Actopan, Hidalgo
| Actopan | |
|---|---|
Şehir | |
Şehirden bir görünüm (Nisan 2018) Actopan Belediye Binası Plaza Juárez Actopan Dikilitaşı Jardín Nicolás Romero "El Salto" | |
 Arma | |
Koordinatlar: 20°16′05″K 98°56′39″B / 20.26806°K 98.94417°B | |
| Ülke | Meksika |
| Eyalet | Hidalgo |
| Belediye | Actopan |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Tatiana Tonantzin Ángeles Moreno (Ulusal Yenilenme Hareketi) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 10.62 km² |
| Rakım | 2001 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 32.276 |
| • Yoğunluk | 3039,17/km² |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 (MZD) |
| Posta kodu | 42500 |
| Alan kodu | 772 |
| İGE | 0,776 Yüksek |
Actopan, Meksika'nın Hidalgo eyaletine bağlı bir belediye ve belediyenin merkezi olan şehirdir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanyol fethi öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölgedeki ilk yerleşimler, bilinmeyen bir tarihte Otomiler tarafından gerçekleştirildi.[2] 644 civarında bölgeye Tolteklerin gelmesi sonrasında yerleşim, Tetitlan ve Actopan olmak üzere iki bölgeye ayrıldı.[3][2] 1113'te Otomiler, Xide önderliğinde bölgeye geldi.[4] 1117'de Çiçimeka grupları tarafından fethedilen bölge,[5] bunun sonucunda 1120'de Akoluakan'a bağlandı.[1][6]
14. yüzyılın sonlarında Actopan ile Ixcuinquitlapilco, Azcapotzalco'dan gelen Tepaneklerin kontrolüne girdi.[3][7] 1427'de bölgenin kontrolü Azteklere geçti.[7] Peter Gerhard, Actopan'ın İspanyollar tarafından ilk kez 1519 sonları ya da 1520 başlarında, bölgenin fethinden önce ziyaret edildiğini belirtir.[3] 1521'de bölge halkı, Tlatoani Kuautemok hakimiyetindeki toprakların İspanyol fatihlere karşı savunmasına destek oldu.[1][6] 13 Ağustos 1521'de başkent Tenoktitlan'ın düşmesinin ardından, 1521 ile 1524 yılları arasında, Actopan da dahil Aztek İmparatorluğu'nun neredeyse tamamında siyasi ve askerî bir İspanyol hakimiyeti hüküm sürdü.[8]
İspanyol hakimiyeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Actopan'ın ilk encomendero'ları, Hernando Alonso ile Juan González Ponce de León'du.[9] Ixcuinquitlapilco, 1531'de corregimiento statüsünü elde ederken Actopan da kendisine bağlıydı.[10][11] Sonrasında êncomienda'ya Rodrigo Gómez de Ávila atanırken kendisi, bu hakları 1538 yılında damadı Juan Martínez Guerrero'ya bıraktı. Juan Martínez Guerrero'nun yerine ise oğlu Agustín Guerrero de Luna geçti. 1540 civarında Actopan encomienda'sı, Juan Guerrero'ya aitti.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b c Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal. Gobierno de México (Ed.). "Enciclopedia de los Municipios y Delegaciones de México: Actopan, Hidalgo" (İspanyolca). Secretaría de Gobernación. 8 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Vergara Hernández 2008, s. 14.
- ^ a b c Moreno Vidal, Fabiola (2016). "Análisis estilístico e iconográfico de la portada del templo de San Nicolás Tolentino en Actopan, Hidalgo". Boletín de Monumentos Históricos (İspanyolca). Meksiko: Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü (37): 47-61. ISSN 0188-4638. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2023.
- ^ "Monografía de Actopan, Hidalgo" (PDF) (İspanyolca). Gobierno del estado de Hidalgo. 2010. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Manzano Campero 2009a, s. 10.
- ^ a b Sistema Integral de Información del Estado de Hidalgo. Gobierno del estado de Hidalgo (Ed.). "Enciclopedia de los municipios de Hidalgo: Actopan" (PDF) (İspanyolca). Secretaría de Planeación Desarrollo Regional Regional y Metropolitano. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Vergara Hernández 2008, s. 15.
- ^ Vergara Hernández 2008, s. 29.
- ^ a b Vergara Hernández 2008, s. 55.
- ^ González Torres 2019, ss. 95-120.
- ^ López Mociños, Celso (30 Mayıs 2017). "Ixcuinquitlapilco: El ayuntamiento más antiguo del estado de Hidalgo" (İspanyolca). H. Ayuntamiento de San Agustín Tlaxiaca. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Genel
- Vergara Hernández, Arturo (2008). El Infierno en la Pintura Mural Agustina Del Siglo XVI: Actopan y Xoxoteco en el Estado de Hidalgo (PDF) (İspanyolca) (1. bas.). Pachuca: Hidalgo Eyaleti Özerk Üniversitesi. ISBN 970-769-057-7. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
