Ankara Devlet Opera ve Balesi
| Ankara Devlet Opera ve Balesi | |
|---|---|
 Topluluğun merkezi olan Opera Sahnesi | |
| Kısaltma | Ankara DOB |
| Öncül | Ankara Devlet Tiyatrosu |
| Kurucu | Necil Kazım Akses |
| Kuruluş tarihi | 14 Temmuz 1970) |
| Topluluk lideri | Feryal Türkoğlu |
| Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
| Ana sahne | Opera Sahnesi |
| Bağlı olduğu kurum | Devlet Opera ve Balesi |
| Resmî site | Resmî site |
Ankara Devlet Opera ve Balesi veya kısaca Ankara DOB; Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğudur. Repertuvar kapsamında yıl boyunca çeşitli konser, opera, bale ve modern dans etkinlikleri gerçekleştirir. Devlet Opera ve Balesi bünyesindeki il müdürlükleri arasında bir sezonda en çok temsil veren ve en çok izleyici sayısına ulaşan topluluktur.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ankara Devlet Operası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ankara'da yerel bir opera topluluğu kurulması fikri ilk defa 1936 yılında, Musiki Muallim Mektebi bünyesinde bir konservatuvar sınıfı açılmasıyla gündeme geldi. Başlangıçta sadece müzik temelli bir eğitim sisteminin benimsendiği okulda görev yapan Paul Hindemith ve Carl Ebert gibi isimler sayesinde sahne sanatlarına daha fazla ağırlık verilerek özellikle tiyatro ve opera dallarında da öğrenci yetiştirilmesinin önü açıldı. Yabancı dillerdeki klasik opera eserlerinin Türkçeye çevrilmeye başlandığı bu dönemde konservatuvar sınıfı öğrencileri tarafından sahnelenen ilk oyun, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın eşlik ettiği Wolfgang Amadeus Mozart'ın tek perdelik "Bastien und Bastienne" isimli operası oldu. Arka arkaya yapılan temsillerin büyük oranda olumlu eleştiriler alması ise ilerleyen yıllarda daha fazla eserin Türkçeye uyarlanmasını tetikledi. 1940'ların başında Giacomo Puccini'ye ait "Madame Butterfly" ve "Tosca" operaları da Türkçeleştirilerek konservatuvar repertuarına eklenirken; Hindemith ve Ebert'ın temellerini attığı opera topluluğunun kısa sürede böylesi bir başarı elde etmesi devlet yetkililerinin dikkatini çekti. 16 Mayıs 1940 tarihinde yürürlüğe giren özel bir yasa sonucunda Musiki Muallim Mektebi'nin Ankara Devlet Konservatuarı'na dönüştürülmesiyle birlikte devlet destekli müzik, tiyatro ve opera eğitimi tek bir çatı altında birleştirildi.[1]
Ankara Devlet Balesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'deki bale eğitiminin temelleri ise 1947 yılında Millî Eğitim Bakanlığı'nın özel davetiyle İstanbul'a gelen Ninette de Valois öncülüğünde atıldı. Bir yıl boyunca gerekli hazırlıkları yaparak uygun eğitim ortamını yaratan Valois, 1948'de Yeşilköy'de kurulan bir okulda ülkenin ilk bale öğrencilerini yetiştirmeye başladı. 1950 yılında alınan bir karar doğrultusunda bu okulun Ankara'ya taşınarak çalışmalarına Konservatuar bünyesinde devam etmesine karar verildi.[2]
Ankara Devlet Opera ve Balesi'nin kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]1949 yılında Devlet Tiyatroları kurulduğunda, Ankara Devlet Konservatuarı idaresinde faaliyet gösteren opera ve bale topluluklarının sorumluluğu da bu kuruma devredilmişti. 1958'de alınan bir kararla tiyatro ve operanın birbirinden ayrılıp iki farklı müdürlük haline getirilmesi gündeme geldi ve aynı kurum içinde yöneticiliğini ilk olarak Necil Kazım Akses'in üstlendiği ayrı bir opera yönetimi kuruldu. 1960'lı yıllarda Aydın Gün'ün Tepebaşı Dram Tiyatrosu'nda "İstanbul Şehir Operası"nın temellerini atması sonucunda, 14 Temmuz 1970 tarihinde yayımlanan bir kanunla Devlet Opera ve Balesi kuruldu. Ankara'nın merkez olarak kabul edilip İstanbul'da ayrı bir müdürlüğün kurulmasıyla Ankara DOB ve İstanbul DOB birbirinden bağımsız yapılanmalar haline gelirken, Ankara'daki ekip uzun bir süre boyunca hem genel müdürlüğe bağlı hem de yerel bir topluluk olarak faaliyet gösterdi. 2009 yılında gerçekleştirilen bir dizi yeniden yapılanma süreci, Ankara Devlet Opera ve Balesi'ni genel müdürlükten ayrı bir teşkilat haline dönüştürdü.[3]
Sahneler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Sahne | Açılış tarihi | Koltuk kapasitesi | Bulunduğu ilçe | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Opera Sahnesi | 1 Ekim 1949 | 621 | Altındağ | |
| Leyla Gencer Sahnesi | 694 | Yenimahalle | Küçük ölçekli temsiller için kullanılmakta olup 2018 sezonundan beri kapalıdır. |
Repertuvar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harem (Bale)
- Romeo ve Juliet (Bale)
- Kuğu Gölü (Bale)
- C-19 (Bale)
- Gala Bale (Bale)
- Midas'ın Kulakları (Opera)
- Aida (Opera)
- Cavalleria Rusticana (Opera)
- Tosca (Opera)
- Saraydan Kız Kaçırma (Opera)
- Don Giovanni (Opera)
- I Pagliacci (Opera)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Türkiye Opera ve Balesinin Tarihsel Gelişimi" (PDF). Stratejik Plan 2018-2022. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.
- ^ Kale, Dündar (8 Mart 2021). "Türk balesinin annesi: Ninette de Valois". The Independent. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.
- ^ "Türkiye'de Opera ve Bale" (PDF). Stratejik Plan 2013-2017. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.