Biyoritim
Biyoritim, insan hayatındaki çeşitli süreçlerin basit matematiksel hesaplarla tahmin edilebileceğini öne süren bir teoridir. Teori, 19'uncu yüzyılın sonlarında Wilhelm Fliess tarafından geliştirildi ve 1970'lerin sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu. Çoğu bilim insanı bu fikrin tesadüften daha fazla tahmin edici gücü olmadığını düşünüyor.[1] Biyoritim teorisi, günlük hayatımızın ritmik döngülerden önemli ölçüde etkilendiğini iddia eder.[2]
Sistemin esası, doğum anımızdan itibaren üç farklı döngüye bağlı olarak dünyaya geldiğimizi savunur. Bunlar fiziksel, duygusal ve zihinsel ahenk döngüleridir. Bu döngüler, doğum anımızla birlikte başlar ve her döngünün uzunluğu birbirinden farklı olduğu için bunlar genellikle farklı ahenklerde devam ederler.
Fiziksel döngü 23 gün, duygusal döngü 28 gün ve zihinsel döngü ise 33 gün uzunluğundadır. Bu üç döngü 0'dan başlar, olumlu ve olumsuz süreçler hâlinde bir dalga şeklinde devam eder. Döngüler olumlu süreçteyse insanın kendisini daha iyi hissettiği söylenebilir.
Hesaplanışı: Eğrilerin fonksiyonları şu şekilde hesaplanır
Fiziksel: sin(2πt / 23),
Duygusal: sin(2πt / 28),
Zihinsel: sin(2πt / 33),
Sezgisel: sin(2πt / 38),
t, insanın doğum ânından itibaren dünyada geçirdiği gün sayısıdır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
Biyoritmistler tarafından kullanılan 23 ve 28 günlük ritimler ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Berlinli bir doktor ve Sigmund Freud'un arkadaşı Wilhelm Fliess tarafından geliştirilmiştir. Fliess, doğumlar ve ölümler de dahil olmak üzere bir dizi fenomende 23 ve 28 günlük aralıklarla düzenlilikler gözlemlediğine inanıyordu. Adet döngüsüne uyan 23 günlük ritmi "erkek" ve 28 günlük ritmi "dişi" olarak etiketledi.
1904'te Viyanalı psikoloji profesörü Hermann Swoboda da benzer sonuçlara vardı. Innsbruck Üniversitesi'nde mühendislik profesörü olan Alfred Teltscher, Swoboda'nın çalışmasını geliştirdi ve öğrencilerinin iyi ve kötü günlerinin ritmik bir kalıp izlediğini öne sürdü; beynin özümseme yeteneğinin, zihinsel yeteneğinin ve uyanıklığın 33 günlük döngülerde çalıştığına inanıyordu.[3] Biyoritmlerin ilk akademik araştırmacılarından biri Estonyadoğumlu Nikolai Pärna, 1923'te “Ritim, Yaşam ve Yaratılış” adlı Almanca bir kitap yayınladı.
Biyoritmlere danışma pratiği 1970'lerde Bernard Gittelson tarafından yazılan ve Biorhythm — A Personal Science, Biorhythm Charts of the Famous and Infamous ve Biorhythm Sports Forecasting gibi bir dizi kitapla popüler hale getirildi. Gittelson'ın şirketi Biorhythm Computers, Inc., kişisel biyoritm çizelgeleri ve hesap makineleri satan bir iş kurdu ancak spor etkinliklerini tahmin etme yeteneği kanıtlanmadı.[4]
1970'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nde kişisel kullanım için biyoritimler oluşturmak popülerdi; birçok yerde (özellikle vieo oyun makineleri ve eğlence alanları) doğum tarihi girildiğinde çizelgeler sağlayan bir biyoritm makinesi vardı. Biorhythm programları kişisel bilgisayar'larda yaygın uygulamaydı; ve 1970'lerin sonlarında, piyasada "Kosmos 1" ve Casio "Biolator" adlı el tipi biyoritm hesaplayıcıları da vardı.[5][6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Effects of circadian rhythm phase alteration on physiological and psychological variables: Implications to pilot performance" 9 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Philosophy of Science and the Occult, Patrick Grim, SUNY Press, 1982, sayfa 93 "Winning through pseudoscience" ISBN 978-0-7914-0204-7
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;skepdic.comisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Hoffmann, Frank W., and William G. Bailey, Mind and Society Fads, 1992.
- ^ "Kosmos 1 Biorhythm". Vintage Technology. 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "MyCalcDB : Calculator Casio BIOLATOR aka H-801". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
