Vilyuysk
Ang Vilyuysk (Ruso: Вилюйск, IPA [vʲɪˈlʲʉjsk]; Yakut: Бүлүү, Bülüü) ay isang lungsod at ang sentrong pampangasiwaan ng Distrito ng Vilyuysky sa Republika ng Sakha, Rusya. Matatagpuan ito sa Ilog Vilyuy, ang kaliwang sangang-ilog (tributary) ng Ilog Lena, sa layong humigit-kumulang 600 kilometro (370 milya) mula sa Yakutsk, ang kabisera ng republika. Ang populasyon ng lungsod (ayon sa Senso 2010) ay 10,234 katao.[3]
Vilyuysk Вилюйск | |||
|---|---|---|---|
Lungsod sa ilalim ng hurisdiksiyon ng distrito[1] | |||
| Transkripsyong Iba | |||
| • Yakut | Бүлүү | ||
 | |||
| |||
Lokasyon ng Vilyuysk  | |||
  Vilyuysk Lokasyon ng Vilyuysk Vilyuysk Vilyuysk (Russia) | |||
| Mga koordinado: 63°45′N 121°38′E / 63.750°N 121.633°E | |||
| Bansa | Rusya | ||
| Kasakupang pederal | Republika ng Sakha[1] | ||
| Distritong administratibo | Distrito ng Vilyuysky[1] | ||
| Lungsod | Vilyuysk[1] | ||
| Itinatag | 1634[2][1] | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 18 km2 (7 milya kuwadrado) | ||
| Taas | 105 m (344 tal) | ||
| Populasyon (Senso noong 2010)[3] | |||
| • Kabuuan | 10,234 | ||
| • Kapal | 570/km2 (1,500/milya kuwadrado) | ||
| • Kabisera ng | Distrito ng Vilyuysky[1], Lungsod ng Vilyuysk[1] | ||
| • Distritong munisipal | Vilyuysky Municipal District[4] | ||
| • Urbanong kapookan | Vilyuysk Urban Settlement[4] | ||
| • Kabisera ng | Vilyuysky Municipal District[5], Vilyuysk Urban Settlement[4] | ||
| Sona ng oras | UTC+9 ([6]) | ||
| (Mga) kodigong postal[7] | 678200, 678202, 678219, 678229 | ||
| (Mga) kodigong pantawag | +7 41132 | ||
| OKTMO ID | 98618101001 | ||
| Websayt | vilyuisk.ru | ||
Matatagpuan malapit sa lungsod ang Paliparan ng Vilyuysk.[8]
Kasaysayan
baguhinAng unang pampalagiang pamayanan sa sityo ng kasalukuyang lungsod ay isang pantaglamig na pamayanan ng mga Cossack na itinatag noong 1634[2] bilang Tyukanskoye o Verkhnevilyuyskoye.
Ipinatapon sa lugar ang mga kasapi ng isang himagsikan ng mga magbubukid na pinangunahan ni Yemelyan Pugachev noong dekada-1770. Sila ang nagtayo ng bagong bayan ng Olensk noong 1783. Hinango ang pangalan mula sa salitang Ruso na "олень" (olen) na nagngangahulugang "stag", na makikita pa rin sa mga sagisag ng lungsod. Binago ito sa Vilyuysk noong 1821, mula sa ilog na kinatatayuan nito.
Demograpiya
baguhin| Taon | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1979 | 7,108 | — |
| 1989 | 8,988 | +26.4% |
| 2002 | 9,776 | +8.8% |
| 2010 | 10,234 | +4.7% |
| Senso 2010: [3]; Senso 2002: [9]; Senso 1989: [10]; Senso 1979: [11] | ||
Klima
baguhinAng Vilyuysk ay may klimang subartiko (Köppen climate classification Dfc) na pangkontinente nang husto. Napakaginaw ang mga taglamig na may katamtamang mga temperatura mula −39.3 hanggang −32.2 °C (−38.7 hanggang −26.0 °F) sa Enero, habang mainit ang mga tag-init na may katamtamang mga temperatura mula +12.7 hanggang +24.8 °C (54.9 hanggang 76.6 °F) sa Hulyo. Dahil ito ay nasa pinakamainit na rehiyong tag-init para sa isang hilagang latitud, wala itong katamtamang pandagat (maritime moderation). Mababa ang pag-ulan, ngunit mas-madami sa tag-init kaysa sa ibang mga panahon ng taon.
| Datos ng klima para sa Vilyuysk | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Buwan | Ene | Peb | Mar | Abr | May | Hun | Hul | Ago | Set | Okt | Nob | Dis | Taon |
| Sukdulang taas °S (°P) | −0.4 (31.3) |
−2.0 (28.4) |
10.1 (50.2) |
18.6 (65.5) |
30.3 (86.5) |
36.1 (97) |
37.4 (99.3) |
36.0 (96.8) |
27.7 (81.9) |
18.0 (64.4) |
3.3 (37.9) |
−2.1 (28.2) |
37.4 (99.3) |
| Katamtamang taas °S (°P) | −32.2 (−26) |
−25.4 (−13.7) |
−11.7 (10.9) |
0.8 (33.4) |
11.4 (52.5) |
21.5 (70.7) |
24.8 (76.6) |
20.4 (68.7) |
10.3 (50.5) |
−3.8 (25.2) |
−22.0 (−7.6) |
−31.0 (−23.8) |
−3.08 (26.45) |
| Arawang tamtaman °S (°P) | −35.8 (−32.4) |
−30.4 (−22.7) |
−18.9 (−2) |
−5.6 (21.9) |
5.8 (42.4) |
15.4 (59.7) |
18.7 (65.7) |
14.4 (57.9) |
5.5 (41.9) |
−7.5 (18.5) |
−25.8 (−14.4) |
−34.5 (−30.1) |
−8.22 (17.2) |
| Katamtamang baba °S (°P) | −39.3 (−38.7) |
−35.0 (−31) |
−25.7 (−14.3) |
−12.4 (9.7) |
0.0 (32) |
9.2 (48.6) |
12.7 (54.9) |
8.6 (47.5) |
1.2 (34.2) |
−11.2 (11.8) |
−29.5 (−21.1) |
−38.0 (−36.4) |
−13.28 (8.1) |
| Sukdulang baba °S (°P) | −60.9 (−77.6) |
−58.0 (−72.4) |
−50.0 (−58) |
−40.2 (−40.4) |
−23.0 (−9.4) |
−5.3 (22.5) |
0.0 (32) |
−6.3 (20.7) |
−15.4 (4.3) |
−39.8 (−39.6) |
−52.7 (−62.9) |
−57.9 (−72.2) |
−60.9 (−77.6) |
| Katamtamang presipitasyon mm (pulgada) | 11 (0.43) |
9 (0.35) |
9 (0.35) |
12 (0.47) |
23 (0.91) |
39 (1.54) |
50 (1.97) |
39 (1.54) |
35 (1.38) |
25 (0.98) |
20 (0.79) |
13 (0.51) |
285 (11.22) |
| Araw ng katamtamang pag-ulan | 0 | 0 | 0.1 | 4 | 11 | 14 | 13 | 13 | 15 | 5 | 0.1 | 0 | 75.2 |
| Araw ng katamtamang pag-niyebe | 21 | 18 | 15 | 8 | 3 | 0 | 0 | 0 | 2 | 20 | 21 | 20 | 128 |
| Katamtamang kahalumigmigang relatibo (%) | 74 | 75 | 68 | 58 | 54 | 55 | 60 | 66 | 71 | 77 | 77 | 75 | 67.5 |
| Buwanang tamtaman ng sikat ng araw | 16 | 95 | 204 | 267 | 290 | 317 | 342 | 252 | 153 | 83 | 44 | 5 | 2,068 |
| Sanggunian #1: pogoda.ru.net[12] | |||||||||||||
| Sanggunian #2: NOAA (sun only, 1961-1990)[13] | |||||||||||||
Mga sanggunian
baguhinTalababa
baguhin- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Registry of the Administrative-Territorial Divisions of the Sakha Republic
- ↑ 2.0 2.1 Энциклопедия Города России. Moscow: Большая Российская Энциклопедия. 2003. p. 71. ISBN 5-7107-7399-9.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 3.0 3.1 3.2 Russian Federal State Statistics Service (2011). "Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1" [2010 All-Russian Population Census, vol. 1]. Всероссийская перепись населения 2010 года [2010 All-Russia Population Census] (sa wikang Ruso). Russian Federal State Statistics Service.
{{cite web}}: Invalid|ref=harv(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 4.2 Law #173-Z #353-III
- ↑ Law #172-Z #351-III
- ↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (sa wikang Ruso). 3 Hunyo 2011. Nakuha noong 19 Enero 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Почта России. Информационно-вычислительный центр ОАСУ РПО. (Russian Post). Поиск объектов почтовой связи (Postal Objects Search) (sa Ruso)
- ↑ "Vilyuisk Airport". OurAirports. Nakuha noong Enero 19, 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Russian Federal State Statistics Service (21 Mayo 2004). "Численность населения России, субъектов Российской Федерации в составе федеральных округов, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более человек" [Population of Russia, Its Federal Districts, Federal Subjects, Districts, Urban Localities, Rural Localities—Administrative Centers, and Rural Localities with Population of Over 3,000] (XLS). Всероссийская перепись населения 2002 года [All-Russia Population Census of 2002] (sa wikang Ruso).
{{cite web}}: Invalid|ref=harv(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений и сёл-райцентров" [All Union Population Census of 1989: Present Population of Union and Autonomous Republics, Autonomous Oblasts and Okrugs, Krais, Oblasts, Districts, Urban Settlements, and Villages Serving as District Administrative Centers]. Всесоюзная перепись населения 1989 года [All-Union Population Census of 1989] (sa wikang Ruso). Институт демографии Национального исследовательского университета: Высшая школа экономики [Institute of Demography at the National Research University: Higher School of Economics]. 1989 – sa pamamagitan ni/ng Demoscope Weekly.
{{cite web}}: Invalid|ref=harv(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Всесоюзная перепись населения 1979 г. Национальный состав населения по регионам России" [All Union Population Census of 1979. Ethnic composition of the population by regions of Russia] (XLS). Всесоюзная перепись населения 1979 года [All-Union Population Census of 1979] (sa wikang Ruso). 1979 – sa pamamagitan ni/ng Demoscope Weekly (website of the Institute of Demographics of the State University—Higher School of Economics.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Weather And Climate - Climate Vilyuisk" (sa wikang Ruso). Nakuha noong Enero 19, 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Climate Normals for Viljujsk". National Oceanic and Atmospheric Administration. Nakuha noong Enero 19, 2013.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga pinagkunan
baguhin- Official website of the Sakha Republic. Registry of the Administrative-Territorial Divisions of the Sakha Republic. Vilyuysky District. (sa Ruso)
- Padron:RussiaAdmMunRef/sa/munlist0
- Padron:RussiaAdmMunRef/sa/munlist1