Luca Giordano
Luca Giordano (18 Ekim 1634 – 3 Ocak 1705), geç dönem barok tarzında eserler vermiş İtalyan ressam ve gravür sanatçısıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençliği ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Napoli'de doğan Giordano, sıradan bir ressam olan Antonio Giordano'nun oğluydu. Oldukça küçük yaşta, Napoli valisinin önerisiyle Ribera'nın yanında çıraklığa başladı. Daha sonraları muhtemelen, Pietro da Cortona ile birlikte çalıştı. Luca Fà-presto (Hızlı çalışan Luca) lakabıyla çağrılmaya başladı çünkü fırçayı oldukça hızlı kullanabiliyordu. Bu özelliği ve lakabı, fakir olan ve para kazanmak için oğlunu çabuk çalışmaya yönlendiren babasının, sürekli yaptığı "Luca, fà presto" uyarıları ile kazandı. Eserlerini tasarlama ve gerçekleştirme konusundaki hızının yanı sıra, çok yönlü bir beceriye sahip oluşu, diğer ressamların eserlerini gerçekçi biçimde kopyalayabilmesini sağladı. Bu özellikleri sebebiyle Şimşek (Fulmine) ve Proteus lakaplarıyla da anılmaya başladı.
Giordano, Venedik ve Roma stillerini birleştiren bir tarz geliştirdi. Paul Veronese'nin süslü ve gösterişli tarzını Pietro da Cortona'nın canlı ve karmaşık düzenlemeleriyle birleştirdi. Parlak ve gösterişli renkler kullanmasıyla tanındı ve 1682-83 yıllarında Floransa'da birçok fresk serisi çizdi. Bunların arasında Chiesa del Carmine'deki Corsini Şapeli'nin kubbesine çizdikleri de bulunuyordu. Eski Medici Sarayı'nın yer aldığı blokta bulunan Biblioteca Riccardiana'nın (Bilgeliğin, Cehaletin Esaretinden Kurtuluşu) ve Palazzo Medici-Riccardi tavan resimlerini çizdi. Palazzo Medici-Riccardi'deki freskler, saraya 1670'lerde bahçeleri görecek şekilde eklenen galerilerde bulunuyordu. Fresklerin orta bölümünde Medici Ailesi'nin azizleştirildiği bir resim vardı. Etrafında ile konuyla ilişkili öykülerin anlatıldığı, alegorik figürlerin ve mitolojik olayların yer aldığı freskler bulunuyordu.
İspanya'da saray ressamlığı (1692-1702)
[değiştir | kaynağı değiştir]1687 civarında İspanya Kralı II. Carlos tarafından Madrid'e davet edilen Giordano, 1692 - 1702 yılları arasında 10 sene boyunca İspanya'da kaldı. Burada, Madrid Kraliyet Sarayı, Buen Retiro Sarayı ve El Escorial'de, ayrıca Toledo'da eserler verdi. Sarayda sevilen bir kişi olan Giordano'ya kral bir tür şövalyelik olan caballero unvanını verdi.
İspanya'da çizdiği sayısız eserler arasında, El Escorial'de Cambiasi'nin yarım bıraktığı serinin tamamlanmasının yanı sıra, tamamı oldukça büyük boyutlardaki Kilisenin Zaferleri, Meryem Ana'nın Soyağacı ve Yaşamı, Musa, Gideon ve Davud hakkında öyküler ve İncil'deki Tanınmış Kadınlar gibi freskler bulunuyordu. Şu anda Prado Müzesi'de bulunan 1693 tarihli Süleyman'ın Rüyası[1] isimli tablo da bu dönemde çizildi. İspanya'daki bu çalışmaları sırasında ressama, öğrencileri olan Aniello Rossi ve Matteo Pacelli yardımcı oldu. Ressam Madrid'de daha çok, en iyi resimlerinden biri olan bir doğum tablosu da dahil olmak üzere, yağlı boya çalışmalara yöneldi.
Napoli'de son dönem eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Carlos'un 1700 yılındaki ölümünden iki sene sonra, artık zenginleşmiş olan Giordano Napoli'ye döndü. Servetini cömertçe dağıtmaya, özellikle fakir ressamlara destek olmaya başladı.
Giordano'nun şaşırtıcı eliçabukluğu, genelde eserlerinin yüzeysel olarak algılanmasına sebep oldu. Roma'da ve özellikle Napoli'de oldukça fazla sayıda eser bıraktı. Napoli'deki eserleri arasında, devasa bir yapıt olan Padri Girolamini Kilisesi'ndeki İsa'nın Tüccarları Tapınaktan Kovuşu, San Martino Manastırı'ndaki Judith'in Zaferi freskleri,[2] Tesoro della Certosa'da Musa ve Pirinç Yılan isimli resmi de içeren freskler ve ressamın mezarının da yer aldığı Santa Brigida Kilisesi'ndeki küçük kubbe resimleri yer alır. Diğer önemli eserleri Berlin Müzesi'ndeki Paris'in Yargısı ve Roma'daki Corsini Galerisi'nde yer alan İsa Tapınakta Doktorlarla'dır.
Ressam son yıllarında, Corsini Şapeli ve Medici-Riccardi Sarayı için etkileyici freskler çizdi. 1705'te Napoli'de öldü.
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Giordano gençliğinde kendi bazı tablolarının oymabaskı versiyonlarını yapmıştı. Ayrıca İtalyan saraylarında kullaılan aynalar, dolaplar ve diğer eşyanın kristal bordürlerine resimler çizmişti. Böylece, ileride bu türde eserler vercek olan Pietro Garofalo'nun ustası oldu.
En iyi öğrencisi Paolo de Matteis'ti. Seyahatleri ve kariyeri gibi, diğer ressamlar üzerindeki etkisi de yaygın oldu. Örneğin Venedik'te Giovan Battista Langetti, Giovanni Coli ve Filippo Gherardi'yi etkilediği kabul edilir.[3] Diğer öğrencileri arasında Juan Antonio Boujas, Nunzio Ferraiuoli (Nunzio degli Afflitti), Ansel Fiammingo (il Franceschitto), Giovanni Battista Lama, Andrea Miglionico, Giuseppe Simonelli, Andrea Vicenti, Andrea Viso,[4] Ferrante Amendola, Pedro de Calabria, Matteo Paccelli, Francisco Tramulles, Nicolo Maria Rossi ve Anniello Rossi[5] bulunur.
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Giordano, tüm stilleri kullanan ancak hiçbirinde ustalaşmayan, çok üretken ve tüccar zihniyetli bir ressam olduğu yönünde eleştirilmiştir. Cortona'nın tarzını yeniden canlandıran ressam, bu stili daha da geliştirecek olan Tiepolo'nun öncülü olarak kabul edilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- De Dominici, Bernardo (1729). Francesco Ricciardo (Ed.). Vita del Cavaliere D. Luca Giordano, pittore napoletano. Francesco Ricciardo, Napoli; Oxford Üniversitesi'ndeki kopyasından 5 Şubat 2007'de Googlebooks tarafından dijital kopyası oluşturulmuştur. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2008.
- Bu maddenin çevrildiği İngilizce Vikipedi'deki Luca Giordano maddesi, Encyclopædia Britannica'nın artık kamu malı sayılan 1911 tarihili 11. basımından metinler içermektedir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Web Gallery of Art 24 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'ta Süleyman'ın Rüyası
- ^ Web Gallery of Art 1 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'ta Judith'in Zaferi
- ^ R. Wittkower sayfa 346-348.
- ^ J. R. Hobbes, sayfa 104-105.
- ^ A Biographical History of the Fine Arts, Being Memoirs of the Lives and Works of Eminent Painters, Sculptors and Architects; Shearjashub Spooner (1873) G. Gebbie, Philadelphia. sayfa lm.
