihsel olarak, Comala küçük bir tarım köyü/kasabasıdır. 20. yüzyılın başında, kasabanın ana meydanın etrafında sadece üç caddesi mevcuttur.[4] Aynı zamanda Juan Rulfo "Pedro Páramo" romanında kasabadan bahsettiği düşünülür fakat Rulfo'nun romanda doğrudan kasabadan mı bahsettiği bilinmemektedir.[4][5] Kasaba hala papaya, muz, mama, badem ve palmiye bahçeleri ile çevrilidir. Dekorasyon amacıyla portakal ve palmiye ağaçları bulunmaktadır.[4][5] Kasabadan Colima Yanardağı görülebilmektedir.[5] Özellikle şehir merkezindeki eski binaların birçoğu kerpiçten yapılmış duvarlara sahiptir ve evlerin çoğunun demir çitlerle korunan çiçeklerle dolu küçük avluları vardır.[4][6] Kasabanın tarihi merkezi, 1988 yılında cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Tarihi Anıt Bölgesi ilan edilmiş ve nehir taşlı sokaklarıyla ayırt edilmektedir.[1][4] 1961'de kasaba, kendisini çevreleyen topluluklardan ayırt etmenin bir yolu olarak kendisini beyaza boyamaya karar vermiştir. Bugün beyaz duvarlı ve kırmızı kiremit çatılı yapılarla doludur.[5]
Kasaba, Benito Juárez'e adanmış ve tarihi boyunca birkaç kez yenilenmiş bir ana meydan üzerinde toplanmıştır.[4] Meydanın merkezinde, 20. yüzyılın başlarında yapılmış olan metal bir çatı yapısı ile tepesinde taş temelli beyaz bir köşk vardır.[6] Köşkü çevreleyen palmiye ağaçları ve gül çalıları, her köşede dört çeşme ve Alejandro Rangel Hidalgo tarafından yapılmış Gotik tarzı demir banklar ile bahçe alanları mevcuttur.[4][5] Meydanın hemen dışında yerel ürünler satan ve yerel yemekler yapan restoranların karşılıklı bulunduğu pasajlar vardır. Yerel yemek olarak guajillo biberleri ile yapılan kalın bir sosta domuz eti olan tatemado adlı bir yemeğin yanı sıra pozole ve beyaz menudo sayılabilir.[4]
Burada satılan önemli bir içecek panche adındaki farklı aromalardan oluşturulan bir içecektir. Gizlice üretenlerin daha fazla olduğu düşünülse de şu anda en az yirmi aile tarafından Comala'da nesiller boyu üretilen bir içecektir. İçeceğe bir isim sertifikası verilerek “ponche de Comala” adı verilen ürünlerin tekilaya benzer bölgeden olması sağlandı. Ramon Salazar Salazar, panço yapımında öncülerden biriydi ve oğlu Ramiro Salazar Trujillo hala panço zanaatıyla ilgilenmeye devam etmektedir. Ponche, en geleneksel nar, hindistancevizi ve fıstık ve badem gibi kuruyemişler olmak üzere en az on dört farklı aroma kullanılan bir içecektir. Diğer yaygın tatlar arasında kahve, fıstık, demirhindi, böğürtlen, erik ve rompope bulunur. İçecek nispeten düşük bir alkol içeriğine sahiptir ve aperatif olarak soğuk veya oda sıcaklığında içilebilir.[7] Başka bir içeceğe ise şeker kamışından yapılan buzla servis edilen bir tür atol olan bate denilmektedir.[1]
Ayrıca ana meydana bakan taraflarda belediye sarayı ve bölge kilisesi bulunmaktadır. Belediye sarayı, üzerinde bir saat ve belediye arması bulunan 20. yüzyılın başlarından kalma bir binadır.[6] 2000 yılında belediye sarayının kulesindeki saatin bazı tartışmalardan sonra değiştirmesine karar verilmiştir. Bina, şehrin tarihi merkezinin bir parçası olarak tarihi bir alandadır. Bu sebeple belediye yetkilileri ile INAH arasında saatin değiştirilmesi konusunda anlaşmazlık çıkmıştır. Sonunda saat belediye tarafından korunan eski saatle değiştirilmiştir.[8] Bölge kilisesinin adı San Miguel del Espiritu Santo'dur. Mevcut bina 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiştir. Atriyuma açılan kemer ise 1832'den kalma daha eski bir yapıdır. Kilisenin bir ayırt edici özelliği de kulelerinden birinin bitmemiş olmasıdır ki bu da açıkça görülmektedir.[4] İki kule arasında Başmelek Mikail'in beyaz bir heykeli bulunmaktadır.[6]
Comala, 2002 yılında Pueblo Mágico seçilmiş ve 2006'da kasaba imajını turizme kazandırmak için yapılan projelere yaklaşık on milyon peso yatırım yapılmıştır.[9] Comala Kasabası, turizmin nasıl artırılacağına dair fikir alışverişinde bulunmak için düzenlenmekte olan Meksika'nın kırk Pueblos Mágicos'unun 2011 kongresine de ayrıca ev sahipliği yapmıştır.[10]
TURİSTİK AKTİVİTELER
Colima Üniversitesi'nin "Alejandro Rangel Hidalgo", "Eko parkı" ve soyu tükenmiş şeker değirmeninin "chacuaco"su ile ünlü aynı "Ex hacienda de Nogueras" başlıca turistik mekanlarıdır.
Nogueras eko-parkı ise şifalı bitkileri, meyve ağaçlarını ve kompostu görebilecek olduğunuz alternatif enerji kullanımının gösterildiği bir alan, geri dönüşüm atölyeleri ve çevre eğitimlerinin bulunduğu bölgedeki flora ve fauna araştırmalarının korunmasını sağlamayı planlamaktadır .
Alejandro Rangel Üniversitesi Müzesi'nde, Colima Üniversitesi, sanatçı Alejandro Rangel Hidalgo tarafından seçilmiş olan İspanyol öncesi seramik koleksiyonunu sergilenmektedir. Ayrıca set tasarımcısı ressam, tasarımcı ve grafik illüstratör olarak mükemmel bir kişisel çalışma örnekleri de görebilmektedir.
Nogueras Kültür Merkezi, Ex Hacienda de Nogueras'ın binasında yer almaktadır. Günümüzde restoran endüstrisi de gelişmeye devam etmektedir.
Nogueras Hacienda
[değiştir | kaynağı değiştir]
Comala kasabasının tarihi merkezine ek olarak, en önemli turistik noktalarından birisi de şehrin hemen dışında bulunan ve daha önce sanatçı Alejandro Rangel Hidalgo'ya ait olan ve restore edilmiş bir çiftlik olan Nogueras'ın eski çiftliğidir.[3]
Nogueras, Hernán Cortés tarafından artık unutulmuş bir generale verilmişti ve sonraki yüzyıllarda toprak birkaç kez el değiştirmiştir. 17. yüzyılda Nogueras mülkü, 18. yüzyılın başında İspanyol Juan de Noguera tarafından kurulmuştur ve o zamanlarda bölgenin en ünlü şeker şirketlerinden birisi olarak sayılmaktadır.
Şu anda Alejandro Rangel Hidalgo'nun ressamıyla birlikte yaşadığı çiftliğin ana binası Colima Üniversitesi'nin bir parçasıdır ve tesisleri bir Çalışma Merkezi, bir Eko park ve Alejandro Rangel Hidalgo Üniversitesi Müzesi olarak yeniden düzenlenmiştir. Nogueras çiftliği şapeli Fransiskenler tarafından kurulmuştur ve ayinlerin hala burada yapılmasına devam edilmektedir.[4]
1873'te çiftlik iflas etmiş ve ardından Meksika Devrimi'ne kadar şeker kamışı değirmenini işleten Rangel ailesine satılmıştır. Şeker kamışından yoğun bir şekilde ekilebilecek olan misket limonuna dönüşerek orijinal çiftlik arazisinin birkaç hektarı dışında hepsini kaybetmişlerdir. Devrimden sonra Alejandro Rangel mülkü devralmış ve bir sanatçı olarak yeteneklerinin devam etmesine yardımcı olmuştur. Ayrıca çiftliği yenileyerek antika, sanat ve mobilya koleksiyonunu barındırmak için bir müze kurmuştur. Halen varlığını sürdürmekte olan bu müze, sanatçının sanat eserlerinden ve mobilya tasarımlarından sayısız örnekler içermektedir. Müzenin bir başka bölümü, çoğunlukla şaft mezarlarından gelen cenaze teklifleri olan yerel İspanyol öncesi seramiklerle doldurulmuştur. Bunlar arasında öne çıkan eser isexoloizcuintles tasvirleri olan “Colima köpekleri”dir.[3]
Ölümünden sonra, Rangel çiftliği Colima Üniversitesi'ne bağışladı ve sanatın, İspanyol öncesi eserin yaratıldıkları topraklarda kalmasına izin verdi. Günümüzde üniversite yönetimi çiftliği arkeolojik, tarihi ve antropolojik çalışmalar için bir merkez olarak yönetmektedir. Kompleks, Alejandro Rangel Hidalgo'nun adı verilmiş br müze olarak ana binası ile Centro Cultural Nogueras olarak adlandırılır. Bu müze, Rangel'in sanat eserlerinin yanı sıra bölgeden geniş bir İspanyol öncesi seramik koleksiyonuna sahiptir. Ayrıca geleneksel bir çiftlik evinin rekreasyonuna adanmış odalar ve Rangel'in mobilya tasarımlarının bulunduğu odalar da bulunmaktadır. Bu mobilyalar birçok Meksika büyükelçiliğine gitmişlerdir ve stil Rangelino olarak bilinmektedirler.[3] Hediyelik eşya dükkânında, 1960'larda UNICEF için Noel kartları için yapılanlar da dahil olmak üzere Rangel'in çalışmalarının baskıları satılmaktadır. Müzede ayrıca yerel zanaatkarlardan mobilya, demir işleri, cam ve daha pek çok eser bulunmaktadır.[6]
Zacualpan
Cerro Grande'nin yamaçlarında, Armería Nehri'ni Volcán de Fuego tarafından atılan kum ve kaya birikintilerine oyulmuş vadinin kenarındaki yerli bir halktır.
Zacualpan'da, aile üyeleri tarafından gelecek nesillere aktarılan bir uygulama olan alternatif tıp ile ilgili eski bir gelenek vardır. Sakinler arasında bu konuda en çok bilgi sahibi olan aileleri veya kadınları bulmak ilginç bir durum oluşturur.
Zacualpan komünal mülkiyetin hâlâ izin verildiği tek topluluktur. Belki de antik "cacicas" geleneğinin hayatta kalmasının tek sebebidir çünkü bölgedeki birçok kasaba, amazonlardan efsanevi toprakları keşfettiğine inandıran Cihuatlán, "kadınların yeri" adını taşır. Zacualpan'ın son cacica'sı Piedra Peña Vázquez (1876-1979) adını taşıdı.
Kasabanın meydanının önünde Kültür Merkezi ve Zacualpan Halk Müzesi yer almaktadır. Bölgeye ait arkeolojik objeler, kasabanın fotoğrafları ve tarihi belgeleri, 30-30 karabinalar, Devrim ve Cristero Savaşı'nın diğer silahları ile Colima Kereste Şirketi, Cerro Grande'nin orman zenginliğini sömürmek için kurduğu dar raylı trenin raylarının bazı parçaları ve bölümleri sergilenmektedir.
Kasabanın meydanında Kültür Merkezi ve Zacualpan Halk Müzesi bulunmaktadır. Bu müzelerde bölgeye ait arkeolojik objeler, kasabanın fotoğrafları ve tarihi belgeleri, 30-30 karabinalar, Devrim ve Cristero Savaşı'nın diğer silahları ile Colima Kereste Şirketi, Cerro Grande'nin orman zenginliğini sömürmek için kurduğu dar raylı trenin raylarının bazı parçaları ve bölümleri sergilenmektedir.
Kasabanın en ünlü kişisi olan Vicente "El Indio" Alonso'nun fotoğrafları ve kişisel eşyaları da yine bu müzelerde sergilenmektedir. Yarı devrimci, yarı haydut olan Hint Alonso, Colima ve Federal Ordu yetkililerini birkaç yıl boyunca kontrol altına almıştır.
Vicente'nin bir büyücü olduğu, kurşunların ona zarar vermediği ve ordunun onu her yakalamak üzereyken kendisinin ve adamlarının keçiye dönüştüğü söylenmektedir. El Remate hidroelektrik santralinin anahtarlarını çalarak Colima şehrini karanlıkta bırakırken, Belediye Meclisi "küçük fabrikanın demir işleri" tarafından talep edilen fidyeyi ödemedi. Bazıları için katil, birçokları için iyi hırsız olan Vicente Alonso 1917'de, yetkililerin Alonso'nun başkanı için sunduğu ödülü alan metresi Ramona Munguía tarafından başı kesilerek öldürüldü.
"Ojo de Agua" kaplıcası, Cerro del Juripichi ve Armería veya Zacualpan olarak da bilinen ve Colima ve Villa de Álvarez'e 250 debi ile içme suyu sağlayan bir su kemerinin inşa edildiği "El Rio Grande" kasabada başlıca ilgi çeken yerlerdir. Halkın yararına saniyede bir litre akmaktadır.
Coğrafya ve çevre
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediyenin ana dağlık bölgesi Cerro Grande'dir. Sierra de Manantlán Biyosfer Rezervi'nin kenarında yer alan bu dağ Colima Vadisi ve volkanların manzarasını sunmaktadır. Zirveye otomobille ulaşılabiliyor. Colima Volkanı'nın bazı bölgeleri yürüyüşe ve hatta kayak yapmaya elverişlidir. Colima'nın Jalisco ile sınır komşusu olduğu kasabanın kenarında, sınırı oluşturan büyük bir kanyon bulunmaktadır.[1]
Amería Nehri kasabayı iki bölgeye ayırmaktadır. Batı, Cerro Grande ve Sierra de Manatlán ile daha engelebi ve sarp yapıdadır. Güneydoğu, Colima Vadisi'nin bir parçası olduğu için daha düz bir yapıya sahiptir. İki yanardağ, kasabanın ve eyaletin kuzey sınırının bir parçasını oluşturmaktadır. Kasabadaki diğer nehirler ve akarsular arasında Zacualpan, San Antonio, Los Mezcales, La Caja, San Juan, Nogueras ve Comala Nehri kolları Reynosa, Suchtlán ve Barragana bulunur. Ayrıca Carrizalillos, La Joya, El Obispo, Palo Alto, Las cuatas, El Calabozo, El Epazote, La Escondida, El Jabalí ve La María adlı göller de kasaba sınırları içerisinde yer almaktadır. Peñitas Barajı 1963 yılında Colima, Comala, Coquimatlán ve Villa de Alvarez kasabalarına su sağlamak için Comala'da inşa edilmiştir. Bugün rezervuar 10.217 hektarı kapsamakta ve Armería Nehri tarafından beslenmektedir.[1]
Güneyi sıcak ve oldukça nemli bir iklime sahiptir. Kuzey daha nemli bir iklime sahiptir ve güneybatı en nemli kısmıdır. Tüm kasaba için ortalama sıcaklık Ocak ayında 23C ile Haziran ayında 27C arasında değişmektedir. Yağan yağmurun büyük kısmı Mayıs ve Eylül ayları arasında yağmaktadır.[1]
Bölgenin doğal bitki örtüsü kuru mevsimde yapraklarını kaybeden bazı türlerin bulunduğu az gelişmiş yağmur ormanlarıdır. En önemli ticari türler ise dişbudak, holm meşesi (pırnal) ve librillo adı verilen türlerdir. Ormancılık çoğunlukla Cerro Grande'de yapılmaktadır. Yaban hayatı, geyik, tilki, çakal, rakun, opossum ve yaban domuzu gibi memelilerden oluşur. Diğer türler arasında sincap, köstebek, bıldırcın, chachalaca, ağaçkakan, akbaba, papağan ve diğer birçok kuş türü bulunmaktadır.[1]
Kasabanın büyük bir kısmı koruma altındadır. Volcano de Colima Ulusal Parkı kısmen kasabadadır ve 1936'da ulusal park olarak ilan edilmiştir. El Jabalí, 1981 yılında korunan bir orman ve vahşi yaşam sığınağı olarak kurulmuştur. Sierra de Manantlán Biyosfer Rezervi 1987'de kuruldu ve Las Huertas de Comala 1988'de koruma altına alınmıştır.[1]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir] Comala iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 30,6 | 31,4 | 32,1 | 33,0 | 33,7 | 32,4 | 31,4 | 31,3 | 31,0 | 31,2 | 31,2 | 31,0 | 31,6 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 12,3 | 12,3 | 13,0 | 14,3 | 16,2 | 18,2 | 17,9 | 17,7 | 17,5 | 17,3 | 15,2 | 13,4 | 15,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 23 | 10 | 5,1 | 0 | 15 | 120 | 240 | 290 | 280 | 110 | 18 | 10 | 1.120 |
| Kaynak: Weatherbase | |||||||||||||
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı “ koma yeri” anlamına gelen, bir tür pişirme kabıdır.[5] Comala, comalli kelimesinden türetilen ve Nahuatl'dan bir yer anlamına gelen son eki olan comals yeri anlamına gelir. Kasaba mührü, Alvaro Gabrial Rivera Muñoz tarafından tasarlanmış ve 1984'te düzenlenen bir yarışma sırasında seçilmiştir. Yanardağ, ceviz ağacı, San Antonio'nun eski çiftlik evi, Carrizalillos Gölü, bir komal için bir glif ve Colima'yı karakterize eden seramik köpek figürleri gibi kasabayla ilgili sembolik görüntüler içermektedir.[1]
Colima'ya ilk insanların yaklaşık 3.000 yıl önce geldiği tahmin edilmektedir. Alan Olmec, Nahua, Toltec ve Chichimeca yerleşimi veya etkisi olduğuna dair kanıtlara sahiptir. Ancak 12. yüzyıldan sonra İspanyollar gelene kadar buradaki baskın kültür Purépecha kültürüydü. Comala kasabası, kasabadaki komşu Suchitlán ve Zacualtipan ile birlikte Hispanik öncesi köklere sahiptir.[1]
Fetihten sonra, Comala bölgesi 1527'de Bartolomé López yönetiminde bir encomienda olmuştur.[1] Bölge, Fransiskenler tarafından müjdelenmiş ve Ajuchitlán şapeli kurulmuştur.[3] 1554'e gelindiğinde İspanyol yönetimi altında Comala, Suchitlán ve Zacualpan köyleri resmi olarak kurulmuştur. 1815'ten bir süre önce, kendi valisi ile yarı özerk bir Hindistan Cumhuriyeti konumundadır. 1820'de Cayetano Pizarro'nun İspanyol yasalarına göre ilk belediye başkanı olduğu ve yine o yılın anayasasına göre 1857'de kasaba olmuştur. Bu siyasi örgütlenmeyi günümüze kadar korumuştur.[1]
1883'te Arnold Vogel adlı bir Alman iş insanı kasabadaki ilk kahve plantasyonunu kurmuştur. Bu plantasyon bölgedeki tarımsal ve endüstriyel gelişmeyi teşvik etmiştir.[1]
1906'da Colima eyaletinde El Remate adı verilen ilk elektrik santrali kurulmuştur. Bu elektrik santrali Comala, Colima ve Villa de Alvarez'e elektrik sağlamıştır.[1]
1910'da Colima şehrini kereste taşımak için Cerro Grande'ye bağlayan bir tren hattı kullanılmaya başlanmıştır.[1]
1918'de Suchitlán, bölgenin ilk ejidosunun yapıldığı yerdir.[1]
1920'lerin ortalarındaki Cristero Savaşı, özellikle Colima eyaletinde bölücü bir savaştı. Kasabanın bölgenin Katolik Kilisesi'ne karşı liberal reformlarına karşı çıkan iki Cristeros kalesi vardır. Biri Cerro Grande'de, diğeri Colima Volkanı'nın kenarına yakındır.[1]
1961'de kasaba, kendisini çevreleyen topluluklardan ayırt etmenin bir yolu olarak kendisini beyaza boyamaya karar vermiştir. Yapılar beyaz duvarlı ve kırmızı kiremit çatılı hale getirilmiştir.[5]
Kasabada kurulan Vasco de Quiroga Sosyal Hizmet Okulu, eyalette türünün ilk örneğidir. 1969 yılında Escuela de Artesanías con Diseños (Tasarımlı El Sanatları Okulu), 1981'de ise Centro Estatal de Menors ise kurulmuştur.[1]
1988 yılında cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Kasabanın tarihi merkezi "Tarihi Anıt Bölgesi" ilan edilmiştir.[1]
1990'lı yıllarda, başkente su sağlamak için belediye aracılığıyla Zacualpan-Colima su kemeri inşa edilmiştir.[1]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediyenin sosyoekonomik marjinalleşme düzeyi oldukça düşük seviyededir. Nüfusun yüzde 42'sinden fazlası tarım ile uğraşmaktadır. Temel ürünler mısır, domates, sorgum, kahve, şeker kamışı ve hayvan yemidir. Diğer mahsuller arasında tomatillos, pirinç, yeşil biber, fasulye, salatalık, jicama, misket limonu, mango, demirhindi, avokado, mamay ve guava bulunur. Hayvancılık esas olarak sığır, domuz ve bazı koyun, keçi ve atlarla birlikte evcil kümes hayvanlarıdır. Kasabaya bağlı akarsu ve göllerde genellikle sazan ve levrek gibi ufak çaplı balıkçılık yapılmaktadır.[1]
Sanayi ve inşaat ile uğraşanların oranı yüzde yirminin biraz üzerindedir. Endüstri, “Artesanías Pueblo Blanco” adındaki el sanatları icra eden en önemli mobilya atölyesi ile sınırlıdır. Bazı inşaat malzemelerinin üretiminin yanı sıra bazı kahve ve süt ürünleri de üretilmektedir. El sanatları arasında sepetler, geleneksel danslar için oymalı ahşap maskeler, palmiye yapraklarından eller, tarrallar, chiquihuites ve comals bulunmaktadır.[1]
Her yıl kasaba yönetim merkezini ve çevresindeki bazı doğal cazibe merkezlerini yüzbinlerce ziyaretçi ziyaret etmektedir. Cerro Grande ve çevresindeki alanlarda ve yanardağın yamaçlarında yürüyüş popüler bir etkinliktir. Turizm, yerel yemekler sunan çok sayıda restoran ve oteller tarafından desteklenmektedir.[1]
Ticaret, hizmet ve turizm %35'in biraz üzerinde bir istihdam sağlamaktadır.[1] Comala, her yıl ortalama 400.000 ziyaretçisiyle Manzanillo'dan sonra eyaletteki en önemli ikinci turistik yer konumundadır.[9] Comala kasabasının tarihi merkezinden başka en önemli turist çeken yer şehrin hemen dışında bulunan ve sanatçı Alejandro Rangel Hidalgo'ya ait olan restore edilmiş bir çiftlik olan Nogueras'ın eski çiftliğidir.[3]
Turistik yerler arasında San Antonio'nun eski çiftliği, Jabalí, La María ve Carrizalillos Gölleri sayılabilir. Bunlar, göllerde tekne gezintisi ve balık tutmanın yanı sıra otel ve restoran hizmetlerine sahiptir.[1] Meşe ve çam ağaçlarıyla çevrili La Maria Gölü etrafında kulübeler ve restoranlar bulunmaktadır.[4] El Remate rezervi, bölgenin kültürel tarihini ve ekolojisini korurken onu turizme teşvik etme projesinin önemli bir parçasıdır. Devlet için kurulan ilk elektrik santrali de burada yer almaktadır. Suchitlán'da, Suchitlán Nehri boyunca inşa edilen “Centro de Reflexión” adlı özel yemek seçenekleri ve motivasyon konuşmaları ile 100 kişiyi ağırlayabilen bir inziva yeri bulunmaktadır. İklimi ve doğal manzaraları için seçilen bir bölge de Colima şehrinin yakınında yer almaktadır.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj "Comala". Enciclopedia de los Municipios de México Colima (İspanyolca). Mexico: Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal and Gobierno del Estado de Colima. 2005. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
- ^ "Colima" (İspanyolca). Mexico: INEGI. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
- ^ a b c d e f Wendy Devlin (16 Şubat 2007). "La Hacienda de Nogueras in Comala, Colima". Mexconnect. ISSN 1028-9089. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
- ^ a b c d e f g h i j k Maria Eugenia Monroy (9 Mayıs 1999). "Comala, Colima: El pueblo de Pedro Paramo?" [Comala, Colima:The village of Pedro Paramo?]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 2.
- ^ a b c d e f g Oscar Navarro Cort. "Comala (Colima)" (İspanyolca). Mexico City: Mexico Desconocido magazine. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
- ^ a b c d e Rocio Fonseca (19 Ağustos 2001). "Comala: El pueblo blanco de America" [Comala:The white village of America]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 4.
- ^ Norma Davila (12 Mart 2001). "Comala: Un ponche con fama" [Comala:a punch with fame]. Mural (İspanyolca). Guadalajara, Mexico. s. 20.
- ^ Norma Davila (3 Eylül 2000). "Cambian reloj en Comala" [Changed clock in Comala]. Mural (İspanyolca). Guadalajara, Mexico. s. 12.
- ^ a b Esaú López (19 Eylül 2008). "Premian la 'magia' de Comala" [Reward the "magic" of Comala]. Mural (İspanyolca). Guadalajara, Mexico. s. 10.
- ^ "Pueblos Mágicos celebran quinta reunión en Comala, Colima" [Pueblos Mágicos celebrate fifth meeting in Comala, Colima]. Terra (İspanyolca). Mexico City. 19 Mayıs 2011. 18 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
