Finans teknolojisi
Finans teknolojisi veya fintech, finansal hizmetlerin sunumunda geleneksel finansal yöntemlerle rekabet etmeyi amaçlayan bir teknoloji ve yeniliktir.[1] Finans teknolojisi, finans alanındaki faaliyetleri iyileştirmek için teknolojiyi kullanan gelişmekte olan bir sektördür.[2] Akıllı telefonların mobil bankacılık, yatırım, borçlanma hizmetleri[3] ve kripto para birimi için kullanılması, finansal hizmetleri genel halk için daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlayan teknolojilere örneklerdir. Finansal teknoloji şirketleri, hem yeni girişim şirketleri hem de mevcut finans şirketleri tarafından sağlanan finansal hizmetlerin kullanımını değiştirmeye veya geliştirmeye çalışan yerleşik finansal kuruluşlardan ve teknoloji şirketlerinden oluşmaktadır.
Terimin belgelenmiş ilk kullanımı 1967 yılına kadar uzanmaktadır ve The Boston Globe'da "Yeni Finansal Teknolojiler - İlk Para Kaynağı" başlıklı bir makalede ortaya çıkmıştır.[4][5][6] Bu makale, Computer Control Company'nin eski yöneticileri tarafından kurulan ve finansal teknoloji endüstrisindeki girişimlere risk sermayesi ve sektörel deneyim sunmayı amaçlayan bir yatırım şirketini anlatıyordu.
Fintech şirketleri geleneksel finansal hizmetleri bozmayı hedeflediklerinden, bazıları büyümeye, uyumluluktan, güvenlikten ve tüketici korumasından daha fazla öncelik verdikleri için eleştirildi.[7][8] Kasım 2022'de dikkate değer bir tartışmanın sonucunda, kripto para borsası FTX çöktü ve dolandırıcılık faaliyetleri, müşteri varlıklarının uygunsuz şekilde yönetilmesi ve yetersiz risk kontrolü suçlamalarıyla karşılaştı. FTX'in kurucusu Sam Bankman-Fried daha sonra elektronik dolandırıcılık, komplo ve kara para aklama suçlarından suçlu bulundu.[9]
Finans, yazılım arızalarına karşı en savunmasız sektörlerden biri olarak kabul edilir, çünkü finansal hizmetler, büyük ölçüde bilgiye dayanır ve somut ürünler değil, yayıncılığa benzer. Özellikle blok zincirleri, finansal sistemde işlem maliyetlerini düşürme potansiyeline sahiptir. Finansal hizmetler, şimdiye kadar regülasyonlar tarafından korunmuş ve ciddi sıkıntılar yaşamadan dot-com patlamasını atlatmış olsalar da, yeni girişim dalgası küresel bankaları giderek daha fazla "dağıtmaktadır".
Sadece 2018 yılında, fintech 40 milyar dolardan fazla bir değere sahip 1700'den fazla anlaşmadan sorumluydu. 2020 World Fintech Report'a göre, son 5 yılda fintech yatırımlarındaki büyüme %230 olmuştur.[10][11] 2021 yılında, risk sermayesi ile yapılan her beş dolardan biri fintech'e yönlendirilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Infinite Financial Intermediation 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 50 Wake Forest Law Review 643 (2015)
- ^ Schüffel, Patrick (2016). Taming the Beast: A Scientific Definition of Fintech. Journal of Innovation Management. ss. 32-54.
- ^ Sanicola, Lenny (13 Şubat 2017). "What is FinTech?". Huffington Post. 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020.
- ^ "Fintech: The History and Future of Financial Technology". plainenglish.io. 9 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "What is Fintech? Examples of Types, Products & Regulations in 2024". financesonline.com. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "All About Fintech: History, Development, and Future". www.windmill.digital. 9 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "Top 10: FinTech Risks". fintechmagazine.com. 8 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "How Fintech Is Disrupting Traditional Banks in 2024". fprimecapital.com. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "'He knew it was wrong': Sam Bankman-Fried sentenced to 25 years in prison over FTX fraud". www.theguardian.com. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "How to Reduce Operating Costs in Fintech". finmodelslab.com. 8 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
- ^ "World FinTech Report 2020" (PDF). www.sogeti.com. 9 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2024.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Teigland, R., Siri, S., Larsson, A., Puertas, A. M., & Bogusz, C. I. (Eds.) (2018). The Rise and Development of FinTech (Open Access): Accounts of Disruption from Sweden and Beyond. Routledge. ISBN 9780815378501.
 | Finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Teknoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
