లారిక్ ఆమ్లం
| |
| |
| పేర్లు | |
|---|---|
| IUPAC నామము
dodecanoic acid
| |
| ఇతర పేర్లు
n-Dodecanoic acid; Dodecylic acid; Dodecoic acid;
Laurostearic acid; Vulvic acid; 1-Undecanecarboxylic acid; Duodecylic acid;
C12:0 (Lipid numbers) | |
| గుర్తింపు విషయాలు | |
| సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య | [143-07-7] |
| పబ్ కెమ్ | 3893 |
| ధర్మములు | |
| C12H24O2 | |
| మోలార్ ద్రవ్యరాశి | 200.31776 |
| స్వరూపం | తెల్లని పొడి |
| వాసన | slight odor of bay oil |
| సాంద్రత | 0.880 g/cm3 |
| ద్రవీభవన స్థానం | 43.2 °C[1] |
| బాష్పీభవన స్థానం | 298.9 °C |
| insoluble | |
| వక్రీభవన గుణకం (nD) | 1.423 |
| స్నిగ్ధత | 7.30 mPa·s at 323 K |
| ప్రమాదాలు | |
| జ్వలన స్థానం | {{{value}}} |
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
 verify (what is   ?)
| |
| Infobox references | |
లారిక్ ఆమ్లం (Lauric acid or Dodecanoic acid) ఒక సంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లం (Saturated fatty acid). దీనిలో 12 కార్బను మూలకాలు వుండి, తెల్లనిపిండి మాదిరిగా సబ్బువాసననిస్తుంది.అణుఫార్ములా: CH3 (CH2) 10COOH [2].
లారిక్ ఆమ్లం యొక్క భౌతిక రసాయనిక లక్షణాలు
[మార్చు]లారిక్ ఆమ్లం లక్షణాల పట్టిక [3]
| లక్షణము | విలువలమితి |
| మొలారు భారం | 200.31776 |
| సపోనిఫికెసను సంఖ్య | 253-287 |
| బాష్పపీడనం | 0.000661mm/Hg |
| బాష్పసాంద్రత | 6.91 (Air=1) |
| వక్రీభవనసూచిక | 1.423 |
| మరుగు ఉష్ణోగ్రత | 298.90C |
| సాంద్రత | 0.880 g/cm3 |
| ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్రత | 43.20C |
లారిక్‌ఆమ్లం అధికమొత్తంలో కొబ్బరినూనె, పామ్‌కెర్నల్‌ నూనెలో వుండును.[4] ఈఆమ్లం లారెల్‌కుటుంబానికి (Laureceae) చెందిన లారెసియ విత్తనంలో (laurus nobilis) ఈ కొవ్వుఆమ్లాన్ని మొదటగా 1849లో మరిస్సొన్‌.ట్టి. గుర్తించడం వలన లారిక్ ఆసిడనే పేరువచ్చింది. ఎక్కువకాలం పాడవ్వకుండ నిల్వవుండెగుణంకల్గివున్నది.పామెటిక్‌, స్టియరిక్ సంతృప్త ఆమ్లాల తరువాత ఎక్కువగా నూనెలలోవుండు సంతృప్త అమ్లం లారిక్‌ఆసిడ్.దాల్చినచెక్కనూనెలో కూడా 75-80% వరకు లారిక్ ఆమ్లం ఉంది. అంబెల్లిఫెర కుటుంబమొక్కలవిత్తన నూనెలో కూడా ఈకొవ్వు ఆమ్లం వునికిని గుర్తించడం జరిగింది. కొబ్బరినూనె, పామ్‌కెర్నల్‌నూనెలలో 45-60% వరకు ఉంది. తల్లిపాలలో (5.8%పాలలోని కొవ్వులో, ఆవుపాలలో2.2%, మేకపాలలో4.5% వరకు లారిక్ ఆమ్లం ఉంది. బాబాస్సు (Babassu) బట్టరులో కూడా 40-50% వరకు లారిక్ ఆమ్లంవున్నది. పోకచెక్క (Betel nut) లో9.0%, ఖర్జురపునట్‌లో 2-5%, వైల్డ్‌నట్‌మెగ్ (virola surinamensis) లో7-11.5%,
ఉపయోగాలు
[మార్చు]లారిక్ ఆమ్లాన్ని వైరల్ ఇన్పెక్షను.ఫ్లూ, స్వైన్‌ఫ్లూ, జలుబు, వంటి వాటీకి చిక్సితలోఉపయోగిస్తారు. తల్లినుండి బిడ్దకుHIV రాకుండా నిరోధిస్తుంది.[5] It is also used for preventing the transmission of HIV from mothers to children.
- లారిక్ ఆమ్లం వైరస్‌ల పైనున్న లిపిడ్ పొరలను కరగించి, నాశనంచెయ్యు శక్తివున్నట్లు గుర్తించారు. మనిలాలోని సాన్‌లాజారొ (san lazaro) వైద్యశాలలో HIV రోగులమీద కొబ్బరినూనెను, మోనొలారెల్‌ను ఉపయోగించి చూశారు. రోగులలో వైరసు ప్రభావత్రీవత తగ్గినట్లు గుర్తించారు. డా.మారి ఇనిగ్ (Dr.Mary eing) నిర్వహించిన పరిశోధనలోకూడా మోనొలారెలుకు యాంటి వైరల్, యాంటిబాక్టిరియల్, యాంటిఫంగల్ గుణాలున్నట్లు తెలినది. యాంటి భయాటిక్‌ గుణాలుకూడా ఉన్నాయి.
- తల్లిపాలలోని లారిక్ ఆమ్లం (మొనో లారెన్) పసిపిల్లలో వైరల్, బాక్టియాల నుండి ప్రతినిరోధకశక్తి నిస్తుంది. మొనోలారెన్‌ పేరుమీద మందులు మార్కెట్‌లో ఉన్నాయి.
- చిన్నపిల్లల సబ్బుల తయారి, షాంపోల తయారిలో, లారిక్ ట్రైగ్లిసెరైడ్‌ను మర్గరినుల తయారిలో, గ్రీజులతయారిలో ఆడెస్సివ్స్‌ తయారిలోని వాడెదరు. యాంటిమైక్రొబియల్ గుణాలలుండటం వలన ఆయింట్మెంట్‌లలో వాడెదరు.
- బైండరుగా, ఎమల్సిఫైయరుగా, అంటి కేకింగ్ ఏజంటుగా పనిచేయును.
- కాస్మోటిక్స్‌ల తయారిలో కూడా వినియోగిస్తారు.
- కేరళలో లారిక్ ఆమ్లాన్ని 50% మించి కలిగివున్న కొబ్బరినూనెను స్నానానికి ఒకగంట ముందు వళ్లంత రుద్దుకుని ఆతరువాత స్నానం చేస్తారు.
- జీర్ణవ్యవస్థలో లారిక్ ఆమ్లం మోనోలారెల్ గా రూపాంతరం చెందుతుంది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ "What Is Lauric Acid?". wisegeek.com. Retrieved 2014-03-02.
- ↑ "lauric acid". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/. Retrieved 2015-03-02.
- ↑ "Lauric Acid's Benefits for the Body". livestrong.com. Retrieved 2015-02-02.
- ↑ "LAURIC ACID OVERVIEW INFORMATION". webmd.com. Retrieved 2015-03-02.